Файл қосу

Экономика және өндірісті ұйымдастыру



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
                    3 деңгейлі СМЖ құжаты
                                    ОӘК
                                       
                                       
                             042-18-1.1-51/02-2013
                                       
                                   ПОӘК
   <<Экономика және өндірісті ұйымдастыру>>
пәнінен студенттерге арналған жұмыс бағдарламасы
                      №  басылым _______________












                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
5В070400, <<Есептеу техникасы>> және 5В070300 <<Бағдарламалық қамтамасыз ету>> мамандықтарының студенттері  үшін  
  <<Экономика және өндірісті ұйымдастыру >>
           ПӘНІНІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                                       
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       




















                               Семей- 2013
                                Алғысөз

* ДАЙЫНДАҒАН

Дайындаған Шәкәрім атындағы Семей мемлекттік университетінің <<Экономика және бизнес>> кафедрасының аға оқытушысы _______________ Нұралина Қ.Т.
<<28>> тамыз 2013жыл.


        2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің <<Экономика және бизнес>> кафедрасының отырысында. 
<<29>> тамыз 2013 ж.  №1 хаттама 

Кафедра меңгерушісі, э.ғ.к., доцент __________________Жайлаубаева Ш.Д.

2.2. Қаржы-экономикалық факультетінің Оқу- әдістемелік бюросының отырысында. 
 <<5>> қыркүйек 2013 ж. №1 хаттама 

ОӘБ төрағасы ___________________ С.Қ.Тойкин


 3.   БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу - әдістемелік Кеңесінің отырысында шығаруға мақұлданған  және ұсынылған. 
<<18>> қыркүйек 2013 ж. №1 хаттама 

ОӘК төрағасы, бірінші проректор _______________ Г. К. Искакова 

                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       

                                Мазмұны


1. Жалпы жағдай
2. Сабақ түрлері бойынша пән мазмұны және сағаттарды бөлу
3. Пәнді игеру бойынша әдістемелік нұсқаулар
4. Курс бағыты
5. Курс саясаты
6. Баға қою саясаты
7. Әдебиет














































* Жалпы жағдай.

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мағлұматтар 
Нұралина Қаламқас Тілеуғабыл қызы
<<Экономика және бизнес>> кафедрасының аға оқытушысы
Жұмыс телефоны  -  53  -  03  -  16 , №8 оқу корпусы, каб.  -  233
Сабақ өткізу орны  -  №1 оқу корпусы
Пән атауы  -  Экономика және өндірісті ұйымдастыру 
Кредит саны  -  3

	1.1 Курсқа қысқаша сипаттама
	Кәсіпорын халық шаруашылығының негізгі элементі бола отырып, оған нарықтық қатынас жағдайында шаруашылық еркіндік және өзін-өзі басқару берілгендіктен, олардың жұмысының соңғы нәтижелеріне жауапкершілік артты. Осыған байланысты кәсіпорын, фирма жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру және басқара білу кез келген есептеу техникасы және ақпараттық жүйелер мамандарына міндетке айналды. Экономика және өндірісті ұйымдастыру пәні есептеу техникасы және ақпараттық жүйелер мамандықтарында оқитын студенттер үшін маңызды пәндердің бірі болып табылады.
	1.2 Курс мақсаты: студенттерге нарық жағдайларында фирманың, кәсіпорынның өндірістік құралдарын тиімді қолдану жөнінде, фирманың  экономикалық және қаржылық тұрғыдан дамуын қамтамасыз ететін нарықтық әдістер туралы теориялық ақпарат пен нақты дағдылар беру.
	1.3 Курс міндеттері:
* Студенттерге кәсіпорын, фирма түсініктері, олардың түрлері және негізгі құқықтары мен міндеттемелері жөнінде ақпарат беру.
* Кәсіпорынның құрылуын, ұйымдастырушылық формаларын, тіркелу тәртібін зерттеу.
* Кәсіпорынның өндірістік қорларын басқару жолдарын зерттеу.
* Кәсіпорындағы еңбек қарым-қатынастарын зерттеу.
* Кәсіпорынның негізгі экономикалық нәтижелерін зерттеу.
* Кәсіпорынның экономикалық қызметін талдау негіздерін зерттеу.
* Кәсіпорынның өнім сапасын арттыру, инновациялық қызметін жетілдіру жолдарын зерттеу.
* Кәсіпорынның негізгі өндіріс түрлерін, процесінің құрылымын, уақытын зерттеу.
* Кәсіпорындағы негізгі өндірісті ұйымдастыру принциптерін, еңбек заттарының қозғалысын  қарастыру.
	1.4 Пән мазмұны:  Шаруашылық жүргізу шарттары кәсіпорын үшін өте маңызды орын алады, өйткені бизнестің даму стратегиясын және тактикасын анықтау үшін негіз болады. Егер кәсіпорын жоспарлы экономика жағдайларында қызмет етсе, онда оның жұмыс жасау сапасын өсіруге және пайдалылығын көбейтуге қажет ынта болмайды деп тұжырымдауға болады, яғни үлкен пайда алуға ұмтылыс аз болады. Алайда, бұл жағдайларда фирманың қызметіне әлеуметтік кепілдіктер өте көп болады, яғни оның банкроттыққа ұшырау ықтималдылығы өте төмен болады. Егер де кәсіпорын күн сайын өзінің қызметін сақтауға мәжбүр болса, барлық кәсіпорын қызметкерлерінің жұмыс қарқындылығы (бастықтан бастап, қарапайым жұмысшыға дейін) едәуір өседі. Қазіргі кезде, ел экономикасына  нарықтық заңдар енгеннен кейін міне осындай экономикалық шарттар қалыптасты. Осыған байланысты өндірісті жоспарлау, ұйымдастыру және басқаруды жете білу барлық болашақ қызметкерлерге өте маңызды міндетке айналды, әсіресе есептеу техникасы және ақпараттық жүйелер мамандықтарында оқитын азаматтарға. Берілген пән бойынша студенттер кәсіпорынның, фирманың құрылу, тіркелу ретін, кәсіпорын қызметіне қажет барлық қор мен факторларды, олардың түрлерін және тиімді қолдану шарттарын, кәсіпорынның экономикалық қызметін сипаттайтын негізгі көрсеткіштерді, оларды талдау әдістерін, сондай-ақ, кәсіпорын шығаратын өнім сапасын жоғарлату жолдарын және т.с.с теориялық және практикалық ақпаратты білуге мүмкіндік алады. Осы білімді нақты өмірде қолдану дағдыларына үйренеді. 
	1.5 Студенттер пәнді зерттеудің нәтижесінде келісіні білу керек: 
	Бұл курсты оқу студенттерді қалыптасқан құқықтық, экономикалық, қаржылық және әкімшілік ортада кәсіпорынның қызмет етуінің жаңа механизмінің білімі мен студенттерді қаруландыру мүмкіндігін береді. Оқу үрдісінде, студенттер кәсіпорында жүретін экономикалық құбылыстар мен үрдістердің мәнін, олардың өзара байланысы мен өзара тәуелділігін терең түсінуді, оларды жүйелеу мен модельдей білуді, факторлардың әсерін анықтауды, жетілген нәтижелерді бағалауды, өндіріс тиімділігін арттыру резервтерін анықтауды үйрену керек.
	Студент   мынаны білу керек:
* қазіргі жағдайда экономикалық заңдардың пайда болу формаларын;
* оқылатын сала кәсіпорнының негізгі белгілерін, міндеттерін, атқаратын қызметтерін және түрлерін, оның ерекшеліктерін;
* материалдық-техникалық қорларды пайдалану факторларын және ғылыми-техникалық прогрессті жылдамдату жолдарын;
* өнімнің бәсекелестік қабілетін құрайтын баға жасауды жетілдіру мен өнім сапасын арттыру әдістерін;
* бизнесті ұйымдастырудың негізгі формалары мен әдістерін.
	Студент   мынаны істей білу керек:
* дәрісте тыңдалған теориялық материалды пайдалану;
* теориялық және практикалық сабақтардың деңгейін арттыру;
* экономикалық есептеулерде, зерттеу әдістемесінде белгілі бір дағдыны игеру және кәсіпорынның өндірістік шаруашылық қызметіндегі тиімділікті анықтау;
* оқылған материалды ауызша және жазбаша баяндау;
* экономикалық білімді өзбетімен іздестіру және игеру, қазіргі экономикалық құбылыстарды бақылау және түсіндіру.
	1.6 Пәннің пререквизиттері 
Міндетті бастапқы пән: Экономикалық теория
Студенттер  <<Экономикалық теория>>курсы бойынша негізгі терминдерді және түсініктерді білу қажет, сондай-ақ, менеджмент негіздері жөнінде жалпы білімі болуы керек.
	1.7 Курстың постреквизиттері:
Берілген пән бойынша алған білімді диплом жұмысын жазған кезде қолдануға болады және т.б.

2 Сабақ түрлері бойынша пән мазмұны және сағаттарды бөлу
                                                    Кесте-1                                                                                                                                                                                                            
                                      №
                             Тақырып аты
Сағат саны
                                әдебиет

                                       
                                  Дәріс
                                   Прак
                                   тика
СОӨЖ
СӨЖ
                                       

Модуль 1. Кәсіпорын қызметінің негізгі факторлары
                                      20
                                      10
                                      15
                                      45

1
Кәсіпорын туралы түсінік, түрлері
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1.ҚР-ның <<Кәсіпорындар туралы>> заңы:
2. Шмален Г. Основы и проблемы экономики предприятия/ под ред. А.Г. Поршнева, М.: <<Финансы и статистика>>, 1996 г., 59-71 б
3. Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: <<Финансы и статистика>>, 2000 г., 5-15, 37-58 б.
2
Кәсіпорынның негізгі өндірістік қорлары
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: <<Финансы и статистика>>, 2000 г., 159-185 б.
2. Грузинов В.П. Экономика предприятия. М.: <<Банки и биржи>>, 1999 г., 150-167 б
3. Экономика предприятия / под ред. О.И. Волкова, М.: <<Инфра-М>>, 1997 г., 146-165 б.
3
Кәсіпорынның айналым қаржысы
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1.Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: <<Финансы и статистика>>, 2000 г., 198-220 б.
2. Грузинов В.П. Экономика предприятия. М.: <<Банки и биржи>>, 1999 г., 167-194 б
3. Экономика предприятия / под ред. О.И. Волкова, М.: <<Инфра-М>>, 1997 г., 165-180 б.
. Бейсенова М., 4. Садықбаева А.  Кәсіпорын экономикасы (есептер жинағы), Алматы: <<Ғылым>>, 2002 ж., 24-36 б
4
Кәсіпорынның еңбек қорларын дамыту
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: <<Финансы и статистика>>, 2000 г., 106-134 б.
. Бейсенова М., 2. Садықбаева А.  Кәсіпорын экономикасы (есептер жинағы), Алматы: <<Ғылым>>, 2002 ж., 54-68 
5
Еңбек ақы ұғымы, түрлері, формалары
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1.Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: <<Финансы и статистика>>, 2000 г., 198-220 б.
2. Грузинов В.П. Экономика предприятия. М.: <<Банки и биржи>>, 1999 г., 167-194 б
3. Экономика предприятия / под ред. О.И. Волкова, М.: <<Инфра-М>>, 1997 г., 165-180 б.
. Бейсенова М., 4. Садықбаева А.  Кәсіпорын экономикасы (есептер жинағы), Алматы: <<Ғылым>>, 2002 ж., 24-36 б
36-44
6
Кәсіпорын қызметінің нәтижелері
                                       4
                                       2
                                       3
                                       9
1. Шмален Г. Основы и проблемы экономики предприятия/ под ред. 2. 2 2. А.Г. Поршнева, М.: <<Финансы и статистика>>, 1996 г., 59-71 б
3. Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: <<Финансы и статистика>>, 2000 г., 5-15, 37-58 б.
7
Кәсіпорын өніміне баға жасау 
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. Шмален Г. Основы и проблемы экономики предприятия/ под ред. 2. 2 2. А.Г. Поршнева, М.: <<Финансы и статистика>>, 1996 г., 59-71 б
3. Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: <<Финансы и статистика>>, 2000 г., 5-15, 37-58 б.
8
Өнім сапасы, негізгі көрсеткіштері.
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. <<Баға жасау>> курсы бойынша практикалық сабаққа арналған есептер жинағы /Оқу-тәжірибелік құрал/ Алибаева М.М., Қалдыбаев М.М.: 2005, 17-19 б.
2.Ценообразование/учебно-практическое пособие/П.Н. Шуляк. М.: 2000. 
3.  Баға және оның жасалуы/ Жабайхан Кайкен/ Оқулық құрал. Семей.:2002
9
Инвестициялар, жобалардың тиімділігін есептеу әдістері
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. Шмален Г. Основы и проблемы экономики предприятия/ под ред. 2. 2 2. А.Г. Поршнева, М.: <<Финансы и статистика>>, 1996 г., 59-71 б
3. Сергеев И.В. Экономика предприятия. М.: <<Финансы и статистика>>, 2000 г., 5-15, 37-58 б.

Модуль 2. Негізгі өндірісті ұйымдастыру.
                                      10
                                       5
                                      7.5
                                     22,5
1.Макаренко.М,В, Махалина.О.М. Производственный менеджмент,М.-1998
2.Р.А. Фатхутдинов. Организация производство, Москва.- 2000 
3.Ю.И. Ребрин. Основы экономики и управление производством, 2005
4.Н.А. Лисицына. Экономика, организация и планирование промышленного производство. М.- 2001
10
Негізгі өндірісті ұйымдастыру мәні мен міндеттері. Негізгі өндіріс түрлері.
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. Макаренко.М,В, Махалина.О.М. Производственный менеджмент,М.-1998
2.Р.А. Фатхутдинов. Организация производство, Москва.- 2000 
3.Ю.И. Ребрин. Основы экономики и управление производством, 2005
4.Н.А. Лисицына. Экономика, организация и планирование промышленного производство. М.- 2001
11
Негізгі өндіріс процесі және оның құрылымы, уақыты.

                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. Макаренко.М,В, Махалина.О.М. Производственный менеджмент,М.-1998
2.Р.А. Фатхутдинов. Организация производство, Москва.- 2000 
3.Ю.И. Ребрин. Основы экономики и управление производством, 2005
4.Н.А. Лисицына. Экономика, организация и планирование промышленного производство. М.- 2001
12
Негізгі өндірісті ұйымдастыру принциптері.
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. Макаренко.М,В, Махалина.О.М. Производственный менеджмент,М.-1998
2.Р.А. Фатхутдинов. Организация производство, Москва.- 2000 
3.Ю.И. Ребрин. Основы экономики и управление производством, 2005
4.Н.А. Лисицына. Экономика, организация и планирование промышленного производство. М.- 2001
13
Негізгі өндірісті ұйымдастыру әдістері.
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. Макаренко.М,В, Махалина.О.М. Производственный менеджмент,М.-1998
2.Р.А. Фатхутдинов. Организация производство, Москва.- 2000 
3.Ю.И. Ребрин. Основы экономики и управление производством, 2005
4.Н.А. Лисицына. Экономика, организация и планирование промышленного производство. М.- 2001
14
Менеджмент негіздері
                                       2
                                       1
                                      1,5
                                      4,5
1. Макаренко.М,В, Махалина.О.М. Производственный менеджмент,М.-1998
2.Р.А. Фатхутдинов. Организация производство, Москва.- 2000 
3.Ю.И. Ребрин. Основы экономики и управление производством, 2005
4.Н.А. Лисицына. Экономика, организация и планирование промышленного производство. М.- 2001

Барлығы
                                      30
                                      15
                                     22,5
                                     62,5


* Пәнді игеру бойынша әдістемелік нұсқаулар
Пәнді оқуға қажет уақытты жоспарлауға және ұйымдастыруға кеңестер: Студент аудиториялық сабақтарға белсенді қатысуы үшін кәсіпорын экономикасы мен өндірісті ұйымдастыру сұрақтарын зерттеуге қызығушылықтары оянуы қажет. 
Барлық тапсырмалар бекітілген уақытында орындалуы тиіс. Студент сабаққа дайындалып келуі қажет, ол материалды қатысуға талқылауға оқығанды сыни көзқараспен қарауға мүмкіндік береді. Ең маңыздысы, студент курсты оқу барысында ең маңызды, стратегиялық мәселелерді көре біліп және оларды шешу жолдарын таба білуі.
Әдебиетпен жұмыс бойынша нұсқаулар:
Бұл пән бойынша екі негізгі оқулық қажет. Біріншісі кәсіпорын экономикасы, екіншісі өндірісті ұйымдастыру. Кәсіпорын экономикасы бойынша бірнеше қазақ тілінде кітаптар табуға болады. Ал өндірісті ұйымдастыру бойынша қазақ тілінде кітап жоқ, тек орыс тілінде Р.А.  Фатхутдиновтың <<Өндірісті ұйымдастыру>> оқулығы бар. Сонымен қатар студент оқылатын тақырыпқа сәйкес ҚР заңдық және құқықтық актілерімен, қосымша әдебиеттермен танысуы және оқуы қажет. 
ОСӨЖ орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: <<Экономика және өндірісті ұйымдастыру>> пәнін оқу барысында әрбір студент ОСӨЖ  орындауы қажет. Олардың бірі  -  эссе.
Эссе тақырыбын оқытушы өзі береді немесе студент берілген тақырыптар арасынан өзі таңдап алады. Эссені жазу мақсаты таңдалған тақырыпты кеңінен қарастыру. Эссе жазу барысында студент берілген материал төңірегінде ғана емес, сонымен қатар арнайы сұрақтармен, статистикалық материалдармен жұмыс істеуі керек, берілген сұрақтың басқа мәліметтермен, сұрақтармен байланысын көрсетуі керек.    	Студент эссені дайындау үшін барлық ақпарат көздерін пайдаланады, соның ішінде Интернет жүйесіндегі мәліметтерді де сілтемелер жасай отырып қолданады. Егер ұсынылған мәселе бойынша бірнеше көзқарас болса, онда олардың барлығын аргументтей отырып, келтіру керек. 
Егер ұсынылған тақырып сандық көрсеткіштерді талап ететін болса (нарық параметрлері, сегмент параметрлері, қатысушылар саны және т.б.), онда ақпарат көздеріне сілтеме жасай отырып, соңғы мәліметтерді берген дұрыс.
Кейбір тақырыптарды зерттеу экономикалық немесе қаржылық талдау жүргізуді талап етеді, мұндай кезде эсседе талдау қорытындысы ғана көрсетіледі және соның негізінде жасалған маңызды элементтер келтіріледі.
	Эссе мәтінін екі түрлі әдіспен бейнелеуге болады: қолжазба түрінде немесе машинада басу арқылы. Эссе А4 таза ақ қағазының бір жақ бетіне жазылады. Қойылатын талаптар: сол жағынан  -  25-30 мм, оң жағынан  -  10 мм, астыңғы және үстіңгі жағынан  -  20 мм қалдыру керек. Абзац - 15-17 мм. Бөлім атаулары астыңғы және үстіңгі жақтарынан бір арқылы бөлініп тұрады.
	Қолжазба түрінде жазылған текст шарикті қаламмен, ұғынықты жазумен жазылуы керек. Әр-бір беттте 28-30 жол болуы керек. Мұндай жазу барысында № 3 трафарет қолданылады. Эссенің жалпы көлемі 6 беттен кем болмауы керек. Жазу барысында бетті шимайлауға, сөздерді сызуға, үстінен жазуға, өшіруге болмайды. Сонымен қоса, жалпы қолданыстағы сөздерден басқа сөздерді қысқартуға рұқсат етілмейді.
Компьютерде басылған эссеге қойлатын талаптар: Microsoft Word, шрифт KZ Times New Roman, размері 14, бірлік интервал. Эссе көлемі  4- 5 бет . Беттерді жоғарғы оң жақ бұрышта белгілеген жөн.
Эссе басында оның мазмұны немесе жоспары жазылады, ал соңында пайдаланылған әдебиеттер тізімі беріледі.
Соңында қосымша тігілуі мүмкін, олар текст беттеріне саналмайды (статистика мәліметтері, графиктер, сызбалар, кестелер және т.б.) 
СӨЖ орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар: <<Экономика және өндірісті ұйымдастыру>> курсы бойынша кредиттік технология бойынша оқитын студенттерге СӨЖ реферат түрінде беріледі. СӨЖ бастамас бұрын студент реферат тақырыбын зерттеп алуы керек. Ұсынылған әдебиеттер тізімін қарастырған жөн.  
	Реферат  мәтінін екі түрлі әдіспен бейнелеуге болады: қолжазба түрінде немесе машинада басу арқылы. Реферат  А4 таза ақ қағазының бір жақ бетіне жазылады. Қойылатын талаптар: сол жағынан  -  25-30 мм, оң жағынан  -  10 мм, астыңғы және үстіңгі жағынан  -  20 мм қалдыру керек. Абзац - 15-17 мм. Бөлім атаулары астыңғы және үстіңгі жақтарынан бір арқылы бөлініп тұрады.
	Қолжазба түрінде жазылған текст шарикті қаламмен, ұғынықты жазумен жазылуы керек. Әр-бір беттте 28-30 жол болуы керек. Мұндай жазу барысында № 3 трафарет қолданылады. Рефераттың жалпы көлемі 5 беттен кем болмауы керек. Жазу барысында бетті шимайлауға, сөздерді сызуға, үстінен жазуға, өшіруге болмайды. Сонымен қоса, жалпы қолданыстағы сөздерден басқа сөздерді қысқартуға рұқсат етілмейді.
Компьютерде басылған эссеге қойлатын талаптар: Microsoft Word, шрифт KZ Times New Roman, размері 14, бірлік интервал. Реферат көлемі  5 бет . Беттерді жоғарғы оң жақ бұрышта белгілеген жөн.

* Курс бағыты
 14 тақырып түгелдей <<Экономика және өндірісті ұйымдастыру>> курсының барлық тақырыптарын қамтиды. Пәннің оқу жоспары бойынша 45 аудиториялық сағат, оның ішінде 30 сағаты дәріске, ал 15 сағаты практикалық (семинарлық) сабаққа бөлінген.
Аудиториялық дәрістік курс студенттер білімін жүйелейтін негізгі және маңызды материал болып табылады. 
Дәріс  -  пәннің логикалық түрде жүйеленген теориялық сұрақтарын қарастыруға негізделген оқу сабағының формасы.
Дәрістің негізгі атқаратын ролі барлық оқу сабақтарының, соның ішінде студенттердің өзіндік жұмыстарының бағыттарын, негізгі мазмұны мен сипатын анықтай отырып, ғылыми білімнің негізін салу. Пәнді дұрыс игерудің шарты болып практикалық (семинар) сабақтарын жүргізу табылады.
Практикалық сабақ  -  студенттердің өз бетімен жұмыс атқару қабілетін арттыруға бағытталған оқу сабағының бір түрі. Практикалық сабақтар семинар түрінде өткізіледі, ол студенттердің ғылыми әдебиетпен жұмыс жасау қабілетін, көпшілік алдында сөз сөйлеу қабілетін арттырады.    
Практикалық (семинар) сабақтары жоспар бойынша жүргізіледі, студенттердің жүйелі түрде сабаққа дайындалуын, олардың жауаптарын тыңдауды, есептер шешу арқылы теориялық білімді нығайтуды талап етеді.
Практикалық сабақтар пәннің қиын сұрақтарын терең түрде зерттеуге мүмкіндік береді және студенттердің өзіндік жұмысының қорытындысын шығарудың негізгі формасы блып табылады.  Осы сабақ түрлерінде ғана студенттер мәселелерді дұрыс жеткізуді, өз ойлары мен пікірлерін еркін түрде айтуды үйренеді.  Осының барлығы қазіргі заман маманына қажетті әдіс  -  тәсілдерді үйренуге мүмкіндік береді. 
Студенттер барлық жұмыстарды белгіленген уақытта орындап, тапсырулары керек. Уақытынан кешігіп өткізілген жұмыстар төмен бағамен бағаланады. Курстың тақырыптарын қарастыру барысында студент ұсынылған әдебиеттерді қолдануы керек. Сонымен қоса, студент келесі баспа материалдарында берілген қосымша мәліметтерді қарастыруы керек: Қаржы-қаражат, Вопросы экономики, Транзитная экономика, Информационный бюллетень, Статистические сборники, Вестник Каз НУ имени Аль-Фараби, АльПари, т.б.
    Жұмысты орындау барысында келесі ережелерді сақтау керек:
* Жұмыс сұрақтары әдістемелік материалда беріледі;
* Жұмысты оқушы дәптерінде немесе альбом беттерінде, жазу тәртібіне сай орындау қажет;
* Жұмыс басында мазмұнын немесе жоспарын көрсету керек
* Жұмыс соңында оны жазу барысында қолданған әдебиеттердің тізімін беру керек.
Әдістемелік нұсқау талаптарына сәйкес жазылмаған жұмыстар қайта жетілдіруге қайтарылып беріледі.

* Курс саясаты
Сабаққа қатысу: Университет ережелері бойынша студент үштен артық сабақты босатпауға тиіс. Егер студент үштен артық сабақ босатса (барлық себеп бойынша), бұл жағдайда оқытушы студентке берілген пән және бүкіл оқу бағдарламасы бойынша оның босатылғаны жөнінде ақпараттауға міндетті.    
Сабаққа кешігу : Әр екі кешігу (кез келген себеп бойынша) толық 1 сабақты босатқанға тең болады. 
Тапсырмаларды орындау және емтихан тапсыру: Студенттер міндетті түрде өзіне берілген тапсырмаларды өздері орындап жүруі қажет. Біреуден көшіру, оқытушыны кез келген түрде алдау сияқты тәртіп бұзу берілген студентті университеттен шығаруға негіз ретінде бола алады.
Ұялы телефондар студент аудиторияда отырған кезде міндетті түрде өшірілуі тиіс.  Бұл ережені бұзу этикалық тәртіпті бұзу ретінде қарастырылады.. 
Егер студенттерге берілген тапсырмалар белгіленген уақыттан кейін тапсырылса, олар қабылданбайды немесе әр кешіккен күн үшін 5 балл алынады.
Студенттер жазбаша жұмыстарды орындағанда, Шәкәрім атындағы университеттің компьютерлерін қолдана алады (арнайы бөлмелерде)
Студентте кітапханада жұмыс істеуге немесе кітапты үйге алып дайындалуға құқығы бар (сәйкес ережелерге қарай).
* Студенттер білімдерін бағалау саясаты
Оқушыларды жүйелі өзіндік жұмысқа ынталандыру үшін әрбір пәнге несие санына байланыссыз бір академиялық кезеңге 600 балл бөлінеді. (1-ші және 7-ші аптаға 300 балл, 8-ші және 15-ші аптаға 300 балл.	
Академиялық кезеңнің бір жартысына бақылау түрлері бойынша баллдарды бөлудің шекті параметрлері кестеде келтірілген.
   Бақылау түрлері бойынша баллдарды бөлу
                                                                   Кесте-2
Бақылау түрлері
%
Баллдар 
Барлық балл
100
300
Аудиториялық сабақтарға қатысу және дайындалу  -  бұл баллдар электронды журналға енгізілмейді, оқытушы тек оқушының сабаққа қатыспау фактысын белгілейді
10
30
Практикалық (семинарлық) және лабораториялық сабақтарда білімдерін тексеру  -  ауызша, жазбаша, араласқан сұрақ-жауап, бақылау-тест, дискуссия және б.
25-35
75-105
Оқытушының жетекшілігімен жұмыстар (СОӨЖ)  -  тренингтер, дөңгелек үстел, эссе жазу, бақылау жұмысы және б. 
10-15
30-45
Оқушының өз бетімен жұмысы (СӨЖ)  -  үй тапсырмасын орындау курстық жұмыс, (жоба), есептік-графикалық жұмыстар, рефераттар және б.) 
20-25
60-75
Шекті бақылау компьютерлік тесттілеу әдісімен бақылау жүргізген жағдайда (тезаурустік тәсілде) оқытушы бөлінген баллды <<Компьютерлік тесттілеу>> бағанасына қояды 
20-30
60-90

Аралық аттестация кезеңінде жүргізілетін емтихан түріндегі қорытынды бақылауға 400 балл беріледі.
Академиялық кезеңдегі жалпы баллл саны 1000 баллды құрайды. 
Барлық аудиториялық сабақтар түрлеріне қатысуға (дәріс, семинарлық және лабораториялық) 30 балл беріледі, оқытушы электронды журналда оқушының сабақта қатыспау фактысын ғана белгілейді, ал жүйе автоматты түрде ол сабаққа қатысқан баллдар санын санайды.
Дәріс сабақтары нәтижелері бойынша ағымдағы бақылау жүргізуге баллдар бөлінбейді. 
Оқытушы қалған 270 баллды 2-ші кестеде келтірілген шекті параметрлерді сақтай отыра оқушының пәнді оқу барысында жұмыс түрлері бойынша орындаған баллдары бойынша өз бетімен бөледі.
Алғашқы шекті бақылау 7-ші аптада, екінші шекті бақылау  -  15-ші аптада жүргізіледі.
3-ші кесте мәліметтерін оқытушы электронды базаға енгізеді (электронды журнал).
         Студенттердің рейтингін есептеу
Сабақ түрі 
                                Апталар 

                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       5
                                       6
                                       7
                                    1 рб
                                       8
                                       9
                                      10
                                      11
                                      12
                                      13
                                      14
                                      15
                                    2 рб
Дәріс 
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      30
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      30
Прак
                                       
                                      20
                                      20
                                      20
                                      20
                                      20
                                      20
                                      120
                                      15
                                      15
                                      15
                                      15
                                      15
                                      15
                                      15
                                      15
                                      120
ОСӨЖ
                                       
                                       -
                                      13
                                       -
                                      13
                                       -
                                      13
                                      39
                                       -
                                      10
                                       -
10
                                       -
10
                                       -
                                       8
                                      38
СӨЖ
                                       
                                      17
                                       -
                                      17
                                       -
                                      17
                                       -
                                      51
                                      13
                                       -
                                      13
                                       -
                                      13
                                       -
13
                                       -
                                      52
Бақылау түрі 
                                       
                                      С
                                      С
                                      С
                                      С
                                      С
                                     БЖ
                                    РБ 60
                                       
                                      С
                                      С
                                      С
                                      С
                                      С
                                     БЖ
                                      С
                                    РБ 60
Балл
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      300
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      300
Пайыз 
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                     100%
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      100
                                       %
                                                                   Кесте-3

Ескерту: С  -  сұрау, БЖ  -  бақылау жұмысы; РБ1 және РБ2  -  сәйкесінше бірінші және екінші рейтингілік (рубеждік) бақылау	БАРЛЫҒЫ  -  600 балл  -  100 %.

7. Әдебиет
7.1. Негізгі әдебиет
1. ҚР Азаматтық кодексі.  - Алматы, 2004.
2. Қазақстан Республикасының <<Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы>> Заңы, (Салық кодексі).ЛЕМ 2005.
3. ҚРЗ <<Инвестициялар туралы>>, Егемен Қазақстан. 2003, 11 қантар.
4. ҚРЗ <<Инновациялық қызмет туралы>>, Егемен Қазақстан,  2002, 9 шілде.
5. ҚРЗ <<Акционерлік қоғамдар туралы>>,  Егемен Қазақстан, 2003, 6 мамыр.
6. ҚР <<Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы >>  Заңы, Алматы 2004.
7. <<Қазақстан Республикасының Жер кодексі>>. Алматы, ЛЕМ 2003.
8. <<Қазақстан Республикасының Су кодексі>>. Алматы, ЛЕМ 2003.
9. Қазақстан Республикасының Орман кодексі>>. Алматы, ЛЕМ 2003.
10. Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік>>. Заңдылық құжаттар мен ақпараттар 2004ж.
11. Қазақстан Республикасындағы жеке бизнес>>. Заңдылық құжаттар мен ақпараттар 2004ж. Алматы, ЛЕМ 2004.
12. Назарбаев Н.Ә. <<Жаңа кезең  -  жаңа экономика>>. Егемен Қазақстан, 16 желтоқсан 2004ж.
13. Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық дамуының 2003-2015 жылдарға арналған стратегиясы. ҚР Президентінің 2003 жылдың 17 мамырындағы Жарлығымен бекітілген, Астана
14. <<Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті экономика үшін, бәсекеге қабілетті ұлт үшін>> Президенттің Қазақстан халқына Жолдауы. Егемен Қазақстан, 20 наурыз 2004ж.
15. <<Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында>> президенттің Қазақстан халқына Жолдауы. Егемен Қазақстан, 19 ақпан 2005ж.
16. Грузинов В.П. Экономика предприятия (предпринимательская).  - М.: ЮНИТИ- ДАНА, 2002.
17. Зайцев Н.Л. Экономика промышленного предприятия.-М.: ИНФРА-М, 2001.
18. Экономика предприятия: Учебник  /под ред. Проф. О.И Волкова, В.К Скляренко.-М.:ИНФРА-М-2000.
19. Экономика предприятия: Учебник/Ф.К. Беа, Э. Дихтла, М.Швайтцера.- М.:ИНФРА-М - 2000
20. Жиделева В.В, Котейн Ю.Н. Экономика предприятия: Учебное пособие. М.:ИНФРА-М,2000
21. Зайцев Н.Л. Экономика организации.-М.-2000
22. Экономика предриятия /под ред. В.Я.Хрипача.  - М.:Экономпресс, 2000
23. Экономика предприятия: Тесты , задачи, ситуации: учебное пособие./ под ред. В.А. Швандера.-М.:ЮНИТИ,2001
24. Промышленность Казахстана и его регионов. Статистический сборник (ежегодный). Алматы.
25. Макаренко.М,В, Махалина.О.М. Производственный менеджмент,М.-1998
26. Р.А. Фатхутдинов. Организация производство, Москва.- 2000 
27. Ю.И. Ребрин. Основы экономики и управление производством, 2005
28. Н.А. Лисицына. Экономика, организация и планирование промышленного производство. М.- 2001
29. Н.А.Васильева.Организация и нормирование и оплата труда на предприятии .М-2005
30. