Файл қосу

Күкірт қышқылы өндірісінің технологиялық сызбасы



                 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ 
            БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
        семей қаласының ШӘКӘРІМ атындағы 
                МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
                    3 деңгейлі СМК құжаты
                                   ПОӘК
                            ПОӘК 042-18-10.1.38
                                   /02-2014
                                       
                                   ПОӘК
 Студентке арналған  пәннің   бағдарламасы
<<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы I>>
                                       
                             № 2 басылым
                                  18.09.2014 ж.
                                       
                                       
	
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
            ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                                       
                                       
<<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы I>>
5В072000  -  <<Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы>>
                          мамандығы үшін
                                       
  СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                  Семей 
                                     2014
                                Алғы сөз
I ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы ________ <<      28     >>         08         2014 ж. Ж.С. Қасымова, б.ғ.к., доцент,  <<Химия>> кафедрасы 

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Химия>> кафедрасының отырысында

 <<      28      >>         08          2014 ж., №   1    хаттама

Кафедра меңгерушісі ________  Б.Х. Мұсабаева

2.2 Инженерлік-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында

<<      12      >>         09          2014 ж., №   1   хаттама

Төрайымы  ________  С.С. Төлеубекова

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
<<      18      >>         09          2014 ж., №   1   хаттама

ОӘК төрайымы ________  Г.К. Искакова 

4 АЛҒАШҚЫ РЕТ енгізіліп отыр

                                Мазмұны
                                       
                                       1
Жалпы ережелер
                                       4
                                       2
Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
                                       5
                                       3
Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
                                       9
                                       4
Курс форматы
                                      10
                                       5
Курс саясаты
                                      10
                                       6
Баға қоюдың саясаты
                                      11
                                       7
Әдебиет
                                      13
                                       

                                       

                                       

                                       

                                       

                                       

                                       

                                       























1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Қасымова Жанар Сайлаубековна, биология ғылымдарының кандидаты‚ доцент
Химия кафедрасы
Байланыс ақпараты  -  тел.: 35-05-90, оқу ғимараты №9, кабинет №409
Сабақ өткізу орны  -  дәрісхана  № 409
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 2

1.2  Пәннің  қысқаша мазмұны:
<<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы I>> пәні 5В072000-Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығының негізгі жоғары білім алу стандартына сәйкес кәсіби пәндердің циклына кіретін негізгі пәні болады. Пән бейорганикалық қышқылдар, негіздер өндірісінің жалпы заңдылықтары мен технологиясын зерттеуді қарастырады және мамандану пәндерін терең зерттеуге алдын ала болады. 

1.3Пәнді оқып-білудің мақсаты: 
- негізгі бейорганикалық өнім түрлері, қолданатын шикі зат түрлері, қышқылдар, негіздер алу өндіріс әдістері туралы студенттердің білімін қалыптастыру. 

1.4Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
-  негізгі бейорганикалық қышқылдар мен негіздер өндірісінің теориялық негіздерін және технологиялық сызбаларын қарастыру;  өндіріс шикі зат қорын және осы өндірістердің құрал-жабдықтармен безендірілуін сипаттау.   

1.5Оқып-білудің нәтижелелері:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
- бейорганикалық заттардың өндірісімен байланысты негізгі құбылыстар мен процестерді, алғашқы материалдармен реакция өнімдерінің қасиеттерін және сапа көрсеткіштерін, таратылған процестердің технологиясын және жалпы принциптерін білуі тиіс; 
	- кейбір белгілі минералды қышқылдардың, негіздердің маңызды алу жолдары, халық шаруашылығында маңызы туралы білімдерді меңгеру тиіс;
- алынған тәжірибе мәліметтері негізінде химиялық есептер техникасын игеру тиіс;
- бейорганикалық қышқылдардың, негіздердің өндірісінде материалды және жылу ағымдарының есебін жасауды  қолдана алуы тиіс;
- бейорганикалық қышқылдар, негіздер технологиясының негізгі ғылыми-техникалық мәселелерін және даму болашағын түсіну тиіс;
- келесі кезектегі пәндерді табысты зерттеу үшін қажетті химиялық білімдердің кешені жайында мәліметті болуы тиіс;
- оқу және арнайы әдебиетпен өздік жұмыс жасау, химиялық экспериментті жүргізу, зерттеу тәжірибелерді орындауда және теориялық материалды бекітуде бақылау мәліметтерді қорытындылау жайында мәлімет алуы тиіс.

