Файл қосу
Ауа ылғалдылығы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ МСЖ құжат 3 деңгейлі ОӘКҚ ОӘКҚ 042-18-21.1.70/01.2013 ОӘКҚ <<Агрометеорология>> пәнінен оқытушыларға арналған жұмыс бағдарламасы № _1__ басылым <<18>> 09 2013ж. 5В080100 <<Агрономия >> мамандығына арналған <<Агрометеорология>> пәнінің ОҚУ -ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ Семей 2013 Алғы сөз * ҚҰРАСТЫРҒАН Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің <<Агротехнология және орман ресурстары>> кафедрасының аға оқытушысы Каламов Бақытбек Хамзаұлы <<___ >> 20 жыл 2. ТАЛҚЫЛАНДЫ: ф 2.1. <<Агротехнология және орман ресурстары>> кафедрасының мәжілісінде. Хаттама << >> 20__ жыл, №___ Кафедра меңгерушісі ________Сейлгазина С.М. 2.2. Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюро мәжілісінде Хаттама << >> 20__ жыл, №____ Төраға ______Тлеубаева А.В. * БЕКІТЕМІН: Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралды және баспаға ұсынылды Хаттама << >> 20 жыл, №___ ОӘК төрағасы __________ Искакова Г.К. 4 БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН МАЗМҰНЫ 1 Қолданылу аймағы 2 Нормативтік сілтемелер 3 Жалпы жағдайлар 4 Оқытушылар үшін пәннің оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны. 5 Студенттің өздік жұмысы үшін тақырыптардың тізімі. 6 Пәннің оқу- әдістемелік картасы 7 Оқу- әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы 8 Әдебиеттер * Қолданылу аймағы <<Агрометеорология>> пәні бойынша оқу- әдістемелік кешеннің құрамына кіретін оқытушылардың жұмыс оқу жоспары 5В080100 <<Агрономия>> мамандығының студенттріне арналған. Ол студенттерді курстың мазмұнымен, оның өзектілігімен және қажеттілігімен, курс саясатымен, оқу процесінде студенттер игеретін тәжірибемен таныстырады. Оқу- әдістемелік кешен Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің агротехнология кафедрасында пәнді оқытудың негізгі құралы болып табылады. * Нормативтік сілтемелер <<Агрометеорология>> пәнінің оқытушыларға арналған жұмыс оқу бағдарламасы осы пәннің оқу процесін ұйымдастыру ретін келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес орнатады: - Жоғары білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты; - 5В080100 - Агрономия жоғары білім беру мамандығы бойынша типтік оқу жоспары. Жоғары және жоғарғы оқу орнынан кейінгі білім беру мамандықтары бойынша типтік оқу жоспарына 132 қосымша; - 5В080100 - Агрономия мамандығы бойынша пәннің типтік оқу бағдарламасы; - <<Пәннің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеу және рәсімдеуге қойылатын ортақ талаптар>> ТБС 042-ГУ-4-2013 Университет стандарты; - <<Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны және құрылымы>> ҚП 042-1.01-2013 Құжаттық процедура. 3. Жалпы жағдайлар 3.1 Пәннің қысқаша мазмұны. 5В080100 <<Агрономия>> мамандығының студенттеріне арналған. <<Агрометеорология>> пәні - климат пен ауа райының ауыл шаруашылық өндірісіне тигізетін әсерін зерттейтін ғылым. Студенттерге агрометеорология жөніндегі білім мынадай жағдайларда қажет болады: а) арнайы мамандық пәндерді оқып-үйренуде; ә) курстық жұмыстарды орындауда; б) диплом жұмысында, магистратурада эксперименттік зерттеулер жүргізу және т.