УМКД

Қозғалыстар қолмен

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Семей мемлекеттік педагогикалық институты
Жаратылыстану ғылымдары факультеті
Дене шынықтыру және бастапқы әскери дайындық кафедрасы

Пәннің оқу - әдістемелік кешені
"Жалпы білім беретін мектептегі жүзу"
5В010400 "Бастапқы әскери дайындық" мамандығы бойынша
IIІ - курс студенттеріне арналған.

Құрастырушы: Дене шынықтыру және бастапқы әскери дайындық кафедрасының аға оқытушысы Уразбаев М.Т _________________

Кафедра отырысында бекітілген: хаттама №___ <<__>>__________жыл
Дене шынықтыру және бастапқы әскери дайындық кафедрасының меңгерушісі
Прохоров Б.Н.
Жаратылыс ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында талқыланып бекітілді
Хаттама №___ <<__>>__________жыл

Жаратылыс ғылымдар
Факультетінің ОӘК төрайымы Абдишева З.В.

Жаратылыстану ғылымдар факультетінің Ғылыми кеңесінде бекітілген

Хаттама №__ <<__>>__________________жыл

Жаратылыс ғылымдар
факультетінің деканы Ибраева Л.С.

Мазмұны: бет
* Силлабус...................................................................................4-15
* Пәнге арналған глоссарий ...................................................16-17
* Тәжірибелік сабақтар бойынша қысқаша конспект...........18-49
* СОБӨЖ арналған әдістемелік нұсқаулар ..........................50-62
* Бақылау алу сұрақтары........................................................63-64

Пәннің оқу бағдарламасы - (SYLLABUS)

Пән туралы мәліметтер
Атауы: <<Жалпы білім беретін мектептегі жүзу>>
Кредит саны - 2
Оқу сабақтарын өткізу орны: №3 оқу ғимаратты
Оқытушы туралы мәліметтер
Уразбаев Марат Төлеуханұлы
Дене шынықтыру және бастапқы әскери дайындық кафедрасының оқытушысы
Кафедрада болу уақыты 8.00-17.00 күнделікті

Оқу жоспарынан көшірме
курс
семестр
кредит
дәріс
тәж.сабақ
СОБӨЖ

барлығы
бақылау формасы
3
5
3
15
30
22,5
67,5
емтихан

Пререквизиттер: пәнді меңгеру үшін студент орта мектептің <<Дене шынықтыру>> пәні бойынша берілетін білімі меңгеру қажет.

Постреквизиттер: спорттық - педагогикалық пәндер.
Қысқаша сипаттамасы: Жұмыс бағдарламасы Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартына негізделіп 5В010800 <<Бастапқы әскери дайындық>> мамандығына жасалған. Жүзу пәнінен оқу сабақтары тәжірибелік сабақ түрінде жүргізіледі.
<<Жалпы білім беретін мектептегі жүзу>> курсы спорттық педагогикалық пәндердің арасында болашақ дене мәдениеті мұғалімдері мен спорт түрлерінен жаттықтырушылар даярлауда негізгі пәндердің қатарынан табылады.
Жүзу жаттығуларының көп түрлілігі және олардың орындалу әдістері пәнінің негізгі мазмұны болғандықтан адам ағзасына қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып ағза қызметтеріне жағымды әсер ету мүмкіндіктерін қалыптастырады. Саяхат және гимнастика саласында қолданылатын мүмкіндіктері мол болғандықтан <<мектептегі жүзу>> пәні барлық жас деңгейлеріндегі адамзат баласына қолдануға өте тиімділігімен ерекшеленеді.
Курс мақсаты: Педагогикалық, ұйымдастырушлық жалпы білім беретін мектептер мен орта білім беретін оқу орындарына дене мәдениеті мамандарын, сонымен қатар спорт түрлерінен жаттықтырушылар даярлау.
Курстың міндеті: Жүзу түрлерінен ілім, тарих және әдістемелер саласында қажетті білімдермен қарулану. Өз мамандығын талапқа сай меңгерген, теориялық, практикалық даярлығы бар, жоғары мәдениетті, нақты интеллегент маман даярлау.
Студент білу керек:
* Жүзу жаттығуларының ілімдері мен әдістерін.
* Жалпы білім беретін мектеп оқушыларының жас ерекшеліктері мен қозғалыс әрекеттерінің мүмкіндіктерін.
* Жүзу саласындағы құрал-жабдықтардың құрылысы мен қолдану ерекшеліктерін.
* Спорттық құрал-жабдықтарды қолданудың ерекшеліктерін.
* Жүзу саласындағы жарыстардың ережелерін.
* Оқу бағдарламасын игеру
* Оқытудың техникалық саласын оқу процессінде қолдана білу.
Студент орындай білу керек:
* Дене мәдениеті және спорт саласындағы игерген білімін педагогикалық салада қолдана білуі қажет.
* Оқытушылық іс-әрекетпен айналысу.
* Педагогикалық іс-әрекеттерін дұрыс жоспарлау.
* Денсаулықтарында ауытқулары бар балалармен тәрбие және оқу жұмыстарын ұйымдастыра білу.
* Оқушылардың дене даярлығы деңгейін бағалай алуы.

Курсты мөлшерлеп жоспарлау
№
Курс мазмұны
Семестр бойынша сағаттарды бөлу
Барлық сағат саны

5 семестр
6 семестр

1
Дәріс сабақтар
-
-
-
2
Тәжірибелік сабақтар

45
45
3
СОБӨЖ

22,5
22,5
4
Барлық сағат саны

67,5
67,5

<<Мектептегі жүзу>> пәнінен сағат саны
№
Тақырыптар
Барлық сағ саны
Тәжірибелік
6 - ші семестр
1
Кіріспе
2
2
2
Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау. Старттардың техникасы.
2
2
3
Бұрылыстардың техникасы.
2
2
4
Қозғалыстардың ортақ келiсуi.
2
2
5
Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының келiсуi.
2
2
6
Жүзу техникасының зерттеуi
2
2
7
Суда қозғалу әдістері.
2
2
8
Суда тік жүру және тік жүру
2
2
9
Жүзу батып бара жатқан адмға алғашқы көмек.
2
2
10
Кроль әдісін үйрету
2
2
11
Дельфин әдісімен жүзу
2
2
12
Шалқалап жылжу әдісі.
2
2
13
Старт алу.
2
2
14
Жүзіп үйренген адам
2
2
15
Спорттық жүзу
2
2
16
Жүзудің спорттык әдістерінің техникасы
2
2
17
Жүзуді үйретудегі колданылатын жаттығулар
2
2
18
Судағы айналысулар
2
2
19
Судағы жылжулар
2
2
20
Арнайы қозғалыстар.
2
2
21
Жүзумен шүғылданушылардың ерекшеліктері
2
2
22
Мектеп жасындағы балалардың жүзу сабактарының ерекшеліктері
2
2
23
Жүзіп үйретуді жоспарлау
1
1

БАРЛЫҒЫ
45
45

Тәжірибелік сабақтарды өткізу жоспары.

* Кіріспе
* Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау. Старттардың техникасы.
* Бұрылыстардың техникасы.
* Қозғалыстардың ортақ келiсуi.
* Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының келiсуi.
* Жүзу техникасының зерттеуi
* Суда қозғалу әдістері.
* Суда тік жүру және тік жүру
* Жүзу батып бара жатқан адмға алғашқы көмек.
* Кроль әдісін үйрету
* Дельфин әдісімен жүзу
* Шалқалап жылжу әдісі.
* Старт алу.
* Жүзіп үйренген адам
* Спорттық жүзу
* Жүзудің спорттык әдістерінің техникасы
* Жүзуді үйретудегі колданылатын жаттығулар
* Судағы айналысулар
* Судағы жылжулар
* Арнайы қозғалыстар
* Жүзумен шүғылданушылардың ерекшеліктері
* Мектеп жасындағы балалардың жүзу сабактарының ерекшеліктері
* Жүзіп үйретуді жоспарлау

