Файл қосу

Аударма прагматикасы




|Казақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі                                   |
|Семей қаласының Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті                       |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты           |ПОӘК               |                                 |
|                                |                   |ПОӘК- 042-18-17.1.7/02-2013      |
|ПОӘК                            |Басылым №1         |                                 |
|Студенттерге    арналған        |                   |                                 |
|«Аударма теориясы» пәнінің      |                   |                                 |
|бағдарламасы                    |                   |                                 |









                      « Аударма  теориясы» пәні бойынша
                5В020700 «Аударма ісі»  мамандығына арналған




                            Оқу-әдістемелік кешен





                     Студенттерге  арналған  бағдарлама























                                                                    Семей


                                   2013 ж








Кіріспе


1 ЖАСАЛЫНДЫ
Құрастырған   ______________  «  2    »  қыркүйек    2013  ж  Басимова Г.С.
Аударма теориясы және практикасы кафедрасының ағылшын тілінің аға оқытушысы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Аударма теориясы және практикасы кафедрасында
Хаттама №1       «   2  »  қыркүйек   2013 ж
Кафедра меңгерушісі     _________________   Калимова Ж. У.


2.2 Гуманитарлық-заң   факультетінің оқу-әдістемелік бюросында
Хаттама № 1    «   17   »  қыркүйек     2013ж
Оқу - әдістемелік бюро бастығы ________________ Кеңесбаева   Ш. С.


3  БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және
басылымға ұсынылды.
Хаттама №1       «   18    »  қыркүйек  2013 ж
Оқу-әдістемелік кеңестің бастығы,
бірінші проректор      __________________  Искакова Г. К.



4 Алғашқы рет  негізілді











                                   Мазмұны



1 Жалпы мәліметтер
2 Пән мазмұны және сабақ түрлеріне қарай сағаттарды бөлу.
3 Пәнді үйренуге қажет әдістемелік нұсқаулар
4 Курс форматы
5 Курс  саясаты
6 Бағалау саясаты
7Әдебиет

































   1. Жалпы мәліметтер
1.1  Лектордың аты –жөні Басимова Гүлназ Советханқызы аға оқытушы
 Кафедра- Аударма теориясы және практикасы
 Байланыс мәліметтері:  тел. 35-44-23
 Кафедра мекен –жайы: Глинки көшесі 20, каб. 903
 Сабақ өткізетін орны-аудитория №
 Пән –«  Аударма теориясы»
 Кредит саны-4

1.2 Курстың қысқаша мінездемесі:
1.3  Курстың мақсаты:  Болашақ аудармашы мамандарды аударманың
лингвистикалықтеориясының негізгі қағидаларыментаныстыру
1.4 Курстың міндеттері:
- Аударма  бөлімі  студенттерінің  болашақ  кәсіби    қызметтенің  теориялық
базасын құру ;
- «Тіл біліміне кіріспе»  және   «Тіл  теориясы  негіздері»  атты  курстарда
берілген    теориялық  қағидаларды  қорытып  жүйелеу,студенттердің   негізгі
мамандықтары бойынша  өздік ғылым- зерттеу жұмыстарына алғы шарттар жасау;
- Аударма процесі үшін тіл, оцлау және қоғам  арасындағы  өзара  байланыстың
маңызды жақтарын аша отырып  ,»Аударма  теориясы»  курсы  студенттердің  ой-
өрісін кеңейтіп , аудармашылық дағдыларды   қалыптастырып;  жалпы  теориялық
құрылым  мен   іс  жүзіндегі  аудармашылық   тәжірибе   арасындағы   белгілі
алшақтықты болдырмауға септігін тигізу.
-  Аударманың  практикалық дағдыларын игеру  және дамыту;
-  Аударма процесінің  заңдылықтарымен  таныстыру;
-  Аударма барысындағы   тіл бірліктерінің   қайта  құрылу  тәсілдері   және
құралдары жөнінде   жүйелі ұғым қалыптастыру;
-   Аударма  процесінде   пайда  болатын   лексикалық,   грамматикалық  және
стилистикалық  қиыншылықтарды  жеңіп шығу  тәсілдерін меңгеру.

