Файл қосу

Бұрыштық өлшеулер




|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                       |
|СЕМЕЙ  қаласының Шәкәрім атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                   |
|СМК Құжат 3 деңгейлі    |ПОӘК                 |                              |
|                        |                     |ПОӘК 042-18-14.1. 10 / 01-2013|
|ОӘҚ                     |                     |                              |
|«Геодезия» пәні бойынша |                     |                              |
|оқытшыға арналған       |02.09.2013ж          |                              |
|оқу-әдістемелік кешен   |№ 1 басылым          |                              |













                                 «ГЕОДЕЗИЯ»


                         пәні ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

                  5В072900  «Құрылыс» мамандығына арналған




                      ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ЖҰМЫС ЖОСПАРЫ

























                                    Семей


                                    2013



                                  Алғы сөз
    1. ӘЗІРЛЕГЕН
    Құрастырған  –Тлебалдина  А.Х.   Семей   қаласының   Шәкәрім   атындағы
    мемлекеттік университеті, «Геодезия және картография» кафедрасының  аға
    оқытушысы
                                            «_01__» __09___2013 ж. № _1_


    2. ТАЛҚЫЛАНҒАН
    Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің  «Геодезия
     және картография» кафедрасының отырысында


     Хаттама «_02_» __09___ 2013 жылғы,  № _1_


    Каф. меңгерушісі ____________   Күдеринова Н.А.








    3. МАҚҰЛДАНҒАН
       «Ақпараттық-коммуникациялық   технологиялар»   факультетінің    оқу-
    әдістемелік бюросы отырысында


    Хаттама  «_11_» __09___ 2013 жылғы,  № _1_


    Төрайым ____________    Бекбаева Р.С.








    4. БЕКІТІЛГЕН
    Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында келісіліп,  баспаға
    ұсынылды


    Хаттама «_18_» __09___ 2013 жылғы, № _1_



         ОӘК төрайымы________________Искакова Г.К.

















                                   Мазмұны



    |1  |Қолдану аясы                                                    |4    |
|2  |Қажетті нормативті актілер                                      |4    |
|3  |Жалпы ережелер                                                  |4    |
|4  |Оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу жоспарының мазмұны          |5    |
|5  |Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптар                |6    |
|6  |Пән бойынша оқу-әдістемелік карта                               |7    |
|7  |Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы               |8    |
|8  |Әдебиеттер                                                      |9    |



   1 ҚОЛДАНУ АЯСЫ


    Оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу жоспары «Геодезия»  пәніне  арналған
оқу-әдістемелік кешенінің құрамына  кіріп,   5В072900  Құрылыс  мамандығында
оқитын студенттерге арналған. Ол пәннің мазмұнымен, қажеттілігімен,  курстың
жүргізіп отырған жоспарымен толық  таныстырады.  Бұл  оқу-әдістемелік  жинақ
осы пәнді оқуға арналған негізгі құжат болып табылады.


    2  НОРМАТИВТІ АКТІЛЕР
      Оқытушыға арналған «Геодезия» пәнінің жұмыс оқу  жоспары  оқу  үрдісін
жетілдіруге арналып, келесі құжаттардың талаптарын толық қанағаттандырады:
      050711 – «Геодезия және картография»  мамандығына  арналған  Қазақстан
Республикасының Білім және Ғылым Министрлігінің 2004 жылғы 7-ші  тамызда,  №
671 шыққан бұйрығымен бекітіліп, қолданысқа  еңгізілген  ҚР  МЖБС  3.08.0ХХ-
2006 мамлекеттік жалпыға бірдей білім беру стандартын.




    3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
    3.1. Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
    «Геодезия»  пәні  5В072900  Құрылыс  мамандығында  оқитын  студенттерге
базалық таңдау пәні түрінде оқытылады.  Пән  Жердің  пішінін,  оның  бетінде
жүргізілетін барлық өлшемдерді, жергілікті жерде өлшемдер алуды оқыады.


    3.2. «Геодезия» пәнін оқытудың мақсатына:
    - Жердің пішіндері мен көлемін өлшеу;
    - Жер бетінің физикалық бетінің құрылымын зерттеу;
    - Жер бетін шағын көлемде алу мақсатында геодезиялық  өлшемдердің  әдіс-
тәсілдерін жетілдіру және т.б. жатады.


