Файл қосу

Геодезиялық астрономия














                  «Геодезиялық өлшемдерді автоматтандыру »
                                пәні бойынша

                  ОҚЫТУШЫҒА  АРНАЛҒАН ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН


                     5В071100 Геодезия және картография

                            мамандығына арналған



















                                    Семей


                                     2013


                                  Алғы сөз


    1 ӘЗІРЛЕГЕН
    Құрастырған  –_________«_02__»  _09___2013ж.  №_1_,   Семей   қаласының
    Шәкәрәм   атындағы   мемлекеттік   университеті,   Құттықадамов   М.Е.,
    Аубакирова С.М. «Геодезия және құрылыс» кафедрасының аға оқытушылары




    2 ТАЛҚЫЛАНҒАН
    2.1 «Геодезия және құрылыс» кафедрасының отрысында


     Хаттама «_02_» __09___ 2013 жылғы,  № _1_


    Каф. меңгерушісі ____________   Н.Күдеринова








    2.2  «Ақпараттық-коммуникациялық  технологиялар»   факультетінің   оқу-
    әдістемелік бюросында


    Хаттама  «_11_» __09___ 2013 жылғы,  № _1_


    Төрайым ____________    Бекбаева Р.С.








    3 БЕКІТІЛГЕН
    Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында келісіліп,  баспаға
    ұсынылды


    Хаттама «_18_» __09___ 2013 жылғы, № _1_



    ОӘК төрайымы ____________ Искакова Г.К.
















Мазмұны


1.   Қолдану аясы.
2.   Қажетті нормативтік актілер
2. Жалпы ережелер
3. Оқытушының пән бойынша бағдарламасы
5.  Студенттің өздік жұмысы (СӨЖ)
6.  Пән боынша оқу-әдістемелік карта
7.  Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамассыз етілу картасы.
8.  Әдебиеттер

































    1. ҚОЛДАНУ АЯСЫ


    «Геодезиялық өлшемдерді автоматтандыру» пәніне арналған оқу-әдістемелік
жинақ 05В071100 «геодезия және картография» мамандығында оқитын студентерге
арналған. Ол пәннің мазмұны, қажеттілігі мен курстың жүргізіліп отырған
жоспарымен толық таныстырады. Бұл оқу әдістмелік жинақ осы пәнді оқуға
арналған негізгі құжат болып табылады.


    2. ҚАЖЕТТІ НОРМАТИВТІК АКТІЛЕР


    «Геодезиялық өлшемдерді автоматтандыру» пәніне арналған оқу-әдістемелік
жинақ оқу үрдісін жетілдіруге арналып, келесі құжаттардың талаптарын толық
қанағаттандырады:
    05В071100 «Геодезия және картография» мамандығына арналған Қазақстан
Республикасының Білім және ғылым Министрлігінің 2005 жылғы 23-ші
желтоқсанда, № 779 шыққан бұйрығымен бекітіліп, қолданысқа енгізілген  ҚР
МЖБС 3.08.337-2006 мемлекеттік жалпыға бірдей білім беру стандартын.


            3.ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕСІ

3.1   Курстың сипаттамасы:
      «Геодезиялық  өлшемдерді  автоматтандыру»   курсында   –   геодезиялық
өлшеуді  автоматтандыру.   Автогеодезиялық   өлшем   спутниктік   жүйе   мен
құралдарды қолдануы мен координатты анықтауды математикалық  есептеумен  жер
құрылысын оқытады.

