УМКД

Кобею физиологиясы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМЖ құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-18-24.1.30/01-2013

ПОӘК
<<Мал акушерлігі және көбею биотехнологиясы>> пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы
18.09. 2013 ж. №1 басылым

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

<<Мал акушерлгі және көбею биотехнологиясы>>

5В080200 - <<Мал өнімін өндіру технологиясы>> мамандығы үшін

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей
2013
Алғы сөз

1.ӨҢДЕГЕН
ҚҰРАСТЫРУШЫ________ <<26>> 08.2013 ж. Н.Н.Мухамадиева, ветеринария ғылымының кандидаты, <<Ветеринариялық медицина>> кафедрасының доценты

2.ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1. <<Ветеринариялық медицина>> кафедрасы отырысында
<< 28 >> 08. 2013 ж. № 1 хаттама
Кафедра меңгерушісі _______________ Г.Н. Тойкина

2.2. Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюросы отырысында
<<09>> 09. 2013 ж. № 1 хаттама
Төрайымы _________________________ А.В. Тлеубаева

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлдаған және ұсынылған
<<18>> 09.2013 ж. № 1 хаттама

ОӘК төрайымы______________________Г.К. Искакова

* АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН

Мазмұны

1
Қолданылу саласы

2
Нормативтік сілтемелер

3
Жалпы ережелер

4
Оқу пәнінің мазмұны (модульдің)

5
Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі

6
Пән бойынша оқу-әдістемелік карта

7
Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы

8
Әдебиеттер

* ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ
<<Көбею биотехнологиясы және қолдан ұрықтандыру>> пәнінен дайындалған оқу-әдістемелік комплексі 5З080200 "Мал өнімін өндіру технологиясы" мамандығында оқыйтын студенттерге арналған. Дайындалған оқу-әдістемелік комплексі "Ветеринариялық медицина" кафедрасында қолданылады.

* НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
<<Мал акушерлігі және көбею биотехнологиясы>> пәні бойынша оқу - әдістемелік кешені оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін кесімді - құқықты құжаттардың талабына сай бекітіліп өңделген:
- Мемлекеттік жалпыға міндетті жоғары білім беру стандартына;
- 5З080200 - <<мал өнімін өндіру технологисы>> мамандығының типтік оқу бағдарламасы, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі оқу мамандықтары бойынша типтік оқу бағдарламасына 138 қосымшасына;
- СТУ 042-ГУ-4-2013 университет стандартына <<Пәннің оқу әдістемелік кешенін дайындауға және өңдеуге жалпы қойылатын талаптар>>;
- ДП 042-1.01-2013 құжаттық процедураға <<Пәннің оқу әдістемелік кешенінің құрамы мен құрылысы>> сәйкес дайындалған.

