Файл қосу

Қазақстан тіл білімі




|ҚАЗАҚСТАН    РЕСПУБЛИКАСЫ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ  МИНИСТРЛІГІ                      |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ                     |
|3-деңгейлі СМЖ               |                 |                               |
|құжаты                       |ПОӘК             |                               |
|                             |                 |ПОӘК 042-18-28.1.08/01-2014    |
|ПОӘК  «Қазақ тілінің тарихы» |______2014 жылғы |                               |
|пәніне арналған              |№ басылым        |                               |
|оқу-әдістемелік материалдар  |                 |                               |





                      5В011700- Қазақ тілі мен әдебиеті
  5В 012100 Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті
                            мамандығына арналған
                            «Қазақ тілінің тарихы»

                      ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ




                ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
























                                    СЕМЕЙ
                                    2014



                                   КІРІСПЕ


1 ӘЗІРЛЕГЕН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті  қазақ тілінің
теориясы мен әдістемесі кафедрасының доценті, ф.ғ.к. Әбікенов Мұхит
Төкенұлы
_____________    «___» ___________20___ жыл.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1   Қазақ тілінің теоиясы мен әдістемесі кафедрасының  отырысында
қаралып, талқыланды.
Хаттама     №___  «___» ___________20___ жыл.

Кафедра меңгерушісі _______________ Жұмағұлова Ә.М.

2.2  Филология   факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,
бекітілді.
Хаттама     №___  «___» ___________20___ жыл.

Төрайым _________________Мұқанова Қ.Қ.

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік  кеңесінде бекітілді.
Хаттама     №___  «___» ___________20 ___жыл.


ОӘК төрағасы   _________________Искакова Г.К.

4  «____» __________  20___ж.  шыққан ПОӘК-нің
№ 1 БАСЫЛЫМЫ


















                                   Мазмұны


1  Қолданыс  аясы
2  Нормативтік сілтемелер
3  Жалпы ережелер
4  Оқу пәнінің мазмұны (модуль)
5  Студенттің өздік жұмыстарының тақырыптары
6  Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7  Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
8  Әдебиеттер





























      1 ҚОЛДАНЫС АЯСЫ
               «Қазақ  тілінің  тарихы»  пәнінің  оқу-әдістемелік  кешенінің
құрамына кіретін оқытушыға  арналған  пәннің  жұмыс  бағдарламасы  5В011700-
Қазақ  тілі  мен  әдебиеті   және  5В011700  «Қазақ   тілі   мен   әдебиеті»
мамандықтарының студенттеріне арналған.

      2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
      Осы  «Қазақ  тілінің  тарихы»   пәнінің   оқытушыға   арналған   жұмыс
бағдарламасы  берілген  пән  бойынша  оқу  үрдісін  ұйымдастырудың  тәртібін
төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығының  3.08.275-2006  бекітілген
ҚР МЖМБС мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;
      - СТУ 042-СГУ-5-2013   «Пәннің  оқу-әдістемелік  кешендерін  әзірлеуге
және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
      - ДП  042-1.07-2013  «Пәннің  оқу-әдістемелік  кешенінің  мазмұны  мен
құрылымы» құжаттық іс-жосығы.