3.2   Пәннiң мақсаты  - болашақ маманға геодезия ғылымының теориялық
негiзiн және геодезиялық жұмыс өндiрiсiнде қажеттi тәжiрибе   алуды
үйретедi:
-  Кеңістік қиал мен логикалық дағдысын ойлау дағдысын жетілдіру;
-  Құрылысты аймақтарды түсiру әдiстерi бойынша;
-  Трассалау жұмыстары бойынша;
-  Бөлу жұмыстарының технологиясы және теориялық негiздерi бойынша;
-  Ұрылыс процессiнде және оның соңында жасалатын түсiру  түрлерi бойынша;
-  Ғимараттың шөгуiн және қисаюын геодезиялық әдiстермен анықтау бойынша;

3.3.   Курсты бiткен соң студент бiлуi қажет:
-  Ірi масштабты түсiру үшiн пландық-биiктiктi геодезиялық тор жобалауды;
-  Инженерлiк құрылымды монтаждауда,құрылыста және iзденiсте геодезиялық
жұмыстарды орындауды;
-   Далалық материялдарды алдын-ала және соңғы дәлдiгiн бағалауымен өзiнше
математикалық өңдеудi;
-   Ғарыштық және компьютерлiк технологияны қолдануды;
Iс жүзiнде бiлу қажет:
-   Заманға сай приборларды
-   ЭЕМ қолданып,геодезиялық өлшеулурдi математикалық өңдеу теориясын
-   Құрылысты және құрылысы аз,ашық аймақты түсiру әдiстерiн;
Жұмыс жасап бiлуi қажет:
-   Құрылымның деформациясын бақылауда,мантаждауда және құрылысында
қолданатын геодезиялық приборлардың барлық түрлерiн бiлу қажет;
-   GPS серiктiк жүйесiн қолданып жасалатын геодезиялық жұмыстар
өндiрiсiнiң жаңаша әдiстерi;
-   Геодезиялық торлардың барлық түрлерiнiң,далалық және теңестiрiлген
мәндерiн алдын-ала және соңғы бағасымен теңестiру әдiстерi;
-   Деформация бойынша құрылымның және табанының бекемдiлiк деңгейiнiң
бағасын және деформацияны бақылаудың периодикалық графигiн құру әдiстерiн;

 3.4  Пререквезиттер :
    • геодезиялық аспаптарды білуі
    • геодезиялық өлшеулерде математикалық түзету теориясы
    • инженерлік геометрия
    • геодезия
    • Гравиметрия

5.  Постреквезиттер:
    • Геодезиялық астрономия
    • Қолданбалы фотограмметрия


