Файл қосу

Регрессия коэффициентінің экономикалық түсіндірмесі



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                      |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                   |
|3 деңгейлі СМК құжаты         |ОӘК             |ПОӘК                         |
|                              |                |042-18-12.1.113/_01-2013     |
|"Эконометрика" пәнінің        |Баспа №1        |                             |
|оқытушыға арналған            |18.09.2013ж     |                             |
|бағдарламасы                  |                |                             |
|ПОӘК                          |                |                             |









                               "ЭКОНОМЕТРИКА"

                        пәнінен оқу-әдістемелік кешен

                5В050800 мамандығының студенттеріне арналған

                   ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ














                                    Семей
                                    2013

Алғы сөз






      1. ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ


      Құрастырған ___________ Жақсығұлова Д.Д. «Ақпараттық жүйелер»
кафедрасының аға оқытушысы, Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті Семей
қаласы


      «__09__» _________09_________ 2013ж.


      2. Талқыланды


      2.1. Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Ақпараттық жүйелер»
кафедрасы отырысында қарастырылды.


      Хаттама № _1__  «__09__» ___09_____________ 2013 ж.


      Кафедра меңгерушісі __________ /Смагулов С.К., э.ғ.к./


      2.2. «Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» факультетінің оқу-
әдістемелік бюросы отырысында қарастырылды.


      Хаттама № _1__  «_11_» _______09___________ 2013ж.


      Төрағасы __________ /Бекбаева Р.С./


      3. бекітілді


      Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі отырысында баспаға жіберуге
ұсынылды және мақұлданды.


      Хаттама № _1__  «_18_»______09_______2013ж.

ОӘК төрағасы, оқу-әдістемелік істер бойынша проректор _______________ /
Г.К. Искакова /












      Мазмұны
|         |Пайдалану облысы                                                    |
|         |Нормативті сілтеме                                                  |
|         |Жалпы мағлұматтар                                                   |
|         |Пәннің оқытушыға арналған оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны         |
|         |Студенттің өздік жұмысы тақырыптары                                 |
|         |Пән бойынша оқу - әдістемелік карта                                 |
|         |Оқу - әдістемелік материалдар қамтылу картасы                       |
|         |Әдебиет                                                             |


   1. Пайдалану облысы
      "Эконометрика" пәнінен Оқу-әдістемелік кешен 5В070300  мамандықтарының
студенттеріне арналған. Бұл  кешен  студенттерді  курс  мазмұнымен,  курстың
маңыздылығымен,  қажеттілігімен,  курс  саясатымен,  оқу  процесінде  алатын
білімі және  дағдыларымен таныстырады.




   2.  Нормативті сілтеме


      Бұл "Эконометрика" пәнінің  Оқу-әдістемелік   кешені   берілген  пәнге
арналып  құрылған  және  осы   пән   бойынша   жүргізілетін   оқу   процесін
ұйымдастырудың реті төмендегі құжаттардың ұсыныстары мен талаптарына  сәйкес
құрылған:
         – Білім беру  деңгейіне  сәйкес  Мемлекеттік  жалпыміндетті  білім
           беру стандарты;
         – 5В050800  - «Есеп және аудит» мамандығының типтік оқу жоспары;
         – СТУ 042 – СГУ – 4 - 2013  Университет  стандарты  «Пәннің  оқыту
           әдістемелік кешенін дайындауға жалпы талаптар»;
      ДП-042-1.01.–2013  Құжатталған  процедура  «Пәннің  оқыту  әдістемелік
кешенінің құрылымы мен мазмұны»