1.6Курстың пререквизиттері:
1.6.1 Бейорганикалық химия.

1.7Курстың постреквизиттері:
1.7.1 Сирек және асыл металдардың технология,
1.7.2 Минералды шикі затты талдау,
1.7.3 Минералды шикі затты байыту технологиясы,
1.7.4 Глинозем мен силикатты материалдардың химиялық технологиясы.

2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
                                                                   1 кесте
                                      №
                                     т/б
                           Тақырып атауы
                               Сағаттар 
                                Әдебиет 


                                  Дәріс
                                     ЗЖ
                                   ОСӨЖ
                                    СӨЖ
                                       
                                       1
Кіріспе. Негізгі бейорганикалық қышқылдар, негіздер және тұздардың сипаттамасы. Шикі зат сипаттамасы және жіктелуі. Өндіріс қалдықтарын екіншілік материалдық ресурс ретінде пайдалану  
                                       1
                                       -
                                       1
                                       3
                                     7.1.4
                                  Б. 241-259
                                       2
Негізгі бейорганикалық синтез технологиясы. Бейорганикалық заттардың технологиясында негізгі өндіріс газдары және синтез-газ. Азот, суттек, оттек және сирек газдарды негізгі алу принциптері және қарқынды технологиялық сызбаларды құру технологиясы  
                                       1
                                       -
                                       1
                                       3
                                  7.1.1-7.1.6
                                       3
Құрамында азот бар заттар мен материалдардың өндірісі. Аммиакты алу технологиясы. Азотты сутек қоспасын алу өндірісінің қазіргі замаңғы әдістері және негізгі технологиялық сызбалары. Азот пен сутектен аммиакты алу кезеңдері. Аммиак синтезінің катализаторлары. Процестің оптималды жағдайларын таңдау. Аммак синтезінің энергатехнологиялық және ресурсты тиімді сызбаларын құру 
                                       1
                                       -
                                       1
                                       3
                                     7.1.3
                                   (Б. 421)
                                 7.1.4(Б.435)
                                 7.2.1 (Б.57)
                                       4
Азот қышқылын алу технологиясы. Сұйылтылған және концентрлі зот қышқылын алу технологиясы. Процестің оптималды жағдайларын таңдау. Өндірістің қазіргі замаңғы технологиялық сызбалары
                                       2
                                       -
                                       2
                                       6
                                  7.1.1-7.1.6
                                       5
Тұз қышқылының технологиясы. Процестің физика-химиялық негіздері. Хлорлы сутектің ерітіндіден регенерациясы. Технологиялық сызбалар және оларды жетілдіру болашағы 
                                       2
                                       4
                                       2
                                       6
                                  7.1.1-7.1.6
                                       6
Күкірт қышқылының технологиясы: маңызы, өндіріс масштабы, құралдарды орналастыру принциптері,  шикі зат. Күкіртті газ өндірісінің технологиясы. Күйдірілген газдар жылуының утилизациясы
                                       1
                                       2
                                       1
                                       3
                                  7.1.1-7.1.6
                                       7
Күкірт қышқылының контакталық өндіріс тәсілінің технологиясы. Тотығудың оптималды режимын таңдау. Процестің технологиялық режимі. Контакталық байланыстың өндіріс сызбалары. Күкіртті ангидридтың абсорбциясы. Абсорбциялық бөлім және оны жабдықтау. Екі сатылық тотығу сызбасы және абсорбция. Күкірт қышқылы өндірісінің технологиялық сызбасы. Өндірістің даму болашағы
                                       1
                                       2
                                       1
                                       3
                                  7.1.1-7.1.6
                                       8
Күкірт қышқылының нитрозалық өндіріс тәсілінің технологиясы. Өндірістің технологиялық режимі және технологиялық сызбасы 
                                       1
                                       -
                                       1
                                       3
                                  7.1.1-7.1.6
                                       9
Фосфор қышқылын экстракциялық алу тәсілінің технологиясы. Фосфор қышқылын экстракциялық алу тәсілінің технологиясының физика-химиялық негіздері. Экстракциялық фосфор қышқылын дегидратты, гемигидратты және ангидритті алу тәсілдері. Экстракциялық фосфор қышқылын комбинирленген алу тәсілдері. Өндірістің даму болашағы
                                       1
                                       3
                                       1
                                       3
                                  7.1.1-7.1.6
                                      10
Фосфаттардан фосфорды буландыру технологиясы. Кальций фосфаттарынан фосфорды буландырудың теориялық негіздері. Фосфаттардан электробуландырумен фосфор өндірісі: технологиялық параметрлері; шығым коэффициенттері; өндіріс қалдықтары, олардың утилизациясы
                                       1
                                       -
                                       1
                                       3
                                  7.1.1-7.1.6
                                      11
Фосфор қышқылының термиялық алу тәсілінің технологиясы. Процестің физика-химиялық негіздері. Технологиялық сызбалары және жетілдіру болашағы 
                                       1
                                       -
                                       1
                                       3
                                  7.1.1-7.1.6
                                      12
Сілтілер өндірісі. Каустикалық соданы алу технологиясы. Каустикалық соданы ізбес, ферритті және электрохимиялық әдістермен алу 
                                       1
                                       4
                                       1
                                       3
                                  7.1.1-7.1.6
                                      13
Күйдіргіш калий және аммоний гидроксидін алу технологиясы. Физика-химиялық қасиеттері. Пайдалану. Шикі зат. Негізгі өндіріс алу әдістері. Процестер және аппараттар. Сілтілердің басқа алу тәсілдері
                                       1
                                       -
                                       1
                                       3
                                  7.1.1-7.1.6