 Оқу жоспарынан үзінді

|Курс                                           | Семе-       |Кредит-      |
|                                               |стр          |тер          |
|Дәрістік  сабақтар                                                         |
|Сызықтық және бұрыштық өлшемдерді              |1            |8.1.1        |
|автоматтандыру принциптері. Автоматтандыру     |             |8.1.2        |
|теориясының негізгі түсініктері.               |             |8..1.3       |
|Бұрыш өлшемдерін автоматтандырудың теориясының |1            |8.1.1.       |
|негізгі түсініктері.                           |             |8.1.2        |
|Сызықтық өлшемді автоматтандыру.               |2            |8.1.1.       |
|Геодезиялық өлшемдердіавтоматтандыру. Бұрыш    |             |8.14.        |
|өлшеу, қашықтықөлшеу комплекстері мен          |             |8.1.4.       |
|электронды тахеометрлер. Электронды            |             |             |
|тахеометрияда рефракциялық есептеу әдісін      |             |             |
|зерттеу.                                       |             |             |
|Геодезияда өлшемнің далалық регистраторлары.   |1            |8.1.4,       |
|Регистрация құрылымының графикалық ақпараты.   |             |8.1.5        |
|Мобильдік өлшемдер мен өңдеу жүйесі.           |             |             |
|Топографиялық пландарда контур аудандарын      |1            |8.1.1,       |
|өлшеулердің автоматтандырылуы.                 |             |8.1.6        |
|Аудандарды автоматтандыру өлшемдеріндегі       |             |8.1.7        |
|құралдар мен әдістердің негізгі даму жолдары.  |             |             |
|Планиметрия контурының ауданын өлшеулерінің    |             |             |
|автоматтандырылуы.                             |             |             |
|Топографиялық пландар мен карталарда           |2            |8.1.1,       |
|геодезиялық есептерді шешуде графоқайталауды   |             |8.1.6,       |
|қолдану.                                       |             |             |
|Паншет типті графоқайталауды геометриялық      |             |             |
|тексеру.                                       |             |             |
|Дигитализация әдісмен алынған өлшеулердің      |2            |8.1.1,       |
|нәтижелерін математикалық өңдеу.               |             |8.1.6,       |
|Дигитализация процесінде топографиялық ақпарат |             |             |
|сақтауштың деформациялық есебі .               |             |             |
|Гафоқайталау жұмысымен семантикалық ақпаратты  |1            |8.1.1,       |
|енгізуі                                        |             |8.1.9,       |
|Өлшеуіш - есептеуіш кешендер .                 |             |             |
|Топогрофиялық планда аудандардың контурын      |2            |8.1.1,       |
|өлшеулердің технологиялық орындалуы .          |             |8.1.2        |
|Электронды - блоктық тахеометр.                |             |             |
|Геодезия жұмысытарды жобалық құрылыстан        |             |             |
|шынайылыққа шығару.                            |             |             |
|Фототіркеу құралдары .                         |2            |8.1.1        |
|Спутниктік жүйелер көмегімен пунктілердің      |             |8.1.2,       |
|координаталардың автономиялық анықтамасы.      |             |             |
|Спутниктік жүйелердің құруылу принциптері.     |             |             |
|Спутниктік жүйелердің қолдануы .               |             |             |
|Сарамандық сабақтар                                                        |
|Геодезияда қолданылатын қазігі заманғы         |2            |             |
|ақпараттық жүйе бағдарламалары                 |             |             |
|Электронды тахеометрмен жұмыс істеуге машықтану|5            |             |
|Leica TS 407 электронды тахеометрмен           |3            |             |
|униыерситет маңында 0,5 га жергілікті жер      |             |             |
|участкісінде ірі масштабты түсіріс орындау.    |             |             |
|Топографиялық ақпараттарды электронды әдіспен  |2            |             |
|жинақтау                                       |             |             |
|Цифрлі модельді орта туралы ақпарат            |1            |             |
|AutoCAD жүйесімен танысу. Құрылымдары және     |3            |             |
|негізгі түсініктер. Бағдарлама интерфейсі.     |             |             |
|Координат жүйесі. Бірлік форматтары.           |             |             |
|AutoCAD – тың примитивасы және оны түзету.     |4            |             |
| AutoCAD примитивасы және объектілерді құрылымы|2            |             |
|мен құру әдістері.                             |             |             |
|Қолданушының қажетінше AutoCAD бағдарламасының |3            |             |
|кейбір адаптациялық мүмкіншіліктері.           |             |             |
|AutoCAD-та 1:500 масштабтағы топографиялық     |4            |             |
|планды сызу.                                   |             |             |