   3. Жалпы мағлұматтар


      3.1. Курстың қысқаша мазмұны:
      "Эконометрика" курсы эконометрикалық модельдеуді экономикалық сараптау
тәжірибесінде және еліміздің экономикасындағы макро  және  микроэкономикалық
процестерді болжауда қолдану мен оларды іске асыру сұрақтарын қарастырады.
      3.2. Курс мақсаты:
      "Эконометрика"  курсының  мақсаты   студенттердің   теориялық   білімі
негізінде   эконометрикалық   модельдерді   экономикалық   құбылыстар   және
процестерді регрессиялық моделдеудің әдістерін меңгеріп, есептеу  техникасын
пайдалану, алған білімдерін тәжірибеде қолдауды жетік білу.
      Пәнді оқыту  экономикалық  құбылыстар  және  процестерді  регрессиялық
моделдеудің әдістері және нарықтық экономика жағдайында кәсіпорынды  басқару
кезінде сол процестерді талдау әдістері туралы ұғым береді.
      3.3. Курсты өткеннен кейінгі білімі мен дағдысы:
      Курстың негізгі түсініктерін, модель  түрлерін,  олардың  қасиеттерін,
нарықтық  көрсеткіштердің,  жиынтық   регрессияның   әртүрлі   аспектілерін:
мультиколениарлық  мәселесін,   модель   спецификасын,   жалған   айнымалыны
қолдану,  дербес   корреляция,   гетероскеданттылық,   автокорреляция   және
регрессиялық модельдеудегі болжам ұғымдарын талдай білу.
      3.4. Курсты аяқтау нәтижесінде студент мыналарды білуі қажет:
      "Эконометрика" пәні  тәжірбиелік  курс,  сондықтан  бақылаудың  ағымды
түрін көрсететін барлық тәжірбиелік жұмыстарды және  үй  жұмыстарын  орындау
міндетті шарт болып табылады. ОБСӨЖ тақырыптары  бойынша  бақылау  жұмыстары
орындалады:
      Жазбаша түрде екі межелік  бақылау  алынады,  студенттердің  теориялық
білімі тексеріледі.


      3.5. Курс Пререквизиті:
    • Жоғарғы математика;
    • Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика;
    • Экономикалық теория негізі;
    • Макро -, микроэкономика.

      3.6. Курс Постреквизиті:
    • Экономиканың баланысталған дамуының моделі.


                         Жұмыс оқу жоспарынан үзінді

      Кесте 1 – оқу жоспарынан үзінді


      |Курс      |Семестр                                          |Кредиттер саны|
|1         |2                                                |3             |
|Дәрістік сабақтар тақырыбы                                  |              |
|1         |Эконометрика пәні, негізгі ұғымдары.             |1             |
|          |Эконометрика және эконометрикалық модельдеу.     |              |
|          |Қазіргі заманғы эконометриканың құрылымы         |              |
|          |Ковариация, дисперсия, корреляция. Таңдамалы     |1             |
|          |ковариация. Ковариацияны есептеу ережелері.      |              |
|          |Таңдамалы дисперсия. Дисперсияны есептеу         |              |
|          |ережелері.                                       |              |
|          |Корреляциялық сараптау. Корреляция коэффициенті. |1             |
|          |Дербес корреляция коэффициенті.                  |              |
|          |Жұптық регрессиялық сараптау. Регрессиялық       |1             |
|          |сараптау. Жұптық сызықтық регрессия моделі.      |              |
|          |Ең кіші квадраттар әдісі бойынша регрессия.      |1             |
|2         |Жұптық регрессия моделі параметрлерінің          |1             |
|          |статистикалық мәнділік сараптауы. Модель         |              |
|          |параметрінің (интервалдық) бағасы. Регрессия     |              |
|          |теңдеуін қолданып болжам жасау. Регрессия        |              |
|          |теңдеуінің түсіндірмесі (интерпретациясы).       |              |
|          |Бағалау сапасы: детерминация коэффициенті        |1             |
|          |Регрессия коэффициенттерінің және гипотезаларды  |1             |
|          |тексеру. Регрессия коэффициенттерінің кездейсоқ  |              |
|          |құрушылары. Регрессия коэффициенттерінің         |              |
|          |нақтылығы және ауытқымаушылығы. Гаусса-Марков    |              |
|          |теоремасы.                                       |              |
|          |Регрессия коэффициенттеріне қатысты гипотезаларды|1             |
|          |тексеру. Сенімділік интервалдары.                |              |
|          |Біржақты  Т- тесттер. Бағалау сапасының F -      |1             |
|          |тесті. Жұптық регрессиялық сараптаудағы          |              |
|          |критерийлер арасындағы өзара байланыстар         |              |
|3         |Айнымалыларды түрлендіру. Логарифмдік            |1             |
|          |түрлендірулер. Икемділік моделі. Көрсеткіштік    |              |
|          |функциялар. Сызықсыз регрессия                   |              |
|          |Жиынтық регрессиялы сараптау. Жиындық            |1             |
|          |регрессиялық моделі. Жиындық регрессия           |              |
|          |коэффициенттерінің қасиеттері.                   |              |
|          |Автокорреляция.                                  |1             |
|          |Мультиколленеарлық мәселесі.                     |              |
|          |Гетероскедостикалық.                             |1             |
|          |Спирменнің рангілі корреляция тесті.             |1             |
|          |Голдфелд-Кванд тесті. Дарбин-Уотсон критерийі    |              |
|Тәжірибелік сабақтар                                        |              |
|1         |Ковариацияны есептеу ережелері. Дисперсияны      |1             |
|          |есептеу ережелері                                |              |
|          |Жұптық сызықтық регрессия моделі.                |1             |
|          |Кіші квадраттар әдісі бойынша регрессия          |1             |
|          |Регрессия теңдеуінің интерпретациясы             |1             |
|          |Детерминация коэффициентінің бағасы              |1             |
|1         |Регрессия коэффициентінің кездейсоқ құраушылары  |1             |
|          |Сенімділік интервалы                             |1             |
|          |Біржақты t-тесттер                               |1             |
|          |Бағалау сапасына F-тесттер                       |1             |
|          |Жиынтық регрессия моделі                         |1             |
|3         |Жиынтық регрессия коэффициенттерінің қасиеті     |1             |
|          |Мультиколлениарлық ұғымы                         |1             |
|          |Гетероскеданттылық                               |1             |
|          |Спирменнің рангтық корреляциясының тесті.        |1             |
|          |Голдфелд-Квандт тесті.                           |              |
|          |Автокорреляция. Дарбин-Уотсон критерийі          |1             |