б. Мұндай білім мамандарға қалыптасқан және күтілетін ауа райы жағдайларына дұрыс бағалай білу үшін қажет. 3.2 Курстың мақсаты. Ауа райының оның өзгеріп тұруына көңіл бөліп, ол өзгерістердің: * Ауыл шаруашылық дақылдарының өніп-өсуіне; * Ауыл шаруашылық дақылдарын аурулары мен зиянкестерінің пайда болуы мен таралуына; * Микроорганизмдердің дамуына; * Топырақ құрамының қалыптасу үрдісіне және т.б.жағдайларға тигізетін әсерін бақылап отыру қажет. 3.3 Пәнді оқыудың негізгі мақсаты Ауа райы жағдайларын дұрыс бағалай білу. Өйткені дақылдардың географиялық таралуы мен орналасуы, себу мерзімі, қолданылатын агротехника мен егіс айналымы, ең соңында өнім алу климат пен ауа райына байланысты. 3.4 Пәнді игеру нәтижесінде студент: Ауа райы және климат жағдайлардың ауыл шаруашылығына тигізетін үлкен әсеріне байланысты агрометеорология ғылымын оқып үйрену студенттерге төмендегідей міндеттер жүктейді: * Ауыл шаруашылық дақылдарының өніп, өсуіне және өнімділігіне климат пен ауа райының әсерін бақылауды білу; * Метеорологиялық элементтердің және климаттық жағдайлардың географиялық аймақтарда қалыптасу заңдылығын зерттеуді игеру; * Жергілікті аймақта қолданылатын агротехникаларға ауа райы және климат жағдайларының тиімді әсерін, бақылауға дағдылану; * Ауыл шаруашылық дақылдарының аурулары мен зиянкестерінің пайда болуына, көбеюіне ауа райы және климат жағдайларының әсерін зерттеуді білу; * Ауыл шаруашылық дақылдарының зиянкестері мен ауруларымен күресу мерзімі, қолданылған шаралардың тиімділігіне климаттық жағдайлардың әсерін бақылауды түсіну. * 3.5 Курстың пререквизиттері. 3.5.1 Ботаника 3.5.2 Өсімдік физиологиясы 3.5.3 Ограникалық химия 3.5.4 Аналитикалық химия 3.6 Курстың постреквизиттері. 3.6.1 Өсімдік шаруашылығы 3.6.2 Мал азығын өндіру 3.6.3 Егіншілік. 3.6.4 Көкөніс шаруашылығы o Топырақтану геология негіздерімен 3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме Кесте - 1. Курс Семестр Кредит Дәріс Тәжрибелік сабақ ОЖСӨЖ СӨЖ Барлығы Бақылау түрі 1 2 4 30 30 30 90 180 Емтихан * ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ) Кесте 2 ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ Тақырып атауы Сағаттар саны 1 2 Дәріс тақырыптары 1 - модуль Арометеорология туралы жалпы мағлұматтар 1 - блок - Климат туралы жалпы мәліметтер. Агрометеорология туралы жалпы мағлұматтар Дәріс мазмұны: Агрометеорология пәнi - климат пен ауа райының ауылшаруашылық өндiрiсiне тигiзетiн әсерiн зерттейтiн ғылым. 2 Атмосфера - ауыл шаруашылық өндірісінің ортасы. Атмосфера дегенiмiз - жер шарын қоршап тұрған ауа қабаттары. Ол жер бетiнен бiрнеше мың шақырымға тарап, планетааралық кеңiстiкке өтедi. Атмосфера көлденең бағытта да, тiгiнен де бiркелкi болмайды. Ол физикалық қасиеттерi мен биiктiкке сәйкес температураның өзгеруiне орай 5 қабатқа бөлiнедi. 2 Күн радиациясы Күн радиациясы метеорологиялық элементтер дiң iшiндегi ең маңыздысы болып табылады. Жер бетiндегi барлық физикалық құбылыстардың жүруiнiң негiзгi күшi күн радиациясы болып есептелiнедi. 