3. ЖАЛПЫ ЖАҒДАЙЛАР

3.1. Пәннің қысқаша мазмұны: ветеринариялық санитария дайындаудағы негізгі пәндердің біреуі, бұл " Мал акушерлігі және көбею биотехнологиясы" деп саналады. Осы пәнді оқу арқылы студенттер мал денесіндегі екі жүйенің, атап айтқанда жыныс жүйесі және сүт безінің қызметінің қалыпты және қалыпсыз жағдайларымен танысады. Алынған білімге байланысты малдан алынатын өнім мен оның көбеюін жоғарлату жолдарын игереді.
3.2. Пәннің негізгі мақсаты қазіргі жағдайдағы теориялық және практикалық талаптарға сай келетін жоғарғы білімді мамандарды дайындау. Оның ішінде жыныс жүйесі мен сүт безінің ауруларын анықтап емдей алатын және биотехнологиялық әдістерді пайдаланып табындағы малдардың өз төлінен көбеюін іс-жүзінде ұйымдастырып жүргізге алатын мамандарды дайындау деп саналады.
3.3. Пәннің оқытылуның негізгі тапсырмасы: Студенттер пәнді оқу барысында төмендегі негізгі сұрақтарды оқып түсінулері қажет; аналық және аталық малдардың жыныс жүйесінің ерекшеліктері, аналық малдарды қолдан ұрықтандыру, жыныс жүйесімен сүт безінің ауруларын анықтау, емдеу және алдын алу шаралары.
3.4 Оқытылудың нәтижесі
Пәннің оқытылу нәтижесінде студент білуге міндетті:
Білу:
- аналық малдардың жыныс жүйесінің анатомо-физиологиялық ерекшеліктерін, жыныстық айналымның ерекшеліктерін, аналық малдарды ұрықтандыру уақытын анықтауды, қолдан ұрықтандыру әдістерін;
- ауру жануарларды қабылдау, күтіп бағу кездерінде ветеринариялық қызмет көрсету ережелерін;
Игеру:
- жыныс жүйесі мен сүт безінің ауруларын анықтап емдей алатын және биотехнологиялық әдістерді пайдаланып табындағы малдардың өз төлінен көбеюін іс-жүзіне ұйымдастырып жүргізге алатын мамандықты меңгеру керек;
Меңгеру:
* малдардың өсіп-өнуінде қолданатын биотехнологиялық әдістерді, буаздық пен бедеулікті анықтауды және гинекологиялық, желін ауруларын емдеуді, сонымен қоса акушерлік көмек жасауды меңгеру;
Істей алу:
- малдардың буаздық пен бедеулікті анықтап және гинекологиялық, желін ауруларын емдеуді, сонымен қоса акушерлік көмек жасауды;
- ауру тарихы мен клиникалык тексеру жүргізу;
- алған білімін, ғылыми, практикалық, мәліметтік ізденістер мен әдістемелік тапсырмаларды орындауға пайдалануды;
Түсіну:
- аналық малдарды ұрықтандыру уақытын анықтауды, қолдан ұрықтандыру әдістерін, қалыпты буаздық пен туу процессінің өтуін, бедеулік пен желін ауруларының пайда болу себептерін;
Ие болу:
- қазіргі жағдайдағы теориялық және практикалық талаптарға сай келетін жоғарғы білімді маман ретінде дайын болу және іскерлі жузеге асыруыға;
Қабылдау:
* шаруашылықта малдардың өз төлінен көбеюін, гинекологиялық және желін ауруларының алдын -- алудағы ветеринариялық жұмыстарды жанжақты ұйымдастыруды.
3.5. Пәннің пререквизиттері: Мал морфология, мал физиологиясы және биохимия, микробиология және вирусология,
3.6 Постреквизиты курса: фармакология мен токсикология, мал патологиясы 1, алғашқы ветеринариялық көмек, эпизоотология и инфекциялық аурулар, паразитология және инвазиялық аурулар

Жұмыс оқу жоспарынан көшірме.
Кесте 1
Курс
Семестр
Кредит
саны
Дәріс
(сағат)
Лабор.
(сағат)
СРСП
(сағат)
CPC (сағат)
Барлығы
(сағат)
Қортынды
Тексеру
3
5
2
15
15
15
45
90
Емтихан

* ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ)
Кесте2

Тақырыптардың атауы және мазмұны

Дәріс сабақтар

Ұрықтандыру физиологиясы (І модуль)
Малдарды қолдан ұрықтандыруды жұмыстарын ұйымдастыру животных (2 модуль)
Аналықтардың көбею физиолгиясы (ІІІ-модуль)
Аналықтардың көбею патологиясы (IV- модуль)
Аналықтардың бедеулігі және аталықтардың белсіздігі (микромодуль)
Желін аурулары (V модуль)

4
4
3
2

1
Кіріспе.
1
Ұрық алудың физиологиялық негіздері.
1
Ұрықтың физиологиясы мен биохимиясы.
1
Кобею физиологиясы
1
Сиырларды қолдан ұрықтандырұды ұйымдастыру және ұрықтандыру әдістері.
1
Саулықтарды қолдан ұрықтандырудағы ұйымдасты
ру жұмыстары және ұрықтандыру әдістері.
1
Биелерді қолдан ұрықтандырудағы ұйымдастыру жұмыстары және ұрықтаңдыру әдістері.
1
Мегежіндерді қолдан ұрықтандырудығы ұйымдастыру жұмыстары және ұрықтандыру әдістері.
1
Буаздық физиологиясы
1
Буаздықты анықтау
1
Туу физиологиясы және туғаннан кейінгі кезең
1
Туу патологиясы
1
Туғаннан кейінгі кезең патологиясы
1
Аналық малдардың бедеулігі
1
Желін ауруларының диагностикасы терапиясы және профилактикасы
1
Зертханалық тәжірибелік сабақтар