   4. студенттердің өздік жұмыстарына арналған тақырыптар
      5.1. Эконометрика ғылымының зерттеу облысы.
      5.2.    Экономикалық    деректерді    жинау    мақсаты    және    оның
әдістері.Экономикалық деректердің бөлінуі.
      5.3. Ықтималдық тығыздығы ұғымы. Шектік теоремалар туралы ұғым.
      5. 4.Ең кіші квадраттар әдісінің мағынасы.
      5.5.  Корреляция  коэффициентін  экономикалық  құбылыстарды  зерттеуде
пайдалану.
      5.6. Жұптық  сызықтық  корреляция  коэффициенттерінің  сандық  мәнінің
түсіндірмесі. Жұптық сызықтық корреляция коэффициенттерінің қателіктері
      5. 7. Регрессия коэффициентінің экономикалық  түсіндірмесі.  Регрессия
теңдеуіндегі бос мүшенің маңызы. Регрессия теңдеуінің адекваттылығы.
      5. 8. Детерминация және  орнықтылық  коэффициенттері.  Олардың  өзгері
шектері.
      5. 9. Икемділік коэффициенті. Болжаудың дәлдігінің бағасы.
      5. 10. Корреляциялық талдаудың мақсаты мен есептері.
      5.11.  Регрессиялық  талдаудың   мақсаты   мен   есептері.   Регрессия
теңдеуінің параметрлерінің сенімділігінің бағасы.
      5. 12. Фишердің F - критерийінің концепциясының түсіндірмесі.
      5. 13. Жиынтық регрессия теңдеулерінің ерекшелігі.  Жиынтық  регрессия
теңдеулерінің параметрлерін есептеу әдістері.
      5. 14. Стандартталынған жиынтық регрессия  коэфициенті.
      5.15. Модельге  енгізілетін  факторлардың  мультиколлиниарлығы  қандай
қиындыққа    әкеледі    және    одан    құтылу     жолдары.     Факторлардың
мультиколлиниарлығын жою әдістерінің түсіндірмесі.