1.5  Курс мазмұны:
Курсты аяқтағаннан кейін студент  мыналарды :
 білуі тиіс:
-  аударма туралы ғылымның қазіргі жағдайын ;
-  аудармашылық іс- әрекеттің негізгі концепцияларын ;
- аударманың әртүрлі типтері мен формаларын, жалпы лингвистикалық және
аударматану терминологиясын,;
ие болуы тиіс:
-  аударманың негізгі лексикалық, фразеологиялық грамматикалық   және
стилистикалық мәселелерін білуі;
меңгеруі тиіс:
- теориялық білімді игеріп ,оны кейіннен негізгі мамандық бойынша өздік
кәсіби және ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуде пайдалану үшін
аударматанудың теориялық базасын меғгеруі керек
істей алуы тиіс:
- аударма ғылымындағы ғылыми идеяларды ,концепциялармен теориялық
тұжырымдарды сыни көзқараспен талдау;
- нақты мәліметтерді саралай отырып ;жинақтап ,қорыта білу
-лингвистикалық, энциклопедиялық, лексикографиялық және арнайы әдәбиетпен
жұмыс істей білу;
-теориялық білімді практика жүзінде қолдана білу.
түсінуі тиіс:
 -  -  Аударма процесінің  заңдылықтарын;
-  Аударма барысындағы   тіл бірліктерінің   қайта  құрылу  тәсілдері   және
құралдары жөнінде   жүйелі ұғымдарды;
болуы тиіс:
қалыптасқан аудармашылық дағдылар
алуы тиіс:
Аударма  процесінде   пайда   болатын    лексикалық,    грамматикалық   және
стилистикалық  қиыншылықтарды  жеңіп шығу  тәсілдерін меңгеру.

1.6 Пәннің пререквизиті: Осы курстыњ алдында «Аудармашылыќ мамандыќќа
кіріспе», «Тіл біліміне кіріспе»,  «Әлем єдебиеті  жєне аударманыњ  жалпы
мєселелері»,    «Базалыќ шетел тілі»,  «Тілдік ќатынас мєдениеті  бойынша
практиукум»,  «Қазаќ жєне орыс  тілдері» сияќты  пєндер оќытылѓан.
1.7 Пәннің постреквизиті: «Мәдениаралық коммуникацияның теориясы және
практикасы»

