Файл қосу

Ежелгі дін тарихы тақырып



|                                                                            |
|Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі                      |
|Семей қаласының Шәкәрім атындағы  мемлекеттік университеті                  |
|3 деңгейлі  СМЖ құжаты   |ПОӘК                     |                         |
|                         |                         |ПОӘК                     |
|                         |                         |042-16-02.1.09/01-2013   |
|«Дінтану» пәні  бойынша  |                         |                         |
|оқу-әдістемелік  кешені  |№1 басылым               |                         |













                                Оқытушы үшін
                                 «Дінтану »
                      пәнінің  оқу- әдістемелік кешені

                             5В020300:   «Тарих»
                            мамандығына   арналған











                                 Семей -2013




                                  Алғы сөз


1. ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ

5В020300:   «Тарих» мамандығы үшін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік
стандарты арнайы пәннің типтік бағдарламасы негізінде жасалған.

Құрастырушы: Тарих ғылымдарының кандидаты А.М. Мамырбеков

                                                                    «______»
__________ 2013 ж.
2. ҚАРАЛДЫ

     1.  Семей  қаласының  Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік   университетінің
        «Қазақстан тарихы» кафедрасының отырысында

 Хаттама №______  «__»________  2013  жыл

Кафедра меңгерушісі    ____________  Н.А. Мухаметжанова


2.2  ГЗФ  оқу-әдістемелік бюросының отырысында талқыланды
Хаттама №______   «__»________  2013 жыл

ОӘБ төрағасы_________ Ш.Кеңесбаева

3. БЕКІТІЛДІ

3.1 Университеттің  оқу-әдістемелік  кеңесінің  отырысында  мақұлданды  және
баспаға ұсынылды

Хаттама №______ «__»________  2013 жыл

ОӘК төрағасы_________ Г.Искакова

4  АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ (немесе №    «___» ____ 201_  ж. баспа  ОРНЫНА)













                                  Мазмұны :

|1. Қолдану аясы                                               |           |
|2. Нормативтік сілтемелер                                     |           |
|3.Жалпы ереже                                                 |           |
|                                                              |           |
|4.Оқу пәнінің мазмұны                                         |           |
|5.Студенттердің өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі         |           |
|6.Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы                         |           |
|7.Оқу-әдістемелік әдебиеттердің қамтамасыз етілу картасы      |           |
|                                                              |           |
|8. Әдебиеттер                                                 |           |




































   1  ҚОЛДАНУ АЯСЫ


5В020300  «Тарих»  мамандығы  үшін  жасалған.    Ол   студенттерді   курстың
мазмұнымен, оның маңыздылығы және қажеттілігін,  қурс  саясатын,  дағды  мен
іскерліктің тақырыптарымен  таныстырады. Оқу-әдістемелік кешені  пәнді  оқып
білудегі негізгі басшылық болып табылады.


  2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
      «Дінтану»  пәні  бойынша  оқу-әдістемелік  кешені  келесі  құжаттардың
ұсынымдарымен және талаптарына сәйкес  берілген  пән  бойынша  оқу  процесін
ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды :
      - ҚР МЖМБС 3.08. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандарты  және
«Дінтану» пәнінің типтік оқу бағдарламасы негізінде жасалған.
      - СТУ 042- РГКП-СГУ -8-2007 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенін жасау және
ресімдеудің  жалпы талабы» университет стандарты
      - ДП 042- 08.10.10.12-2007 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің  құрылымы
және мазмұны» құжатталған процедура

  3  ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕ


|Курс|Сем    |Кре   |Дә   |Семи   |СО    |СӨЖ    |Бар-      |Бақылау     |
|    |естр   |дит   |ріс  |нар    |ӨЖ    |       |лығы      |форма       |
|    |       |      |     |       |      |       |          |сы          |
|4   |1      |2     |15   |15     |15    |45     |90        |емтихан     |

3.1  Пәннің қысқаша сипаттамасы:
    Дінтану курстың қысқаша мазмуны өмірдің талабына сәйкес болып  табылады.
Дін адамзат мәдениетінің  бір  бөлігі  болғандықтан,  әрбір  жоғары  білімді
адамдар дінің мазмунын  білулері  кажет.  «Жауынгер»  атеизмнің  тоқтауымен,
шетелден  көптеген  экзотралик  және  эзотриалық  дінден  көбейюде.  Олардың
идеологиялық және дүниетанымдық көзқарастары  бізге  жат.  Мұндай  жағдайлар
«Дінтану» пәнән игеруді керек етеді.
    Дінтану пәнін игеру барысындағы алға қойылған  мақсатты  жүзеге  асыруда
төменгі міндеттер туындайды:
     - діннің теориялық мазмұнын менгеру;
     - діннің тарихи түрлерін білу;
     - дәстүрлі діндерден саяси және экстремистік діндерді айыра білу;
     - мемлекет пен шіркеу арақатынасының заңдылықтарын білу;
     - ар-ождан бостандығын білү.
     - Дін мен философияның дүниетанымдық жолдарын ажрата білу.