      6.Пән бойынша оқу – әдістемелік карта

|Тақырып                             |Көрнекілік   |Өздігінен       |Бақылау   |
|                                    |құралдар,    |меңгеру         |түрі      |
|                                    |ОТҚ,         |сұрақтары       |          |
|                                    |плакаттар,   |                |          |
|                                    |зертханалық  |                |          |
|                                    |стенд        |                |          |
|Дәрістік сабақтар |Тәжірибелік      |             |                |          |
|                  |сабақтар         |             |                |          |
|1                 |2                |3            |4               |5         |
|Эконометрика пәні,|Ковариацияны     |Дәріс        |Эконометрика    |Ауызша    |
|негізгі ұғымдары. |есептеу          |конспектісі, |ғылымының       |сұрау,    |
|Эконометрика және |ережелері.       |таратпа      |зерттеу облысы. |тестілеу, |
|эконометрикалық   |Дисперсияны      |материал     |Экономикалық    |ОБСӨЖ,    |
|модельдеу. Қазіргі|есептеу ережелері|             |деректерді жинау|компьютерд|
|заманғы           |                 |             |мақсаты және    |е жұмыс   |
|эконометриканың   |                 |             |оның әдістері.  |          |
|құрылымы          |                 |             |Экономикалық    |          |
|                  |                 |             |деректердің     |          |
|                  |                 |             |бөлінуі         |          |
|Ковариация,       |Жұптық сызықтық  |Дәріс        |Таңдамалы       |Ауызша    |
|дисперсия,        |регрессия моделі.|конспектісі, |ковариация қалай|сұрау,    |
|корреляция.       |                 |таратпа      |анықталады?     |тестілеу, |
|Таңдамалы         |                 |материал     |Ковариацияны    |ОБСӨЖ,    |
|ковариация.       |                 |             |есептеу         |компьютерд|
|Ковариацияны      |                 |             |ережелері.      |е жұмыс   |
|есептеу ережелері.|                 |             |Таңдамалы       |          |
|Таңдамалы         |                 |             |дисперсия қалай |          |
|дисперсия.        |                 |             |анықталады?     |          |
|Дисперсияны       |                 |             |                |          |
|есептеу ережелері.|                 |             |                |          |
|Корреляциялық     |Кіші квадраттар  |Дәріс        |Корреляция      |Ауызша    |
|сараптау.         |әдісі бойынша    |конспектісі, |коэффициентін   |сұрау,    |
|Корреляция        |регрессия        |таратпа      |қандай          |тестілеу, |
|коэффициенті.     |                 |материал     |экономикалық    |ОБСӨЖ,    |
|Дербес корреляция |                 |             |құбылыстарды    |компьютерд|
|коэффициенті.     |                 |             |зерттегенде     |е жұмыс   |
|                  |                 |             |анықталады?     |          |
|Жұптық            |Регрессия        |Дәріс        |Жұптық сызықтық |Ауызша    |
|регрессиялық      |теңдеуінің       |конспектісі, |тәуелділіктің   |сұрау,    |
|сараптау.         |интерпретациясы  |таратпа      |аналитикалық    |тестілеу, |
|Регрессиялық      |                 |материал     |сипаттамасы     |ОБСӨЖ,    |
|сараптау. Жұптық  |                 |             |                |компьютерд|
|сызықтық регрессия|                 |             |                |е жұмыс   |
|моделі.           |                 |             |                |          |
|Ең кіші квадраттар|Детерминация     |Дәріс        |Ең кіші         |Ауызша    |
|әдісі бойынша     |коэффициентінің  |конспектісі, |квадраттар      |сұрау,    |
|регрессия.        |бағасы           |таратпа      |әдісінің        |тестілеу, |
|                  |                 |материал     |мағынасы        |ОБСӨЖ,    |
|                  |                 |             |                |компьютерд|
|                  |                 |             |                |е жұмыс   |
|Жұптық регрессия  |Регрессия        |Дәріс        |Жұптық сызықтық |Ауызша    |
|моделі            |коэффициентінің  |конспектісі, |корреляция      |сұрау,    |
|параметрлерінің   |кездейсоқ        |таратпа      |коэффициентінің |тестілеу, |
|статистикалық     |құраушылары      |материал     |сандық мәнінің  |ОБСӨЖ,    |
|мәнділік          |                 |             |түсіндірмесі?   |компьютерд|
|сараптауы. Модель |                 |             |Регрессия       |е жұмыс   |
|параметрінің      |                 |             |теңдеуінің      |          |
|(интервалдық)     |                 |             |параметрлерінің |          |
|бағасы. Регрессия |                 |             |сенімділігі     |          |
|теңдеуін қолданып |                 |             |қалай           |          |
|болжам жасау.     |                 |             |бағаланады?     |          |
|Регрессия         |                 |             |                |          |
|теңдеуінің        |                 |             |                |          |
|түсіндірмесі      |                 |             |                |          |