    3.3 Пәннің міндеті: болашақта  кәсіби  шеберлігін  шыңдауда,  өндірістік
және ғылыми-техникалық жұмысында көмекші  болатын  бастапқы  теориялық  және
тәжірибелік білім беру болып табылады.
     Бұл курсты оқу осы мамандықтың оқу жоспарында қарастырылған.
    «Геодезия» пәнін студенттер жақсы түсіну үшін мына  пәндерден  хабардар
болуы керек (пререквизиттер):
 - математика;
    3.4 Пәнді оқып бітіргеннен кейін студент білуі керек:
    - геодезиялық өлшемдер жүргізуді;
    - жергілікті жердің топо планын, абристі салуды;
    - геодезиялық аспап-құралдармен жұмыс жасай білуді.




    1 - кесте – Жұмыс оқу жоспарынан үзінді

|Курс                                                             |Семестрі    |
|                                                                 |Лекциялық   |
|                                                                 |дәріс       |
|Кіріспе. Геодезия пәні мен оның мәні. Жер туралы негізгі         |3           |
|түсініктер. Жердің физикалық беті, дейгейлік бет, геоид, жер     |            |
|элипсоиды, Красовский элипсоиды, оның мөлшері.                   |            |
|Геодезияда қолданылатын координата жүйелері, биіктік жүйесі. Жер |4           |
|бетіндегі нүктелердің орнын анықтау, ол үшін қолданылатын        |            |
|координата жүйесі. Географиялық координат жүйесі. Гаусс-Крюгердің|            |
|тік бұрышты координат жүйесі туралы түсінігі.                    |            |
|Бағытты бағдарлау. Географиялық және магниттік азимуттар.        |4           |
|Дирекциялық бұрыштар. Меридиандардың жақындасуы. Магниттік       |            |
|бұрылу. Азимут пен дирекциялық бұрыш арасындағы байланыс.        |            |
|Румбтар. Дирекциялық бұрыш пен румб арасындағы байланыс.         |            |
|Топографиялық план және карталар. Карта, план, профиль туралы    |4           |
|түсініктер. Масштабтардың түрлері, план масштабын анықтау. Карта |            |
|мен планда жағдайды бейнелеу. Шартты белгілер. Жер бетінің       |            |
|бедері, оларды карталар мен планда бейнелеу. Бедерді             |            |
|горизонтальдармен кескіндеу. Қима биіктігі. Салынды. Еңкіш.      |            |
|Топокарталар арқылы шешілетін жұмыстар.                          |            |
|Геодезиялық өлшемдер. Өлшем туралы мәліметтер. Өлшем бірлігі.    |3           |
|Өлшемдердің тура және жанама әдістері. Өлшемдердің дәлдіктері    |            |
|туралы негізгі түсініктер. Өзіндік өлшемдер. Өлшеу аспаптары: жер|            |
|өлшеу ленталары, өлшеу рулеткалары, оптикалық, лазерлі ұзындық   |            |
|өлшеуіштер. Өлшеу асапатарын компарирлеу. Ұзындық өлшеу          |            |
|аспаптарына әсер ететін қателік көздері.                         |            |
|Бұрыштық өлшеулер. Жер бетінде бұрыш өлшеу принципі. Теодолиттер,|4           |
|олардың негізгі бөлшектері. Теодолит түрлері. Теодолиттік        |            |
|тексеріс. Горизонталь және вертикаль бұрыштарды өлшеу тәсілдері. |            |
|Бұрыштарды өлшеу дәлдігіне әсер ететін қателік көздері.          |            |
|Түсіру түрлері мен олардың жіктелуі. Мемлекеттік торлар,         |3           |
|геодезиялық толықтыру торлары мен түсірістік-геодезиялық         |            |
|негіздеме, оларды құру әдістері. Топографиялық түсіру түрлері,   |            |
|олардың жіктелуі. Фотографиялық түсірулер туралы түсініктер.     |            |
|Горизонтальдық түсіру немесе контурлық (теодолиттік) түсіру.     |4           |
|Түсірудің маңызы. Далалық жұмыстарды жүргізудің реті мен құрамы. |            |
|Контурларды түсіру тәсілдері. Абрис. Далалық материалдардың      |            |
|есептік және графикалық өңдеу.                                   |            |
|Тахеометрлік түсіру. Тахеометрлік түсіру кезіндегі қоданылатын   |1           |
|аспаптар. Станциядағы жұмыс реті, далалық журнал мен абрис       |            |
|жүргізу.                                                         |            |
|Барлығы                                                          |30          |