         5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАР ТІЗІМІ

|№    |   СӨЖ                     |Сағат |ОСӨЖ                           |Сағат |
|     |                           |саны  |                               |саны  |
|     |"Геодезиялық өлшеулерді    |1,5   | Жаңа заманға сай құрылыста    |1,5   |
|     |автоматтандыру" пәні, ғылым|      |«геодезиялық өлшемдерді        |      |
|     |техникасында оның мағынасы |      |автоматизациялаудың» ролi.     |      |
|     |.                          |      |                               |      |
|     |Инженерлі – геодезияллық   |1,5   |Инженерлі іздеулердің түрлері  |1,5   |
|     |жұмыстарда беттік қатынасы |      |мен мақсаттары.                |      |
|     |мен координат жүйелерін    |      |                               |      |
|     |таңдау.                    |      |                               |      |
|     |Алгоритм функциясы не үшін |1,5   |Инженерлі – геодезиялық        |1,5   |
|     |арналған?                  |      |торларда Бұрыштарды өлшеу      |      |
|     |                           |      |ерекшеліктері мен сызықтың     |      |
|     |                           |      |ұзындықтары.                   |      |
|     |қарапайым жеке жұмысшы     |1,5   |Дәлдік микротрилатерация       |1,5   |
|     |процестерді салыстыру .    |      |                               |      |
|     |Жаңа заманға сай           |1,5   |Биіктік жүйесі                 |1,5   |
|     |геодезиялық аспаптар       |      |                               |      |
|     |Биіктікті инженерлі –      |1,5   |Тік планировка.  Жер алаңы     |1,5   |
|     |геодезиялық торларды       |      |жұмыстардың көлемдердің        |      |
|     |салуда нивилирдің          |      |анықтамасы.                    |      |
|     |ерекшеліктері.             |      |                               |      |
|     |Жоспардағы дәлдік өлшеу    |1,5   |Құрылыс көкжиектерге           |1,5   |
|     |                           |      |белгілердің тапсыруы           |      |
|     |Фототопографиялық түсірім  |1,5   |Қауіпті табиғи және технотабиғи|1,5   |
|     |әдістері                   |      |процестерінің даму аудандарын  |      |
|     |                           |      |Инженерлі – геодезиялық іздеу  |      |
|     |Цифрлі модельді орта туралы|1,5   |Цифрлі лазерлі сканерлер       |1,5   |
|     |ақпарат                    |      |                               |      |
|     |Трассалауды автоматтандыу  |1,5   |Құрылыс алаңындағы геодезиялық |1,5   |
|     |жүйесі және жобалау.       |      |жұмыстар                       |      |
|     |Бөлу жұмыстарында нормалық |1,5   |Ғимаратты құруда геодезиялық   |1,5   |
|     |дәлдік.                    |      |бөлу жұмыстары.                |      |
|     |Біркелкі өлшеулер тізімін  |1,5   |Бөлу жұмыстарының принциптері. |1,5   |
|     |өңдеу.                     |      |                               |      |
|     |Редукционды полярлық әдіс. |1,5   |Коммуникацияны бөлу.           |1,5   |
|     |Диагональсіз төртбұрыштар  |1,5   |Кері керту                     |1,5   |
|     |Дурнев кертуі              |1,5   |Ганзен есебі                   |1,5   |
|Барлығы:                        |22,5  |                               |22,5  |