3.2  Пәнді оқытудың мақсаты: «Дінтану» курсын  оқытуда  студенттерге   қазақ
халқының рухани мәдениетінің құндылықты-мәндік мазмұны мен тарихилығын,  бай
мұралардың  мағынасын,  өркениеттік  теория  тұрғысынан   халықтардың   діни
дамуындағы заңдылықтар мен  бағыттарды,  діни  жетілу  мен  трансформацияның
маңызын ашып  көрсету.

3.3 Пәнді оқыту міндеттері:
     - діннің теориялық мазмұнын менгеру;
     - діннің тарихи түрлерін білу;
     - дәстүрлі діндерден саяси және экстремистік діндерді айыра білу;
     - мемлекет пен шіркеу арақатынасының заңдылықтарын білу;
     - ар-ождан бостандығын білү.
     - Дін мен философияның дүниетанымдық жолдарын ажрата білу.

3.4 Курс аяқталған соң студент:
- Әлемдік діни тенденциялар негізінде адамзаттың тарихи рухани  мәдениетінің
 дамуының кезеңдері туралы ғылыми негізінің болуы.
-  өркениет, мәдениеттің  әр түрлілігі туралы білімді игеру;
-бяандама  жасауға  және  ауызша  материалды  дұрыс   жеткізуге   дағдылану,
семинарларға дайындық барысында қолда бар ғылыми  әдебиеттерге  дербес  сыни
тұрғыдан қарай талдау жасауы тиіс.
- Әлемдік діндерді зерттеуге біртұтас концептуальді келуді білу.

3.5   Пәннің   пререквизиттері:   студенттер   казіргі   діни   философияның
жетістіктерін біліп, ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу керек.

3.6 Пәннің постреквизиттері: пәнді оқыту негізінде  оқытуға  берілген  басқа
пәндер тізімі: «Философия», «Діни философия», Дін философиясы»,  «Онтология
және таным теориясы».

3. 7 Оқу жоспарынан көшірме

                                 Кесте 1

|Курс                                                        |Сем         |
|                                                            |естр        |
|1                                                           |2           |
|ДӘРІС САБАҚТАРЫ                                             |            |
|1. Дінтану пәні, құрылымы және анықтамасы.                  |            |
|                                                            |1           |
|2. Ежелгі тарихи діндер                                     |1           |
|3.Ұлттық діндер                                             |1           |
|4. Дүниежүзлік діндер.                                      |1           |
|Будда діні.                                                 |            |
|5. Христиан діні                                            |1           |
|6.Ислам                                                     |1           |
|7.Қазіргі дәстүрлі емес діни қозғалыстар мен ғибадат.       |1           |
|8. Будда философиясы                                        |1           |
|9. Христиандық философия                                    |1           |
|10. Мұсылмандық философия және теология                     |1           |
|11. Конфессиядан тыс синкреттік діни философия.             |1           |
|12. Секуляризация және еркін ойшылдық-әлеуметтік-тарихи     |1           |
|феномен ретінде.                                            |            |
|13. Діни және діни емес көзқарастың рухани-практикалық      |1           |
|негізі.                                                     |            |
|14. Дін және діни емес сұхбаттық.                           |1           |
|15. Мемлекет, дін және ар-ождан бостандығы.                 |1           |
|БАРЛЫҒЫ                                                     |15 сағат    |
|СЕМИНАР САБАҚТАРЫ                                           |            |
|1 тақырып. Кіріспе.                                         |            |
|Ежелгі дін тарихы                                           |1           |
|2 тақырып. Ұлттық діндер                                    |1           |
|3 тақырып. Діни миссионерлік бағыттағы ежелгі жазба         |1           |
|ескерткіштері.                                              |            |
|4 тақырып. Дүниежүзілік діндер                              |1           |
|5 тақырып. Ислам ықпалымен рухани жаңғыру және оның         |1           |
|мәдени-өркениеттік мазмұны                                  |            |
|6 тақырып. Будда діні                                       |1           |
|7 тақырып. Христиан діні                                    |1           |
|8 тақырып. Қазіргі дәстүрлі емес діни қозғалыстар мен       |1           |
|ғибадат.                                                    |            |
|9 тақырып. Дәстүрлі қазақ қоғамындағы дін мен ағарту        |1           |
|ерекшеліктері.                                              |            |
|10 тақырып. Мұсылмандық философия және теология             |1           |
|11 тақырып. Дәстүрлі мәдениет пен діннің дағдарысы          |1           |
|12 тақырып. Секуляризация және еркін                        |1           |
|ойшылдық-әлеуметтік-тарихи феномен ретінде.                 |            |
|13 тақырып. Діни және діни емес көзқарастың                 |1           |
|рухани-практикалық негізі.                                  |            |
|14тақырып. Дін және діни емес сұхбаттық.                    |1           |
|15 тақырып. Мемлекет, дін және ар-ождан бостандығы.         |1           |
|БАРЛЫҒЫ:                                                    |15 сағат    |







