УМКД

Ветеринариялық арахнология. Ветеринариялық энтомология

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейдегі СМЖ құжаты

ПОӘК

ПОӘК 042-18-24.1.06/ 01 -2013
«Паразитология және инвазиялық аурулар-2» пәнінің оқытушыға арнаған оқу жұмыс бағдарламасы
№ 1-ші басылым

ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

«Паразитология және инвазиялық аурулар - 2» пәнінен

«5В120100» - «Ветеринариялық медицина» мамандығына арналған

ОҚЫТУШЫНЫҢ ПӘН БОЙЫНША ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ,
2013
Алғысөз

1 ӘЗІРЛЕГЕН
Ветеринариялық медицина кафедрасының
доценті міндетін атқарушы Ахметжанов О. Н.
« » 2013 жыл

2 ТАЛҚЫЛАДЫ
2. 1 Ветеринариялық медицина кафедрасының отырысында
Хаттама № « » 2013 жыл
Кафедра меңгерушісі Тойкина Г.Н.

2.2 Аграрлық факультеттің әдістемелік кеңесінде
Хаттама № « » 2013 жыл
Төрайым Тлеубаева А.В

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу - әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады
Хаттама № « » 2013 жыл
Оқу - әдістемелік кеңестің
төрайымы, ОӘЖ проректор Искакова Г. К.

4 1-ші басылым

Мазмұны

Беттер

1. Қолдану саласы ...................................................................................... 4
2. Нормативтік сілтемелер ......................................................................... 4
3. Жалпы ережелер ..................................................................................... 4
4. Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты бөлінуі ......................5
5. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары ........................ 6
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы ............................................................7
7. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы ............11
8. Әдебиеттер ...............................................................................................12

1 Қолданылу саласы
«Паразитология және инвазиялық аурулар-2» пәні бойынша оқу әдістемелік кешені 5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығына арналған. Студенттер оқу барысында курс мазмұны мен оның өзектілігі және кажеттілігі, курс саясаты мен танысып өздеріне керекті тәжірибені меңгереді. Бұл пәнді оқығанда оқу-әдістемелік кешен негізгі жетекші болып танылады.

2 Нормативтік сілтемелер
Оқытушының пән бойынша жұмыс оқу бағдарламасы «Паразитология және инвазиялық аурулар-2» пәнінен төмендегі құжаттар талабына сай оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін белгілейді:
- Жоғарғы білім берудің жалпыға міндетті Мемлекеттік стандарты;
-5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығы бойынша жоғарғы білім берудің типтік оқу жоспары, Мамандықтар бойынша жоғарғы және жоғарғы оқу орнынан кейінгі білім берудің типтік оқу жоспарлары тізімі, Қосымша 157;
- 5В120100 «Ветеринариялық медицина» мамандығының «Паразитология және инвазиялық аурулар» пәнінің типтік оқу бағдарламасы;
- СТУ 042-ГУ-4 -2013 Университет стандарты «Пәннің оқу - әдістемелік кешенін әзірлеу және ресімдеудің жалпы талаптары»;
- ДП 042-1.01-2013 Құжат «Пәннің оқу - әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны».
3 Жалпы ережелер
3.1 Пәннің мазмұны
«Паразитология және инвазиялық аурулар -2» пәні болашақ ветеринария маманның негізгі пәндерінің бірі, өйткені инвазиялық ауруларды алдын ала дауалау ауру қоздырушыларының сыртқы ортада даму, жұғу, тарау заңдылықтарына сүйене және жануарлардың жасына, жынысына, азықтандыру, күту, емдік препараттарды қолдану мәселелерімен тығыз байланысты. Сонымен қоса көптеген паразиттер туғызатын аурулар адамға жұғады, адамның өзі де кейбір паразиттердің негізгі немесе қосымша иесі болып табылады. Пәннің негізгі мақсаты – жануарларды арахноэнтомоздардан және протооздардан түбегейлі сауықтыру. «Паразитология және инвазиялық аурулар -2» пәнінің алдына қойған мақсаттары: а) арахноэнтомология мен протозоологияның кейбір теориялық сұрақтарын жергілікті жердің ерекшеліктеріне қарай анықтау; б) студенттерді кенелер, жәндіктер және қарапайымдар туғызатын аурулардың қоздырушының жіктелуімен, құрылысымен және оның даму - өсуімен, арахноэнтомоз және протооз ауруларды заманауи әдістермен анықтау және емдеу жолдарына студенттерді үйрету; в) студенттерге жергілікті жердің табиғи - шаруашылық ерекшеліктерін ескере арахноэнтомоз және протооз ауруларына қарсы ғылыми негізделген ветеринариялық санитариялық шараларды жүргізуді игерту;
г) студенттерді сыртқы ортаны қорғаудың әдіс - амалдарына және жануарлардың паразиттермен залалдануын дауалау жұмыстарына үйрету.
3.2 Пәннің пререквизиттері:
«Паразитология және инвазиялық аурулар – 2» пәнін меңгеру үшін студенттер жануарлар морфологиясы, физиологиясы мен биохимиясы, фармакология, микробиология, жануарлар патологиясы, паразитология және инвазиялық аурулар – 1 пәндерін оқып меңгерулері қажет.
3.3 Пәннің постреквизиттері:
Пән бойынша алған білімдерін студенттер курстық және диплом жұмыстарын орындау арқылы тереңдетеді.

