Файл қосу

Қазақ публицистикасының бастау көздері. Басты мәселе










              5В050400  «Журналистика»   мамандығына  арналған
                        «Публицистика өнері» пәнінің

                          ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ


                ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ



















                                СЕМЕЙ 2013 ж.





КІРІСПЕ

 1  ҚҰРАСТЫРҒАН
Құрастырушы:  ____________    Хибадуллина Айжан Сапаровна,   Журналистика
және практикалық қазақ тілі  кафедрасының аға оқытушысы,   «___» _______
2013  жыл


2  КЕЛІСІЛДІ
2.1  Қазақ  филологиясы кафедрасының  отырысында  қаралып, талқыланды.
Хаттама     №    «___» ______. 2013 жыл.

Кафедра меңгерушісі: ___________  Каримова Б.Ж.

2.2  Гуманитарлық-заң  факультеттің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,
бекітілді.
Хаттама     №   «____» ______. 2013 жыл.

Төрайымы: ___________ Кеңесбаева Ш.С.

2.3  Гуманитарлық-заң  факультетінің Ғылыми кеңесінде бекітілді.
Хаттама     №     «_____» _____. 2013 жыл.



3  БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік  бюросында бекітілді.
Хаттама     №    «____»  _____. 2013 жыл.

Оқу - әдістемелік жұмысы  жөніндегі проректор___________  Искакова Г.К.

4  2010 жылғы  «____» __________ шыққан ПОӘК-нің
№ 4 БАСЫЛЫМЫ











Мазмұны

1. Қолданыс
аясы........................................................................
............................4
2. Нормативтік
сілтемелер..................................................................
...................4
3. Жалпы
ережелер....................................................................
..........................4-5
4. Оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасының
мазмұны........................6-9
5. СӨЖ-ның
тақырыптары.................................................................
.............9-10
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы………………………………………….10
7. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу
картасы....................11
8. Әдебиеттер…………………………………………………………………12

































1 ҚОЛДАНУ АЯСЫ

      «Публицистика  өнері»  пәнінің  оқу-әдістемелік   кешенінің   құрамына
кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы  050504  «Журналистика»
мамандығының студенттеріне арналған.

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
      Осы «Публицистика өнері» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы
берілген  пән  бойынша  оқу  үрдісін   ұйымдастырудың   тәртібін   төмендегі
нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- 050504 «Журналистика»  мамандығының   3.08.275-2006  бекітілген  ҚР  МЖМБС
мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;
- СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007  Пәндердің  оқу-әдістемелік  кешендерін  әзірлеуге
және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;
-  ДП  042-08.10.12-2007  «Пәннің  оқу-әдістемелік  кешенінің  мазмұны   мен
құрылымы» құжаттық іс-жосығы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.3. Пәннің қысқаша мазмұны
а) Басты мәселе.
   Публицистика – қоғамдық өмір айнасы.  әлеуметке  арнап  ой  айту,  елдің
көңілін аудару арқылы қоғамның көкейкесті  мәселелерін  оң  шешу  тілегінен
туатын дарынды сөз. Ол кез-келгеннің  бойынан  табыла  беретін  өнер  емес.
Көсемсөз – елден асқан көреген, біліміне білігі сай, жеке  басының  қамынан
бұрын ел мүддесін жоғары ойлайтын, қоғамның сыздап тұрған жарасын дәл тауып
қана қоймай, оның себеп-салдардын  анықтап, арылатын  жолын  көрсетіп  бере
алатын  дуалы  ауыз  бірегейлердің  ғана  қолынан  келетін  қасиетті  өнер.
«Президент – ал басшы,  журналист  –  жол  басшы»  деген  қанатты  сөз  осы
публицистикаға арналып айтылған лебіз болуға тиісті.
      Бұл пәнді игеру арқылы болашақ журналист-баспагерлер елінің,  жерінің
игілігі үшін аянбай қызмет еткен, қолындағы қаламын халқының амандығы, өсіп-
өркендеуі жолындағы түрлі кедергілерге қарсы қаруына  айналдырып,  жанкешті
өмір кешкен қазақ публицистерінің  шығармашылық  өмірінен  терең  тыныстап,
жазу шеберлігін шыңдай түседі.


1.4. Осы курстың  мақсаты:
     Көсемсөздің  сөз  өнерінің  айрықша  саласы  ретінде  таным-табиғатын,
атқаратын қызметтері (функциялары)  мен  теориялық-әдістемелік,  тәжірибелік
мәселелерін  талдап,   түсіндіру   және   студенттерді   көрнекті   көсемсөз
шеберлерінің шығармашылық ізденістерімен таныстыру –  пәннің  мақсаты  болып
табылады.