      3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
      3.1 Пәннің қысқаша мазмұны
      Тіл білімінің көне заманнан бастап біэдің  дәуірімізге  дейінгі  қалай
дамып келгенін жүйелі түрде айтып беру көзделеді. Әл  дәуірдегі,  әр  елдегі
тіл  біліміндік  ой-пікірдің  туып  қалыптасуына  түрткі  болған   себептер,
мәселелер  ерекше  ескеріледі.  Тіл  білімінің  басқа  ғылымдардан  бөлініп,
өзіндік арнаулы зерттеу әдісі бар  дербес  ғылым  болып  қалыптасу  процесін
ашуға арналған.
      3.2 Осы курстың  мақсаты:
       «Қазақ  тілінің  тарихы»  –  филологтарды  лингвистикалық    пәндерге
дайындаудың алғашқы   баспалдағы.  «Тіл  біліміне  кіріспе»  курсының  басты
мақсаты  –  тіл  білімінің   негізгі    ұғымдар   жүйесімен   және    тілдік
терминдермен таныстыру, тілдің құрылымдық, жүйелік, танымдық  болмысы,  мәні
жайлы  түсінікті   қалыптастыру  және   де   студенттерді    тілдік   талдау
дағдысымен  қаруландыру болып табылады.
     «Қазақ тілінің тарихы» курсы  қазақ  филологиясының   студенттері  үшін
өз  ана  тілінің  (қазақ  тілінің)  құрылымын,  мәнбілерін   ғылыми    терең
түсінуге,  ана тілінің  туыс  емес  тілдермен   типологиялық   ұқсастықтарын
салыстыруға мүмкіндік береді.
3.3 Курстың негізгі міндеттері:
     Курстың  теориялық бөлімінде  тіл білімінің    ғылым  ретінде  танылуы,
тіл білімінің  ғылымдар  арасында  алатын   орны,  басқа  ғылым  салаларымен
байланысы,  тіл білімінің зерттеу әдістері жайлы   мәліметтер  беру,  тілдің
мәні  мен  қызметі жайлы, тілдің  шығуы мен дамуы жайында,  тілдің  лексика,
грамматика, фонетика салалары жайлы түсінік беру.
     Тәжірибелік  сабақтар  теориялық  материалдарды  меңгеруді   қамтамасыз
етеді, студенттер тілдің  әр түрлі  субстантивтік   және  реляциялық  мағына
элементтерін ажырата білу  және топтастыра білу дағдысын меңгеруі тиіс.
      3.4 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
Қазақ тілі білімінің қалыптасу, даму кезеңдері жайлы мағлұмат алады;
      - алған білімдерін практикада қолдана білу;
      - сөйлеудің негізгі әдістерін меңгеру керек;
      - теориялық талдау жасай алу;
      - сөйлеу мәдениеті тарихының даму және қалыптасу  сатылары,  бағыттары
және концепция мәселелерін түсіну;
      - өзіндік пікір айта алу;
      - негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.
      3.5 Курстың пререквизиттері:

    “Тіл біліміне кіріспе”, “Қазіргі  қазақ  тілі”,  «Түркітану  негіздері»
пәндері оқылды. Қазақ тілінің дыбыстық жүйесі мен  фонетикалық  заңдылықтары
туралы жүйелі мәліметі болу керек.
      3.6 Курстың постреквизиті:
          “Қазіргі қазақ тілі», «Қазақ әдеби тілінің тарихы», «Салыстырмалы
грамматика» т.б.” Студент қазақ тілініңфонетикалық жүйесін, дыбыстық  құрамы
мен ерекшеліктері, үндестік заңы, орфоэпия  мен  орфографияның  тілдік  даму
заңдылықтарын білуі керек.


                                                                     Кесте 1
|Курс                                                     |Семестр          |
|1                                                        |2                |
|Дәріс сабақтары                                                            |
| Ежелгі заман тіл білімі                                 |2                |
|Орта ғасыр тіл білімі.                                   |2                |
| ХІХ ғасыр тіл білімі                                    |2                |
|ХІХ ғасырдағы лингвистикалық мектептер.                  |2                |
|ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм                   |2                |
|ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм                   |2                |
|Кеңестік тіл білімі                                      |2                |
|Ресей тіл білімі                                         |2                |
|Қазақстан тіл білімі                                     |2                |
|Түркі тілдерінің даму кезеңдері. Әр кезеңдегі түрлі      |2                |
|тілдерінің бөлінісі, кезеңдерге қатысты тарихи-әдеби     |                 |
|мұралар.                                                 |                 |
|Қазақ тілінің түркі тілдері ішінен алатын орны. Қыпшақ   |2                |
|тілдер тобының басқа түркі тілдерінен айырмашылықтары... |                 |
|Ареалдық  лингвистика.                                   |2                |
|Тіл философиясы                                          |2                |
|Тіл білімінің зерттеу парадигмалары                      |2                |
|Тіл білімі және оның қазіргі күйі                        |2                |
|                                                         |2                |
|Практикалық сабақтар                                                       |
| Ежелгі заман тіл білімі                                 |1                |
|Орта ғасыр тіл білімі.                                   |1                |
| ХІХ ғасыр тіл білімі                                    |1                |
|ХІХ ғасырдағы лингвистикалық мектептер.                  |1                |
|ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм                   |1                |
|ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм                   |1                |
|Кеңестік тіл білімі                                      |1                |
|Ресей тіл білімі                                         |1                |
|Қазақстан тіл білімі                                     |1                |
|Түркі тілдерінің даму кезеңдері. Әр кезеңдегі түрлі      |1                |
|тілдерінің бөлінісі, кезеңдерге қатысты тарихи-әдеби     |                 |
|мұралар.                                                 |                 |
|Қазақ тілінің түркі тілдері ішінен алатын орны. Қыпшақ   |1                |
|тілдер тобының басқа түркі тілдерінен айырмашылықтары... |                 |
|Ареалдық  лингвистика.                                   |1                |
|Тіл философиясы                                          |1                |
|Тіл білімінің зерттеу парадигмалары                      |1                |
|Тіл білімі және оның қазіргі күйі                        |1                |



      5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
    5 1. Ежелгі заман тіл білімі
    5 2. Орта ғасыр тіл білімі.
    5 3. ХІХ ғасыр тіл білімі
    5 4. ХІХ ғасырдағы лингвистикалық мектептер.
    5 5. ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
    5 6. ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
    5 7. Кеңестік тіл білімі
    5 8. Ресей тіл білімі
    5 9. Қазақстан тіл білімі
    5 10. Түркі тілдерінің даму кезеңдері. Әр кезеңдегі түрлі тілдерінің
      бөлінісі, кезеңдерге қатысты тарихи-әдеби мұралар.
    5 11. Қазақ тілінің түркі тілдері  ішінен  алатын  орны.  Қыпшақ  тілдер
      тобының басқа түркі тілдерінен айырмашылықтары...
    5 12. Ареалдық  лингвистика.
    5 13. Тіл философиясы
    5 14. Тіл білімінің зерттеу парадигмалары
    5 15. Тіл білімі және оның қазіргі күйі




      6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

                                                                     Кесте 3


      |Дәріс сабағының     |Семинар сабағының     |Көрнекі       |Өз бетімен      |Бақылау   |
|тақырыбы            |тақырыбы              |құралдар,     |дайындалу       |түрі      |
|                    |                      |плакаттар,    |сұрақтары       |          |
|                    |                      |лаборатория-лы|                |          |
|                    |                      |қ стендтер    |                |          |
|1                   |2                     |4             |5               |6         |
| Ежелгі заман тіл   | Ежелгі заман тіл     |Дәріс тезисі, |Сөздіктермен    |Жазбаша,  |
|білімі              |білімі                |сызба нұсқа   |жұмыс           |ауызша    |
|                    |                      |слайдтар      |                |          |
|Орта ғасыр тіл      |Орта ғасыр тіл білімі.|Дәріс тезисі, |Тілдік          |Жазбаша,  |
|білімі.             |                      |кесте слайд   |таңбаларға      |ауызша    |
|                    |                      |түрінде       |сипаттама беру  |          |
| ХІХ ғасыр тіл      | ХІХ ғасыр тіл білімі |Дәріс тезисі, |Диалектология-лы|          |
|білімі              |                      |слайд         |қ сөздікпен     |Жазбаша   |
|                    |                      |              |жұмыс           |          |
|ХІХ ғасырдағы       |ХІХ ғасырдағы         |Дәріс тезисі, |Фразеологиялық  |Ауызша    |
|лингвистикалық      |лингвистикалық        |кесте слайд   |сөздікпен жұмыс |          |
|мектептер.          |мектептер.            |түрінде       |                |          |
|ХХ ғасыр тіл білімі |ХХ ғасыр тіл білімі   |Дәріс тезисі  |Тілдік          |Ауызша    |
|және структурализм  |және структурализм    |кесте слайд   |белгілерді      |          |
|                    |                      |түрінде       |ажырату.        |          |
|ХХ ғасыр тіл білімі |ХХ ғасыр тіл білімі   |Дәріс тезисі  |Үлестірмелі     |Ауызша    |
|және структурализм  |және структурализм    |таблица слайд |карточкамен     |          |
|                    |                      |түрінде       |жұмыс           |          |
|Кеңестік тіл білімі |Кеңестік тіл білімі   |Дәріс тезисі, |Тест            |          |
|                    |                      |сызбалар слайд|тапсырмалары-мен|Жазбаша   |
|                    |                      |түрінде       |жұмыс           |          |
|Ресей тіл білімі    |Ресей тіл білімі      |Дәріс тезисі, |Картотека теру  |Жазбаша   |
|                    |                      |мысалдарды    |                |          |
|                    |                      |ноутбуктан    |                |          |
|                    |                      |көрсету       |                |          |
|Қазақстан тіл білімі|Қазақстан тіл білімі  |Дәріс тезисі, |Психологиялық   |Ауызша    |
|                    |                      |кесте-слайд   |оқулықтармен    |          |
|                    |                      |              |жұмыс           |          |
|Түркі тілдерінің    |Түркі тілдерінің даму |Дәріс тезисі, |Сөздікпен жұмыс |Ауызша    |
|даму кезеңдері. Әр  |кезеңдері. Әр         |сызбалар слайд|                |          |
|кезеңдегі түрлі     |кезеңдегі түрлі       |түрінде       |                |          |
|тілдерінің бөлінісі,|тілдерінің бөлінісі,  |              |                |          |
|кезеңдерге қатысты  |кезеңдерге қатысты    |              |                |          |
|тарихи-әдеби        |тарихи-әдеби мұралар. |              |                |          |
|мұралар.            |                      |              |                |          |
|Қазақ тілінің түркі |Қазақ тілінің түркі   |Дәріс тезисі  |Үлестірме       |Жазбаша   |
|тілдері ішінен      |тілдері ішінен алатын |сызбалар слайд|карточкамен     |          |
|алатын орны. Қыпшақ |орны. Қыпшақ тілдер   |түрінде       |жұмыс           |          |
|тілдер тобының басқа|тобының басқа түркі   |              |                |          |
|түркі тілдерінен    |тілдерінен            |              |                |          |
|айырмашылықтары..   |айырмашылықтары...    |              |                |          |
|Ареалдық            |Ареалдық  лингвистика.|Дәріс тезисі  |Кестені толтыру |Жазбаша   |
|лингвистика.        |                      |              |                |          |
|Тіл философиясы     |Тіл философиясы       |Дәріс тезисі  |Үлестірмелі     |          |
|                    |                      |сызбалар слайд|карточкамен     |          |
|                    |                      |түрінде       |жұмыс           |          |
|Тіл білімінің       |Тіл білімінің зерттеу |Дәріс тезисі  |Сөздікпен жұмыс |Жазбаша   |
|зерттеу             |парадигмалары         |сызбалар слайд|                |          |
|парадигмалары       |                      |түрінде       |                |          |
|Тіл білімі және оның|Тіл білімі және оның  |Дәріс тезисі, |Тест сұрақтарына|Жазбаша   |
|қазіргі күйі        |қазіргі күйі          |кестені слайд |жауап беру      |          |
|                    |                      |негізінде     |                |          |