СОБӨЖ тапсырмаларын орындау және өткізу кестесі.
№
Тақырып
Пәннің мақсаты мен мазмұны
Ұсынылатын әдебиеттер негізі/қосымша
Ұпай
Жұмыстың тапсырым мерзімі
Бақылау формасы.
1
Кіріспе
Тақырыпты түсіндіру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
1 апта
Реферат
2
Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау. Старттардың техникасы.
Теория жүзінде түсіндіру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
2 апта
Баяндама
3
Бұрылыстардың техникасы.
Тақырып жайлы түсінік қалыптастыру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
3 апта
Конспект
4
Қозғалыстардың ортақ келiсуi.
Тақырып жайлы түсінік қалыптастыру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
4 апта
Ауызша
5
Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының келiсуi.
Тақырып жайлы түсінік қалыптастыру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
5 апта
Реферат
6
Жүзу техникасының зерттеуi
Теория жүзінде түсіндіру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
6 апта
Баяндама
7
Суда қозғалу әдістері.
Теория жүзінде түсіндіру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
7 апта
Конспект
8
Суда тік жүру және тік жүру
Теория жүзінде түсіндіру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
8 апта
Ауызша
9
Жүзу батып бара жатқан адмға алғашқы көмек.
Теория жүзінде түсіндіру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
9 апта
Реферат
10
Кроль әдісін үйрету
Теория жүзінде түсіндіру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
10 апта
Баяндама
11
Дельфин әдісімен жүзу
Теория жүзінде түсіндіру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
11 апта
Конспект
12
Шалқалап жылжу әдісі.
Шалқалап жылжу әдісі жайлы айту
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
12 апта
Ауызша
13
Старт алу.
Теория жүзінде түсіндіру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
13 апта
Реферат
14
Жүзіп үйренген адам
Жүзіп үйренген адам жайлы айту
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
14 апта
Баяндама
15
Спорттық жүзу
Тақырып жайлы түсінік қалыптастыру
[1,2,3,4,5]/
[1,2]
1
15 апта
Конспект

<<Жалпы білім беретін мектептегі жүзу>> пәнінен аралық бақылау жұмысы.
Дәрістер -
Тәжірибелік 45
ЖИКсем 60 ұпай

1.АБ
Дәрістер -
Тәжірибелік 45
ЖИКсем 30
2.АБ
Дәрістер -
Тәжірибелік 30
ЖИКсем 30 ұпай

Ағымдағы бақылау дәріс пен тәжірибелік сабақтарындағы жұмыстары қосады. Жалпы ережелерге бағынып, қорытынды баға қойылады.

0-49% - 2
50-74% - 3
75-89% - 4
90-100% - 5
Әдебиеттер тізімі.
Негізгі әдебиеттер.
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
* Елгундиев Б. Суда жүзу - өнер. 1974 ж.

Қосымша әдебиеттер тізімі:
* Дмитриев А.К. - Плавание 1966 г.
* Никитский Б.Н - Плавание. 1981 г. Просвещание.
<<Жалпы білім беретін мектептегі жүзу>> курсы тәжірибелік курс болып табылады, сондықтан негізгі сабақты өту шарты барлық жеке тапсырмаларды орындау болып табылады, олар бақылаудын негізгі түрін құрайды.
Сабаққа қатысу міндетті түрде болу керек, ал себеппен немесе себепсіз қалдырылған сабақтар студентті тәжірибелік кешендерді орындаудан ешқандай босатылмайды.
Студенттердің білімін бақылауға ағымдағы, аралық және қорытынды білімді бағалау формалар кіреді.
Ағымдағы бақылаудын әр формасы 5 ұпай мен бағаланады. Дәрістік, тәжірибелік СОБӨЖ, СӨЖ тапсырмаларын орындау 5 ұпайлық жүйе бойынша бағаланады.
Оқу курсы аяқталған соң бақылау формасы - емтихан.
Тәртіпті бұзған үшін тапсырмаларды кестедегі мерзімнен кешігіп тапсырған үшін келесі айып санкцияларға еңгізіледі:
Кешегу-минус 0,5 ұпай
Сабаққа келмеу - минус 1,5 ұпай
Жұмысты уақытылы өткізбеу - баға 1 ұпайға келмейді
1 аралық бақылау қорытындысын шығарған кезде студент 7 аптада жинаған ұпай санының жиының есептейді.
2 аралық (қорытынды) бақылау қорытындысына 15 аптаның жиынтық ұпай саны есептеледі.
Егер 2 аралық бақылау бағасы 50% және одан жоғары болса рейтингті жоғарлатуға рұқсат етілмейді. Бұл жағдайда 2 аралық бақылау қорытындысы болып табылады.
Емтиханға студент қорытынды рейтингісі 50%-дан жоғары болса ғана жіберіледі.
Қорытынды бағаға мыналар кіреді:
Аралық бақылау -60%
Емтихан-40%

Курс саясаты мен процедурасы келесі әкімшілік талаптарды көздейді:
Курс компоненттері мен оны оқытуға келесі негізгі талаптар:
Студент сабаққа қатысу керек, дәрістік, тәжірибелік, СОӨЖ,СӨЖ тапсырмаларын орындағанда белсенділік таныту керек;
Дәрістік және тәжірибелік сабаққа тек әскери формамен қана қатысуға рұқсат етіледі.
Тәжірибелік сабақта қауыпсыздық техниканы сақтау керек.
Сабақта өзін-өзі ұстау ережесі:
Кешікпеу, сабаққа қонырауға дейін кіру;
Кітап - құралдарды білдірмеу;
Сабақ уақытында шығуға, сұрануға рұқсат етілмейді.

Пәнге арналған глоссарий.
* Тыныс жүзуде бас үй қоянын дем алу үшiн алып өтiлетiн қолдың суының үстiнде тарабына солға да оңға бұрады. Туралы дем алу ауыз арқылы бұрлығады.

* Итеру бiлезiк итерулер уақытында өспелi жылдамдықпен алда жылысады. Иықпен және бiлектiң аралығында бұрышқа 140 150 жетедi. Бiлек және бiлезiктiң қуатты қозғалысымен есу жоғары бiтедi. Бiлезiк итерудiң соңында санның жанында жақын өтедi.

* Қозғалыстар қолмен қолдардың саңырауқұлақ қозғалыстары алда - төмен-артқа артқа кезекпен және дәйектi түрде орындалады. Бiр қол қашан даярлайтын жұмыс қозғалысы де үредi, басқа орындайды.

* Тарту бiлезiк тартуларды фазада артқа бағытында жылжиды. Бiлезiктiң жазықтығы жағдай су туралы тiрек үшiн қолайлы орналасады. Шынтақ буынындағы қолдың майыстыруын бұрыш фазаның аяғында 65 115 жетедi.

* Итеру қол иық буыны өте алған бойдатартуды фаза итерудi фазаға өтедi, тек қана. Күштердi бұл фазаларға акценттейдi. Бiлезiктiң сабалаған қозғалысымен итеру артқа - төмен-iшiне iшiне бiтедi. Бiлезiк ескекшiнiң соңында санда болады, бiрақ ол тимайды.

* Құрғақтау - үй қоянының аяқтарының қозғалысы. Отырғыштың еден немесе өлкесiне отырсын, қолдармен артынын илiкпесiн, дененi аздап артқа қисайтсын, түзулер, бунақтандардың аяғын майыстырмасын, нәскилер тарту. үй қоянын аяқтардың қозғалысын орындау.

* Суда жүзе білу - өмірге өте қажет. Адам баласы ерте заманнан бері суда жүзуді пайдаланып келеді.

* Шалқалап жылжу әдісі кеудені суға төсеп етпеттеп жылжып, арқасына аударылу арқылы орындалады аударылу әдісін орындағанда және арқасыман жылжығанда денені тік ұстауды міндетті түрде есте сақтау керек.

* Кроль әдісін үйрету спорттық жүзу әдісіне үйрену үшін ең алдымен алдыңғы айтылған жаттығуларды ойдағыдай. Үйренген соң кірісуге болады. Ол үшін төмендегідей талап керек: крольдің және шалқалап жүзу әдістері қатар үйретілді, осы әдіспен жүзуді үйренген соң дельфин әдісіне, онан соң брасс әдісіне кірісуге болады.

* Дельфин әдісімен жүзу қосалқы түрге жатпайды, оны таза спорттық әдіс деп түсіну керек. Жарыс кезінде бұл әдіспен 100 - 200 метр . Комплексті жүзу осы әдіспен басталады да, аралас эстафетада үшінші этапқа кезеңге тура келеді.

* Баттерфляй брассты бiр түрi сияқты 1934 жылда тұңғыш рет пайда болды. Дененiң толқын тәрiздi қозғалыстарымен және аяқтардың баттерфляйдың әдiсiнiң шапшаң техникасын нығайт жүзуiн федерацияның 1952 Халықаралық жылында жоғарыдан төменге.