|(интерпретациясы).|                 |             |                |          |
|Бағалау сапасы:   |Сенімділік       |Дәріс        |Жиынтық         |Ауызша    |
|детерминация      |интервалы        |конспектісі, |детерминация    |сұрау,    |
|коэффициенті      |                 |таратпа      |коэффициенті    |тестілеу, |
|                  |                 |материал     |нені білдіреді? |ОБСӨЖ,    |
|                  |                 |             |                |компьютерд|
|                  |                 |             |                |е жұмыс   |
|Регрессия         |Біржақты         |Дәріс        |Өндірістік      |Ауызша    |
|коэффициенттерінің|t-тесттер        |конспектісі, |функциялар.     |сұрау,    |
|және гипотезаларды|                 |таратпа      |[pic], [pic]    |тестілеу, |
|тексеру. Регрессия|                 |материал     |коэффициенттерін|ОБСӨЖ,    |
|коэффициенттерінің|                 |             |ің ең жақсы     |компьютерд|
|кездейсоқ         |                 |             |ығыспаған       |е жұмыс   |
|құрушылары.       |                 |             |бағалауларын    |          |
|                  |                 |             |анықталуын қалай|          |
|                  |                 |             |сипаттайды?     |          |
|Регрессия         |Бағалау сапасына |Дәріс        |Регрессия       |Ауызша    |
|коэффициенттеріне |F-тесттер        |конспектісі, |коэффициентінің |сұрау,    |
|қатысты           |                 |таратпа      |экономикалық    |тестілеу, |
|гипотезаларды     |                 |материал     |түсіндірмесі.   |ОБСӨЖ,    |
|тексеру.          |                 |             |                |компьютерд|
|Сенімділік        |                 |             |                |е жұмыс   |
|интервалдары.     |                 |             |                |          |
|Біржақты  Т-      |Жиынтық регрессия|Дәріс        |Фишердің F -    |Ауызша    |
|тесттер. Бағалау  |моделі           |конспектісі, |критерийінің    |сұрау,    |
|сапасының F -     |                 |таратпа      |концепциясының  |тестілеу, |
|тесті.            |                 |материал     |түсіндірмесі.   |ОБСӨЖ,    |
|                  |                 |             |                |компьютерд|
|                  |                 |             |                |е жұмыс   |
|Айнымалыларды     |Жиынтық регрессия|Дәріс        |Икемділік       |Ауызша    |
|түрлендіру.       |коэффициенттеріні|конспектісі, |моделі.         |сұрау,    |
|Логарифмдік       |ң қасиеті        |таратпа      |Икемділік       |тестілеу, |
|түрлендірулер.    |                 |материал     |коэффициенті.   |ОБСӨЖ,    |
|Икемділік моделі. |                 |             |Болжаудың       |компьютерд|
|Көрсеткіштік      |                 |             |дәлдігінің      |е жұмыс   |
|функциялар.       |                 |             |бағасы.         |          |
|Жиынтық           |Мультиколлениарлы|Дәріс        |Жиынтық         |Ауызша    |
|регрессиялы       |қ ұғымы          |конспектісі, |регрессия       |сұрау,    |
|сараптау. Жиындық |                 |таратпа      |теңдеулерінің   |тестілеу, |
|регрессиялық      |                 |материал     |ерекшелігі.     |ОБСӨЖ,    |
|моделі.           |                 |             |Жиынтық         |компьютерд|
|                  |                 |             |регрессия       |е жұмыс   |
|                  |                 |             |теңдеулерінің   |          |
|                  |                 |             |параметрлерін   |          |
|                  |                 |             |есептеу         |          |
|                  |                 |             |әдістері.       |          |
|Автокорреляция.   |Гетероскеданттылы|Дәріс        |Мультиколлиниарл|Ауызша    |
|Мультиколленеарлық|қ                |конспектісі, |ықтың бар болу  |сұрау,    |
|мәселесі.         |                 |таратпа      |мәселесі.       |тестілеу, |
|                  |                 |материал     |                |ОБСӨЖ,    |
|                  |                 |             |                |компьютерд|
|                  |                 |             |                |е жұмыс   |
|Гетероскедостикалы|Спирменнің       |Дәріс        |Гетероскедостика|Ауызша    |
|қ.                |рангтық          |конспектісі, |лықты анықтау   |сұрау,    |
|                  |корреляциясының  |таратпа      |                |тестілеу, |
|                  |тесті.           |материал     |                |ОБСӨЖ,    |
|                  |Голдфелд-Квандт  |             |                |          |
|                  |тесті.           |             |                |          |
|Спирменнің рангілі|Автокорреляция.  |Дәріс        |Дарвин – Уотсон |Ауызша    |
|корреляция тесті. |Дарбин-Уотсон    |конспектісі, |критерийі қалай |сұрау,    |
|Голдфелд-Кванд    |критерийі        |таратпа      |қолданылады?    |тестілеу, |
|тесті.            |                 |материал     |                |ОБСӨЖ,    |
|                  |                 |             |                |компьютерд|
|                  |                 |             |                |е жұмыс   |