2 Топырақтың температуралық режимі Жылу қуатын сiңiру және кескiнiнде тасымалдау процестерiнiң жиынтығын топырақтың жылу қасиеттерi дейдi. 4 Ауа қабатының температурасы Ауаның температурасының өзгеруiне жер бетi қатты әсерiн тигiзедi. Мысалы: орман, дала, батпақ, шөлейт, топырақ (құм, қара топырақ), өйткенi жер бетiндегi аталынған табиғат заттары жылулықты әр түрлi мөлшерде сiңiредi де, әр түрлi мөлшерде жылу бөлiп шығарады. Жер бетiндегi өсiмдiк жамылғысы өздерiне тән фитоклимат құрайды. Бұл жерде температураның таралуы күн радиациясына, ылғалдылыққа және желге байланысты болады. 2 Ауа ылғалдылығы Ауаның ылғалдылығы дегенiмiз атмосферадағы су буының мөлшерi. Атмосферадағы су буы бiр шаршы метрде граммен және мм, мб өлшемдерiмен өлшенедi. Ауаның ылғалдылығы мынадай көсеткiштермен сипатталады: а) Абсолюттiк ылғалдылық (е), мм, мб; ә) Салыстырмалы ылғалдылық (r), %; б) Ылғалдылықтың жетiспеушiлiгi (d), мм, мб; в) Шық нүктесi (). Абсолюттiк ылғалдылық (е) деп 1 м3 ауада болатын грамм есебiндегi су буының мөлшерi немесе осы температурада мб, мм есебiмен ауада болатын су буының (е) нығыздығын айтады. Ол мынадай формуламен есептеп шығарылады: е= Е1-АР (t-t1), мм, мб; 2 Топырақ ылғалдылығы Өсiмдiктер, топырақ фаунасы мен флорасы үшiн ең алдымен топырақтан алынатын су-олардың өмiр сүруiнiң негiзi. Топырақ ылғалының тағы да бiр қажеттiлiгi - ол болмаса өсiмдiк басқа факторларды пайдалана алмайды. Топыраққа су атмосфералық жауын-шашын түрiнде, жер асты суларынан, атмосферадағы су буының конденсациялануынан (сұйық түрге айналуынан), егiндi суару кезiнде келiп түседi. 3 Жел, оның ауылшаруашылығына тигізетін әсері Жел мен ауа райының байланыстығын, желдiң ауа-райының өзгеруiне тигiзетiн әсерiн (384-322 ж.ж. бiздiң эраға дейiн) Аристотел ашқан болатын. Жел деп ауаның көлденең бағыттағы қозғалысын айтамыз. Бiр мөлшерде жер бетiне түскен күн сәулелерiнен жер бетi әр түрлi мөлшерде қызады, соның әсерiнен температура өзгерiп отырады. Жер бетiндегi ауа температурасының әр түрлi болуы ауа қысымының да өзгеруiне әкелiп соғады. 2 Ауа райы және оның өзгеруі Ауа райы - негiзгi метеоэлементтердiң беткi қабатын өзара қатынас арқылы дәл осы уақытта қалыптасқан атомосфералық физикалық жағдайы. Немесе - ауа райы дегенiмiз - дәл осы уақытта атмосферадағы метеорологиялық элементтердiң (температура, атмосфералық қысым, ауа ылғалдылығы, жел, бұлт, күн радиациясы, жауын-шашын т.б.) жиынтығын айтамыз. Ауарайы өзгермелi және тұрақсыз, ол ауа массасының ауысуына тiкелей қатысты болады. 2 Ауылшаруашылығына қатерлі метеорологиялық құбылыстар Кейбiр жағдайларда ауа-райы ауылшаруашылығына (мәдени дақылдарға, малдарға) қолайсыз жағдайлар туғызады. Солардың әсерiнен ауылшаруашылығы үлкен зиян шегедi. Мұндай жағдайларды ауылшаруашылығына қауiптi (қатерлi) метеорологиялық құбылыстар деймiз. 