5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ

5.1 Оқытушымен бірлесе жүргізілетін студенттердің өздік жұмыстары

|№   |Тапсырма                                    |Оқыту факторы    |Саға  |
|    |                                            |                 |ты    |
|1.  |Еркін ойлау тарихы.                         |хабарлама        |2     |
|2.  |Ар-ождан және оның шешілуі.                 |Баяндама         |2     |
|3.  |Қоғам, мемлекет және дін                    |коллоквиум       |2     |
|4.  |Мораль және дін.                            |хабарлама        |2     |
|5.  |Саясат, мемлекет және дін.                  |сөз жұмбақ       |2     |
|6.  |Ұлттық діндер.                              |коллоквиум       |2     |
|7.  |Будда діні.                                 |Аралық бақылау   |2     |
|8.  |Христиан діні.                              |конспектілеу     |2     |
|9.  |Православия.                                |әңгімелесу       |2     |
|10. |Католицизм                                  |реферат          |2     |
|11. |Протестантизм.                              |хабарлама        |2     |
|12. |Будда лінинің философиясы.                  |сұрақ-жауап      |2     |
|13. |Православия дінінің философиясы.            |баяндама         |2     |
|14. |Католицизм дінінің философиясы.             |коллоквиум       |2     |
|15  |Протестан дінінің философиясы.              |Қорытынды        |2     |
|    |                                            |сұрақ-жауап      |      |
|    |БАРЛЫҒЫ                                     |                 |30    |
|    |                                            |                 |сағат |






5. 2 Студенттердің  өздік жұмыстары (СӨЖ)


|№   |Тақырыптық тапсырмалар  атаулары            |Оқыту факторы    |Сағат |
|    |                                            |                 |саны  |
|1.  |Дінтану пәні.                               |хабарлама        |2     |
|2.  |Дінге анықтама.                             |конспекті        |2     |
|3.  |Діни сананың құрылымы.                      |Тезис жазу       |2     |
|4.  |Алғашқы діндердің түрлері.                  |Реферат          |2     |
|5.  |Ұлттық діндер.                              |Баяндама         |2     |
|6.  |Будда діні.                                 |хабарлама        |2     |
|7.  |Христиан діні.                              |конспкет         |2     |
|8.  |Православия.                                |Реферат          |2     |
|9.  |Католицизм                                  |Ауызша журнал    |2     |
|10. |Протестантизм.                              |Тезис жазу       |2     |
|11. |Дәстүрден тыс діндер.                       |Реферат          |2     |
|12. |Будда лінинің философиясы.                  |хабарлама        |2     |
|13. |Православия дінінің философиясы.            |баяндама         |2     |
|14. |Католицизм дінінің философиясы.             |Реферат          |2     |
|15. |Протестан дінінің философиясы.              |Тест             |2     |
|    |                                            |жұмысы           |      |
|    |БАРЛЫҒЫ                                     |                 |30 сағ|


