Файл қосу

Жасушаларды сұйық қоректік орталарда өсіру



|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ                         |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                      |
|Оқу әдістемелік кешенінің  |ПОӘК              |042-18-22-1.113/01-2013         |
|құжаты  3 деңгейлі         |                  |                                |
|ПОӘК "Өсімдіктер           |1  басылым        |                                |
|биотехнологиясы"           |                  |                                |
|пәні бойынша               |                  |                                |







                 050701-«Биотехнология» мамандығына арналған

                        «Өсімдіктер биотехнологиясы»

                        ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

                ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ




















                                 Семей-2013

|ПОӘК 042-18.22. 113/01-2013|          1 Басылым     |12 беттің  1-шісі       |

Алғы сөз

1. құрастырылды
Құрастырушы: _______________ «____»___________20____  А.Б.  Исмагулова  «Мал
шаруашылығы және  аңшылықтану,  морфология  негіздерімен»  кафедрасының  аға
оқытушы, биология магистрі

2. талқыланды
 «Мал шаруашылығы және аңшылықтану, морфология  негіздерімен»  кафедрасының
 отырысында

Хаттама  №__    «__»_____20___ж

Кафедра меңгерушісі ___________  С.Тугамбаева


2.2. Аграрлық  факультеттің оқу - әдістемелік кеңесінің отырысында
Хаттама  №__    «__»_____20___ж

Төрағасы  __________ А.Тлеубаева


3. бекітілді
Университеттің оқу - әдістемелік кеңесінің
отырысында қаралып, баспаға ұсынылды
Хаттама  №__    «__»_____20___ж

ОӘК төрағасы _____________Г.Искакова




   «__»_____20___ж №__ басылым орнына енгізілген











|ПОӘК 042-18.22. 113/01-2013|          1 Басылым     |12 беттің  2-шісі       |

          Мазмұны


   1. Қолдану саласы.
   2. Ереже белгілейтін сілтемелер
   3. Жалпы ереже
   4. Оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасының мазмұны
   5. Студенттердің өэ бетімен істейтін жұмыстары тақырыбының тізімі
   6. Пәннің оқу әдістемелік картасы
   7. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы
   8. Әдебиеттер































|ПОӘК 042-18.22. 113/01-2013|          1 Басылым     |12 беттің  3-шісі       |



1. ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
Пәннің оқытушыға арналған бағдарламасы,  «Өсімдіктер  биотехнологиясы»  пәні
бойынша  оқу-әдістемелік  кешеннің  құрамына  еніп,   050701-«Биотехнология»
мамандығының студенттеріне арналған.

2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Оқытушыға арналған пәннің нағыз  бағдарламасы  «Өсімдіктер  биотехнологиясы»
пәнінің оқу барысын ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
Семей  қаласының  Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік  университетінің  элективті
пәндер каталогы
 «Өсімдіктер биотехнологиясы» пәнінің оқу бағдарламасы
 СТУ 042-СГУ-4-2013 «ПОӘК жасау және әзірлеудің  жалпы  негізігі  талаптары»
туралы университет стандарты
ДП 042-1.01- 2013 Документациялық процедура «ПОӘК құрылымы мен мазмұны»

3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕ

3.1.Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
050701-«Биотехнология»    мамандығының    студенті    түлегі     «Өсімдіктер
биотехнологиясы» (өсімдік жасушаларын жасанда ортада өсіру)  пәнін  зерделеу
нәтижесінде кәсіптік білімділікке қойылатын  мына  талаптарға  дайын  болуға
міндетті.

3.2. Пәнді оқытудың мақсаты:
өсімдіктен  бөлініп  алынған  жасушаларды,  ұлпаларды,   мүшелерді   жасанды
қоректік  ортада  асептикалық  жағдайда  өсірудің  теориялық  негіздері  мен
әдістерін жүйелі түрде студенттерге баяндау, оны оларға меңгерту.