2 2-модуль Агроклиматология негіздері 2- блок - метеорология элементтеріне жалпы сипаттама Агроклиматология негіздері Атмосферада метеорологиялық элементтердiң өзгерiп тұратыны бiзге белгiлi. Ол өзгерiстер әр жерде, аймақта әр түрлi болады. Сол өзгерiстер белгiлi бiр ауданның ауа-райын, климатын сипаттайды. Ауа-райы дегенiмiз бiр мезгiлдегi (уақыттағы) белгiлi бiр аудандағы (аймақ) метеорологиялық элементтердiң жиынтығы, ал климат - бiр аймақтағы ауа-райының көп жылдық режимi. Климат - көп метеорологиялық факторлардың жиынтығы, негiзiнде географиялық орналасуына байланысты болады 2 Ауылшаруашылық өндірісіне агрометеорологиялық көмек көрсету Қазақстан Республикасында ауылшаруашылық өндiрiсiн агрометеорологиялық қамтамасыз ету (ауылшаруашылығына көмек көрсету) жұмысын Қазгидрометеорология және Қоршаған орта мониторингi ғылыми-зерттеу институты (ҚазНИИГМОС) жүргiзедi. 2 Ауылшаруашылығында агрометерологиялық қамтамасыз ету тиімділігі Қазақстан Республикасында ауылшаруашылық өндiрiсiн агрометеорологиялық қамтамасыз ету (ауылшаруашылығына көмек көрсету) жұмысын Қазгидрометеорология және Қоршаған орта мониторингi ғылыми-зерттеу институты (ҚазНИИГМОС) жүргiзедi. 3 Жиыны 30 Тәжірибелік сабақтар 1 - модуль Агрометеорология туралы жалпы мағлұматтар 1 - блок - Климат туралы жалпы мәліметтер. Агрометеорология туралы жалпы мағлұматтар Атмосфералық қысым, өлшеу әдістері.Барометрлік тенденция және нивелирлеу. 2 Станциондық чашкалық барометр. Барометр анероид. Барограф. Құрылыстары мен жұмыс істеу тәсілдерін үйрету. 2 Күн радиациясын өлшеу әдістері және аспаптарымен таныстыру. Актинометриялық бақылаулар 2 Альбедометрмен жұмыс істеу тәртібі. Балонсометрмен жұмыс істеу тәртібі. 4 Ауа қабатының температурасы Ауаның температурасының өзгеруiне жер бетi қатты әсерiн тигiзедi. Мысалы: орман, дала, батпақ, шөлейт, топырақ (құм, қара топырақ), өйткенi жер бетiндегi аталынған табиғат заттары жылулықты әр түрлi мөлшерде сiңiредi де, әр түрлi мөлшерде жылу бөлiп шығарады. Жер бетiндегi өсiмдiк жамылғысы өздерiне тән фитоклимат құрайды. Бұл жерде температураның таралуы күн радиациясына, ылғалдылыққа және желге байланысты болады. 2 Ауа ылғалдылығы. Термометрлерді сипаттау. Максималды және минималды термометрлер. Психрометрлі күрке. Ауаның ылғалдылығы дегенiмiз атмосферадағы су буының мөлшерi. Атмосферадағы су буы бiр шаршы метрде граммен және мм, мб өлшемдерiмен өлшенедi. Ауаның ылғалдылығы мынадай көсеткiштермен сипатталады: а) Абсолюттiк ылғалдылық (е), мм, мб; ә) Салыстырмалы ылғалдылық (r), %; б) Ылғалдылықтың жетiспеушiлiгi (d), мм, мб; в) Шық нүктесi (). Абсолюттiк ылғалдылық (е) деп 1 м3 ауада болатын грамм есебiндегi су буының мөлшерi немесе осы температурада мб, мм есебiмен ауада болатын су буының (е) нығыздығын айтады. Ол мынадай формуламен есептеп шығарылады: е= Е1-АР (t-t1), мм, мб; 2 Топырақ ылғалдылығы Өсiмдiктер, топырақ фаунасы мен флорасы үшiн ең алдымен топырақтан алынатын су-олардың өмiр сүруiнiң негiзi. Топырақ ылғалының тағы да бiр қажеттiлiгi - ол болмаса өсiмдiк басқа факторларды пайдалана алмайды. Топыраққа су атмосфералық жауын-шашын түрiнде, жер асты суларынан, атмосферадағы су буының конденсациялануынан (сұйық түрге айналуынан), егiндi суару кезiнде келiп түседi. 