Файл қосу

Тұзағы бар реакторлардың физикалық ерекшеліктері





    |ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ                                                   |
|БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                                                |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы                                            |
|МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                                                    |
|3 денгейлі СМЖ құжаты    |ПОӘК                     |                         |
|                         |                         |ОӘК 042-18.6.1.115       |
|                         |                         |/01-2013                 |
|              ПОӘК       |№1 басылым               |                         |
|Оқытушыларға арналған    |«__» _______ 20___ ж.    |                         |
|пәндердің оқу жұмыс      |                         |                         |
|бағдарламасы             |                         |                         |
|«Ядролық зерттеу         |                         |                         |
|реакторлары»             |                         |                         |







                     ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                        «ЯДРОЛЫҚ ЗЕРТТЕУ РЕАКТОРЛАРЫ»
               «5B072300» – «Техникалық физика» мамандығы үшін

                  ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ ЖҰМЫС

                                БАҒДАРЛАМАСЫ






























                                    Семей
                                    2013
                                  Алғы сөз


      1 ӘЗІРЛЕГЕН
      ҚҰРАСТЫРУШЫ _____ «__» _______ 20___ ж.
      Жилгильдинов   Ж.С.,   «Техникалық   физика    және    жылуэнергетика»
кафедрасының оқытушысы.




      2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
      2.1 «Техникалық физика және жылуэнергетика» кафедрасының отырысында.
      «__» _______ 20___ ж., № _  хаттама.


      Кафедра меңгерушісі ___________ О. Степанова.


      2.2 Инженерлік-технологиялық  факультеттің  оқу-әдістемелік  бюросының
отырысында
      «__» _______20___ жылы, № _ хаттама.


      Төрайым ______________ С. Толеубекова


      3 БЕКІТІЛГЕН
      Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында  қабылданған  және
баспадан шығаруға кеңес берілген.
      «__» _______ 20____ жылы, № _ хаттама.


      ОӘК төрайым, бірінші проректор  __________  Г. Искакова


      4 АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕҢГІЗІЛГЕН










      Мазмұны


БАҒДАРЛАМАСЫ  1
1 Қолданылу саласы     4
2 Нормативтік сілтемелер   4
3 Жалпы ережелер  4
3.1 Пәндердің мазмұнын қыскаша сипаттау 4
3.2 Пәннің мақсаты, оның оқу процесіндегі алатын орны 5
3.4 Оқу курстың талаптары  5
3.5 Курс пререквизиттері   5
3.6 Курс постреквизиттері  5
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме    5
4 ОҚУ  ПӘНІНІҢ (МОДУЛДІҢ) МАЗМҰНЫ   6
5 Пән бойынша оқу-әдістемелік карта 7
6 ОҚу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыздандыру  картасы   8
7 ОҚУЛЫҚТАР   9
7.1 Негізгі   9
7.2 Қосымша   9


      1 Қолданылу саласы


      «Ядролық зерттеу реакторлары» пәні  бойынша  оқу-әдістемелік  кешеннің
құрамына енгізілген окытушыларға арналған пәндердің оқу  жұмыс  бағдарламасы
5В072300 - «Техникалық физика» мамандығының студенттері үшін  арналған.  Бұл
студенттерді курстың мазмұнымен, оның маңыздылығымен,  қажеттілігімен,  курс
саясатымен   және   студенттің   оқу   үрдісінде   көрсететін   іскірлігімен
таныстырады. Оқу әдістемелік кешен пәнді оқып үйренуде негізгі  басты  құрал
болып саналады.