3.3 Пәнді зерделеудің негізгі міндеттері: Оқу үрдісінде студент  биологиялық
обьектілер   мен   биологиялық   процестердің   негізінде   түбегейлі   жаңа
технологиялар құру, сол  арқылы  адамға  қажетті  өнімдерді  алудың  негізін
білуі тиіс. Ол үшін тиісті биотехнологиялық ғылыми  зерттеулердің  әдістерін
жеткілікті деңгейде меңгеруі қажет.

3.4. Пәнді зерделеу нәтижесінде студент міндетті:
- білу  студенттер  пәнге  тән  терминдер  мен  ұғымдарды  білу  қажет  және
күнделікте өмірде пайдалану


|ПОӘК 042-18.22. 113/01-2013|          1 Басылым     |12 беттің  4-шісі       |


- игеру өсімдіктердің мүшелер мен мүшелер  жүйелерінің   құрылысын,  төменгі
және жоғарғы  сатыдағы өсімдіктердің  негізгі өкілдерінің систематикасы  мен
эволюциясын;
-  меңгеру  өсімдіктердің  биотехнологиялық  ғылымдағы   орны  мен   маңызын
шаруашылықтық және кәсіптік маңызын білу тиіс;
-  істей  білу  ғылыми  мәселелерді   білуге,   зертханалық   және   далалық
жағдайларды зерттеу жұмыстарын іске асыруға тәжірибелік дағды алуды;
- иемдену  алған  білімін  ғылыми  және  тәжірибелік  мәселелерді  шешуге  ,
түрлердің   биологиялық   ерекшеліктерін   түсінуге,   өсімдіктер   әлемінің
эволюциясындағы әртүрлі топтарының маңыздылығын анықтауға колдану.

3.5. Курстың пререквизиті: “Өсімдік биотехнологиясы  ”  пәнін  оқыған  кезде
студент мектеп бағдарламасындағы «Өсімдік физиологиясы», «ботаника»,  «жалпы
биология».
3.6.  Курстың  постреквизиті:  «Өсімдік  биотехнологиясы»   Эмбриоинженерия,
биология, ген инженериясы.
1кесте
3.7 оқу жоспарынан көшірме
                                                                     1 кесте
|Курс                                                             |Семестр    |
|2                                                                |        3  |
|Дәрістер                                                         |           |
|Кіріспе. Өсімдіктер биотехнологиясы ғылымы. Мақсаты мен          |2          |
|міндеттері.  Өсімдіктер биотехнологиясы ғылымының басқа          |           |
|ғылымдармен байланысы. Өсімдік жасушаларын өсірудің қысқаша      |           |
|тарихы. Терминдер.                                               |           |
|Өсімдік жасушаларын жасанды қоректік ортада өсіру әдістері.      |2          |
|Қоректік орталар. Каллус алу. Каллусты өсіру. Жасушаларды сұйық  |           |
|қоректік орталарда өсіру                                         |           |
|Жасанды қоректік ортада өсетін жасушалардың биологиясы.          |2          |
|Дифференциялану, морфогенез, регенерация. Өсірген жасушалардың   |           |
|әртектілігі.                                                     |           |
|Өсімдік жасушаларын биосинтездік өнеркәсіпте пайдалану.          |2          |
|Өсірілетін жасушаларда қосымша заттардың қоры жиналуына әсер     |           |
|ететін фактролар. Өсімдіктің генотипі. Жасушаларды өсіруге әсер  |           |