    5 ӨЗДІК ЖҰМЫСҚА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАР


    |№  |СӨЖ                    |Сағат саны  |ОСӨЖ             |Сағат саны    |
|1  |Масштаб дәлдігі,       |4           |Тапсырманы өңдеу.|4             |
|   |планның масштабын      |            |                 |              |
|   |таңдау.                |            |                 |              |
|2  |Планда және картадағы  |3           |Тапсырманы өңдеу.|3             |
|   |шартты белгілер.       |            |                 |              |
|   |Бедердің негізгі       |            |                 |              |
|   |түрлері.               |            |                 |              |
|3  |Алаңдарды өлшеу        |2           |Карталарды       |2             |
|   |тәсілдері мен өлшем    |            |классификациясына|              |
|   |бірлігі.               |            |байланысты талдау|              |
|4  |Түсіру түрлері және    |2           |Тапсырманы өңдеу.|2             |
|   |аэрофототүсіру туралы  |            |                 |              |
|   |жалпы түсініктер.      |            |                 |              |
|5  |Теодолиттің негізгі    |2           |Тапсырманы өңдеу.|2             |
|   |бөліктері. Бұрыштық    |            |                 |              |
|   |ұзындық өлшеулердің    |            |                 |              |
|   |дәлдігіне әсер ететін  |            |                 |              |
|   |қателік көздері.       |            |                 |              |



                  6 ПӘНГЕ АРНАЛҒАН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

             3 - кесте – Пәнге арналған оқу-әдістемелік картасы

|Тақырыптары                                       |Көрнек|Өздік    |Бақылау  |
|                                                  |і     |жұмысқа  |түрі     |
|                                                  |құрал,|тапсырмал|         |
|                                                  |плакат|ар       |         |
|Лекциялық дәрістер    |Тәжір.   |Зертханалық      |      |         |         |
|                      |(семинар)|сабақтар         |      |         |         |
|                      |сабақтары|                 |      |         |         |
|1                     |2        |3                |4     |5        |6        |
|1. Кіріспе. Геодезия  |         |                 |      |         |         |
|пәні мен оның мәні.   |         |                 |      |         |         |
|Жер туралы негізгі    |         |                 |      |         |         |
|түсініктер. Жердің    |         |                 |      |         |         |
|физикалық беті,       |         |                 |      |         |         |
|дейгейлік бет, геоид, |         |                 |      |         |         |
|жер элипсоиды,        |         |                 |      |         |         |
|Красовский элипсоиды, |         |                 |      |         |         |
|оның мөлшері.         |         |                 |      |         |         |
|2. Геодезияда         |         |Координата       |      |         |Ауызша   |
|қолданылатын          |         |жүйелері. Карта  |      |         |сұрақ-жау|
|координата жүйелері,  |         |мен планда       |      |         |ап       |
|биіктік жүйесі. Жер   |         |нүктенің тік     |      |         |         |
|бетіндегі нүктелердің |         |бұрыштық,        |      |         |         |
|орнын анықтау, ол үшін|         |географиялық     |      |         |         |
|қолданылатын          |         |координаталарын  |      |         |         |
|координата жүйесі.    |         |анықтау.         |      |         |         |
|Географиялық координат|         |                 |      |         |         |
|жүйесі.               |         |                 |      |         |         |
|Гаусс-Крюгердің тік   |         |                 |      |         |         |
|бұрышты координат     |         |                 |      |         |         |
|жүйесі туралы         |         |                 |      |         |         |
|түсінігі.             |         |                 |      |         |         |
|3. Бағытты бағдарлау. |         |Бағдарлау. Карта |      |         |         |
|Географиялық және     |         |мен планда       |      |         |         |
|магниттік азимуттар.  |         |дирекциондық     |      |         |         |
|Дирекциялық бұрыштар. |         |бұрышты өлшеу,   |      |         |         |
|Меридиандардың        |         |магниттік азимут |      |         |         |
|жақындасуы. Магниттік |         |пен румбты       |      |         |         |
|бұрылу. Азимут пен    |         |есептеу.         |      |         |         |
|дирекциялық бұрыш     |         |                 |      |         |         |
|арасындағы байланыс.  |         |                 |      |         |         |
|Румбтар. Дирекциялық  |         |                 |      |         |         |
|бұрыш пен румб        |         |                 |      |         |         |
|арасындағы байланыс.  |         |                 |      |         |         |
|4. Топографиялық план |         |Масштабтар.      |      |Масштаб  |Ауызша   |
|және карталар. Карта, |         |Сандық, сызықтық |      |дәлдігі, |сұрақ-жау|
|план, профиль туралы  |         |және көлденең    |      |планның  |ап       |
|түсініктер.           |         |масштабтар.      |      |масштабын|         |
|Масштабтардың түрлері,|         |Масштаб дәлдігі. |      |таңдау.  |         |
|план масштабын        |         |Карта мен планда |      |         |         |
|анықтау. Карта мен    |         |ұзындықты өлшеу. |      |Планда   |         |
|планда жағдайды       |         |                 |      |және     |         |
|бейнелеу. Шартты      |         |                 |      |картадағы|         |
|белгілер. Жер бетінің |         |Бедер. Карта мен |      |шартты   |         |
|бедері, оларды        |         |планда бедерді   |      |белгілер.|         |
|карталар мен планда   |         |горизонтальдармен|      |Бедердің |         |
|бейнелеу. Бедерді     |         |тексеру. Бедер   |      |негізгі  |         |
|горизонтальдармен     |         |қимасы. Нүктенің |      |түрлері. |         |
|кескіндеу. Қима       |         |биіктігін        |      |         |         |
|биіктігі. Салынды.    |         |анықтау.         |      |         |         |
|Еңкіш. Топокарталар   |         |                 |      |         |         |
|арқылы шешілетін      |         |                 |      |         |         |
|жұмыстар.             |         |                 |      |         |         |
|5. Геодезиялық        |         |Еңістік.         |      |Алаңдарды|Ауызша   |
|өлшемдер. Өлшем туралы|         |Еңістіктер, өлшем|      |өлшеу    |сұрақ-жау|
|мәліметтер. Өлшем     |         |бірліктері,      |      |тәсілдері|ап       |
|бірлігі. Өлшемдердің  |         |салынды графигі  |      |мен өлшем|         |
|тура және жанама      |         |туралы түсінік,  |      |бірлігі  |         |
|әдістері. Өлшемдердің |         |сызық еңкіштігін |      |         |         |
|дәлдіктері туралы     |         |анықтау.         |      |         |         |
|негізгі түсініктер.   |         |                 |      |         |         |
|Өзіндік өлшемдер.     |         |                 |      |         |         |
|Өлшеу аспаптары: жер  |         |                 |      |         |         |
|өлшеу ленталары, өлшеу|         |                 |      |         |         |
|рулеткалары,          |         |                 |      |         |         |
|оптикалық, лазерлі    |         |                 |      |         |         |
|ұзындық өлшеуіштер.   |         |                 |      |         |         |
|Өлшеу асапатарын      |         |                 |      |         |         |
|компарирлеу. Ұзындық  |         |                 |      |         |         |
|өлшеу аспаптарына әсер|         |                 |      |         |         |
|ететін қателік        |         |                 |      |         |         |
|көздері.              |         |                 |      |         |         |
|6. Бұрыштық өлшеулер. |         |Карта бойынша    |      |         |Ауызша   |
|Жер бетінде бұрыш     |         |профиль салу.    |      |         |сұрақ-жау|
|өлшеу принципі.       |         |Карта бойынша    |      |         |ап       |
|Теодолиттер, олардың  |         |берілген сызық   |      |         |         |
|негізгі бөлшектері.   |         |профильінің      |      |         |         |
|Теодолит түрлері.     |         |еңкіштігін       |      |         |         |
|Теодолиттік тексеріс. |         |есептеу арқылы   |      |         |         |
|Горизонталь және      |         |салу.            |      |         |         |
|вертикаль бұрыштарды  |         |                 |      |         |         |
|өлшеу тәсілдері.      |         |                 |      |         |         |
|Бұрыштарды өлшеу      |         |                 |      |         |         |
|дәлдігіне әсер ететін |         |                 |      |         |         |
|қателік көздері.      |         |                 |      |         |         |
|7. Түсіру түрлері мен |         |Түсіру түрлері   |      |Түсіру   |         |
|олардың жіктелуі.     |         |және             |      |түрлері  |         |
|Мемлекеттік торлар,   |         |аэрофототүсіру   |      |және     |         |
|геодезиялық толықтыру |         |туралы жалпы     |      |аэрофотот|         |
|торлары мен           |         |түсініктер.      |      |үсіру    |         |
|түсірістік-геодезиялық|         |                 |      |туралы   |         |
|негіздеме, оларды құру|         |                 |      |жалпы    |         |
|әдістері.             |         |                 |      |түсінікте|         |
|Топографиялық түсіру  |         |                 |      |р.       |         |
|түрлері, олардың      |         |                 |      |         |         |
|жіктелуі.             |         |                 |      |         |         |
|Фотографиялық         |         |                 |      |         |         |
|түсірулер туралы      |         |                 |      |         |         |
|түсініктер.           |         |                 |      |         |         |
|8. Горизонтальдық     |         |Теодолитті оқып  |      |Теодолитт|Ауызша   |
|түсіру немесе         |         |үйрену.          |      |ің       |сұрақ-жау|
|контурлық             |         |Теодолиттің      |      |негізгі  |ап       |
|(теодолиттік) түсіру. |         |құрылысы, оны    |      |бөліктері|         |
|Түсірудің маңызы.     |         |станцияға        |      |.        |         |
|Далалық жұмыстарды    |         |орналастыру,     |      |Бұрыштық |         |
|жүргізудің реті мен   |         |горизонталь      |      |ұзындық  |         |
|құрамы. Контурларды   |         |бұрыштарды өлшеу.|      |өлшеулерд|         |
|түсіру тәсілдері.     |         |                 |      |ің       |         |
|Абрис. Далалық        |         |                 |      |дәлдігіне|         |
|материалдардың есептік|         |                 |      |әсер     |         |
|және графикалық өңдеу.|         |                 |      |ететін   |         |
|                      |         |                 |      |қателік  |         |
|                      |         |                 |      |көздері. |         |
|9. Тахеометрлік       |         |Координаттық     |      |         |Ауызша   |
|түсіру. Тахеометрлік  |         |ведомості        |      |         |сұрақ-жау|
|түсіру кезіндегі      |         |есептеу. Бастапқы|      |         |ап       |
|қоданылатын аспаптар. |         |нүктенің         |      |         |         |
|Станциядағы жұмыс     |         |дирекциялық      |      |         |         |
|реті, далалық журнал  |         |бұрышымен        |      |         |         |
|мен абрис жүргізу.    |         |координатлары    |      |         |         |
|                      |         |арқылы,          |      |         |         |
|                      |         |өлшемдерге       |      |         |         |
|                      |         |сәйкес,          |      |         |         |
|                      |         |теодолиттік жүріс|      |         |         |
|                      |         |координатларын   |      |         |         |
|                      |         |есептеу.         |      |         |         |


             7 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы


    |№   |Оқу-әдістемелік әдебиеттердің     |Саны              |Қамтамасыз етілуі  |
|    |авторы, атауы                     |                  |%                  |
|1   |Пентаев Т., Атымтаев Б. Инженерлік|10                |85                 |
|    |геодезия. Алматы, 2002ж.          |                  |                   |
|2   |Сытник В.С. Основы расчета и      |1                 |11,1               |
|    |анализа точности геодезических    |                  |                   |
|    |измерений в строительстве. – М.:  |                  |                   |
|    |Стройиздат, 1987.                 |                  |                   |
|3   |Справочное руководство по         |1                 |11,1               |
|    |инженерно-геодезическим работам.  |                  |                   |
|    |Под редакцией. В.Д.Большакова и   |                  |                   |
|    |Г.П.Левчука. – М.: Недра, 1980.   |                  |                   |
|4   |Инструкция по построению          |1                 |11,1               |
|    |государственной геодезической сети|                  |                   |
|    |СССР. – М.: Недра, 1966.          |                  |                   |






    8 ӘДЕБИЕТТЕР


          8.1 Негізгі:
    8.1.1 Пентаев Т., Атымтаев Б. Инженерлік геодезия. Алматы, 2002ж.


    8.2 Қосымша:
    8.2.1 Сытник В.С.  Основы  расчета  и  анализа  точности  геодезических
    измерений в строительстве. – М.: Стройиздат, 1987.
    8.2.2 Инструкция по построению государственной геодезической сети СССР.
    – М.: Недра, 1966.
    8.2.3 Справочное руководство по  инженерно-геодезическим  работам.  Под
    редакцией. В.Д. Большакова и Г.П. Левчука. – М.: Недра, 1980.



























































































































































































































































Пәндер