1.5. Курстың негізгі міндеттері:
       Ол мынадай міндеттерден тұрады:
      - Өнер, оның ішінде көсемсөз өнері туралы көрнекті қоғам қайраткерлері
мен  белгілі  ғалымдардың  ой-пікір,  тұжырымдары  негізінде   студенттерді
публицистика өнерінің табиғатымен таныстыру;
      - Публицистиканың атқаруға тиіс негізгі функцияларын талдау;
      - Қазақ публицистикасының гнесологиялық негіздері болып табылатын көне
түркі  жазбаларындағы,  орта  ғасырларда  өмір  сүрген  шығыс  ғалымдарының
еңбегімен таныстыру;
      - ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ  ғасырдың  басындағы  классикалық  үлгідегі
қазақ  публицистикасына  жеке-жеке   тоқталып,   осы   кезеңдегі   көсемсөз
шеберлерінің тәжірибе жинақтауларына мүмкіншілік туғызу;
      - Кеңестік дәуір кезеңіндегі және қазіргі қазақ публицистикасының даму
үрдісімен, тақырыптық,  жанрлық,  тілдік,  стилдік  ерекшеліктерімен  жақын
таныстыру;
      -
1.6. Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
      Нәтижесінде студенттердің теориялық білімдерін тәжірибемен  орнықтыру.
Яғни  пәнді  өту  барысында  студенттер  түрлі  хрестоматиялық   мәні   бар
әдебиеттерді міндетті түрде оқып, конспектілеумен қоса, өздері  де  бүгінгі
күннің  көкейкесті  мәселелері  бойынша  туындылар  жазып,   оны   талдауға
тартылатын болады.
      ә) Білім, машық, дағды және компетенция тізбегі.
Теория мен практикада байланыс болмаса істің нәтижесіне нұқсан. Мерзімді
баспасөз беттерінде жарияланған материалдарды талдай отырып, студентгер өз
бетінше ізденіп, арнайы тапсырма алады. Пәннің табиғатына сай материал
жазуға пайдаланады
1.7. Курстың пререквизиттері
« Қазақ әдебиетінің тарихы», «Қазақ әдебиетінің теориясы», “Журналистикаға
кіріспе”.
1.8. Курстың постреквизиті:
Пәнді меңгеруге төмендегідей қосымша білім көздері  көмектеседі:
«Ғылыми-танымдық журналистика»,  «Баспасөз және әдеби сын».

1 Кесте – Оқу жұмыс жоспарынан көшірме

|Курс                                         |Семестр      |Кредит              |
|1                                            |2            |3                   |
|Дәріс сабақтары                                                                  |
|1.  Публицистика өнерінің теориялық          |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|мәселелері                                   |             |                    |
|2.  Қазақ публицистикасының бастау көздері   |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2,                |
|3.  Өнер,оның түрлері мен сөз өнері жайлы    |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2,                |
|жалпы түсінік                                |             |                    |
|4.  «Қазақ»  газеті қызметкерлері және       |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|көтерген мәселелері                          |             |                    |
|5.  Көсемсөздің мәні, атқаратын қызметтері   |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2,                |
|(функциясы)                                  |             |                    |
|6.  Ежелгі түркі жазбаларындағы публицистика |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2,3,              |
|элементтері                                  |             |                    |
|7.  Жыраулар поэзиясындағы публицистика      |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2,                |
|8. Журналистика, көркем әдебиет және         |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2,3               |
|публицистика                                 |             |                    |
|9. ХІХ ғасырдың аяғындағы қазақ              |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2,3,              |
|публицистикасы                               |             |                    |
|10.  Кеңес  дәуірі мен қазіргі қазақ         |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|публицистикасының тарихи сабақтастығы және   |             |                    |
|ерекшеліктері                                |             |                    |
|                                             |             |                    |
|11. Алаш қозғалысының бастау кезеңдері       |1+0,5 ОСӨЖ   |1,3,                |
|12. Қазіргі қазақ пубицистикасының негізгі   |1+0,5 ОСӨЖ   |1,3,                |
|тақырыптары, тілі мен стилі және пішіндер    |             |                    |
|13.  Қазіргі қазақ пубицистикасының негізгі  |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|тақырыптары, тілі мен стилі және пішіндер    |             |                    |
|14. Батырлар жыры – ауызекі публицистика     |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|үлгісі                                       |             |                    |
|15.  Тәуелсіз Қазақстан публицистикасындағы  |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|тақырыптық, проблемалық ізденістер           |             |                    |
|Практикалық (семинар) сабақтары                                                  |
| Публицистика өнерінің теориялық мәселелері  |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
| Қазақ публицистикасының бастау көздері      |             |                    |
|Өнер,оның түрлері мен сөз өнері жайлы жалпы  |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|түсінік                                      |             |                    |
| «Қазақ»  газеті қызметкерлері және көтерген |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|мәселелері                                   |             |                    |
| Көсемсөздің мәні, атқаратын қызметтері      |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|(функциясы)                                  |             |                    |
| Ежелгі түркі жазбаларындағы публицистика    |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|элементтері                                  |             |                    |
|Жыраулар поэзиясындағы публицистика          |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|Журналистика, көркем әдебиет және            |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|публицистика                                 |             |                    |
|ХІХ ғасырдың аяғындағы қазақ публицистикасы  |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
| Кеңес  дәуірі мен қазіргі қазақ             |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|публицистикасының тарихи сабақтастығы және   |             |                    |
|ерекшеліктері                                |             |                    |
|                                             |             |                    |
| Алаш қозғалысының бастау кезеңдері          |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|Қазіргі қазақ пубицистикасының негізгі       |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|тақырыптары, тілі мен стилі және пішіндер    |             |                    |
|Қазіргі қазақ пубицистикасының негізгі       |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|тақырыптары, тілі мен стилі және пішіндер    |             |                    |
| Батырлар жыры – ауызекі публицистика үлгісі |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|Тәуелсіз Қазақстан публицистикасындағы       |1+0,5 ОСӨЖ   |1,2                 |
|тақырыптық, проблемалық ізденістер           |             |                    |