Тәжірибелік сабақтар бойынша қысқаша конспект

№ 1 тақырып: Кіріспе
Сабақ мақсаты: Жүзе білудің маңызы жайлы түсіндіру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Жүзе білудің маңызы?
* Ерте заманнан бергі су бетіндегі қозғалу тәсілдері?
Су дегеніміз - өмір, жер бетіндегі тіршілік ететіндердің көз тағамдарының бірі.
Адам үшін су дегеніміз таптырмайтын денсаулықтың қазынасы. Көптеген өзен-көлдердің, су қоймалардың жанындағы ауаны айтсаңызшы. Мұндай жерлер табиғи көгілдір өсімдіктермен қорғалған осындай жерлердегі суға түссең, жаның рахаттанып денсаулықты күшейтеді, анау-мынау аурулармен адам ауырмайды.
Осымен қатар судың ішінде көптеген қауіп-қатерлер кездеседі. Адам баласы туғанда суда жүзуді судың бетінде қалқып тұруды біл- меген. Демек, суға жүзуді бала кезінен үйрету жөн, есейе келе суға жүзуді үйрену қиындап кетеді.
Терең суға түскенде жүзуді білмейтін адамдар апатқа ұшырауы мүмкін. Сондықтан суда жүзудің әдістерін тәсілдерін адам жас кезінен үйрену керек, оны үйрету атааналардың, мұғалімдердің міндеті деп есептейміз.
Сондықтан біз төмендегідей мақсат қоямыз.
Судың физикалық қасиетін түсіндіру, адамның денесі суда қандай жағдайда болатынын, қандай жағдайда қарай су бетіне жүзіп шығатынын,суда жүзгенде қандай әдістер, күштер жұмсау керектігін суда жүзудің тәсілін үйрену үшін неден бастау керек екендігін түстнікті түрде айтып жеткізу.
Қарапайым тілде жазылып, суреттермен бейнеленген бұл оқу құралы мүғалімдерге, ата - аналарға, студенттерге және пионер жетекшілерге пайдасы тиер деген үміттеміз.
Суда жүзе білу - өмірге өте қажет. Адам баласы ерте заманнан бері суда жүзуді пайдаланып келеді.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Суда жүзе білу.

Тақырып №2 Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау. Старттардың техникасы.
Сабақ мақсаты: Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау және старттардың техникасы туралы мәлімет беру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау.
* Старттардың техникасы.
Түбiнде, қол сандарда тұрсын, сәл күш алып жылжып кеткен де отыру,Таралған қателер: суға, бастың лақтыруы жоғарыдан төменге және содан соң терең бату суға қатты құлау артқа.
Жоғары керiлген қолдарын үй қоянының аяқтарының қозғалыстары бар арқасында сырғанау. (стоптар сонда көбiктi iз көрiнiп қалады) доп бойынша соққы тiзелер кенет жазу.
7. Тақтайы бар үй қоянымен жүзу аяқтар арқылы.
8. Дем алуға бастың бұрылысымен суға дем шығарулар. Иықтар аяқ қуши, алға көлбесiн, тiзелер, бетпен басқа қол суға үстiнде жатырады. Ауызды ашылсын, дем алуды жасалсын, суға тұлға түсiрсiн дем шығарды.
9. үй қоянының қолдарының қозғалыстары. Иықтар аяқ қуши, алға көлбесiн, иықтар және бұғақ суға, бiр қол алда түсiрсiн, басқа артынын санда. Жүзуде үй қоян қолдардың қозғалысы орындау. Қарама-қарсы аяққа өзiне қолмен түзу iсте есуi. Асықпау. Иықтар судан қазбау.
Таралған қателер: дене, дененiң теңселтуi тарап жүретiн шоп-шолақ есулер.Оған қоса, бiрақ Түп бойынша орын ауыстырумен.
11. Кеудесiнде үй қоянының қолдарының қозғалысымен сырғанау.
12. Тыныстың тоқтауымен толық үйлестiруде үй қоянымен жүзу.
13. Тыныстың тоқтауы бар арқасында үй қоянымен жүзу.
14. Арқада үй қоянымен жүзу аяқтар арқылы және екi қолдармен бiр уақыттағы есумен. Бiр уақытта екi қолдармен есудi жасау
сандарға дейiн және тарт қолының бастапқы орынына олардың судың үстiнде жоғары алып жүру. Қозғалыстар орында аяғымен оңай және жиi, ескекшiнiң соңында. Қол сандарда, содан соң тоқтатсын олардың суынан алу. Иықтар суға лықсы қолдары қуши, кейiн олар кернеулi не ұстасын және алға созылып жату.
Таралған қателер: аяқтардың өте қарқынды жұмысы; үзiлiстi бұзылысы және қол жоғары керiлген жағдай қолдармен кеспелтек есу; шашырандының үлкен санмен судан қолдарының шығуы.
15. Шалқалап жүзу аяқтар арқылы, бiр қол алда, басқа санда. Бiр қолмен есудi жасалсын және басқа суды беттiң үстiнде бiр уақытта алып жүру. Iсте қолдарының ауысымын жетекшi жағдай бiр уақытта үзiлiстерден кейiн жаңадан алмастырсын, санға дейiн қолымен ессiн, қолдардың жұмысындағы үзiлiс уақытында қолды керiлген алға салмақ түсiрсiн және қозғалыс бағытында созылып жату.
Таралған қателер: қолдардың ауысымы бiреуiн оздан бiр уақытталар емес басқа, қол өндiрiп алады суға, артық қысқа есу дененiң ұзына бойына өсiне кiре кiредi.
16. Арқада үй қоянымен жүзу.
17. үй қоянын бiр қолдың қозғалысы бар тынысының келiсуi. Иықтар аяқ қуши, (иықтар суды беттер тяды) алға көлбесiн, бiр тарт қолын алға немесе бортқа бастасын, басқа ескекшiнiң аяқтың жағдайындағы санында. Суға бетпен басқа қойсын және сан қалған қолға қарау. Дем алу жаса жағдайы бұл, суға тұлғаны бұрылсын және бiр қолдың бiр уақыттағы қозғалысымен жасау дем шығарды.
18. үй қоянын қолдардың қозғалыстары бар тынысының келiсуi. Иықтар аяқ қуши, алға көлбесiн, иықтар бiр қолы алға керiлген сулар бет басқа санда тяды. Суға бетпен басқа қойсын және артынын қалған қолға қарау. Дем алуды жасалсын, iсте дем алуы жетекшi бiр уақыттағы қозғалыспен (дем шығарды ) суға тұлға тек қана ескекшiнiң соңында бұру; қолды санда бастапқыда оның қолымен тя және дем алу үшiн басты момент бұл бұра тоқтатуға болады; ар жағында тек қана кеудеге қолдарымен ескендей етiп денеге қарай емес қадағалау; суға тұлғаның бұрылысын бастауға дем шығарды.
Таралған қателер: иықтар және судан көтер бетi, дем алуды дем алу уақытында ауа бойынша қолдың мұрыны туралы уақытында iстелiнедi.
үй қоянымен жүзу кеудесiнде. Дем алу бiр рет бiрнешеге есетiн, содан соң (5 6 талпыныстарға дейiн) жиiрек жасау. 2 3 ескекшi арқылы оң немесе сол қолмен әрбiр есуге кезектi дем алу бiртiндеп тұжырымдай бастапқыда дем алу.
20. Толық үйлестiруде үй қоянымен жүзу. Дене кернеулi ұстау; орында дем алуы тек қана қол есудi аяқтағанда және судан суырылатындасы ескекшiнiң соңында дем алу үшiн басты бұру өзiне көтермей, судан қолды санда ала есу.
(70-шi сурет) брасс әдiстi жүзудi техника. Жүзгiш брасс жүзуде әдiспен қолдармен және аяқтардың алмасу есебiнен симметриялық және бiртiндеп қозғалыстарына iлгерiлейдi.
Спорт жүзуiнде старттардың екi бiр түрлерi танып бiледi. Жүзуде үй қоянымен кеудесiнде, старт брасспен борттан тумбочкадан, судан старт шалқалап жүзуде итерумен орындалады.
(71-шi сурет) тумбочкадан старттың техникасы. Стоптар бастапқы орыннан 10 15 смдер ендi, саусақтарға қойып шыққан старттық тумбочканың алдыңғы өлкелерi басып қалады даярлайтын қозғалыстар орындалады. Тобық буынындағы бұрышқа дейiн 90 отыру. Қолдар артқа апарған. Итеру қолдардың аяқтардың арқасында iскер түзетуi және сермеуi орындалады. Қатайт денесi, қол ұшқанда алға керiлген, олардың Дуолардың межелерi, аяқтың басы артқа тартқан. Сырғанау және алғашқы торсылдақты қозғалыстары суына кiруден кейiн орындалады.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар.
* Старттардың техникасы.
* Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Бұрылыстардың техникасы.