2 Пән мазмұны және сабақ түрлеріне қарай сағаттарды бөлу
I семестр
|№    |Тақырып                      |Сағаттар                         |Әдебиет         |
|     |                             |Дәріс |Семинар  |ОСӨЖ    |СӨЖ    |                |
|1    |2                            |3     |4        |5       |6      |                |
|1.   |Аудармаышылық қызметтің      |1     |1        |1       |3      |Негізгі әдебиет:|
|     |адамзат тарихындағы орны.    |      |         |        |       |1,5,6           |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |2,3,4           |
|2.   |Аударма теориясының          |1     |1        |1       |3      |Негізгі әдебиет:|
|     |қалыптасуы мен дамуы         |      |         |        |       |1,2,5           |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1,2             |
|3.   |Аудармаі теориясының негізгі |1     |1        |1       |3      |Негізгі әдебиет:|
|     |ұғымдары                     |      |         |        |       |1,7.            |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|4.   |Тілдік дәнекрліктің басқа    |1     |1        |1       |3      |Негізгі         |
|     |түрлері: қысқартылған        |      |         |        |       |әдебиет:1.      |
|     |аударма,өңделген аударма,    |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |аннотация, реферат, резюме   |      |         |        |       |1               |
|5.   |Аудармаышылық іс-әректтің    |1     |1        |1       |3      |Негізгі         |
|     |типологиясы                  |      |         |        |       |әдебиет:1,3,6   |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |2,8             |
|6    |Аударма процесінің           |1     |1        |1       |3      |Негізгі         |
|     |аударылатын мәтіннің түріне  |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |тәуелділігі                  |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1,10            |
|7    |Аударманың                   |1     |1        |1       |3      |Негізгі         |
|     |психо-лингвистикалық         |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |классификациясы              |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |3,4             |
|8    |Ауызша аударманың түрлері мен|1     |1        |1       |3      |Негізгі         |
|     |типтері                      |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |5               |
|9    |Аударманың эквиваленттілігі  |1     |1        |1       |5      |Негізгі         |
|     |                             |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|10   |Эквиваленттілктің деңгейлері |1     |1        |1       |3      |Негізгі әдебиет:|
|     |мен түрлеріі.                |      |         |        |       |5               |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|11   |Аударма прагматикасы         |1     |1        |1       |3      |Негізгі         |
|     |                             |      |         |        |       |әдебиет:1.      |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|12   |Аударманы прагматикалық      |1     |1        |1       |4      |Негізгі         |
|     |тұрғыдан өңдеудің принциптері|      |         |        |       |әдебиет:1.      |
|     |мен тәсілдері                |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|13   |Аударма моделдері            |1     |1        |1       |4      |Негізгі         |
|     |                             |      |         |        |       |әдебиет:1.      |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|14   |Аударма процесі              |1     |1        |1       |4      |Негізгі         |
|     |                             |      |         |        |       |әдебиет:1.      |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|15   |Аудармалық трансформация және|1     |1        |        |4      |Негізгі         |
|     |түрлері                      |      |         |1       |       |әдебиет:1.      |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|16   |Аудармалық сәйкестіліктер    |2     |2        |2       |4      |Негізгі         |
|     |                             |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1,10            |
|17.  |Тілдік бірліктердің          |2     |2        |2       |4      |Негізгі         |
|     |лексикалық мағынасың         |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |компоненттері мен олардың    |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |аудармада берілуі..          |      |         |        |       |3,4             |
|18   |Лексиканың кейбір топтарын   |1     |1        |1       |4      |Негізгі         |
|     |аудару ерекшелігі            |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |5               |
|19   |Фразеологияны аудару         |1     |1        |1       |4      |Негізгі         |
|     |мәселелері                   |      |         |        |       |әдебиет:1.      |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|20   |Аудармада грамматикалық      |1     |1        |1       |4      |Негізгі әдебиет:|
|     |сәйкестікті таңдау           |      |         |        |       |5               |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|21   |Аудармашының тілдік тұлғасы  |2     |2        |2       |4      |Негізгі         |
|     |                             |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1,10            |
|22   |Аудармашы біліктілігі        |2     |2        |2       |5      |Негізгі         |
|     |                             |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |3,4             |
|23   |Шетелдік аударматану         |2     |2        |2       |5      |Негізгі         |
|     |                             |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |5               |
|24   |Отандық аударматану          |2     |2        |2       |5      |Негізгі         |
|     |                             |      |         |        |       |әдебиет:1       |
|     |                             |      |         |        |       |Қосымша әдебиет:|
|     |                             |      |         |        |       |1               |
|     |Барлығы                      |30    |30       |30      |90     |                |


   3. Пәнді үйренуге қажет әдістемелік нұсқаулар


« Аударма теориясы»  пәні  студенттерге  аударма  процессінің  заңдылықтарын
меңгеруге көмектеседі. Пәнді толық меңгеру үшін дәріс , семинар  сабақтарына
қатысып,  көрсетілген  әдебиеттерді  мұқият  оқу   керек.   Дәріс,   семинар
сабақтарынан басқа ОСӨЖ, СӨЖ сабақтары болады. СӨЖ сабақтары  тезис,реферат,
конспект түрінде өтеді.
4 Курс форматы
Тезис ғылыми жұмыстардың негізінде жазылады,  айтатын  ой  өте  қысқа  нақты
дәлелді түрде жазылады және бет көлемі 0,06 б.т. яғни 1 бет болуы керек.
Конспект –оқулықта жазылғандарды қысқаша өзіңе түсінікті етіп жазу.
Рефератта   ғылыми   баяндамада   кіріспе   бөлімнен,   негізгі    тараудан,
қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Кіріспе бөлімінде жұмыстың өзектіліг нысаны зерттеудегі мақмат  пен  міндеті
теориялық және практикалық мәні, қолданылған әдіс –тәсілдер  мен  тұжырымдар
беріледі. Тарауларда негізгі ой түйінделеді.
Қорытындыда ешкімнің пікірі берілмейді, тарауларда түйінделген ой мен
тұжырымдар беріледі.
Әдебиеттер тізімі қолданылуы бойынша нөмрленіп көрсетіледі.
Бет көлемі –компьютерде А4 қағазында 14 кегель, 1,5 интервал мен кем
дегенде 15 беп қол жазбамен 20 бет.
Жыл бойы  пайдаланылатын  сөздік,семинар  дәптерлерін  бастау  керек.Семинар
сабақ  деп  білім  мен  білікті  және  дағдыны  толықтыра  түсу   мақсатында
жүргізілетін жұмыс түрін  айтады.Студент  семинар  сабақта  қаралып  отырған
мәселелерге  көзқарасын  білдіруге;оқығандарының  ішінен   қажетті   нысанды
таңдап алуға ;айтылған әдебиеттерді түгел оқуға міндетті.Сонда ғана  семинар
сабақ өз мақсатына жетеді.
5  Курс саясаты
1. Дәріс және  семинар  сабақтарына  міндетті  түрде  қатысу.  Егер  де  бір
себептермен сабаққа қатыса алмасаңыз онда меңгерілмеген материалдарды  жауап
бересіз. Қатарынан үш рет себепсіз сабақ  босатсаңыз  межелік  аттестациядан
10пайыз алынып тас талынады.
2. бақылау тапсырмалары   белгіленген  уақвтта  орындалып  тапсырылуы  тиіс.
Уақытнан кешігіп тапсырылған жұмыстар бірден төмен бағаланады.
3.   межелік  аттестацияның  қорытындысы  студенттің  сабаққа  қатысуы,  СӨЖ
жұмыстарын уақытында  орындауы,  Дәріс  және  семинар  сабақтарына  белсенді
қатысуы және межелік бақылаудың қорытындысы бойынша қойылады.
4. студент көшіріп алса аудиториядан шығарылады немесеқанағаттанарлықсыз
баға қойылады
5. Пән бойынша емтихан компьютерлік тестілеу бойынша  өтіледі.


6 Бағалау саясаты


«АУДАРМА ТЕОРИЯСЫ»  ПӘНІ БОЙЫНША СТУДЕТТЕРДІҢ БІЛІМІН БАҒАЛАУ САЯСАТЫ


Түрлi жұмыс түрлерiн бағалу критерийi :
                                                   1-  7 апта аралығы
1. Сабаққа қатысу және аудиториялық сабақтарға  дайындық   –  30  (1-7  апта
аралығы)
2. Семинар сұрақтары бойынша ағымдағы бақылау ( 1- 4 тақырыптар) – 30
3. Практикалық тапсырмаларды орындау  – 15(ООӨЖ)
4. Үй тапсырмасы  – 30 (ОӨЖ)
4. Бақылау жұмысы -  ООӨЖ – 30
5. Семинар сұрақтары бойынша ағымдағы бақылау ( 5-8 тақырыптар)  – 30
6. Семинар сұрақтары бойынша ағымдағы бақылау ( 9-12- тпақырып) – 30
7.  Үй тапсырмасы – 30 (ОӨЖ)
8.  1  –ші  межелік  бақылау  (1-  16  дәріс   тақырыптар  бойынша  кешендік
тестілеу) -  75