3.2 Пәннің оқу жоспары
Кесте 1
Курс
Семестр
Кредит
Дәріс
(сағ)
ЛЖС
(сағ)
СО
ӨЖ
(сағ)
СӨЖ
(сағ)
Барлық
сағ
Қорытын
ды бақылау түрі
5
9
2
15
15
15
45
90
емтихан

4 Пәннің мазмұны мен сабақ түрі бойынша сағаттарды бөлу

Кесте 2

Реті

Дәріс тақырыптары
Сағат
саны

Модуль: Ветеринариялық арахноэнтомология және протозоология
15

Микромодуль - 1. Ветеринариялық арахнология
4
4.1.1
Кіріспе. Ветеринариялық арахнология. Паразит кенелердің ветеринариялық – санитариялық маңызы
1
4.1.2
Паразитиформды кенелер
1
4.1.3
Акариформды кенелер
2

Микромодуль – 2. Ветеринариялық энтомология
4
4.1.4
Ветеринариялық энтомология. Бөгелектер тудыратын аурулар
1
4.1.5
Қанатты қансорғыш жәндіктер және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.6
Қанатсыз қансорғыш жәндіктер және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.7
Зоофильді шыбындар және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
1

Микромодуль 3. Ветеринариялық протозоология
7
4.1.8
Ветеринариялық протозоология
1
4.1.9
Жануарлар эймериоздары, ветеринариялық – санитариялық маңызы
2
4.1.10
Жануарлар пироплазмидоздары, ветеринариялық – санитариялық маңызы
2
4.1.11
Жануарлардың мастигофароздары (бишікті қарапайымдары туғызатын аурулары), ветеринариялық – санитариялық маңызы
1
4.1.12
Жануарлар прокариоттар (кірпікті қарапайымдар) туғызатын аурулары, ветеринариялық – санитариялық маңызы
1

Реті
Лабораториялық жаттығу сабақтарының тақырыптары
Сағат
саны

Модуль: Ветеринариялық арахноэнтомология және протозоология
15

Микромодуль – 1. Ветеринариялық арахнология
4
4.1.1
Иксодид кенелері, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.2
Гамаз кенелерінің морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.3
Псороптоз, хориоптоз балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.4
Тауық кнемидокоптозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
1

Микромодуль – 2. Ветеринариялық энтомология
4
4.1.5
Гиподерматоз, балау және оған қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
1

4.1.6
Масалар мен соналардың морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.7
Межелік бақылау -1
1
4.1.8
Сифункулятоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
1