6.ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА

                                            Кесте 3
|Дәріс сабақтары       |Семинар              |Көрне        |Қарас    |Бақы     |
|                      |сабақтары            |кіліктер     |тыра     |лау форма|
|                      |                     |ТСО,         |тын      |сы       |
|                      |                     |плакаттар,   |сұрақ    |         |
|                      |                     |кестелер     |тар      |         |
|1                     |2                    |3            |4        |5        |
|1 тақырып. Дінтану    |1 тақырып. Кіріспе.  |карта        |Хабар    |конспекті|
|пәні, құрылымы және   |Ежелгі дін тарихы    |             |лама     |леу      |
|анықтамасы.           |                     |             |         |         |
|2 тақырып. Ежелгі     |2 тақырып. Ұлттық    |Дидактика    |әңгіме   |Баян-    |
|тарихи діндер         |діндер               |лық материал |леу      |дау      |
|3 тақырып.Ұлттық      |3 тақырып. Діни      |Тарихи       |хабар    |Баян     |
|діндер                |миссионерлік         |әдебиеттер   |лама     |дау      |
|                      |бағыттағы ежелгі     |             |даярлау  |         |
|                      |жазба ескерткіштері. |             |         |         |
|4 тақырып.            |4 тақырып.           |БАҚ материал |Конс-пект|әңгі     |
|Дүниежүзлік діндер.   |Дүниежүзілік діндер  |дары         |жазу     |мелеу    |
|Будда діні.           |                     |             |         |         |
|5 тақырып. Христиан   |5 тақырып. Ислам     |Қосымша      |Конс     |Түсін    |
|діні                  |ықпалымен рухани     |материал-дар |пект     |діру     |
|                      |жаңғыру және оның    |             |         |         |
|                      |мәдени-өркениеттік   |             |         |         |
|                      |мазмұны              |             |         |         |
|6 тақырып. Ислам      |6 тақырып. Будда діні|карта        |Хабар    |Баян     |
|                      |                     |             |лама     |дау      |
|7 тақырып. Қазіргі    |7 тақырып. Христиан  |әдеби        |талдау   |әңгі     |
|дәстүрлі емес діни    |діні                 |кітаптар     |         |мелеу    |
|қозғалыстар мен       |                     |             |         |         |
|ғибадат.              |                     |             |         |         |
|8 тақырып. Будда      |8 тақырып. Қазіргі   |Көркем       |Жазба    |Тапсырман|
|философиясы           |дәстүрлі емес діни   |әдебиет      |жұмысын  |ы        |
|                      |қозғалыстар мен      |             |орын     |орын     |
|                      |ғибадат.             |             |дау      |дап      |
|                      |                     |             |         |тап      |
|                      |                     |             |         |сыру     |
|9 тақырып. Христиандық|9 тақырып. Дәстүрлі  |БАҚ          |Хабар    |Баян     |
|философия             |қазақ қоғамындағы дін|материал     |лама     |дау      |
|                      |мен ағарту           |дары         |         |         |
|                      |ерекшеліктері.       |             |         |         |
|10 тақырып.           |10 тақырып.          |Газет        |Конс     |Баян     |
|Мұсылмандық философия |Мұсылмандық философия|журналдар    |пект     |дау      |
|және теология         |және теология        |             |         |         |
|11 тақырып.           |11 тақырып. Дәстүрлі |Тарихи       |Конс     |Баян-дау |
|Конфессиядан тыс      |мәдениет пен діннің  |оқулықтар    |пект     |         |
|синкреттік діни       |дағдарысы            |             |         |         |
|философия.            |                     |             |         |         |
|12 тақырып.           |12 тақырып.          |Халық        |Хабар    |Баян     |
|Секуляризация және    |Секуляризация және   |ауыз шығарма |лама     |дау      |
|еркін                 |еркін                |лары         |         |         |
|ойшылдық-әлеуметтік-та|ойшылдық-әлеуметтік-т|             |         |         |
|рихи феномен ретінде. |арихи феномен        |             |         |         |
|                      |ретінде.             |             |         |         |
|13 тақырып. Діни және |13 тақырып. Діни және|әдеби        |Рефе     |Тал      |
|діни емес көзқарастың |діни емес көзқарастың|шығарма      |рат жазу |дау      |
|рухани-практикалық    |рухани-практикалық   |лар          |         |         |
|негізі.               |негізі.              |             |         |         |
|14 тақырып. Дін және  |14тақырып. Дін және  |Көркем       |Конс     |Баян     |
|діни емес сұхбаттық.  |діни емес сұхбаттық. |әдебиеттер   |пекті    |дау      |
|                      |                     |             |леу      |         |
|15 тақырып. Мемлекет, |15 тақырып. Мемлекет,|БАҚ          |Хабар    |Баян     |
|дін және ар-ождан     |дін және ар-ождан    |көздері      |лама     |дау      |
|бостандығы.           |бостандығы.          |             |         |         |