Тақырып №4 Қозғалыстардың ортақ келiсуi.
Сабақ мақсаты: Суда қозғалу әдістері жайлы түсіндіру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Суда қозғалу әдістері.
Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының келiсулерi негiзгi вариант алты екпiндi үй қояны шалқалап жүзуде болып табылады.
үй қоянының жүзудiң әдiстерiнiң техниканың зерттеуi үшiн жаттығулар кеудесiнде және арқада үй қояны>>
Құрғақтау - үй қоянының аяқтарының қозғалысы. Отырғыштың еден немесе өлкесiне отырсын, қолдармен артынын илiкпесiн, дененi аздап артқа қисайтсын, түзулер, бунақтандардың аяғын майыстырмасын, нәскилер тарту. үй қоянын аяқтардың қозғалысын орындау. Әйелдер аяқтар нәскилердiң арасындағы тез екпiнiндегi орында қозғалыстары, құлаш дол емес 30 смдердi асу,
2. Оған қоса, бiрақ кеудесiнде жатқан күйе.
3. (шеңберлер қолмен артқа) диермен жаттығу.
4. Оған қоса, бiрақ (аяқтармен үш Шаға қолмен бiр есуге) аяқтармен тапылдатумен.
5. үй қоянының қолдарының қозғалыстары. Иықтар аяқ қуши. Алға көлбеп, қарсы алдынан қарасын, бiр қол алда, басқа санда. Жүзуде үй қоянымен сияқты қолдардың қозғалысы кеудесiнде.
Иықпендi қарсы алдынан қарап, теңселтпесiн, қарама-қарсы аяққа өзiне қолмен түзудi ессiн, есу санда бiтiру.
Таралған қателер: қолдардың майыстыруы, дененiң жеткiлiксiз бекiтiлген жағдайы және Таза, қол денеден есуде аулақтайды және есу алагөбеде бiтiредi.
6. үй қоянын бiр қолды қозғалыстары бар тыныстың келiсуi. Иықтар аяқ қуши, алға көлбесiн, бiр қолмен тiзеге тақалсын, басқа (ескекшi аяқ) санда. Қол тарабына басын керiлген артқа бұрылсын, дем алуды жасалсын және қозғалысты бiр уақыттағы дем шығаруы бар қол бастау. Келесi дем алу есу бiтiр қолы сан орындалады.
7. үй қоянын қолдардың қозғалысы бар тынысының келiсуi. Иықтар аяқ қуши, жоғары керiлген бiр қолы басқа санда алға көлбеп, қарсы алдынан қарау. Басты бұрылсын қолға қарай сан қысылған. Дем алу жаса жағдайы бұл және саңырауқұлақ қозғалысын бiр уақыттағы дем шығаруы бар қол бастау. Қол санда болатында ескекшiнiң аяғы орында дем алуы тек қана кезде; дем алу жақсы есте сақтау үшiн үйренудi чалеге кезде қолды санда тоқтатуға болады.
Таралған қате: дем алу ескекшi аяқпен дәл келмейдi.
Жаттығулар 6 және 7 үй қоянын жүзудi техниканы меңгеру үшiн Ключевоелермен кеудесiнде болып табылады.
Суда:
1. Қабақ өлкеге немесе хауыз отырсын және суға аяқ түсiру. үй қоянының аяқтарының қозғалыстары.
2. Түпке қолдарымен кеудесiнде жатып, илiкпесiн немесе бортқа бастасын, легеннiң суды бетiне және өкше, тiкте аяғы, нәскилердi қатты тартсын тарту. үй қоянын аяқтардың қозғалысын орындау. Судың беттерiне тек қана өкшелер көрiнiп қалады. Тез екпiнiндегi орында қозғалыстары.
Таралған қателер: тiзелердегi аяқтарының артық майыстыруы, нәскилер тартпаған.
3. Арқаға жатсын, борт, қорғаушы сырғауылды немесе басқа затқа иықтары қолдармен қуши бастасын, қабырға туралы арқаның жоғарғы бөлiгiмен арқа сүйеу. Арқада үй қоянын аяқтардың қозғалысын орындау. Iштi жоғары тұрғызылсын, суға үстiнде жатырсын, сан, нәскилер аяқтардың түзулердi қозғалысын орындалсын тарту.
Таралған қателер: белдемше буындардың легенге аяқтарының майыстыруы, леген нәтижеде не отыруға шұғылданатын болып жидиды суға үстiнде жатырмайды; тiзелердегi аяқтарының шамадан тыс майыстыруы.
4. үй қоянының аяқтарының қозғалыстары және (алға тартылу, бiр алда, басқа санда, сандар бойлай) қолдардың әр түрлi жағдайларымен сырғанау кеудесiнде. Дене, қолды тiктелсiн кернеулi ұстасын және қозғалыс бағытында алға созылып жату.
Таралған қателер: еңкейiңкiл (C)дщг<<Єйлердегi қолдар, тiзелердегi аяқтарының кернеулi емес дене, артық майыстыруы.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Суда қозғалу әдістері.

Тақырып №5 Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының келiсуi.
Сабақ мақсаты: Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының келiсуi жайлы студенттерге түсінік беру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының келiсуi.
Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының тiркесiнiң негiзгi варианттары: алты -, аяқтардың қолдардың екi қозғалыс келетiн қозғалыс мөлшерлерi бойынша анықталатын және екi екпiндi үйлестiру.
арқада үй қояны әдiстi жүзудi техника көпшiлiгiнде үй қояны әдiстi жүзудi техникамен кеудесiнде ұқсас.
Дене және бастың жағдайы. Дене көлденең дерлiк жағдайда орналасады. Дене қалқитын созылыңқы, қатайтылмаған. Бас сәл түрiңкiрелген, судың үстiнде тұлға.
Қозғалыстар қолмен. Қолдардың саңырауқұлақ қозғалыстары алда - төмен-артқа артқа кезекпен және дәйектi түрде орындалады. Бiр қол қашан даярлайтын жұмыс қозғалысы де үредi, басқа орындайды.
Басып алу. Қалқысы, бiлезiктi суды қарсы ағынның қысымы алақанмен сезiп суды басып қала майыстырады. Бiлезiк алға-төмен траектория бойынша жылжиды - тарапқа.
Тарту. Бiлезiк тартуларды фазада артқа бағытында жылжиды. Бiлезiктiң жазықтығы жағдай су туралы тiрек үшiн қолайлы орналасады. Шынтақ буынындағы қолдың майыстыруын бұрыш фазаның аяғында 65 115 жетедi.
Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының келiсуi.