Микромодуль – 3. Ветеринариялық протозоология
7
4.1.9
Қой эймериозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.10
Құс эймериозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.11
Токсоплазмоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.12
Пироплазмоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.13
Трихомоноз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.14
Трипаносомоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
1
4.1.15
Межелік бақылау -2
1

Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары
СӨЖ
Жануарлар саркоптоздары, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Жануарлар демодектозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Жылқы риноэстрозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Түйе цефалопинозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Құмыттылар, және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
Вольфартиоз және оған қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
Қандалалар, оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралары
Шошқа эймериозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Лейшманиоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Құс боррелиозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
СОӨЖ
11. Аргаз кенелері, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
12. Отодектоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
13.Қой эстрозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
14.Жылқы гастрофилезі, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
15.Шіркейлер, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
16.Маллофагоздар, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
17.Бүргелер, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
Мүйізді ірі қара эймериозы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралары
Саркоспоридиоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар
Тейлериоз, нутталиоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары

6 Пәннің оқу –әдістемелік картасы
Кесте 3
Тақырыптар
Көрнекті құралдар,ОТҚ,
Суреттер,
кестелер
Өз бетімен оқуға берілген сұрақтар
Бақылау түрі
Дәрістер
Лабораториялық жаттығу сабақтары
Кіріспе. Ветеринариялық арахнология. Паразит кенелердің ветеринариялық – санитариялық маңызы

Кесте-1
Сурет-1,2,3,4

Ауызша сұрау
Паразитиформды кенелер
Иксодид кенелері, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар.
Гамаз кенелерінің морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
Сурет-5,6,7,8,9.
Слайд-1,2,3,4,5.
Макро-микро препараттар.
Микроскоптар.
Дәрілер.
Аргаз кенелері, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар

Ауызша сұрау
Акариформды кенелер
Псороптоз, хориоптоз балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.
Тауық кнемидокоптозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Сурет-10,11,12,13.
Слайд-6,7,8.
Макро-микро препараттар.
Микроскоптар.
Жануарлар.
Дәрілер.
Отодектоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.
Жануарлар саркоптоздары, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.
Жануарлар демодектозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Ауызша сұрау.
Реферат
Ветеринариялық энтомология. Бөгелектер тудыратын аурулар
Гиподерматоз, балау және оған қарсы ветеринариялық шаралар
Сурет-14,15,16,17,18.
Слайд-9,10,11.
Макро-микро препараттар.
Микроскоптар.
Дәрілер.

Қой эстрозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.
Жылқы гастрофилезі, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.
Жылқы риноэстрозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.
Түйе цефалопинозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Ауызша сұрау.
Реферат
Қанатты қансорғыш жәндіктер және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
Масалар мен соналардың морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
Сурет-19,20,21,22.
Слайд-12,13,14,15,16,17,18.
Макро-микро препараттар.
Микроскоптар.
Дәрілер.

Шіркейлер, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар.
Құмыттылар, және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар. Зоофильді шыбындар, және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
Ауызша сұрау.
Реферат
Қанатсыз қансорғыш жәндіктер және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
Сифункулятоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Сурет-23,24,25.
Слайд-19,20,21.
Макро-микро препараттар.
Микроскоптар.
Дәрілер.

Маллофагоздар, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар.
Бүргелер, морфологиясы мен биологиясы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар.
Қандалалар, оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар
Ауызша сұрау.
Реферат
Зоофильді шыбындар және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар

Сурет-24,25,26.
Слайд-,20,21.

Вольфартиоз, ветеринариялық – санитариялық шаралар
Ауызша сұрау.
Реферат
Ветеринариялықпротозоология. Жануарлар эймериоздары
Қой эймериозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.
Құс эймериозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.
Токсоплазмоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Сурет-26,27,28,29,30.
Слайд-22,23,24,25,26,27.
Жануарлар.
Макро-микро препараттар.
Микроскоптар.
Дәрілер.