      7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
                                                                     4-Кесте
|Оқулықтардың, оқу        |Саны        |Студенттердің  |Қамтамасыз ету   |
|құралдарының атауы       |            |саны           |пайызы           |
|1                        |2           |3              |4                |
|Аханов К. Тіл білімінің  |20          |20             |100%             |
|негіздері.               |            |               |                 |
|А.,1973,1977,1993        |            |               |                 |
|Қордабаев Т.Р., Қалиев Ғ.|7           |11             |95%              |
|Жалпы тіл білім, А., 2004|            |               |                 |
|Хасенов Ә. Тіл білімі    |6           |6              |100%             |
|А.,1996                  |            |               |                 |
|Байтұрсынов А. Тіл       |10          |7              |100%             |
|тағылымы. Алматы:Ана     |            |               |                 |
|тілі, 1992. – 448 б.     |            |               |                 |



   8. ӘДЕБИЕТТЕР
   8.1.   Негізгі әдебиеттер:
  1. Аханов К. Тіл білімінің негіздері. Алматы,1973;
   2  Қордабаев Т.Р., Қалиев Ғ. Жалпы тіл білім, А., 2004
    3  Бенневист Э. Общая лингвистика.Москва,1974.
    4  «Тіл  білімі  сөздігі»  Алматы , 1998.
  5  Березин.  Ф.М.  «Очерки  по  языкознанию  в  Россий.  Москва,1968.
     6       Кодухов     В.И.      Общее       языкознания.     Москва,1974.



   8.1.2.Қосымша әдебиеттер:
1. Амирова Т.А. Олбховиков  Б.А.,  Рождественский  Ю.В.  Очерки  по  истории
лингвистики.М., 1975
2. Ахманова О.С. Основные направления лингвистического  структурализма.  М.,
1985
3. Березин Ф.М. История лингвистических учении. М., 1978
4.  Березин Ф.М., Головин Б.Н. Общее языкознание. М., 1979
5. Гумбольдт В.А. Избранные труды по языкознанию. М., 1984
6. Бодуэн де Крутенэ Избранные труды по языкознанию. М., 1984
7. Звегинцев В.А. Внутренные законы развития языка. М., 1985
8.  Лингвистический энциклопедичесуий словарь. М., 1990
9. Мейе А. Сравнительный метод в историческом языкознании. М., 1954
10. Общее языкознание. М., 1973
11. Хретоматия по истории языкознания 19-20 веков. М., 1950
12. Языковые универсалии и лингвистическая  типология.  (Мақалалар  жинағы).
М., 1969.
13. Сыздықова Р. Қазақ әдеби тілінің тарихы. А.,1995
14.Социальная и функциональная дифференциация языков. М.,1977
15.Сулейменова Э. Основы контрастивной лингвистики. А.,1996
16.Мурат В. Введение в языкознание . Изд. 4 М.,1973




Пәндер