Файл қосу

Мәдени кеңістік



ҚАЗАҚСТАН    РЕСПУБЛИКАСЫ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ  МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ  АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3-деңгейлі СМЖ  құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-18-28.1.2/02 - 2013
<<Фразеологизмдердің лингво - мәдени ерекшеліктері>> пәнінің студенттерге арналған жұмыс бағдарламасы

______2013 жылғы 
                             № 1 басылым 



                                       
                                       
5В020500 <<Филология: қазақ тілі>>   мамандығына  арналған
<<Фразеологизмдердің лингво - мәдени ерекшеліктері>>  ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ
                                        
СТУДЕНТТЕРГЕ  АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
  



                                  СЕМЕЙ
                                     2013
                                       
                                Кіріспе
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік  университетінің қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының доцент м.а., ф.ғ.к. Түсіпбекова Ғалия Ауытқызы  
___________    <<___>> ___________20__ жыл.
2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының  отырысында  қаралып, талқыланды.
Хаттама     №___  <<___>> ___________20 __жыл.
 Кафедра меңгерушісі _______________Жұмағұлова Ә.М.   
 2.2  Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,  бекітілді.
Хаттама     №___  <<___>> ___________20___ жыл.
Төрайым _________________Мұқанова Қ.Қ. 
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік  кеңесінде бекітілді.
Хаттама     №___  <<___>> ___________20 ___жыл.
 ОӘК төрайымы   _________________Искакова Г.Қ. 

4  <<____>> __________  20___ж.  шыққан ПОӘК-нің 
№ 1 БАСЫЛЫМЫ  

                                       
                                Мазмұны

1  Жалпы ережелер
2  Пәннің мазмұны және сабақтардың түрі бойынша  сағаттарға бөлу  
3  Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулары 
4  Курс форматы
5  Курс саясаты 
6  Бағалау саясаты 
  7  Әдебиеттер















1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1  Оқытушы туралы жалпы мәлімет:
Түсіпбекова Ғалия Ауытқызы  доцент м.а., ф.ғ.к.
Кафедра: <<қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі>>
Кафедраның мекен-жайы:Шугаев к-сі, 159;  223-бөлме
Ақпараттық  қатынас:  телефон: 53-06-70
Сабақ өтетін орын: 214-аудитория
Кредит саны: 3
               1.2  Пәннің қысқаша мазмұны:
<<Фразеологизмдердің лингво-мәдени ерекшеліктері >>  -  ғылыми-теориялық білім беруді мақсат ете отырып, оның болашақта зерттелуге тиіс мәселелеріне байланысты студенттерді ғылыми ізденіске баулуды өзінің міндеті деп санайды.
                   1.3 Пәнді оқыту мақсаты:
Студенттерге теориялық білім беріп, сол теориялық түсінікті пайдаланып тілдік элементтердің құрылымдық ерекшеліктерін талдаулар жасау арқылы еркін пайымдай алатындай дәрежеде білім беру.
1.4 Пәнді оқыту міндеттері: 
- Фразеология- тұрақты тіркестерді зерттейтін тіл білімінің дербес ғылым саласы.
- Фразеологизмдер /тұрақты тіркестер/ - лексиканың ең бай, құнарлы көзі. Фразеологизмдер құрамындағы сөз-компоненттердің фразеологиялық мағына жасаудағы рөлі мен олардың өзіндік ерекшеліктері.
- Фразеологизмдердің лексика-семантикалық тақырыптары және грамматикалық ерекшеліктері. Қазақ тіліндегі тұрақты  тіркестерге тақырыптық шолу жасау; олардың грамматикалық ерекшеліктері; сөз таптарына қарай топтастырудағы шарттылық; фразеологизмдер сипаты; фразеологизмдердің сөйлемдегі синтаксистік қызметі туралы.
1.5 Оқыту нәтижелері: Пәнді оқыту нәтижесінде студент мыналарды білуі керек:
- Фраеологизм саласының өзекті мәелелерін біліп шығады;
- Алған білімдерін практикада қолдана біледі;
- Теориялық талдау жасай алады;
- Өзіндік пікір айта алады;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай біледі.
1.6 Курстың пререквизиттері:
1.6.1 тіл біліміне кіріспе
1.6.2 қазіргі қазақ тілінің фонетикасы
 1.6.3 қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы
1.7 Курстың постреквизиті: 
1.7.1 қазіргі қазақ тілінің морфологиясы
 1.7.2 қазіргі қазақ тілінің синтаксисі
1.7.3 қазақ тілін оқыту әдістемесі  