Қолданылатын әдебиеттер тізімі:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
Тақырып №6 Жүзу техникасының зерттеуi.
Сабақ мақсаты: Жүзу техникасының зерттеуi жайлы түсіндіру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Жүзу техникасының зерттеуi.
Жүзудiң спорт әдiстерiнiң техникасымен меңгеру биiк жылдамдықпен суда қозғалып және сонымен бiрге күштi үнемдеп тұтынуға мүмкiндiк бередi. Жүзулер спорт әдiстерiне жатады: үй қояны кеудесiнде, арқаға, брасс, (дельфин ) баттерфляйға үй қояны.
Жүзудi өте әйгiлi және тез әдiсi үй қояны кеудесiнде. Ол елдер көпшiлiгiнде оның мамандандыруынан тәуелсiздiң бастапқы үйрену және спортшының ортақ торсылдақты әзiрлеуiн бағдарламаға кiредi.
Арқада үй қояны. Сонымен қатар алдыңғы әдiс, бастапқы үйренудi бағдарламаға кiредi. Шаршаған жолдастың тасымалдауында арқада қалқи жеңiлдеу болыссын, ептеген жүк су бөгетi арқылы өткiзiп жiберу.
Жүзудiң қарт спорт әдiстерiнiң бiрi брасс. үй қояны, ол артықшылықтардың қатарын алуға қарағанда жүрдектен кем брасс қарамастан. Оларға ең кiшi қажумен қашық және ұзақ қалқуға болады. Брасспен киiмшеңге, ептеген жүкпен жеңiлдеу қалқысын, зат қандай болмасын сүйреу.
Баттерфляй брассты бiр түрi сияқты 1934 жылда тұңғыш рет пайда болды. Дененiң толқын тәрiздi қозғалыстарымен және аяқтардың баттерфляйдың әдiсiнiң шапшаң техникасын нығайт жүзуiн федерацияның 1952 Халықаралық жылында жоғарыдан төменге.
үй қояны әдiстi жүзудi техника (68-шi сурет) кеудесiнде. Дененiң жағдайы көлденең дерлiк. Тұлғаның басының өте тән жағдайы түсiрулi төмен, суды деңгей маңдайдың ортасы бойынша өтедi.
Тартуды суда дененiң алға басу себепшi болатын негiзгi күштi қозғалыстар құр қолымен. Саңырауқұлақ қозғалыстары оң және сол қолмен кезек-кезек орындалады, олар қозғалыс ұқсас. Есу суға қолдың кiруiнен кейiн бiрден бастайды және тiк жазықтықта алда - төмен-артқа өндiрiп алады және судан қолдың басып алу, тарту, итеру, шығуының бiрнеше фазалары, судың үстiнде қолдың қозғалысы, суға қолдың кiруiн дәйектi түрде өтедi.
Басып алу су туралы бiлезiктiң тiрегiнiң жасауымен бейнеленедi және тартуды күштiң пайда болуымен. Қол алға-төмен жылжиды, суды қарсы ағын туралы белсене шiре.
Тарту күштердi байсалды өсiп келе жатумен және үлкен жылдамдықтың табысымен бейнеленедi. Есудегi максимал күштерiн дамыту үшiн қолайлы жағдайды құратын 90 100-шi шынтақ буынындағы қолдың майыстыруын бұрыш фазаның аяғында.
Итеру. Бiлезiк итерулер уақытында өспелi жылдамдықпен алда жылысады. Иықпен және бiлектiң аралығында бұрышқа 140 150 жетедi. Бiлек және бiлезiктiң қуатты қозғалысымен есу жоғары бiтедi. Бiлезiк итерудiң соңында санның жанында жақын өтедi.
Судан қолдары шығуда бiрiншi Шынтақ көрiнiп қалады, бiлезiк сонан соң. Бұл фазаларды итерумен қосылады.
Судың үстiнде қолдың қозғалысы дененiң дұрыс жағдайын сақтауға мүмкiндiк берген бiлезiк қарағанда суға және суды iскер басып алу қолдың құламалы кiруiн орындау биiк Шынтақ жағдайымен жағдайлардың көпшiлiгiнде орындалады.
Суға қолдың кiруi кезектi есуге әзiрлеудi бiтiредi. Байсалды және жылдам орындалады. Суға бiлезiк, бiлек, иықтарды дәйектi түрде батады.
Бiр қол есу өндiрiп алатында үздiксiз алға басуды қамтамасыз ет қолдарының Кезекпен қозғалыстың жетекшiнiң қозғалыстарының келiсуi басқа даярлайтын қозғалыстарды орындайды.
Тыныс. Жүзуде бас үй қоянын дем алу үшiн алып өтiлетiн қолдың суының үстiнде тарабына солға да оңға бұрады. Туралы дем алу ауыз арқылы бұрлығады. Бастапқы орынға қайтар басы дем алуды аяқтау бойынша және iстелiнедi суға ауыз және мұрын арқылы дем шығарды.
Қозғалыстар дененiң тепе-теңдiктiң қамтамасыз ет аяқтарымен, оның ағылатын жағдайы, жүзгiштiң денесiнiң алға басуларына мүмкiндiк туғызады. Қарсы бағыттардағы қозғалыстың орында аяғының бiр-бiрi туралы жоғарыдан төменге және төменнен жоғарыға. Қозғалыстың амплитудасына 35 40 жетедi аяқты қозғалыстардың басталуына дейiн қара толық тiктелген, нәскилер тартып, босаңсытқан.
Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Жүзу техникасының зерттеуi.

Жаттығуларды үйренген соң осыларды жылжи отырып орындау керек. Осы кезде аяқ сәл кроль әдісімен жұмыс істейді, етпеттеп созылып жатып аяқ дельфин әдісімен қозғалады, тыныс алуды бірдей орындамайды. Жүзген кезде дене мен аяқты бостау ұстау керек, ал домалаған кезде денені аздап бүгу керек. Сонда ғана кеуде мен басты жоғары көтеруге мүмкіндік туады.
Жылжуды қол қимылы мен саусақтарын сыртқа бұрып бастайды. Колды түзу қолмен жанына қарай, сәл төменірек артқа қарай иық деңгейіне дейін апарып бастайды да, басын судан көтеріп демалады.

Сонан соң қол дөңгелек қимылмен шынтақ буынын бүгіліп төмсн қарай түседі де, саусақтарыңыз доға жасап, ортаға қарағы келеді, иек астына келіп қосылада, қол алға қарай созылады. Қолды аяқтан аяқтан созғанда тізе мен жамбас буындары бүгіліп, ішке қарай тартылады. Ол жабылып, кейін серпілген кезде денені алға қарай сырғытады. Аяқтарды жазу серпінді әрі тез болуға тиіс. Су ішінде жылжыған кезде бұлшық ет босаңсып, аяқ созылып, түзу қалпын сақтайды. Аяқ өз қимылын аяқтаған кезде дем ішке тартып, қол деңгейіне келген кезде өсу фазасы аяқталады, дайындық кезеңі өріс алады. Бас суга батып, дем сыртқа шығарылады.

Бүл жаттығуды қүрғақта жақсы Үйренгенше қайталай береді. Сонан с--ң аяқ қимылын орындауды суда жасайды, артқа қоэғалмай-тын тір> уқойып, шалқасынан жатып орындайды. Бұл жаттығуды орындағанда дененің созылып жатқан жағдайда болуын қатты қадағалаңыз. Аяқ қимылының кезеңді қозғалысын үйрену үшін, оны арқасымен және етпеттеп жатып жылжу арқылы орындайды аяқ қимылымен тыныс алу. Үйлесімін онан ары дамыту үшін қолды созып, қалтқыдан немесе су бетінде қалқитын заттардан ұстап орындау керек, сонан кейін су бетінде қалқитын заттарсыз орында орындау керек. Қолды бастан асыра созып, аяқты итергеннен кейін орындау.

Осы әдістерді толық меңгергенге дейін бірыңғай қимылдар қайталана береді, бұл қол мен аяқтың және тыныс алу үйлесімінің бірдей орындалуына жол береді.
Осы жағдайда қол және аяқ, сонымен қатар тыныс алу үйлесімімен болатын қимылдардың ең дұрыс байланысын табу керек, тек сонда ғана алға қарай тез жүзетін қимылдардың мүмкіндігі туады. Бұл қимылдар өзінен - өзі тез бола қоймайда көп еңбек ету, жаттығу керек, сонда ғана етпеттеп брасс әдісімен өте сәнді, шебер және дұрыс жүзе алады.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Суда тік тұру және жүру.
Қолданылатын әдебиеттер тізімі:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.

Тақырып №9 Жүзу батып бара жатқан адамға алғашқы көмек.
Сабақ мақсаты: Жүзу батып бара жатқан адамға алғашқы көмек жайлы мәлімет беру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Жүзу батып бара жатқан адамға алғашқы көмек.
Жәбiрленушiмен және оның тынысының қамтамасыз етуi тез орын ауыстыруы тасымалдаудың қабылдауларына негiзгi талаптар. Оның ауызы судың үстiнде болатындай етiп зақымдалған орналастыруға керек.
Әсерлердiң тiзбегi бiрiншi көмектiң көрсетуiнде: ила және су өсiмдiктерiнен ауыз саусақпен ашып тазалау; суды жеңiл алып тастау. Ол үшiн бiр тiзеге тұруы және зақымдалған оның басы болатындай етiп бөксе басқа аяқтағы iшiмен қоюы керек. Су алып таста арқасы бойынша жеңiл шапалақтаған, жасанды тыныстың орындауына бастау. Жүректiң ауыз және шынын айтпайтын массажына ауыз өзi жасанды тыныстың тиiмдi әдiстерi.
Зақымдалған арқаға жақсы қою. Танаудың қыс саусақтарымен зақымдалған, терең дем алуды жасалсын, және содан соң, оның ауызының ерiндерiмен қамтып дем шығару. Кеуде қуысы зақымдалған (дем алу ) кеңуi керек. Зақымдалған және алақанмен басқа тұрғызылсын оның (дем шығарды ) кеудесiне басып қалу. Минутқа 15 18 реттiң ұқсас жасанды тынысының екпiнi.
Бiрiншi белгiлердiң тыныстың табиғи қолдан тыныс алғызуының пайда болуларының жанында тоқтату керек.
Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Жүзу батып бара жатқан адамға алғашқы көмек.