                    6.ПӘН БОЙЫНША ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА

|Тақырыбы                                      |Студенттердің       |Бақылау |
|                                              |өздігінен оқитын    |түрі    |
|                                              |сұрақтары           |        |
|Дәріс сабақтары              |Зертханалық     |                    |        |
|                             |сабақтары       |                    |        |
|Сызықтық және бұрыштық       |Геодезияда      |Торлардың дәлдiгiн  |Ауыз-ша |
|өлшемдерді автоматтандыру    |қолданылатын    |есептеу әдiстерi.   |жауап   |
|принциптері. Автоматтандыру  |қазігі заманғы  |Инженерлiк-геодезиял|        |
|теориясының негізгі          |ақпараттық жүйе |ық торларда бұрыш   |        |
|түсініктері.                 |бағдарламалары  |және арақашықтық    |        |
|                             |                |өлшеу ерекшелiгi.   |        |
|   Бұрыш                     |Электронды      |Микротрилатерация   |Ауыз-ша |
|өлшемдерінавтоматтандырудың  |тахеометрмен    |дәлдігі             |жауап   |
|теориясының негізгі          |жұмыс істеуге   |                    |        |
|түсініктері.                 |машықтану       |                    |        |
|Сызықтық өлшемді             |Leica TS 407    | Биiктiктi торлардың|Ауыз-ша |
|автоматтандыру.              |электронды      |дәлдiгiн есептеу    |жауап   |
|Геодезиялық                  |тахеометрмен    |әдiстерi. Биiктiктi |        |
|өлшемдердіавтоматтандыру.    |униыерситет     |инженерлiк-геодезиял|        |
|Бұрыш өлшеу, қашықтықөлшеу   |маңында 0,5 га  |ық торларды құру    |        |
|комплекстері мен электронды  |жергілікті жер  |кезiнде             |        |
|тахеометрлер. Электронды     |участкісінде ірі|нивелирлеудiң       |        |
|тахеометрияда рефракциялық   |масштабты       |ерекшелiгi.         |        |
|есептеу әдісін зерттеу.      |түсіріс орындау.|                    |        |
|Геодезияда өлшемнің далалық  |Топографиялық   | Құрылыс алаңына iрi|Ауыз-ша |
|регистраторлары. Регистрация |ақпараттарды    |масштабты түсiрудi  |жауап   |
|құрылымының графикалық       |электронды      |негiздеу.Түсiрудiң  |        |
|ақпараты. Мобильдік өлшемдер |әдіспен жинақтау|фототопографиялық   |        |
|мен өңдеу жүйесі.            |                |әдiсi. Жер асты     |        |
|                             |                |коммуникацияны      |        |
|                             |                |индуктивтiк әдiспен |        |
|                             |                |iздеу.              |        |
|Топографиялық пландарда      |Цифрлі модельді | Магистральды       |Ауыз-ша |
|контур аудандарын өлшеулердің|орта туралы     |трассада iзденiс    |жауап   |
|автоматтандырылуы.           |ақпарат         |технологиясы.       |        |
|Аудандарды автоматтандыру    |                |Аэрорадионивелирлеу |        |
|өлшемдеріндегі құралдар мен  |                |туралы түсiнiк және |        |
|әдістердің негізгі даму      |                |ол қайда            |        |
|жолдары.                     |                |қолданылады?        |        |
|Планиметрия контурының       |                |Дөңгелек және       |        |
|ауданын өлшеулерінің         |                |өткiншi қисықты     |        |
|автоматтандырылуы.           |                |бөлшектi бөлу үшiн  |        |
|                             |                |элементтерiн        |        |
|                             |                |есептеу.            |        |
|Топографиялық пландар мен    |AutoCAD         |Ғимараттың негiзгi  |Ауыз-ша |
|карталарда геодезиялық       |жүйесімен       |және көмекшi        |жауап   |
|есептерді шешуде             |танысу.         |осьтерiн бөлу. Бөлу |        |
|графоқайталауды қолдану.     |Құрылымдары және|жұмыстарының        |        |
|Паншет типті графоқайталауды |негізгі         |элементтерi және    |        |
|геометриялық тексеру.        |түсініктер.     |құрылыс алаңында    |        |
|                             |Бағдарлама      |негiзгi және        |        |
|                             |интерфейсі.     |бөлшектеп бөлу      |        |
|                             |Координат       |жұмыстарының        |        |
|                             |жүйесі. Бірлік  |тәсiлдерi.          |        |
|                             |форматтары.     |                    |        |
|Дигитализация әдісмен алынған|AutoCAD – тың   |Жобаны нақтылыққа   |Ауыз-ша |
|өлшеулердің нәтижелерін      |примитивасы және|көшiруге дайындау   |жауап   |
|математикалық өңдеу.         |оны түзету.     |үшiн аналитикалық,  |        |
|Дигитализация процесінде     |                |графикалық және     |        |
|топографиялық ақпарат        |                |аралас тәсiлдердi   |        |
|сақтауштың деформациялық     |                |пайдалану. Квартал  |        |
|есебі .                      |                |бұрыштарының жобалық|        |
|                             |                |биiктiгiн есептеу   |        |
|                             |                |және  квартал iшiне |        |
|                             |                |тегiстеу торын құру |        |
|                             |                |( 20х20 немесе      |        |
|                             |                |40х40м).            |        |
|Гафоқайталау жұмысымен       |AutoCAD         |Конструкцияларды    |Ауыз-ша |
|семантикалық ақпаратты       |примитивасы және|түзулету және       |жауап   |
|енгізуі                      |объектілерді    |пландық орнату      |        |
|Өлшеуіш - есептеуіш кешендер |құрылымы мен    |тәсiлдерi.          |        |
|.                            |құру әдістері.  |Конструкцияны       |        |
|                             |                |орнатудағы          |        |
|                             |                |түзулетудiң жоғарғы |        |
|                             |                |дәлдiктi            |        |
|                             |                |тәсiлi.Конструкцияны|        |
|                             |                |биiктiгi бойынша    |        |
|                             |                |түзулету тәсiлдерi. |        |
|Топогрофиялық планда         |Қолданушының    | Генплан түрлерi    |Ауыз-ша |
|аудандардың контурын         |қажетінше       |және оның           |жауап   |
|өлшеулердің технологиялық    |AutoCAD         |қолданылуы. Түсiру  |        |
|орындалуы .                  |бағдарламасының |кезiндегi           |        |
|Электронды - блоктық         |кейбір          |геодезиялық атқарушы|        |
|тахеометр.                   |адаптациялық    |құжаттар.           |        |
|Геодезия жұмысытарды жобалық |мүмкіншіліктері.|                    |        |
|құрылыстан шынайылыққа       |                |                    |        |
|шығару.                      |                |                    |        |
|Фототіркеу құралдары .       |AutoCAD-та 1:500|Ғимараттың          |Ауыз-ша |
|Спутниктік жүйелер көмегімен |масштабтағы     |деформациясы туралы |жауап   |
|пунктілердің координаталардың|топографиялық   |жалпы түсiнiк.      |        |
|автономиялық анықтамасы.     |планды сызу.    |Шөгудi өлшеудiң     |        |
|Спутниктік жүйелердің құруылу|                |әдiстерiн өңдеу.    |        |
|принциптері. Спутниктік      |                |Реперлердiң         |        |
|жүйелердің қолдануы .        |                |тұрақтылығын        |        |
|                             |                |зерттеу.            |        |




