      7.ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ
                                Кесте 4 - Оқу әдебиеттерімен қамтылу картасы
|Оқу құралдарының, оқу - әдістемелік        |Саны   |Студенттер  |Қамтылу     |
|құралдардың аттары                         |       |саны        |пайызы (%)  |
|К. Доугерти  Введение в эконометрику. Пер. |6      |6           |100         |
|с англ. Москва-1997.                       |       |            |            |
|Просветов Г.И. Эконометрика: задачи и      |3      |6           |50          |
|решения. Уч. Методическое пособие. Москва  |       |            |            |
|2004г.                                     |       |            |            |
|Бухвалов А.В. Самоучитель по финансовым    |6      |6           |100         |
|расчетам.- М.: Мир, Пресс-сервис, 1997     |       |            |            |
|Ә.Ж. Сапарбаев, А.Т. Мақұлова.             |20     |6           |150         |
|Эконометрика. Алматы: Бастау, 2007ж.       |       |            |            |
|Додж М., Кината К., Стинсон К. Эффективная |5      |6           |90          |
|работа с Microsoft Excel 97. – СПБ: Питер, |       |            |            |
|1996                                       |       |            |            |




      8. Әдебиет

      8.1. Негізгі әдебиет

      8.1.1. К. Доугерти  Введение в эконометрику. Пер. с англ. Москва-1997.
       2. Просветов Г.И. Эконометрика: задачи и решения. Уч. Методическое
          пособие. Москва 2004г.
      8.1.3. Брейли Р. Принципы корпоративных финансов: Пер. с  англ.-М.:ЗАО
«Олимп-Бизнес», 1997
      8.1.4. Ә.Ж. Сапарбаев, А.Т. Мақұлова.  Эконометрика.  Алматы:  Бастау,
2007ж.


      8.2. Қосымша әдебиет
      8.2.1.  Бухвалов  А.В.  Самоучитель  по  финансовым   расчетам.-   М.:
Мир,Пресс-сервис, 1997
      8.2.2. Додж М., Кината К., Стинсон К. Эффективная работа  с  Microsoft
Excel 97. – СПБ: Питер, 1996
      8.2.3. Использование Microsoft  Office  97,  профессиональный  выпуск:
/Пер. c англ.-СП б: Издат. дом «Вильямс», 1998г.
Пәндер