Тақырып № 10 Кроль әдісін үйрету.
Сабақ мақсаты: Кроль әдісін үйрету жайлы түсініктерін қалыптастыру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Кроль әдісін үйрету.
Кроль әдісін үйрету спорттық жүзу әдісіне үйрену үшін ең алдымен алдыңғы айтылған жаттығуларды ойдағыдай. Үйренген соң кірісуге болады. Ол үшін төмендегідей талап керек: крольдің және шалқалап жүзу әдістері қатар үйретілді, осы әдіспен жүзуді үйренген соң дельфин әдісіне, онан соң брасс әдісіне кірісуге болады.
Крольдің етпеттеп және шалқалап жүзу тәсілін үйренуі аяқтың қимылдарын одан ары дамыта отырып, тыныс алуды ретімен үйлестіру арқылы басталады.
Бұл жаттығуды суда етпеттеп жатып, қолды алға созып, тақтайдан не болмаса басқа су бетінде қалқитын заттардан ұстап тұрып орындайды.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Кроль әдісін үйрету

Тақырып №11 Дельфин әдісімен жүзу.
Сабақ мақсаты: Дельфин әдісімен жүзу жайлы мәлімет беру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Дельфин әдісімен жүзу.
Дельфин әдісімен жүзу қосалқы түрге жатпайды, оны таза спорттық әдіс деп түсіну керек.
Жарыс кезінде бұл әдіспен 100 - 200 метр . Комплексті жүзу осы әдіспен басталады да, аралас эстафетада үшінші этапқа кезеңге тура келеді.
Дельфин әдісімен жүзу спортылардың жүзушілерді күш қайратын жетілдіруге көп жәрдем береді. Дельфин әдісімен жүзген кезде тез шаршап қалуы мүмкін, осыған қарамастан өзінің динамикалық көрнекті қимылымен көпшіліктің көңілінен шығып отыр.
Дельфин әдісі жүзудің жалпы схемасын үйренуден бастайды, сондықтан қолдың қимылына көп көңіл бөлген жөн.
Ең алдымен қол қимылымен құрғақта жаттығып алуы керек: сәл еңкейтіп алақанын төмен қаратып иық деңгейіне дейін қолды алға қарай созып, басты сәл көтеріңкіреп қолға қарап тұру керек. Осы бастапқы қалыпта екі қолды бірдей созып, түзу ұстап айналдырып дөңгелек қимыл жасайда, төмен артқа және жоғары алға, сонан соң бастапқы қалпына қайтып оралады. Осы жағдайда қос қолдап есу қимылына көбірек көңіл бөлуі керек.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Дельфин әдісімен жүзу

Тақырып № 12 Шалқалап жылжу әдісі.
Сабақ мақсаты: Шалқалап жылжу әдісі жайлы студенттерге түсіндіру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Шалқалап жылжу әдісі
Шалқалап жылжу әдісі кеудені суға төсеп етпеттеп жылжып, арқасына аударылу арқылы орындалады аударылу әдісін орындағанда және арқасыман жылжығанда денені тік ұстауды міндетті түрде есте сақтау керек. Есу қимылын меңгерген кезде суда жылжуды аяқпен үйлестіре орындап, алдымен демалуды тежеп, сонан соң ретті демалуға күм - күдік береді. Бір циклде аяқтың бір-бірімен 4-6 рет алмасу қимылымен қатар қолмен екі есу қимылы қолды судан шығармай орындалады.

Шалқалап кроль әдісімен жүзудің кроль әдісімен етпеттеп жүзуден айырмашылығы аз ғана. Шалқалап жатып жүзуші аягын кезекпен қозғайды, төменнен жоғары және жоғарыдан төмен қолын басынан асыра созғанда ауада доға сызып суға жетеді, сонан соң бір қолымен екінші қолдан ауыстыра отырып, есу қозғалысымен аяқтайды; басынан аяғына карай 50, 100, 200 метрлік қашықтық жарыстарда және эстафеталарда, аралас комплексте жүзуде бір тап кезінде шалқалап жүзу әдісін қолданады.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақта:
* Шалқалап жүзу әдісі.

Тақырып №13 Старт алу.
Сабақ мақсаты: Старт алу әдістері жайлы түсіндіру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Старт алу әдістері.
Спорттық жүзуде, әсіресе, қысқа қашықтыққа жүзгенде дұрыс старт ала білудің маңызы өте зор. Техникалық дұрыс орындалған старт жүзудің басында жылдамдықты тез дамытуға, жүзушіге жоғары нәтижеге жетуге мүмкіндік туғызады.
Спорттық жүзуде старттың екі түрі қолданылады: 1) кроль әдісімен қалқалап жүзуден басқасының бәрі старт тәртіп бойынша ұғгырдан алынады. Стартшы тұғырдан бассейнге секіріп өзінің жолымен жүзе жөнеледі; 2) старт судың ішінен бассейннің қабырғасынан аякпен итеріп алынады.
Өте тиiмдi сауықтыру және дене тәрбиесiнiң қолданбалыдан орташа емес құралдарының бiрi жүзу. Жүзу орта бiлiм мектептерi, кәсiби техникалық училищелер, техникумдар, ЖОО - лардың дене тәрбиесi бойынша бағдарламалардағы кең елестеткен. Кiм барлық ол (бос уақыттарға жай ғана суға түсiп жүзидi немесе үнемi жарыстардағыны жаттығып сөз сөйлейдi) жүзу қалай болғанда да қатысы бар рахат ғана емес, пайда әкеледi апарып салады. Жүзу шынықтыруға мүмкiндiк туғызады. Жүзудi жүйелi жұмыстар организмдарға жақсылап ықпал етедi: жүрек жақсы жұмыс iстейдi, оттек көбiрек жеңiл түседi, жүйке жүйесiн бекидi. Күн әсерi, әуе және ванналардың су перiлерiнiң ырғақты қозғалыстары бар тiркесiнде және тыныспен зат алмасуды жақсартады. Шұғылданатыны жүзулердi сиректеу ауырады, онда жұмысқа қабiлеттiлiк өседi.
Су бөгеттерiнiң жеңуi үшiн қажеттi тiршiлiк қолданбалы дағды жүзу қажеттi. Маңызды мемлекеттiк есептi ұсын ССРОсының барлық азаматтарын жүзуге үйрену. Елде жаппай жүзудi негiз Барлық одақты дене тәрбиесi кешеннiң талаптарының көлемiнде бұл түрге үйрену болып табылады ССРОны еңбекке және қорғанысқа дайын. Кешеннiң барлық жас шамасына байланысты баспалдақтарындағы ескер жүзуi бойынша нормативтiк талаптары гто.
Баяғыдан жүзудi пайдалылық және маңыздылықтарды түсiндi бұл дене шынықтыру және қолданбалы дағды. Төңкерiлiске дейiн Ресейдегi жүзуi дегенмен жаппай болмады. Басында XX. г. елде 1500 шақты жүзгiш-спортшылар саналды.
Жүзу бұл спорттың түрi жаппай дамыту Ұлы Қазан социалистiк төңкерiстен кейiн алды.
Спорт жүзуiмен одақ дәл қазiр Советскке адам 1 миллионнан артық шұғылданады. Жүзгiштер XXII кеңес олимпияда ойындарында 8 алтындай, 9 күмiс және 5 қола медальлерi жаулап алды. Оған 1 дүниелiк және 5 олимпиялық рекордтар орнатылды.
Резервтер бапкерлер және Трудовое қоғамының спортшыларын енгiз елiндегi спорт жүзуiн дамытуға үлкен үлес: еркiн стильмен 100 және 200 мге және эстафеталардағы, Н.Устинованың XVIII олимпияда ойындарының жүлдегер және (1966 жыл) Еуропа рекордсменi, қола жеңiмпазы жүзудегi (1962 1968 жылда) ССРО он алты еселi рекордсмен.;
кешендi жүзудегi (1971 1972 жылда) ССРО, М.Сухаревтi XX олимпиядада 200 мнiң дистанциясындағы ақырғы жүзу жарысының қатысушысы жүлдегер және рекордшы.; А.филоноволардың халықаралық жарыстарының ССРО, жеңiмпазы эстафеталық жүзудегi Еуропа бұрынғы рекордшысы, қайталану жүлдегерi.; А.Павлованың Бүкiл одақтық жарыстарының (1956 жыл) ССРО, жеңiмпаз және жеңiмпазы рекордсмен.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар тізімі:
* Старт алу әдістері.
Қолданылатын әдебиеттер тізімі:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.