     1-7 апталар бойынша жалпы қортынды балл  – 300

                                  8  -  15 апта аралығы
9.   Сабаққа қатысу және аудиториялық сабақтарға дайындық   – 30 (8-15  апта
аралығы)
10. Семинар сұрақтары бойынша ағымдағы бақылау (  17 -20  тақырыптар)  –  30

11. Практикалық тапсырмаларды орындау    – 30 (ООӨЖ)
12.  Үй тапсырмасы  – 33 (ОӨЖ)
13.  Семинар сұрақтары бойынша ағымдағы бақылау ( 21-24- -тақырыптар)  –  30

14. Текущий контроль по темам практических занятий ( 25-28  тақырып)  – 30
15.  А)  Пікір талас өткізу  – 15 (ООСЖ)
       Б)  Үй тапсырмасы (ОСЖ) - 30
       В) 2-ші кешендік тестілеу (17- 30 дәріс тақырыптары бойынша  кешендік
тестілеу  - 75
                    (Кестеге сәйкес).

     8-15 апталар бойынша жалпы қортынды  балл – 300
     Емтихан  бойынша жалпы балл - 400
     Академиялық  кезең бойынша жалпы балл -1000



7 “Аударма теориясы ” пәні бойынша  оқу процесінің күнтізбелік кестесі




|\     апта   |1                            |2                            |
|             |                             |                             |
|Бақылау      |                             |                             |
|түрі         |                             |                             |



   7. Әдебиет

7.1. Негізгі әдебиет 12
   1 Комиссаров В.Н. «Теория перевода» М. Высшая школа, 1990
   2 Бархударов Л.С. «Язык и перевод» М, 1975
   3 Бреус Е.В. «Теория и практика перевода с английского на русский»
     4 Комиссаров В.Н. «Современное переводоведение»
   5Рецкер Я.И. ''Теория перевода и переводческая практика'' М. 1974
   6. Қ.Қ. Алпысбаев., Г.Қ. Қазыбек «Қазақ аудармасвның теориясы мен
      тәжірибесі» Алматы, 2001
   7. Виноградов В.С. «Введение в переводоведение» М, 2001
   8. Комиссаров В.Н. «Общая теория перевода. Проблемы переводоведения в
      освещении зарубежных ученных»М, 2000
   9. Л.Ф. Дмитриева, С.Е. Кунсевич «Английский язык курс перевода» Москва,
      2005
  10. В.Н. Комиссаров, А.В. Коралова «Практикум по переводу с английского
      языка на русский» Москва, 1990
  11. Казакова Т.А. Практические  основы перевода. – Санк – Петербург, 2002
  12. Казакова Т.А. Практикум по художественному . – Санк – Петербург, 2003

7.2Қосымша әдебиет
   1. Алексеева И.С. «Введение переводоведение»
   2. Толстой С.С.  «Как переводить с английского языка на русский»
   3. А. Чужакин, П. Палажченко «Мир перевода 1»  М, 2002
   4. Алексеева И.С. «Профессиональный тренинг переводчика»
   5. А. Чужакин «Мир перевода -7 Общая теория перевода и переводческой
      скорописи»
   6. Крупнов В.Н. «Курс перевода»
   7. В.С. Слеаович «Курс перевода»
   8. И.С. Алексеева «Профессиональный тренинг переводчика»
   9. Р.К. Миньяр –Белоручев «Как  стать переводчиком?»
  10. А.Я. Коваленко «Общий курс научно –технического перевода» Киев, 2004
  11. А.В. Балкина «Хочу стать переводчиком» М, 1999
  12. С.М. Айзенкоп «Учебное пособие по техническому переводу» Ростов –на
      Дону,1996
  13. Алексеева И.С. Профессиональный тренинг переводчика.  – Санк –
      Петербург, 2004
  14. Латышев Л.К. Проворотов В.И. Структура и содержание  подготовки
      переводчиков в языковом вузе.-Курск, 1999
  15. ПоповичА. Проблемы художественного перевода- М., 1980.



































































































Пәндер