3 Жел, оның ауыл шаруашылығына тигізетін әсері. Вильда флюгері. Третьяков жел өлшеуіші. Чашкалы қол анемометрі құрылысымен жұмыс істеу тәсілін үйрету. 2 Ауа райы және оның өзгеруі Ауа райы - негiзгi метеоэлементтердiң беткi қабатын өзара қатынас арқылы дәл осы уақытта қалыптасқан атомосфералық физикалық жағдайы. Немесе - ауа райы дегенiмiз - дәл осы уақытта атмосферадағы метеорологиялық элементтердiң (температура, атмосфералық қысым, ауа ылғалдылығы, жел, бұлт, күн радиациясы, жауын-шашын т.б.) жиынтығын айтамыз. Ауарайы өзгермелi және тұрақсыз, ол ауа массасының ауысуына тiкелей қатысты болады. 2 Ауылшаруашылығына қатерлі метеорологиялық құбылыстар Кейбiр жағдайларда ауа-райы ауылшаруашылығына (мәдени дақылдарға, малдарға) қолайсыз жағдайлар туғызады. Солардың әсерiнен ауыл шаруашылығы үлкен зиян шегедi. Мұндай жағдайларды ауыл шаруашылығына қауiптi (қатерлi) метеорологиялық құбылыстар деймiз. 2 2-модуль Агроклиматология негіздері 2- блок - метеорология элементтеріне жалпы сипаттама Агроклиматология негіздері Атмосферада метеорологиялық элементтердiң өзгерiп тұратыны бiзге белгiлi. Ол өзгерiстер әр жерде, аймақта әр түрлi болады. Сол өзгерiстер белгiлi бiр ауданның ауа-райын, климатын сипаттайды. Ауа-райы дегенiмiз бiр мезгiлдегi (уақыттағы) белгiлi бiр аудандағы (аймақ) метеорологиялық элементтердiң жиынтығы, ал климат - бiр аймақтағы ауа-райының көп жылдық режимi. Климат - көп метеорологиялық факторлардың жиынтығы, негiзiнде географиялық орналасуына байланысты болады 2 Ауылшаруашылық өндірісіне агрометеорологиялық көмек көрсету Қазақстан Республикасында ауылшаруашылық өндiрiсiн агрометеорологиялық қамтамасыз ету (ауылшаруашылығына көмек көрсету) жұмысын Қазгидрометеорология және Қоршаған орта мониторингi ғылыми-зерттеу институты (ҚазНИИГМОС) жүргiзедi. 2 Ауылшаруашылығында агрометерологиялық қамтамасыз ету тиімділігі Қазақстан Республикасында ауылшаруашылық өндiрiсiн агрометеорологиялық қамтамасыз ету (ауылшаруашылығына көмек көрсету) жұмысын Қазгидрометеорология және Қоршаған орта мониторингi ғылыми-зерттеу институты (ҚазНИИГМОС) жүргiзедi. 3 Жиыны 30 * Студенттерге арналған оздік жұмыс бағдарлармасы 5.1. Топырақ температутасының өсімдікке әсерін зерттеу 5.2 . топырақтын жылу қасиеттері 5.3. топырақтын қатуы, еру 5.4Агрометеорология туралы жалпы мағлұматтар 5.6 Атмосфера - ауыл шаруашылық өндірісінің ортасы. 5.7 Күн радиациясы 5.8 Топырақтың температуралық режимі 5.9 Жел, оның ауылшаруашылығына тигізетін әсері 5.10 Ауа райы және оның өзгеруі 5.11 Ауылшаруашылық өндірісіне агрометеорологиялық көмек көрсету 5.12 Агроклиматология негіздері 5.13 Ауылшаруашылығына қатерлі метеорологиялық құбылыстар 5.14 Ауа райы және оның өзгеруі 6 <<Аргометеорология>> пәні бойынша оқу әдістемелік карта Кесте 3 Тақырып Көрнекілік құралдар, плакаттар, зертханалық стендтер. Өздігінен зерттеуге арналған сұрақтар Бақылау формасы Дәрістік сабақ Тәжірибелік сабақ 1 2 3 4 5 Агрометеорология туралы жалпы мағлұматтар Атмосфералық қысым, өлшеу әдістері.