Тақырып: №14 Жүзіп үйренген адам.
Сабақ мақсаты: Жүзіп үйрену техникасы жайлы түсіндіру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Жүзіп үйренген адам.
* Жүзіп үйрену техникасы

Жүзіп үйренген адам суға батқан адамдарға көкек бере алады, қиын қыстау жағдайда судағы әр түрлі кедергілерді жеңеді.
Судың ішінде адам салмақсыз жағдайда болатындықтан, аяқ - қол мен оның бөлшектеріне де толық салмақ түсірілмейді. Осыған орай омыртқа жотасы созылады, дене күшейіп, бұлшық ет талшықтары ұзарады. Соның әсерінен адам тұлғасы сымбатты болып, оның қозғалысы да көрінеді.
Адам су кеңістігінде қозғалада да, итеріп, тебінеді, яғни су бір текті кеңістік болып саналады.
Судың тығыздығы ауаның тығыздығынаң 820 есе асып түседі. Н* - зушіге шапшаң қозғалуға негізгі кедергі болатын жағдай судың тығыздығы. Осы себептен жүзу шапшаңдығы жүгіруден едәуір кем басталады. Мысалы, 100 метрлік қашықтықты жүзгіш 49-50 секундта өтеді, яғни жүзгіштің шапшаңдығы 1 секундта екі метр. Ал 100 метр жерді жүйрік 10 секундта жүгіріп өтеді, ягни адам қүрылықта 10 метр қашықтықты бір секундта жүгіріп өте шыгады. Егер жер кеңістігіндегі қозгалу мен судагы қоэгалуда салыстырсақ, судың үлкен кедергілі-гімен байланысты. Адам суда I метр үэынлыкка жүэгенде 4 есе көп энергия жүмсайды. Жүзгіштердің пайдалы коэффициентінің төмендігін басқа спорт түрлерімен салыстырганда осы мысалмен дөлелдеуге болады.
Бастапқы қалып - қолды екі қапталға жапсырып ұстап аяқты біріктіре созады, бас су бетінде. Жылжып барып қолды шынтақтан бүгіп, бастан асыра созады. Осы кезде ауызбен дем тартылады. Бұдан соң екі жақтап қолмен есу қимылдары басталады да аяқты тізеден бүгеді. Есу біте бергенде аяқ созылады да сілтеп барып аяқталады.
Бастапқы қалып және жаттығу басы бірінші жұптағыдай. Бір қол есіп денеге тіке келген сәтте шынтақтан бүгіліп қайтадан бастапқы қалыпқа оралады бірінші жұптағыдай. Бір қол есіп денеге тіке келгенде, екінші қол есуді бастап кетеді, бұл кезде бас жоғары көтеріліп ішке дем тартылады да бас қайта суға батырылып дем шығарылады.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Жүзіп үйренген адам.
* Жүзіп үйрену техникасы

Қолданылатын әдебиеттер тізімі:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
Тақырып № 15 Спорттық жүзу.
Сабақ мақсаты: Спорттық жүзу жайлы түсінік беру.
Қарастырылатын сұрақтар:
* Спорттық жүзу.
Құрастыруды оқу ескеру бағдарламасының жүзуi бөлiм (үй қояны кеудесiнде және арқаға, брасс) жүзудiң спорт әдiстерiнiң техникасының негiздерiнiң оқушылары, старттар және бұрылыстарда; жүзудi техникаға, бастапқы жаттығуға және гигиена бойынша бiлiмдердiң онына алу; қолдану жүзулер бұл ортақ физикалық әзiрлеудi тиiмдi құрал, шыдамдылықтың дамытуы, күш, жылдамдық үшiн - күш беретiн сапалар; суда жәбiрленушiнi дәрмен бойынша көрсетудiң дағдыларына оқушыларының үйренуi дәрiгер келгенге дейiнгi; егуге жаппай жүзу бойынша жұмыстар үшiн бiлу ұйымдастырушы қажеттi.
Оқушылардың нормативтiк талаптары үшiн орнат бағдарламасымен:
жүзу бойынша кешеннiң III баспалдағының нормативының орындауы гто;
бiлу жүзгiштiң жеке кешенi, жасанды тынысты орындау;
ашық суаттар және жарыстардың ережелерiне мiнез-құлықтың ережелерiнiң бiлiмi.
Жүзу бойынша ұйым және жұмыстардың өткiзуiнiң ерекшелiктерi. Жүзу бойынша жұмыстар ашық суаттарда және торсылдақты хауыздарындағы жинағы оқу жылының бойыларында (климаттық шарттарға байланысты) жазғытұры және күзде жүргiзiледi.
Спорт киiмiне оқушылар жұмыстардың кестемен танысуы, хауыздағы мiнез-құлықтың ережелерi, талаптармен жүзу бойынша оқу жұмысы басталғанға дейiнгi.
Ең алдымен, өнiмдiлiк және жұмыстардың қауiпсiздiгi үшiн үлкен мән суда жұмыстары хауыздың iшкi ережелерiнiң орындалуына оқушылары уақытында саналы қатынасы болады.
Жүзу бойынша сабақтардың ерекшелiгi жаттығу жүргiзiлетiн және су болған болып табылады. Қай жүзу бойынша даярлайтын сабақтың бiр бөлiгiнде әдеттегiдей құрғақтау қатар алдағы жүктеме шұғылданатын организмдарының әзiрлеуiмен өтедi судағы торсылдақты қозғалыстары, дененiң жағдай елiктейтiн жаттығулар орындалады. Бұл су ортасымен жерсiнуге тез көмектеседi. Оқушылар команда және суат жаттығулардың залында өткiзуде немесе жағаға оқытушыны пайдаланатын ымдар бiлуi керек. Оқушыларды жүзулердi спорт әдiстерiнiң техникасының негiздерiнiң игеруiне судағы қозғалыс бостандықтардың тобының көпшiлiк тек қана содан кейiнмен бiрақ суда ұстайды кiрiседi абыржымастан және сенiмдi орындалады. Оқытушының тапсырмаларының белсендi орындауында ықылас қоюға керек жиiленемiз. Судағы табылу ретсiз жиi тоқтаулар жүзулер сабақтарында уақытында бұл организмның сууын себеппен қызмет көрсете алады.
Суда оқушылардың болуын ұзақтықтың ашық суаттарындағы жұмыстарында суды температура және ауаның есепке алуымен (10мен 35пен аралығындағы мин) бiртiндеп ұлғаяды. Сабақтардың соңғы бiр-екiлерiне топ, курстiң бiрiншiлiгiне жүзу бойынша жарыстардың формасында гтоның нормалардың оқушыларымен өткiзу ескерiледi.
Суда жәбiрленушiнi дәрiгер келгенге дейiнгi көмектiң көрсетуi. Егер ғасыр кекiл суда әлi ұстаса, қайық немесе (шеңберлер, таяқтар, арқан) құтқарушы тиiстiлiктер бар болса, онда оған қайықта жүзiп келуi немесе құтқарушы құралдармен жылдам пайдалануы керек. Егер олар жоқ, онда жүзiп болысуға керегуге батып бара жатқан.
Көмек көрсетулерi үшiн суға кеткен арашалаушы дейiн тез жүзуге болады және оған жәбiрленушiсi бар керi жолға күш сақтай қалқуға суға кеткен орынға жаға бойынша жылдам шешiнiп, жүгiрiп жетуi керек.
Басып алулары батып бара жатқан құтылу үшiн оған жақсы артынын жүзiп келу. Қашан сол жағдайында тұтқындайды қаймықпастан: да жанталасу керек қаймықпастан: да жанталасу керек арашалаушы батып бара жатқан дем алуды жасалсын және суына бiрге батып кетсiн батып бара жатқан. Суға кеткенi, арашалаушы суды бетте жығылмай тұруға ұмтыла жiбередi. Басып алулар ескертсiн байсалды дәйектi дауысы әсер зақымдалған есiне салатын арашалаушы да алады.
Мойынды және иықтарда басып алудан артынын. Шынтақ, басқа бiлезiкке батып бара жатқан бiр қолға қолын алсын және, өз басы арқылы оның Шынтағымен жоғары жылдам бұра бiр уақытта бұра өздiң арқа суға кеткен асыра лақтыру.
Мойынды және иықтарда басып алудан алда. Қолды сұқсын өзара оның бұғағына және күшiмен алақанмен илiкпесiн басын апарсын артқа батып бара жатқан батып бара жатқан.
Бiр қолына екi қолдарының басып алуынан арашалаушы. Кеудесiнiң iшке аяқтарымен топтастырылып, илiкпесiн және күшпен күш алып жылжып кетуге батып бара жатқан.

Өзін - өзі тексеруге арналған сұрақтар:
* Спорттық жүзу.
Қолданылатын әдебиеттер тізімі:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
№ 16 Жүзудің спорттык әдістерінің техникасы

Сабақтың мақсаты: Жүзу техникасының әдістері жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Баяндама
Есеп беру түрі: Жүзу техникасының әдістерін зерттеу.
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:

* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
№ 17 Жүзуді үйретудегі колданылатын жаттығулар
* Сабақтың мақсаты: Жүзуді үйретудегі колданылатын жаттығулар жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Жүзуді үйретудегі қолданылатын жаттығулар
Есеп беру түрі: Ауызша
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата. кітабын оқуға болады.
Ұсынылған әдебиеттер:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
№ 18 Судағы айналысулар
Сабақтың мақсаты: Суда тік жүру және тік жүру жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Суда тік жүру және тік жүру
Есеп беру түрі: Баяндама
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.
Ұсынылған әдебиеттер:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.