          2 ПӘН МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚТАРДЫҢ ТҮРІ БОЙЫНША  САҒАТТАРҒА БӨЛУ 
                                                                  1 Кесте 
№
Тақырыптар атауы
                               сағаттар
                                       
                             әдебиеттер


Дәріс
Тәжір
СОӨЖ
СӨЖ

                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       5
                                       6
                                       7

1 модуль.  Мәдениеттанудың ғылыми бағыттары
                                       




1
1-дәріс. Тіл  -  Мәдениет  -  Адам  -  Этнос. Адам және мәдениет. Мәдениет және өркениет
                                       2
1


Смағұлова Г. Мағыналас фразеологизмдердің ұлттық-мәдени аспектілері.
2
2-дәріс. Тіл мен мәдениеттің өзара байланысы. Тіл және ұлттық мәдениет. Рухани және матералдық мәдениет.
                                       2
                                       

1


Жанпейісов Е. Этнокультурная лексика казахского языка
3
3-дәріс. Тіл арқылы мәдениеттанудың ғылыми бағыттары. Этнолингвистика. Елтану. Лингвомәдениеттану 
                                       2
1


 Манкееева Ж.А. Қазақ тілінің заттық мәдениет лексикасы
4
4-дәріс. Дүниенің тілдік бейнесі және эмпирикалық таным.
                                       2
1


Манкееева Ж.А. Когнитивті лингвистика негіздері
5
5-дәріс. Лингвомәдениеттаным. Лингвомәдениеттану ғылымының әдістері, мақсаты мен міндеті. Лингвомәдениеттанудағы зерттеу нысаны мен тақырыбы, теориялық және практикалық мәні.
2
1


Хазимова Ә. Қазақ фразеологизмдерінің ұлттық-мәдени деректері
6
6дәріс. Лингвомәдениеттанудыңбазалық түсініктері. Мәдени концепт. Мәдени дәстүр. Мәдени кеңістік. Мәдени ая. Мәдени сема.Фрейм.
2
1


Жанпейісов Е. Этнокультурная лексика казахского языка
7 
7-дәріс. Мәдени коннатация. Мәдени коннотация тілдік белгідегі мәдениеттің экспоненті ретінде.
2
1


Уәлиев Н. Фразеологизм және норма.
 
2 модуль.  Фразеологиялық концепт 





8 
8-дәріс. Тілдің паремиологиялық қоры. Тілдің фразеологиялық қоры. Эталондар. Стереотиптер. Символдар.
2
1


Хазимова Ә. Қазақ фразеологизмдерінің ұлттық-мәдени деректері.
9
9-дәріс. Мифологиялық атаулар. Тілдің танымдық құрылымының мифтік негіздері. Тіл мен мифтің сабақтастығы. 
2
1


Ақбердиева Б. Лексика-фразеологиялық жүйедегі мифтік-танымдық құрылымдар
10 
10-дәріс. Ру-тайпа атауларынан қалыптасқан тұрақты тіркестердің этномәдени негіздері.Ру-тайпа атауларынан қалыптасқан тіркестердің этномәдени негіздері. Фразеологизмдердің материалдық мәдениетке қатысы. 
2
1


Смағұлова Г. Мағыналас фразеологизмдердің ұлттық-мәдени аспектілері.
11 
11-дәріс. Фразеологиялық концепт. Ру-тайпа атауларына байланысты қалыптасқа ТТ-ң жалпы ұлттық концептілерді бейнелеуі. Жағымды және жағымсыз мәндегі концепт.
2
1


Манкееева Ж.А. Когнитивті лингвистика негіздері
12 
12-дәріс. Жағымды мәндегі концепт. <<Бірлік>>, <<Жан-жақты>> концептісі. Концептілерді бірнеше ішкі мағыналық өрістерге жіктеу. <<Бірлік>> концептісі 
2
1


Манкееева Ж.А. Когнитивті лингвистика негіздері
13
13-дәріс. <<Сүйіспеншілік>>, <<Қонақжайлылық>> концептісі.<<Сүйіспеншілік>> концептісі
2
1


Хазимова Ә. Қазақ фразеологизмдерінің ұлттық-мәдени деректері.
14
14-дәріс. Ру-тайпа атауларынан қалыптасқан тұрақты тіркестердің жағымсыз мәндегі концепт жасауға қатысы. <<Берекесіз>>, <<Кесірлік>>, <<Оспадарлық>> концептісі.
2
1


Смағұлова Г. Мағыналас фразеологизмдердің ұлттық-мәдени аспектілері.
15
15-дәріс. Ұлттық сана және тіл. Тілдік тұлға және оның мәдени құзіреті.
2
1


Қайдар Ә. Қазақ тілінің өзекті мәселелері.






3  ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАРЫ
Студент <<Фразеологизмдердің лингво-мәдени ерекшеліктері>> пәнінде тәжірибе жүзінде кең қолданылатын, әрі жан-жақты игерілген тілдік талдаудың негізгі әдістерін білуі қажет. Ғылыми ой-өрісті қалыптастыруда фразеологизмдердің лингво-мәдени ерекшеліктері саласы ғылыми білім ретінде пайда болуы ерекше роль атқарады. Тарихы әр кезеңдегі ғылым алдына қоятын қоғамдағы әлеуметтік-мәдени шарттардың шектес ғылымдармен және олардың практикалық шешімдерімен тікелей байланысы постулатын түсінуге көмектеседі. 
4  КУРС ФОРМАТЫ
Аудиториялық уақытқа дәрістер, семинар сабақтары, оқытылған материалды талқылау және әртүрлі тапсырмаларды  орындау кіреді. Әрбір сабаққа студент әдебиеттің негізгі және қосымша қайнар көздерінің тізіміне сәйкес дайындалуы керек (негізгі бөлімдер мен бөлімшелер әрбір сабақта нақтыланады). Аралық бақылау жұмысында болмаған студенттер автоматты түрде 0 балл алады және бақылау жұмысын тапсыруға жіберілмейді. 
Негізгі ұғымдар дәрістерде ұсынылады және түсіндіріледі. Сабаққа қатысу және дәрісте  негізгі ұғымдарды, түсіндірмелерді және мәліметтерді  жазып алу студенттің міндеті болып табылады. Егер студент қандай да бір жағдайлармен дәріске қатыспаған жағдайда, дәрістің материалын топтағы басқа студенттен алуы керек. Оқытушы материалды бір де бір студентке дәрістің бір де бір уақытында босату себебіне қарамастан ұсынбайды. 
СОӨЖ мақсаты  -  фразеологизмдер саласына байланысты зерттеу еңбектерді қарастыру. 
СОӨЖ міндеттері келесілерді қарастырады:
* курстың методологиясы және зерттеу әдiстерi;
* фразеологизм ғылымы және оның ерекшелiктерi туралы.
Студенттердің өздік жұмысы  -  бұл тұлғаның жеке танымды қызметі, ол өзіне тек қана алған білімін бекітіп қоймауы, сонымен қатар жеке тілдік тұжырым-ойлау процесі болып табылады. Өзіндік жағынан ол келешек маманның жаңа білімінің ашылуына, қалыптасуына жағдай жасайды.
Өздік жұмыс сонымен қатар студенттің максималды белсенділігін қарастырады және ол алған білімін ұйымдағы ғылыми зерттеу, қоғамдық және өндірістік қызметтерде көрінеді.
5  КУРС САЯСАТЫ 
Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып, жалпы саны шығарылады. Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырма, сабаққа қатысуы, СӨЖ, СОӨЖ тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі  ұпай жиынтығы, кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі. Берілген тапсырманы уақытында орындау қажет. Тиісті  тапсырмалар сессияның соңғы аптасына дейін өткізілуі тиіс. Орташа ұпай жинақтай алмаған студент емтиханға жіберілмейді. Әрбір тақырыпты өтеу  міндеті, өтілген материалды меңгеру деңгейі тест, жатқа жазу, бақылау түрінде тексеріледі. Себепсіз сағат босатсаңыз қосымша шығармашылық жұмыс беріледі. Сабақтан екі рет кешігу бір рет сабақ босатқанға теңгеріледі.
6  БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
<<Фразеологизмдердің лингво-мәдени ерекшеліктері>> пәнінің ұпайларға бөлінуі

                                   Апта
                            Бақылау түрі
                             Барлық ұпай
                                Ескерту
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4

1-аптадан 8-апта аралығында дәріске қатысу
                                      30

                                       1
Семинар 
СОӨЖ 
СӨЖ


                                       2
Семинар 
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                       

             25

                                       3
Семинар 
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                      10

                                       4
Семинар 
СОӨЖ 
СӨЖ 
                                      15
                                       
                                      25

                                       5
Семинар 
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15

                                       6
Семинар
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                      10

                                       7
Семинар 
СОӨЖ 
СӨЖ
Ағымдағы бақылау
                                      30
                                       
                                      25
                                      60

                                       8
Семинар 
СОӨЖ 
СӨЖ
                                       

1-8 апта аралығындағы оқу нәтижесі бойынша қорытынды ұпай
                                      300

                                       
9-15 апта аралығында дәріске қатысу
                                      30

                                       9
Семинар
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15

                                      10
Семинар
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                      10

                                      11
Семинар
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                       
                                      25

                                      12
Семинар
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                       
                                      10

                                      13
Семинар
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                       
                                      25

                                      14
Семинар
СОӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                      10

                                      15
Семинар 
СОӨЖ 
СӨЖ 
Ағымдағы бақылау
                                      15
                                       
                                      25
                                      60

9-15 апта аралығындағы оқу нәтижесі бойынша қорытынды ұпай
                                      300

Емтихан бойынша қорытынды ұпай
                                      400

Академиялық кезең бойынша қорытынды ұпай
                                     1000


7 ӘДЕБИЕТТЕР7.1 Негізгі әдебиеттер7.1.1. Қайдар Ә. Халық даналығы. Алматы: <<Толғанай Т>>, 2004.  -  560 б.7.1.2. Қайдар Ә. Қазақ тілінің өзекті мәселелері. Алматы: Ана тілі, 19987.1.3. Маслова В.А. Лингвокультурология.  -  М: Академия, 2001.  -  208 с.7.1.4. Маслова В.А. Когнитивная линвистика. Минск: Тетра Системс, 2004.  -  256 с. 7.1.5. Манкееева Ж.А. Қазақ тілінің заттық мәдениет лексикасы.  -  А, 2000.  -  354 б.7.1.6. Смағұлова Г. Мағыналас фразеологизмдердің ұлттық-мәдени аспектілері. Алматы: Ғылым, 1998.7.1.7. Жанпейісов Е. Этнокультурная лексика казахского языка. Алматы, 19897.2. Қосымша әдебиеттер 7.2.1. Уәлиев Н. Фразеологизм және норма. Алматы: РИК, 1998.7.2.2. Шанский Н.М. Фразеология современного русского языка.-М., 1985.7.2.3. Хазимова Ә. Қазақ фразеологизмдерінің ұлттық-мәдени деректері. Алматы, 2002. Автореферат.7.2.4. Мухатаева А. Этнолингвистическое изучение лексики казахского эпоса (сфера материальной культуры). Алматы, 1989. Автореферат.7.2.5. Ақбердиева Б. Лексика-фразеологиялық жүйедегі мифтік-танымдық құрылымдар. Алматы, 2000. Автореферат.














       

Пәндер