|ететін химиялық және физикалық факторлар.                        |           |
|Жасушаларды өсіру жүйелері. Иммобильденген жасушалар.            |2          |
|Өсімдіктерді клондық микрокөбейту. Микрокөбейтудің әдістері.     |2          |
|Микрокөбейту процессінің кезеңдері.                              |           |
|Өсімдіктерді сауықтыру. Апикальдық меристеманы өсіру. Прогамдық  |2          |
|және постгамдық сәйкессіздікті in vitro жағдайында жеңу.         |           |
|Ұрықтарды in vitro өсіру.                                        |           |
|Гапдоидтық технология. Тозаңқаптар мен тозаңдарды өсіру.         |2          |
|Микроспо-ралардың in vitro жағдайында дамуы. Аналық гаметофиттің |           |
|in vitro жэағдайында дамуы.                                      |           |
|Жасушалық инженерия.Протопластарды бөліп алу. Протопластардан    |2          |
|регенерант өсімдіктер шығару.                                    |           |
|Сомалық будандастыру. Сомалық будандастырудың генетикалық        |2          |
|негіздері. Сомалық будандарды сұрыптап алу.                      |           |
|Жасушалық селекция. Жасушалық селекция әдістері. Индукцияланған  |2          |
|мутагенез..                                                      |           |
|Гендік инженерия. Басқа организмге тасымалданатын қажетті генді  |4          |
|бөліп алу. Генді тасымалдайтын векторлар. Гендерді өсімдіктерге  |           |
|тасымалдау әдістері.                                             |           |
|Генофондты in vitro сақтау. Жасушаларды мұздатып сақтау.         |2          |
|Жасушаларды қайтадан өсіру және талдау.                          |           |
|Зертханалық сабақтар                                             |           |
|Өсімдік жасушаларын өсіру әдістері                               |1          |
|Қоректік орталар дайындау                                        |1          |
|Жасушаларды өсіруге қажетті жағдайлар                            |1          |
|Өсімдік жасушаларын өсімдік биотехнологиясының мәселелерін шешуде|1          |
|пайдалану                                                        |           |
|Өсімдіктерді клондық микрокөбейту                                |1          |
|Өсімдіктерді сауықтыру                                           |1          |
|Межелік бақылау                                                  |1          |
|Гаплоидты өсімдіктерді аналық гаметофиттерді өсіру арқылы алу    |1          |
|Тіршілікке қабілетті протопластарды алу                          |1          |
|Сомалық будандастыру негіздері                                   |1          |
|Сомалық будандастыру әдістері                                    |1          |
|Жасушалық селекция әдістері                                      |1          |
|Гендік инженерия                                                 |1          |
|Межелік бақылау                                                  |1          |