Аналық және аталық малдардың жыныс жүйелерінің анатомо-физиологиялық ерекшелектері және физиологиясы.
1
Малды қолдан ұрықтандыруда қолданылатын ыдыс аспаптар, құралдар және оларды пайдалануға дайындау.
1
Жасанды қынаптар ұрық алуға дайындау.
1
Ұрықтың сапасын сыртқы көрнісі бойынша бағалау.
1
Ұрықтың қоюлығымен ондағы спермалиялардың саны
1
Ұрықты сұйылту және сақтау, тасымалдау
1
Межелік бақылау
1
Сиырларды және саулықты қолдан ұрықтандыру әдістері.
1
Биелерлі және мегежіндерді қолдан ұрықтандыру әдістері.
1
Төл қабықтарының мал түріне байланысты ерекшеліктері
1
Төлдің туу жолында орналасуының ара қатынасы Төлдің қан айналымы
1
Акушерлік көмек көрсету
1
Акушерлік көмек көрсету
1
Желін ауруларын лабораториялық зерттеу арқылы анықтау әдістері
1
Желін ауруларын емдеу принциптері Межелік бақылау
1

5 СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА (СӨЖ) АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТРДЫҢ ТІЗІМІ

5.1 Аналықтардың жыныс аппараттарының қан айналымы мен иннервациясы, туу жолдары.
5.2 Алалық малдардың жыныстық циклының түр ерекшеліктері.
5.3 Жыныстық гормондар және оларды қолдану.
5.4 Аналықтардың күйлеу диагностикасы.
5.5 Буаз малдарды күтіп - бағу және оларды қолдану
5.6 Сынақшы аталықтарды дайындау әдістері мен оларды қолдану.
5.7 Сиырларды қолдан ұрықтандыру пункттерін ұйымдастыру және қызметкерлерінің құқықтары мен міндеттері
5.8 Қойды қолдан ұрықтандыру пункттерін ұйымдастыру және қызметкерлерінің құқықтары мен міндеттері
5.9 Желіннің функционалдық бұзылуы. Желін терірісінің аурулары

6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
Кесте 3
Тақырыбы
Көрнекті құралдар,
ТОҚ,
зертханалық тақталар (стенд)
Өздік меңгеріле
тін сұрақтар
Бақылау нысанасы
Дәрістер
Практикалы қ
сабақтар

1
2
3
4
5
Кіріспе.
Аналық және аталық малдардың жыныс жүйелерінің
Ылғалды препараттар плакаттар
Аналықтардың
анатомо-физиологиялық ерекшелектері және физиологиясы.
Ауызша сұрау, КБ
Ұрық алудың физиологиялық негіздері.
Малды қолдан ұрықтандыруда қолданылатын ыдыс аспаптар, құралдар және оларды пайдалануға дайындау.
Қолдан ұрықтандыру пунктының ыдыстары, реактивтер
Реактивтердің пайызық ерекшелігі
Ауызша сұрау, КБ
Ұрықтың физиологиясы мен биохимиясы.
Жасанды қынаптар ұрық алуға дайындау.
Жасанды қынаптар құралдары

Әрбір кұрал ерекшелігі, t°
Ауызша сұрау, КБ

Кобею физиологиясы
Ұрықтың сапасын сыртқы көрнісі бойынша бағалау.
Бұқа ұрығы
реактивтер,
микроскоп,
морозов үстелі
Caпа көрсеткіштері
Ерекшеліктері
Ауызша сұрау, КБ
Сиырларды қолдан ұрықтандырұды ұйымдастыру және ұрықтандыру әдістері.
Ұрықтың қоюлығымен ондағы спермалиялардың саны
Әйнегі, жабын әйнегі, термостат реактивтер

Ауызша сұрау, КБ
Саулықтарды қолдан ұрықтандырудағы ұйымдасты
ру жұмыстары және ұрықтандыру әдістері.
Ұрықты сұйылту және сақтау, тасымалдау
ыдыстар, реактивтер жұмыртқа сары уызы, құрғақ глюкоза
Сұйылтқыштарға қойылатын талаптар
Ауызша сұрау, КБ
Биелерді қолдан ұрықтандырудағы ұйымдастыру жұмыстары және ұрықтаңдыру әдістері.
Межелік бақылау
Компьютерлер
Тесттер
Тезаурус
Мегежіндерді қолдан ұрықтандырудығы ұйымдастыру жұмыстары және ұрықтандыру әдістері.
Сиырларды және саулықты қолдан ұрықтандыру әдістері.
Ұрық шприц катеторлар плакаттар видио
фильмдер
Ұрықтандыру түрлері ұрық ерекшелігі
Ауызша сұрау, КБ
Буаздық физиологиясы
Биелерлі және мегежіндерді қолдан ұрықтандыру әдістері.
катеторлар ұрық
Квасниций кұралы,
плакаттар видио
Фильмдер
Катетор ерекшеліг, ұрық мөлшері?
Ауызша сұрау, КБ
Буаздықты анықтау
Төл қабықтарының мал түріне байланысты ерекшеліктері
Ылғалды препараттар, плакаттар
Төл қабаттарының түрлері мал түріне байланысты ерекшелігі
Ауызша сұрау, КБ
Туу физиологиясы және туғаннан кейінгі кезең
Төлдің туу жолында орналасуының ара қатынасы Төлдің қан айналымы
Плакаттар мал түліктері
Тік ішек арқылы анықтаудың ерекшелігі
Ауызша сұрау,КБ
Туу патологиясы
Акушерлік көмек көрсету