      2 Нормативтік сілтемелер


      «Ядролық  зерттеу  реакторлары»  пәнінің  оқытушыларына  арналған  осы
пәндердің  оқу  жұмыс  бағдарламасы   келесі   кұжаттардың   талаптары   мен
ұсыныстарына  сәйкес  берілген  пән  бойынша  оқу   үрдісін   ұйымдастырудың
тәртібін белгілейді:
      -  050723  -  «Техникалық  физика»  мамандығының  мемлекеттік  жалпыға
міндетті білім стандарты, ҚР МЖБС 3.08.102-2004, 7 тамызда  2006  ж.  №  671
Қазакстан  Республикасы   Білім   және   ғылым   министрлігінің   Бүйрыгымен
енгізілген және бекітілген.
      - СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге
және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
      -  ДП  042-08.10.10.12-2007   «Пәндердің   оқу-әдістемелік   кешенінің
құрылымы және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.




       3 Жалпы ережелер




      3.1 Пәндердің мазмұнын қыскаша сипаттау

      «Ядролық зерттеу реакторлары» курсы ядролық техниканың  дамуында  және
ғылымның көптеген  салаларында  үлкен  орын  алады.  Қазіргі  кезде  зерттеу
реакторлары нейтрон ағыстарының көздері болып табылады, және де  зарядталған
бөлшектер үдеткіштері сияқты жылдам электрондар мен протондар көздері  болып
табылады. Әлем бойынша зерттеу реакторлар саны төрт  жүзге  тарта,  және  де
ары қарай өсуде.
      Келесіндей  бөлімдер  қарастырылады:  ядролық  зерттеу  реакторларының
(ЯЗР) даму тарихы мен классификациясы; ЯЗР-ң физикалық ерекшеліктері;  ЯЗР-ы
жобалаудың физикалық негіздері,  жылуалмасу  мен  гидравлика  ерекшеліктері;
технологиялық ЯЗР және олардың даму тенденциялары.

3.2 Пәннің мақсаты, оның оқу процесіндегі алатын орны

      Осы пәннің мақсаты – студенттерді жалпы электрстанциясының  және  жеке
элементтерінің принципиалды және  толық  сызба  нұсқаларымен,  жаңа  ядролық
зерттеу  реакторларының  жабдықтарының  жиналуымен   байланысты   жұмыстарға
теориялық   және   практикалық   дайындау   және   де    электрстанияларының
қауіпсіздігі мен пайдаланылуы сұрақтары.




      3.3 Курс міндеттері
      Пәнді  оқытудың  негізгі  міндеті   –   студенттердің   реакторлардағы
энергетикалық контурларда жүретін процестерді бөлу бойынша  техникалық  және
экономикалық тұжырымдалған шешім қабылдау кезінде тәжірибе алу.



      3.4 Оқу курстың талаптары

      Пәнді оқу нәтижесінде студент мыналарды:
      білуі керек:
      - ЯЗР-н пайдалану салаларын;
      - зерттеу реакторларының физикалық ерекшеліктері жөнінде;
      - ЯЗР-ң классификация принциптерін;
      - ЯЗР-ң жылуалмасу мен гидравлика ерекшеліктерін;
      менгеруі керек:
      - ЯЗР-ң конструкциясы мен технологиялық сызба нұсқасын;
      түсінуі қажет:
      - сәулелену өрісінің сипаттамаларын, дозаны және  сәулелену  дозасының
қуатын қалай есептеуді;
      алуы керек:
      - ЯЗР-н қауіпсіз пайдалануға байланысты білім.



      3.5 Курс пререквизиттері

            – дозиметрия және қорғаныс;
            – ядролық отын циклы;
            – қолданбалы физика;


17 Курс постреквизиттері

      - дипломдық жобалау.


      3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

      Жұмыс оқу жоспарынан көшірме 1–кестеде көрсетілген.