          7. ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАССЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ



|№    |                                  |Кітап саны |Студенттер|Қамтамассыз     |
|п/п  |Кітаптың аты және авторы          |           |саны      |етілу пайызы    |
|     |Л.Р. Маилян, И.Ф. Куштин и др     |1          |21        |4,8             |
|     |Справочник современного изыскателя|           |          |                |
|     |Журнал «Геодезия и картография»,  |1          |21        |4,8             |
|     |2007, 2008, 2010гг.               |           |          |                |
|     |В.М.Дегтяров., В.П. Заттылникова.,|3          |21        |15              |
|     |«Инженерная и компьютерная        |           |          |                |
|     |графика»., 2010                   |           |          |                |
|     |Инженерная и компьютерная графика |2          |21        |10              |
|     |/ Миронов Б.Г.-М..,2006           |           |          |                |
|     |Большаков, В.   Инженерная и      |1          |21        |4,8             |
|     |компьютерная графика .-СПб, 2004  |           |          |                |
|     |Журнал «Геодезия и картография»,  |1          |21        |4,8             |
|     |2007, 2008, 2010гг.               |           |          |                |

                                8. Әдебиеттер

      8.1.       негізгі әдебиеттер:
   8.1.1.    Ю.К. Неумывакин, М.И. Перский Автоматизированные методы
   геодезических измерений в землеустройстве

    8.2.       қосымша әдебиеттер :
      8.2.2.   Журнал «Геодезия и картография»
   8.2.2    Л.Р. Маилян, И.Ф. Куштин и др., Справочник современного
                изыскателя
   8.2.2  В.М.Дегтяров., В.П.  Заттылникова.,  «Инженерная  и  компьютерная
          графика»., 2010
   8.2.2    Инженерная и компьютерная графика / Миронов Б.Г.-М..,2006
   8.2.2    Большаков, В.   Инженерная и компьютерная графика .-СПб, 2004

Пәндер