фантом бузау құыршағы
Акушнрлік тұзақ ерекшелігі
Ауызша сұрау, КБ
Туғаннан кейінгі кезең патологиясы
Акушерлік көмек көрсету
Афанасьев кұралдары
Құралдарды қолдану тәртібі
Ауызша сұрау, КБ

Аналық малдардың бедеулігі
Желін ауруларын лабораториялық зерттеу арқылы анықтау әдістері
Реактивтер ПДМ
Лабораториялық зерттеу тәртібі
Ауызша сұрау. КБ
Желін ауруларының диагностикасы терапиясы және профилактикасы
Желін ауруларын емдеу принциптері Межелік бақылау
Дәрілер плакаттар
Желінді емдеу принциптерінің мәні
Тезаурус

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
Кесте 4
Оқу-әдістемелік, әдебиеттер аттары қамтамасыз
Экземпляр
саны
Студент-
тер саны
Проценттік көрсеткіші
1
2
3
4
Н. И. Полянцев, В. В. Подберезный. "Ветеринарное акушерство и
биотехника репродукции животных". Ростов - на Дону. Электронды оқулық 2001 ж

Университеттің электрондық кітапханасы
60
100
А. П. Студенцов, В. С. Шипилов, В. Я. Никитин, М. Г. Миролюбов и др. "Ветеринарное акушерство, гинекология и биотехнология размножения". М. Колос, 2006 г.
Университеттің электрондық кітапханасы
60
100
Мағаш Аятқанұлы
100
60
100
Мағаш Аятқанұлы Мал акушерлігі және көбею биотехнологиясы. Павлодар, 2006 ж.
60
43
100
И.Т.[Жа]қ[ыпов],Т.Ж.Әбдірахманов, А.Н.Ахметов Ауылшаруашылық малының өсіп-өну биотехнологиясының практикумы". Астана, 2012 ж
1
43
0,1

8 ӘДЕБИЕТТЕР

8.1. Негізгі әдебиеттер
8.1.1Н. И. Полянцев, В. В. Подберезный. "Ветеринарное акушерство и
биотехника репродукции животных". Ростов - на Дону. 2001 ж. Э.Қ
o А. П. Студенцов, В. С. Шипилов, В. Я. Никитин, М. Г. Миролюбов и др. "Ветеринарное акушерство, гинекология и биотехнология размножения". М. Колос, 2006 ж. Э.Қ
8.1.3 Х. Ж. Қажиев, М. Н. Абанова "Ауылшаруашылық малының - өсіп-өну биотехнологиясының практикумы". Семей, 2001 ж.
8.1.4 Мағаш Аятқанұлы Мал акушерлігі және көбею биотехнологиясы Павлодар, 2006 ж.
o Мағаш Аятқанұлы Kөбею биотехнологиясы. Павлодар, 2011 ж.
8.1.6 И.Т.Жақыпов Т.Ж.Әбдрахманов, А.Н.Ахметов. Акушерлік. гинекология және жануарларды көбейту биотехнологиясы. Астана, С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті. 2012 ж -231б.
8.1.5 Н. И. Полянцев, В. В. Подберезный. "Ветеринарное акушерство и
биотехника репродукции животных". Ростов - на Дону. 2001 ж.
o А. П. Студенцов, В. С. Шипилов, В. Я. Никитин, М. Г. Миролюбов и др. "Ветеринарное акушерство, гинекология и биотехнология размножения". М. Колос, 2006 ж.
8.2 Қосымша әдебиеттер
o В. С. Шипилов. "Ветеринарное акушерство и гинекология". М., 1986 ж.
8.2.2 В. С. Шипилов, Г. В. Зверева и др. "Практикум по акушерству,
гинекологии и искусственному осеменению с/х животных". М., Агропромиздат, 1988 ж.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz

Іздеу
Файл қосу
Презентациялар
Тегін
Кабинет
Баланс
Таңдаулы жұмыстар
Cатып алған жұмыстарыңыз
Менің файлдарым
Презентацияларым
Сатылым статистикасы