Мүйізді ірі қара эймериозы және оларға қарсы ветеринариялық – санитариялық шаралар.
Саркоспоридиоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралар.
Шошқа эймериозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары

Ауызша сұрау.
Реферат
Жануарлар пироплазмидоздары
Пироплазмоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Сурет-31,32,33,34.
Слайд-28,29,30.
Микро препараттар.
Микроскоптар.
Дәрілер.
Тейлериоз, нутталиоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.

Ауызша сұрау.
Реферат
Жануарлардың мастигофароздары
Трихомоноз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары.
Трипаносомоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары
Сурет-31,32,33,34.
Слайд-28,29,30.
Микро препараттар.
Микроскоптар.
Дәрілер.

Лейшманиоз, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары

Ауызша сұрау.
Реферат
Жануарлардың прокариоттар туғызатын аурулары

Сурет-35,36,37.
Слайд-31,32.
Микро препараттар.
Микроскоптар.
Дәрілер.
Құс боррелиозы, балау және ветеринариялық – санитариялық шаралары

Ауызша сұрау.
Реферат

7. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
Кесте 4
Оқулықтардың, оқу әдістемелік құралдардың атаулары
Дана
(саны)
Студенттердің
саны
Қамтамасыз
етілуі
%
1
2
3
4
1. Сабаншиев М.С. және т.б. Паразитология және жануарлардың инвазиялық аурулары – Алматы, 2003. - 460б.

2. Есімбеков. Ж,М, Арахноэнтомология. Новосибирск. 2002. 159 б.

3. Есімбеков Ж.М., Ысқақов М.М., Дүйсенбаев С.Т. Жануарлардың инвазиялық ауруларын анықтау практикумы. Алматы, 2000. – 150б.

3. Кадыров Н.Т. Паразитология и инвазионные болезни с-х животных. Астана, 2000. - 560с.
20

100

8 Әдебиеттер

Негізгі әдебиеттер
1 Сабаншиев М.С. және т.б. Паразитология және жануарлардың инвазиялық аурулары – Алматы, 2003. - 460б.
2. Есімбеков. Ж,М, Арахноэнтомология. Новосибирск. 2002. 159 б.
3. Искаков.М.М. Ветеринарлық протозоология. Семей. 2007. 180 бет
4. Есімбеков Ж.М., Ысқақов М.М., Дүйсенбаев С.Т. Жануарлардың инвазиялық ауруларын анықтау практикумы. Алматы, 2000. – 150б.

Қосымша әдебиеттер
5. Кадыров Н.Т. Паразитология и инвазионные болезни с-х животных. Астана, 2000. - 560с.
6. Ысқақов М.М., Ахметжанов О.Н., Сабаншиев М.С. Құс паразитоздары. (оқу құралы) Семей-2011. 168 б.
7. В.А.Поляков., У.Я. Узаков., г.А. Веселкин. Ветеринарная энтомология и арахнология. Москва. 1990. 239 стр.
8. Ыбраев Б.К. Етқоректілер мен терісі бағалы аңдардың инвазиялық аурулары. Астана, 2008.-138б.
9. Абуладзе К.И. Паразитология и инвазионные болезни с-х животных. М., Агропромиздат, 1990 г.
10. Абуладзе К.И. Паразитология и инвазионные болезней с-х животных. М., Колос, 1984. - 483с.
11. Акбаев М.Ш. Паразитология и инвазионные болезни. Москва, Колос – 1999 – 460с.
12. Искаков. М.М. Эймериозы сельхозяйственных животных. Алматы. 2006 г. 230 с.
13. Искаков М.М. Үсенова Л.М. Қазақстанның шығысында шошқа эймериозын анықтау, емдеу және алдын алу шаралары жөніндегі ұсыныстар. Семей. 2011 жыл.
14. Искаков М.М., Есенгулова .Н.Ж. Эймериоз кур. Алматы. 206 г. 86 бет

042-18-24.1.06.\01-2013
1- ші басылым
13 беттің
- ші беті

Пәндер