                                      1–кесте – Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
|Курс                                                         |Семестр   |
|1                                                            |2         |
|Модуль 1. ЯЗР-дың жалпы мәліметтері, ерекшеліктері және жобалау         |
|негіздері                                                               |
|Дәріс сабақтары                                                         |
|ЯЗР туралы жалпы мағлұмат                                    |2         |
|ЯЗР-ң физикалық ерекшеліктері.                               |4         |
|ЯЗР-н жобалаудың физикалық негіздері                         |4         |
|ЯЗР-ғы жылуалмасу мен гидродинамика ерекшеліктері.           |4         |
|Сарамандық сабақтар                                                     |
|ЯЗР-ң классификациясы.                                       |2         |
|Тұзағы бар реакторлардың физикалық ерекшеліктері. Тұзақтағы  |4         |
|нейтрондар ағынынының тығыздығы.                             |          |
|Жоғары ағынды реактордың активті аймағы үшін конструкциялық  |4         |
|материалдарды тандау.                                        |          |
|Жбэлдегі максимал температураны есептеу.                     |4         |
|Модуль 2. ЯЗР-дың физикасы, Конструкция және технологиялық сызба        |
|нұсқалары                                                               |
|Дәріс сабақтары                                                         |
|Кейбір зерттеу реакторлардың физикасы.                       |4         |
|Конструкция және технологиялық сызба нұсқалар.               |4         |
|Материалтану реакторларының тәжірибелік құрылғылары.         |4         |
|Зертеу реакторларының даму болашағы.                         |4         |
|Сарамандық сабақтар                                                     |
|Нейтрондардың стационарлы емес ағын тығыздығы бар реакторлар.|4         |
|Реактор қорғанысы мен басқару жүйелері.                      |4         |
|Ампулдік құрылғылар.                                         |4         |
|Ағын тығыздықтарының шектік мүмкіншіліктері.                 |4         |






      5 Пән бойынша оқу-әдістемелік карта


                                                                     3-кесте
|Тақырып                                      |Көрнекілік|Өздігінен |Бақылау |
|                                             |құралдар, |оқуға     |түрі    |
|                                             |плакаттар,|арналған  |        |
|                                             |зертханалы|сұрақтар  |        |
|                                             |қ стенд   |          |        |
|дәріс          |сараман сабақ   |зертханалық|          |          |        |
|               |                |сабақ      |          |          |        |
|1              |2               |3          |4         |5         |6       |
|ЯЗР туралы     |ЯЗР-ң           |           |          |          |Есеп    |
|жалпы мағлұмат |классификациясы |           |          |          |беру    |
|               |                |           |          |          |СС1.    |
|ЯЗР-ң физикалық|Тұзағы бар      |Реактордың |          |Шағылдырғы|Есеп    |
|ерекшеліктері. |реакторлардың   |классификац|          |штағы     |беру    |
|               |физикалық       |иялық      |          |жылулық   |СС1.    |
|               |ерекшеліктері.  |белгілеріні|          |нейтрондар|Есеп    |
|               |Тұзақтағы       |ң          |          |ағыныныңты|беру    |
|               |нейтрондар      |конструкция|          |ғыздығы   |ЗС1.    |
|               |ағынынының      |сына әсерін|          |          |        |
|               |тығыздығы       |зерттеу    |          |          |        |
|ЯЗР-н          |Жоғары ағынды   |Ілгектік   |          |Сәулеленуд|Есеп    |
|жобалаудың     |реактордың      |арнаның    |          |ен        |беру    |
|физикалық      |активті аймағы  |қуатын     |          |қорғанудың|СС1.    |
|негіздері      |үшін            |бағалау.   |          |ерекшелігі|Есеп    |
|               |конструкциялық  |Ілгектік   |          |          |беру    |
|               |материалдарды   |арнаның    |          |          |ЗС1.    |
|               |тандау          |қуатын және|          |          |        |
|               |                |нейтрондард|          |          |        |
|               |                |ың спектрын|          |          |        |
|               |                |реттеу     |          |          |        |
|ЯЗР-ғы         |Жбэлдегі        |Жбэлдегі   |          |Жбэл      |Есеп    |
|жылуалмасу мен |максимал        |термиялық  |          |қабықшасын|беру    |
|гидродинамика  |температураны   |диформациял|          |ың        |СС1.    |
|ерекшеліктері  |есептеу         |ар         |          |коррозиясы|Есеп    |
|               |                |           |          |және      |беру    |
|               |                |           |          |жылуөткізг|ЗС1.    |
|               |                |           |          |іштік     |        |
|Кейбір зерттеу |Нейтрондардың   |           |          |          |Есеп    |
|реакторлардың  |стационарлы емес|           |          |          |беру    |
|физикасы       |ағын тығыздығы  |           |          |          |СС1.    |
|               |бар реакторлар  |           |          |          |Есеп    |
|               |                |           |          |          |беру    |
|               |                |           |          |          |ЗС1.    |
|Конструкция    |Реактор         |Зерттеу    |          |          |Есеп    |
|және           |қорғанысы мен   |реакторлары|          |          |беру    |
|технологиялық  |басқару жүйелері|ның        |          |          |СС1.    |
|сызба нұсқалар |                |құрылғылары|          |          |Есеп    |
|               |                |н оқып     |          |          |беру    |
|               |                |үйрену     |          |          |ЗС1.    |
|Материалтану   |Ампулдік        |           |          |          |Есеп    |
|реакторларының |құрылғылар      |           |          |          |беру    |
|тәжірибелік    |                |           |          |          |СС1.    |
|құрылғылары    |                |           |          |          |        |
|Зертеу         |Ағын            |           |          |          |Есеп    |
|реакторларының |тығыздықтарының |           |          |          |беру    |
|даму болашағы  |шектік          |           |          |          |СС1.    |
|               |мүмкіншіліктері |           |          |          |        |