БАРЛЫҒЫ:
                                      15
                                      15
                                      15
                                      45
                                       

3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы 1 курсын оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, зертханалық жұмыс, ОСӨЖ-оқытушының студентпен өздік жұмысы, және СӨЖ - студенттің өздік жұмысы. 
Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір студент міндетті. Кез келген құбылыстар мен процестерді мазмұндайтын категориялар, тұжырымдамалар, ғылыми қорытындылар және практикалық ұсыныстар, ораторлық шеберлік ерекше бағаланады. Конспекті оқулықтардан және оқу құралдарынан алынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспектті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Теориялық тұжырымдамаларды ұғыну және пікірталас жағдайды шешу мақсатымен оқытушыға сұрақ қойылады.
Зертханалық сабағына дайындалуда келесі қажет болады: сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, реактивтер, ыдыспен таңысу; алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау. 
ОСӨЖ және СӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабақтарға дайындалады.  

		
		4   КУРС ФОРМАТЫ
<<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы 1>>  -  2 кредит.
Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 100 минуттық зертханалық сабақ және 50 минуттық ОСӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, зертханалық сабаққа, ОСӨЖ-ге қатысуға студент міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан студент белгілі бір балын жоғалтады. Зертханалық сабақтар студентті өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап беріп және тәжірибе жүргізу үшін кейбір физико-химиялық параметрлердің мәнін анықтамалық кітаптан тауып, химиялық реакциялар тендеуін жазып келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес студент практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.

5 курс саясаты
Студент пәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда баллдарды алу түрінде штрафтар салынады. 
	
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік бақылау бойынша және соңғы  аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер мен емтихан нәтижесінің (40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.
Апта және бақылау түрлері бойынша баллдардың таратылуы кестеде келтірілген 
 <<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы 1>> пәні бойынша балдардың таратылуы
                                                                   2 кесте
                                   Апта 
                            Бақылау түрі
                       Балдардың барлығы
                                Қосымша 
                                      1-7
Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық
                                      30
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                      1-4
Күкіртқышқылды әдіспен тұз қышқылын алу 
                                      60
                     Зертханалық сабақта
                                      5-6
                                       
Техникалық күкірт қышқылын талдау 
                                      40
                     Зертханалық сабақта
                                       5
Өндіріс катализатоларына қойылатын негізгі талаптар. Қасиеттері. Катализато белсенділігін анықтаушы жалпы факторлар. Контакталық массалардың құрамы. Тасымалдаушы, активаторлар, олардың ролі. Контакталық улар. Улану механизмі
                                      40
      Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
                                       6
Дайындалу әдісі бойынша катализаторлардың жіктелуі. Катализаторлар өндірісінің негізгі әдістері: тұндыру, сіңдіру, араластыру, балқыту, цеоилт негізінде және т.б. Өндіріс кезеңдері
                                      40
      Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
                                       7
Межелік бақылау 1
                                      90
                  Сабақ кестесіне сәйкес
1 апта мен 7 апта аралығында оқу нәтижелері бойынша балдардың барлығы
                                      300
                                       
                                     8-15
Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық
                                      30
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
                                       8
Техникалық күкірт қышқылын талдау
                                      15
                     Зертханалық сабақта
                                     9-11
Получение экстракционной фосфорной кислоты
                                      45
                     Зертханалық сабақта
                                      11
Комбинированные способы получения экстракционной фосфорной кислоты
                                      40
      Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
                                     12-15
Получение едкого натра химическим методом
                                      40
                     Зертханалық сабақта
                                      14
Расчет материального баланса производства каустической соды
                                      40
      Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
                                      15
Межелік бақылау 2
                                      90
                  Сабақ кестесіне сәйкес
8 апта мен 15 апта аралығында оқу нәтижелері бойынша балдардың барлығы
                                      300
                                       
Емтихан балдарының барлығы
                                      400
                                       
Академиялық мерзімде балдардың барлығы 
                                     1000
                                       


Студенттердің білім бағалау шкаласы:

                Әріптік жүйе бойынша баға
            Балдардың сандық эквиваленті
                      Проценттік мазмұны
               Дәстүрлі жүйе бойынша баға
                                      А
                                      4,0
                                    95-100
                               Өте жақсы
                                      А-
                                     3,67
                                     90-94
                                     -<<-
                                      В+
                                     3,33
                                     85-89
                                  Жақсы
                                      В
                                     3.00
                                     80-84
                                     75-79
                                     -<<-
                                      В-
                                     2,67

                                     -<<-
                                      С+
                                     2,33
                                     70-74
                        Қанағаттанарлық
                                      С
                                     2,00
                                     65-69
                                     -<<-
                                      С-
                                     1,67
                                     60-64
                                     -<<-
                                      Д+
                                     1,33
                                     55-59
                                     -<<-
                                      Д
                                     1,00
                                     50-54
                                     -<<-
                                      Ғ
                                     0,00
                                     0-49
                     Қанағаттанарлықсыз
* ӘДЕБИЕТ
  + Негізгі әдебиет
* 7.1.1 Ахметов Т.Г., Порфирьев Р.Т., Гайсин Л.Г., Ахметова Л.Т., Каримов Я.М. Химическая технология неорганических веществ: В 2кн. Кн. 1.  -  М.: ВШ, 2002. - 688 с.
* 7.1.2 Ахметов Т.Г., Порфирьев Р.Т., Гайсин Л.Г., Ахметова Л.Т., Каримов Я.М. Химическая технология неорганических веществ: В 2кн. Кн. 2.  -  М.: ВШ, 2002. - 533 с. 
* 7.1.3 Ахметов Т.Г. Химическая технология неорганических веществ. - М., 2002. - 688 с.
* 7.1.4 Бесков В.С., Сафронов В.С. Общая химическая технология и основы промышленной экологии: Учебник для ВУЗов.  -  М.: Химия, 1999.  -  472 с. 
* 7.1.5. Тетеревков А.И., Печковский В.В. Оборудование заводов неорганических веществ и основы проектирования.  -  Минск: ВШ, 1981. - 335 с.
* 7.1.6 Позин М.Е., Копылеев Б.А., Бельченко Г.В., Терещенко Л.Я., Орехов И.И., Дмитревский Б.А., Зубов В.В. Расчеты по технологии неорганических веществ.  -  Ленинград: Химия, 1977. - 496 с.
7.2  Қосымша әдебиет
7.2.1 Мельников Е.Я., Салтанова В.П., Наумова А.М., Блинова Ж.С. Технология неорганических веществ и минеральных удобрений.  -  М., 1983. - 432 с.
7.2.2 Мельников Е.Я. Технология неорганических веществ и минеральных удобрений. - М., 1983. - 432 с.
7.2.3 Краткий справочник физико-химических величин/С.-П.: <<Иван Федоров>>, 2003.
Пәндер