5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҮМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ.

1. Биотехнологияның салалары
2. Фитогормондар.
3. Эмбриогенез
4. Ризогенез.
5. Тозаңдарды өсіріп, гаплойдтарды алу.
6. Жасушаларды ағынды ашық жүйеде өсіру.
7. Гербидциттерге төзімді өсімдіктерді жасау.
8. Өсімдіктерді жылумен өңдеудің кемшілігі
9. In vitro өтетін андрогенезге әсер ететін жағдайлар.
10. Осмотик заттар.
11. Ауксотрофтар
12.Патогендер мен зиянкестерге төзімді өсімдіктер жасау.
13.Векторларға қойылатын талаптар.
14.Рестриктазалар
15.Гендік инженерияның жетістіктері

6.ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА

                                      3 Кесте

|Тақырыбы                                    |Көрнекі |Өз бетімен    |Бақыла|
|                                            |құралдар|дайындалуға   |у түрі|
|                                            |,ТОҚ,пла|арналған      |      |
|                                            |каттар  |сұрақтар      |      |
|Дәріс            |Зертханалық               |        |              |      |
|1                |2                         |3       |4             |5     |
|Кіріспе.         |Өсімдік жасушаларын өсіру |Плакатта|Биотехнологиян|ТК    |
|Өсімдіктер       |әдістері                  |р       |ың            |      |
|биотехнологиясы  |                          |        |жетістіктері. |      |
|ғылымы. Мақсаты  |                          |        |              |      |
|мен міндеттері.  |                          |        |              |      |
|Өсімдік          |Қоректік орталар дайындау |Плакатта|Жасушалардың  |ТК    |
|жасушаларын      |                          |р       |өсуіне        |      |
|жасанды қоректік |                          |        |көмірсулардың |      |
|ортада өсіру     |                          |        |әсері         |      |
|әдістері         |                          |        |              |      |
|Жасанды қоректік |Жасушаларды өсіруге       |Плакатта|Плазмолиз және|ТК    |
|ортада өсетін    |қажетті жағдайлар         |р,      |деплазмолиз   |      |
|жасушалардың     |                          |кестелер|              |      |
|биологиясы.      |                          |        |              |      |
|Дифференциялану, |                          |        |              |      |
|морфогенез,      |                          |        |              |      |
|регенерация.     |                          |        |              |      |
|Өсімдік          |Өсімдік жасушаларын       |Плакатта|Цитоплазма мен|ТК    |
|жасушаларын      |өсімдік биотехнологиясының|р       |ядро          |      |
|биосинтездік     |мәселелерін шешуде        |        |арасындағы    |      |
|өнеркәсіпте      |пайдалану                 |        |байланыстылық |      |
|пайдалану.       |                          |        |              |      |
|Жасушаларды өсіру|Жасушаларды өсіру жүйелері|Плакатта|Су тапшылығы. |ТК    |
|жүйелері.        |                          |р       |              |      |
|Иммобильденген   |                          |        |              |      |
|жасушалар.       |                          |        |              |      |
|Өсімдіктерді     |Өсімдіктерді клондық      |Плакатта|Клон          |ТК    |
|клондық          |микрокөбейту              |р       |              |      |
|микрокөбейту.    |                          |        |              |      |
|Межелік бақылау  |                          |        |              |      |
|Өсімдіктерді     |Өсімдіктерді сауықтыру    |Плакатта|Жылумен өңдеу |ТК    |
|сауықтыру.       |                          |р       |              |      |
|Гапдоидтық       |Прогамдық сәйкессіздікті  |Плакатта|Тұқым         |ТК    |
|технология.      |in vitro жою              |р       |бүршіктері    |      |
|Жасушалық        |Тіршілікке қабілетті      |Плакатта|Фотсинтез     |ТК    |
|инженерия.       |протопластарды алу        |р       |қарқындылығы  |      |
|                 |Тіршілікке қабілетті      |        |              |ТК    |
|                 |протопластарды алу        |        |              |      |
|Сомалық          |Сомалық будандастыру      |Плакатта|Оксидазалар   |ТК    |
|будандастыру.    |негіздері                 |р       |              |      |
|Жасушалық        |Жасушалық селекция        |Плакатта|Тыныс алу-дың |ТК    |
|селекция.        |әдістері                  |р,      |жасуша        |      |
|                 |                          |кестелер|деңгейінде    |      |
|                 |                          |        |реттелуі      |      |
|Гендік инженерия.|Гендік инженерия          |Плакатта|Азоттың маңызы|ТК    |
|                 |                          |р       |              |      |
|Гендік инженерия |Гендік инженерия          |        |              |      |


7. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУІНІҢ КАРТАСЫ


                                            4 Кесте

|Оқулықтардың,           |Экземпляр саны  |Студент саны |Қамтамасыздану %  |
|оқу-әдістемелік         |                |             |                  |
|құралдарының атаулары   |                |             |                  |
|1                       |2               |3            |4                 |
| Г. Ж. Уәлиханова       |10              |20           |50                |
|Өсімдік биотехнологиясы.|                |             |                  |
|Алматы «Қазақ           |                |             |                  |
|университеті» 2001      |                |             |                  |
|                        |                |             |                  |
| И.Р. Рахимбаев         |10              |20           |50                |
|Биотехнология растении. |                |             |                  |
|Алматы. Қазақ           |                |             |                  |
|университеті. 1998.     |                |             |                  |


8 ӘДЕБИЕТТЕР

1.  Г. Ж. Уәлиханова Өсімдік биотехнологиясы.  Алматы  «Қазақ  университеті»
2001
2. И.Р.  Рахимбаев   Биотехнология  растении.  Алматы.  Қазақ  университеті.
1998.










































-----------------------
6


Пәндер