      6 ОҚу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыздандыру картасы



                                                                     4-кесте
|Оқулықтар мен     |Экземпляр       |Студенттер саны |Қамтамасыздандырылу    |
|оқу-әдістемелік   |саны            |                |пайызы                 |
|құралдар атау     |                |                |                       |
|1 Бать Г.А.,      |                |                |                       |
|Коченов А.С.,     |                |                |                       |
|Кабанов Л.П.      |                |                |                       |
|Исследовательские |                |                |                       |
|ядерные реакторы. |                |                |                       |
|2 Крамеров А.Я.,  |                |                |                       |
|Шевелев Я.В.      |                |                |                       |
|Инженерные расчеты|                |                |                       |
|ядерных реакторов.|                |                |                       |
|3 Шабалин Е.П.    |                |                |                       |
|Импульсные        |                |                |                       |
|реакторы на       |                |                |                       |
|быстрых нейтронах.|                |                |                       |
|4 Герасимов В. В.,|                |                |                       |
|Монахов А. С.     |                |                |                       |
|Материалы ядерной |                |                |                       |
|техники.          |                |                |                       |

















7 ОҚУЛЫҚТАР




      7.1 Негізгі

      7.1.1 Бать Г.А., Коченов А.С., Кабанов Л.П. Исследовательские  ядерные
реакторы. М.: Энергоатомиздат, 1985.
      7.1.2  Крамеров  А.Я.,  Шевелев  Я.В.   Инженерные   расчеты   ядерных
реакторов. – 2-е изд. М.: Энергоатомиздат, 1985.
      7.1.3 Шабалин Е.П.  Импульсные  реакторы  на  быстрых  нейтронах.  М.:
Атомиздат, 1976.
      7.1.4 Герасимов В. В., Монахов А. С. Материалы  ядерной  техники.  М.:
      Энергоиздат, 1982





      7.2 Қосымша


      7.2.1 Курчатов И.В., Фейнберг С.М., Доллежаль Н.А. и др. Импульсный
графитовый реактор ИГР. – Атомная энергия, 1964, т. 17, с.463.

      7.2.2  Клемин А.И., Полянин Л.Н., Стригулин  М.М.  Теплогидравлический
расчет и  теплотехническая  надежность  ядерных  реакторов.  М.:  Атомиздат,
1980.
      7.2.3 Цыканов В.А., Давыдов Е.Ф. Радиационная стойкость
тепловыделяющих элементов ядерных реакторов. М.: Атомиздат, 1977.
      7.2.4 Общие требования к оформлению текстовых документов СТУ 042-РГКП-
СГУ-6-2005.


Пәндер