№ 19 Судағы жылжулар.

* Сабақтың мақсаты: Судағы жылжулар жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Реферат
* Судағы жылжулар
Есеп беру түрі:
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:

Сабақтың мақсаты: Арнайы қозғалыстар жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Арнайы қозғалыстар.
Есеп беру түрі: Ауызша
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:

Есеп беру түрі: Конспект
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:

Сабақтың мақсаты: Жүзіп үйретуді жоспарлау жайлы жалпы түсінік беру.
Сұрақтар: Жүзіп үйретуді жоспарлау

* Старт алу.
* Старт алу түрлері.
Есеп беру түрі:
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:

СОБӨЖ тапсырмасын орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар.
№1 Кіріспе
Сабақтың мақсаты: Жүзу жайлы түсінік беру.
Сұрақтар:
Есеп беру түрі: Реферат
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата. кітабын оқуға болады.
Ұсынылған әдебиеттер:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.

№ 2 Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау. Старттардың техникасы.
Сабақтың мақсаты: Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау, старттардың техникасы жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Баяндама
* Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау.
* Старттардың техникасы.
Есеп беру түрі:
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:

№ 6 Жүзу техникасының зерттеу.
Сабақтың мақсаты: Жүзу техникасының зерттеу жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Баяндама
Есеп беру түрі: Жүзу техникасының зерттеу.
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:

* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
№ 7 Суда қозғалу әдістері.
* Сабақтың мақсаты: Суда қозғалу әдістері жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Суда қозғалу әдістері.
Есеп беру түрі: Ауызша
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата. кітабын оқуға болады.
Ұсынылған әдебиеттер:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
№ 8 Суда тік жүру және тік жүру
Сабақтың мақсаты: Суда тік жүру және тік жүру жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Суда тік жүру және тік жүру
Есеп беру түрі: Баяндама
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.
Ұсынылған әдебиеттер:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.

№ 9 Жүзу батып бара жатқан адмға алғашқы көмек.
Сабақтың мақсаты: Жүзу батып бара жатқан адмға алғашқы көмек жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Реферат
* Жүзу батып бара жатқан адмға алғашқы көмек.
Есеп беру түрі:
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:

№ 10 Кроль әдісін үйрету
Сабақтың мақсаты: Кроль әдісін үйрету жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Кроль әдісін үйрету.
Есеп беру түрі: Ауызша
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:

№ 11 Дельфин әдісімен жүзу
Сабақтың мақсаты: Дельфин әдісімен жүзу жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Дельфин әдісімен жүзу.
Есеп беру түрі: Реферат
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.

Ұсынылған әдебиеттер:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
№ 12 Шалқалап жылжу әдісі
Сабақтың мақсаты: Шалқалап жылжу әдісі жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Шалқалап жылжу әдісі

Ұсынылған әдебиеттер:

* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
№ 14 Жүзіп үйренген адам
Сабақтың мақсаты: Жүзіп үйренген адам жайлы түсінік беру.
Сұрақтар: Жүзіп үйренген адам.
Есеп беру түрі: Баяндама
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата. кітабын оқуға болады.
Ұсынылған әдебиеттер:
* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
№ 15 Спорттық жүзу
Сабақтың мақсаты: Спорттық жүзу жайлы түсінік беру.
Сұрақтар:
* Спорттық жүзу
* Жүзу түрлері.
Есеп беру түрі: Ауызша
Тапсырманы орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: Жалпы бұл тақырып бойынша СОӨЖ тапсырмаларын орындау үшін Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
кітабын оқуға болады.
Ұсынылған әдебиеттер:

* Ахмедов К.Б., Голоха А.М., Жданов А.М., и др. Подготовка к сдаче ГТО по плаванию в низовых коллективах в условиях Алма - Аты. 1989 г. Алма - Ата.
* Ахмедов К.Б Методическая разробтка по изучению физиологических особенностей плавания. 1988 г. г. Алма - Ата.
* Гладышева Т.М., Иноземцев А.М. Методическая разроботка по прикладному плаванию 1988 г. г. Алма - Ата.
* Булгакова - Плавание. Учебник для пед. Фак.институтов физкультуры.
Бақылау алу сұрақтары.
* Кіріспе
* Жүзіп үйренген адам
* Шалқалап жылжу әдісі
* Кроль әдісін үйрету
* Дельфин әдісімен жүзу
* Суда тік жүру және тік жүру
* Старт алу.
* Спорттық жүзу
* Жүзу батып бара жатқан адмға алғашқы көмек.
* Жүзу техникасының зерттеуi
* Қолдар және аяқтардың қозғалыстарының келiсуi.
* Суда қозғалу әдістері.
* Қозғалыстардың ортақ келiсуi.
* Аяқтардың қозғалыстары бар арқасында сырғанау.
* Старттардың техникасы.
* Бұрылыстардың техникасы.
* Крольдің етпеттеп және шалқалап жүзу тәсілін үйренуі аяқтың қимылдарын одан ары дамыту.
* Жаттығуды суда етпеттеп жатып, қолды алға созып, тақтайдан не болмаса басқа су бетінде қалқитын заттардан ұстап тұрып орындау.
* Жүзудiң спорт әдiстерiнiң техникасымен меңгеру.
* Үлкен жылдамдықпен суда қозғалу және сонымен бiрге күштi үнемдеу.
* Жүзудің спорт әдiстерiне жатады: үй қояны кеудесiнде, арқаға, брасс, (дельфин ) баттерфляйға үй қояны.
* Жүзудi өте әйгiлi және тез әдiсi үй қояны кеудесiнде әдісіндегі аяқтың және қолдың қозғалыстары.
* Арқада үй қояны.
* Бастапқы үйренудегң бағдарламаға қандай әдіс түрлері кiредi.
* Шаршаған жолдастың тасымалдауында арқада қалқи жеңiлдеу болысу.
* Жүзудiң қарт спорт әдiстерiнiң бiрi брасс, үй қояны.
* Брасспен киiмшеңге, ептеген жүкпен жеңiлдеу қалқысын, зат қандай болмасын сүйреу.
* Баттерфляй брасстың бiр түрi.
* Дененiң толқын тәрiздi қозғалыстарымен және аяқтардың баттерфляйдың әдiсiнiң шапшаң техникасын нығайту.
* Әр түрлі секцияларда жүзуді үйрету.

Білімді бағалау туралы мәлімет
"Жүзу оқыту әдістемесі>> тәжірибелік курс болып есептеледі.
Сондықтан, бақылаудың негізгі түрі болып саналатын барлық жеке тапсырмаларды орындау міндетті шарт.
Студент сабаққа қатысуы міндетті. Ешқандай сабақты себепті босату студентті тәжірибелік және жеке тапсырмалар кешенінен босатпайды.
Ағымды, аралық және қорытынды бақылау түрлері арқылы студенттің білімі бағаланады.
Уақытынды орындамаған немесе тәртіп бұзғаны үшін штраф салынады.
Сабаққа кешігу-0,5 ұпай алынады.
Дәріс сабағына келмеу-1,5 ұпай алынады.
Уақытында жұмысын тапсырмаса- бағасы 1 ұпайға кемітіледі.
1 аралық бақылау жүргізгенде 7 оқу аптасында жинаған ұпай санын қосып бағалайды.
2 (қорытынды) аралық бақылау жүргізгенде студенттің 15 оқу аптасында жинаған ұпай саны есептеледі.
Егер 2 аралық бақылау бағасы 50 % және жоғары болса, рейтінгтің жоғарлауына рұқсат етілмейді. Бұл арада 2 АБ бағасы қорытынды баға болып есептеледі.
Қорытынды аралық бақылау нәтижесі 50 %-ден кем болмаса ғана студент емтиханға рұқсатнама алады.

Бағалау жүйесі:

Тәжірибе

3
5 35х3=105
6
СОБӨЖ
4
6 10х3=30
7
СӨЖ
3
5 25х3=75
6

А/Б
7 =60

Тәжірибе

10
12 35х3=105
14
СОБӨЖ
11
13 10х3=30
15
СӨЖ
10
12 25х3=75
14

А/Б
15 =60

Пәндер