7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

                                          Кесте 4
|р/с |Оқулықтар мен оқу-әдістемелік     |Жалпы    |Студент  |Қамтамасыз    |
|    |әдебиеттер атауы                  |саны     |саны     |етілу пайызы  |
|1.  |Ақбота Ахметбек. Қожа Ахмет       |30       |8        |100           |
|    |Иассауи. – Алматы: Санат, 1998.   |         |         |              |
|2.  | Аюпов Н.Г. Тенгрианство. –       |15       |8        |100           |
|    |Алматы, 1998.                     |         |         |              |
|3.  |Васильев Л. История религий       |10       |8        |100           |
|    |Востока. – М., 1983.              |         |         |              |
|4.  |Бартольд В.В. Ислам и культура    |10       |8        |100           |
|    |мусульманства. – М., 1992.        |         |         |              |
|5.  |Шәкәрім Құдайберді ұлы. Үш анық. –|7        |8        |95            |
|    |Алматы, 1991.                     |         |         |              |
|6.  |Халиф Алтай Ғақылұлы. Ғибадатұл – |5        |8        |60            |
|    |Ислам. – Алматы, 1994.            |         |         |              |
|7.  |Орынбеков М.С. Ежелгі қазақтың    |3        |8        |30            |
|    |дүниетанымы. – Алматы, 1996.      |         |         |              |
|8.  |Есім Ғ. Суфизмге кіріспе. Сана    |10       |8        |100           |
|    |болмысы. Алматы, 1997.            |         |         |              |
|9.  |Айтбаев О. Дінтану. Қарағанда,    |15       |8        |100           |
|    |2010.                             |         |         |              |
|10. |Габдуллин Б. Шокан, Ибырай және   |15       |8        |100           |
|    |Абай дін туралы. – Алматы, 1988.  |         |         |              |

  8 ӘДЕБИЕТТЕР

8.1 Негізгі әдебиеттер:
    8.1 Ақбота Ахметбек. Қожа Ахмет Иассауи. – Алматы: Санат, 1998.
    8.2 Аюпов Н.Г. Тенгрианство. – Алматы, 1998.
    8.3 Габдуллин Б. Шокан, Ибырай және Абай дін туралы. – Алматы, 1988.
    8.4 Айтбаев О. Дінтану. Қарағанда, 2010.
    8.5 Есім Ғ. Суфизмге кіріспе. Сана болмысы. Алматы, 1997.
    8.6 Орынбеков М.С. Ежелгі қазақтың дүниетанымы. – Алматы, 1996.
    8.7 Халиф Алтай Ғақылұлы. Ғибадатұл – Ислам. – Алматы, 1994.
    8.8 Шәкәрім Құдайберді ұлы. Үш анық. – Алматы, 1991.
    8.9 Бартольд В.В. Ислам и культура мусульманства. – М., 1992.
    8.10 Васильев Л. История религий Востока. – М., 1983.
    8.11 Крывелев И. История религии: В. 2-х т. – М., 1988.
    8.12 Тажуризина З.И. Идеи свободомыслия в истории культуры. М., 1986.
    8.13 Яблоков И.Н. Религиоведение. М., 2001.
    8.14 Флореннский П.А. Столп и утверждение истины. – М., 1990.
    8.15 Мень А. История религии. – М., 1992.
    8.16 Вебер М. Избранные произведения. – М., 1990.
    8.17 Джемс В. Многообразие религиозного опыта. СПб., 1993.
    8.18 Уәлиханов Ш. Таңдамалы. – Алматы, 1984.
    8.19 Құран Кәрім. – Алматы, 1991.
    8.20 Коран. Перевод и коментарии. И.Ю. Крачковского. М., 1986.
    8.21 Зинаида Миркина, Григорий Померанцев. Великие религи мира.
    М.,1995.
    8.22 Подопригора Р.А. Закон о свободе вероисоведания религиозных
    объединениях. – Алматы, 2002.
    8. 23Яблоков И.Н. Религиоведение. – М., 2001.
    Қосымша:
    1. Шмидт В. Происхождение идеи Бога. – М., 1954.
    2. Малов С.Е. Памятники древнетюрской письменности. М., 1961.
    3. Тейяр де Шарден П. Божественная среда. – М., 1992.
    4. Аль- фараби. Трактат о религии. Алма-Ата., 1975.
    5. Рассель Б. Почему я не христиан. – М., 1988.
    6. Сартр Ж. – Экзистенциализм – это гуманизм //Сумерки богов. –
       М.,1989.
    7. Бердяев Н.А. «Человек и машина». Вопросы философии. – М., 1988, №2.
       С.159.
    8. Капышев А., Колчигин С. Философия грядущего. – Алматы, 1999.


Пәндер