5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1.1. Тірнек өнерінің табиғаты
5.1.2. Көрнек өнерінің түрлері
5.1.3. Сөз өнерінің тармақтары
5.1.4. В.Г.Белинский мен М.Горкийдің публицистика туралы тұжырымдары
5.1.5. Публицистиканың функциялары
5.1.6. Ежелгі түркі ескерткіштерінің тарихи құндылығы
5.1.7. Жырлардағы қоғамның ащы шындығы
5.1.8. Желтоқсан жаңғырықтары – тәуелсіздіктің жаршысы
СТУДЕНТТІҢ   ОҚЫТУШЫМЕН  ӨЗДІК  ЖҰМЫСЫ
1. Публицистика табиғаты
2. публицистиканың пайда болуы
3. Журналистика, көркем әдебиет және публицистика
4. Көне түркі жазба ескерткіштері – публицистика бастаулары
5. Батырлар жыры – ауызекі публицистика үлгісі
6. жыраулар поэзиясындағы публицистикалық сарын
7. шешендік сөздердегі публицистикалық белгілер
8. Шоқан, Абай, Ыбырай публицистикасы
9. «Түркістан уалаяты газетіндегі» публицистиканың қалыптасуы
10. «Дала уалаяты газетіндегі» ұлттық публицистика
11. Д.Сұлтанғазин –ұлттық публицистиканың негізін салушылардың бірі
12. Қорабай Жапанов  – публицист
13. Отыншы Әлжановтың публицистикасы
14. Асылқожа Құрманбаев публицистикасы
15. «Айқап» журналындағы публицистика

6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

3-Кесте Пәннің оқу-әдістемелік картасы

|Дәріс сабағының     |Көрнекі       |Өз бетімен      |Бақылау   |
|тақырыбы            |құралдар,     |дайындалу       |түрі      |
|                    |плакаттар,    |сұрақтары       |          |
|                    |лаборатория-лы|                |          |
|                    |қ стендтер    |                |          |
|1                   |4             |5               |6         |
|1.  Публицистика    |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Ауызша    |
|өнерінің теориялық  |негізгі       |материалдары-мен|          |
|мәселелері          |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|2.  Қазақ           |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Жазбаша,  |
|публицистикасының   |негізгі       |материалдары-мен|ауызша    |
|бастау көздері      |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|3.  Өнер,оның       |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Ауызша    |
|түрлері мен сөз     |негізгі       |материалдары-мен|          |
|өнері жайлы жалпы   |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|түсінік             |              |                |          |
|4.  «Қазақ»  газеті |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Жазбаша,  |
|қызметкерлері және  |негізгі       |материалдары-мен|ауызша    |
|көтерген мәселелері |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|5.  Көсемсөздің     |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Жазбаша,  |
|мәні, атқаратын     |негізгі       |материалдары-мен|ауызша    |
|қызметтері          |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|(функциясы)         |              |                |          |
|6.  Ежелгі түркі    |негізгі       |Газет-журнал    |Ауызша    |
|жазбаларындағы      |әдебиеттер    |материалдары-мен|          |
|публицистика        |              |жұмыс жұмыс     |          |
|элементтері         |              |                |          |
|7.  Жыраулар        |Дәріс тезисі, |Тест            |Жазбаша   |
|поэзиясындағы       |бақылау       |тапсырмалары-мен|          |
|публицистика        |тапсырмалары  |жұмыс           |          |
|8. Журналистика,    |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Ауызша    |
|көркем әдебиет және |негізгі       |материалдары-мен|          |
|публицистика        |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|9. ХІХ ғасырдың     |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Жазбаша,  |
|аяғындағы қазақ     |негізгі       |материалдары-мен|ауызша    |
|публицистикасы      |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|10.  Кеңес  дәуірі  |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Ауызша    |
|мен қазіргі қазақ   |негізгі       |материалдары-мен|          |
|публицистикасының   |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|тарихи сабақтастығы |              |                |          |
|және ерекшеліктері  |              |                |          |
|                    |              |                |          |
|11. Алаш            |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Жазбаша,  |
|қозғалысының бастау |негізгі       |материалдары-мен|ауызша    |
|кезеңдері           |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|12. Қазіргі қазақ   |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Ауызша    |
|пубицистикасының    |негізгі       |материалдары-мен|          |
|негізгі тақырыптары,|әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|тілі мен стилі және |              |                |          |
|пішіндер            |              |                |          |
|13.  Қазіргі қазақ  |Дәріс тезисі, |Газет-журнал    |Ауызша    |
|пубицистикасының    |негізгі       |материалдары-мен|          |
|негізгі тақырыптары,|әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|тілі мен стилі және |              |                |          |
|пішіндер            |              |                |          |
|14. Батырлар жыры – |Дәріс тезисі, | Газет-журнал   |Ауызша    |
|ауызекі публицистика|негізгі       |материалдары-мен|          |
|үлгісі              |әдебиеттер    |жұмыс жұмыс     |          |
|15.  Тәуелсіз       |Дәріс тезисі, |Тест сұрақтарына|Жазбаша   |
|Қазақстан           |бақылау       |жауап беру      |          |
|публицистикасындағы |тапсырмалары  |                |          |
|тақырыптық,         |              |                |          |
|проблемалық         |              |                |          |
|ізденістер          |              |                |          |

7. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

4-Кесте Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы

|Оқулықтардың, оқу      |Саны          |Студенттердің  |Қамтамасыз ету   |
|құралдарының атауы     |              |саны           |пайызы           |
|1                      |2             |3              |4                |
| Б.Жақып               |2             |8              |16%              |
|Публицистиканың        |              |               |                 |
|шығармашылық негіздері |              |               |                 |
| Х.Бекхожин. Қазақ     |3             |8              |27%              |
|баспасөзі тарихының    |              |               |                 |
|очеркі.                |              |               |                 |
|Т.Амандосов            |2             |8              |16%              |
|Публицистика – дәуір   |              |               |                 |
|үні                    |              |               |                 |
| Ворошилов В.В.        |2             |8              |16%              |
|Журналистика           |              |               |                 |
| А.Байтұрсынов         |2             |8              |16%              |
|Шығармалары            |              |               |                 |
| К.Смайылов Жеті қыр   |1             |8              |11%              |
|бір сыр                |              |               |                 |

8. ӘДЕБИЕТТЕР
8.1.1. Негізгі әдебиеттер
8.1.1.  Б.Жақып Публицистиканың шығармашылық негіздері Алматы-2007
8.1.2.  Х.Бекхожин. Қазақ баспасөзі тарихының очеркі.
8.1.3. Т.Амандосов Публицистика – дәуір үні
8.1.4. Ворошилов В.В. Журналистика
8.1.5.  А.Байтұрсынов Шығармалары
8.1.6. Т.Қожакеев Көк сеңгірлер Алматы-1996
8.1.7.  Т.Қожакеев Қым-қуыт іздер Алматы-1997
8.2.
8.1.8.Байтұрсынов  А.  Ақ  жол.  Өлеңдер  мен  тәржімелер,   публицистикалық
мақалалар және әдеби зерттеу. – Алматы: Жалын, 1991.
8.1.9.Қожакеев Т. Көксеңгірлер. – Алматы, 1992.
8.1.10.Жақып Б.Ө. М.Әуезов – публицист. – Алматы: Ана тілі, 1997.
8.1.11.Шәріпов А.С. Қожанұлы -  әдебиетші.  –  Алматы:  Ердәулет  Қазақстан,
1994.
8.1.12.Агроновский А. Уроки мастерства. – Москва, 1991.
8.1.13.Виленский М. Как написать фельетон. – Москва, 1982.
8.1.14.Кольцов М. Писатель в газете. – Москва, 1961.
9. ӨЗГЕРІСТЕРДІ ТІРКЕУ ПАРАҒЫ

|Өзгерістің |Құжаттың   |Өзгеріс    |Хабарламаның   |Өзгеріс енгізілді      |
|рет нөмірі |тарауы     |түрі       |нөмірі және    |                       |
|           |пункті     |(ауыстыру, |күні           |                       |
|           |           |жою, қосу) |               |                       |
|           |           |           |               |Күні      |Аты-жөні,   |
|           |           |           |               |          |қолы,       |
|           |           |           |               |          |қызметі     |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |
|           |           |           |               |          |            |


Пәндер