Барометрлік тенденция және нивелирлеу Әдістемелік нұсқаулық, плакат,таблица, карантин зертханасы Кіріспе. <<Агрометеорология>> пәнінің мақсаты мен міндеті. АБ Атмосфера - ауыл шаруашылық өндірісінің ортасы. Станциондық чашкалық барометр. Барометр анероид. Барограф. Әдістемелік нұсқаулық, плакат,таблица. Атмосфера қабаттары АБ Күн радиациясы Күн радиациясын өлшеу әдістері және аспаптарымен таныстыру Әдістемелік нұсқаулық, плакат,таблица. Күн радиациясы АБ Топырақтың температуралық режимі Альбедометрмен жұмыс істеу тәртібі. Балонсометрмен жұмыс істеу тәртібі. Әдістемелік нұсқаулық, плакат,таблица. Топырақтың температуралық режимің аңықтау АБ Ауа қабатының температурасы Ауа қабатының температурасы Видеоматериалдар, стендтер. Ауа қабатының температурасың өлщеу әдістері АБ Ауа ылғалдылығы Ауа ылғалдылығы. Термометрлерді сипаттау Видеоматериалдар, стендтер. Ауа ылғалдылығын өлщуу әдістері АБ Топырақ ылғалдылығы Топырақ ылғалдылығы Видеоматериалдар, стендтер, таблицалар. Топырақ ылғалдылығын өлшеу әдістері МБ Жел, оның ауылшаруашылығына тигізетін әсері Жел, оның ауыл шаруашылығына тигізетін әсері. Вильда флюгері. Видеоматериалдар, стендтер, суреттер. Жел, оның ауылшаруашылығына тигізетін әсері АБ Ауа райы және оның өзгеруі Ауа райы және оның өзгеруі Видеоматериалдар, стендтер, суреттер. Ауа райы және оның өзгеруі АБ Ауылшаруашылығына қатерлі метеорологиялық құбылыстар Ауылшаруашылығына қатерлі метеорологиялық құбылыстар Видеоматериалдар, стендтер, суреттер. Ауылшаруашылығына қатерлі метеорологиялық құбылыстар күресу шаралары АБ Агроклиматология негіздері Альбедометрмен жұмыс істеу тәртібі. Балонсометрмен жұмыс істеу тәртібі. Видеоматериалдар, стендтер, суреттер Агроклиматология негіздері АБ Ауылшаруашылық өндірісіне агрометеорологиялық көмек көрсету Атмосфералық қысым, өлшеу әдістері.Барометрлік тенденция және нивелирлеу Видеоматериалдар, стендтер суреттер. Ауылшаруашылық өндірісіне агрометеорологиялық көмек көрсету АБ Ауа райы және оның өзгеруі Топырақ ылғалдылығы Кетселер, суреттер Ауа райы және оның өзгеруі МБ 7 Оқу- әдістемелік әдебиеттерімен қамтамасыз ету картасы Кесте 4 Оқулықтардың, оқу- әдістемелік құралдарының атаулары Экземпляр саны Студенттердің саны Қамтамасыз ету пайызы * Атақұлов Т.А., Ержаноа К.М. Агрометеорология практикумы, Оқу құралы. Алматы, 2007 ж. * Атақұлов Т.А., Ержанова К.М. Агрометеорология ,Оқулық (электрондық). Алматы, 2007 ж. 1 1 20 20 10 10 8 Әдебиеттер + Негізгі әдебиет 8.1.1 Атақұлов Т.А., Ержанова К.М. Агрометеорология практикумы, Оқу құралы. Алматы, 2007 ж. 8.1.2 Атақұлов Т.А., Ержанова К.М. Агрометеорология ,Оқулық (электрондық). Алматы, 2007 ж. 8.2Қосымша: 8.2.1Атақұлов Т.А., Дәндібаев Б.Д. Агрометеорология курсы бойынша оқу әдістемелік құрал. Алматы, 1998.-34 б. 8.2.2Атақұлов Т.А., Герасименко Г.Д. Влияние микроклимата на фенологию яровой пшеницы при различном режиме орошения. Труды КазНИ метеорологического института. М., Гидрометеоиздат., 1981.-60 с. 8.2.3.Агроклиматические ресурсы. Справочники по областям и республикам. Л., Гидрометеоиздат. 8.2.4Чирков В.И. Агрометеорология, Учебник М. 1976.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz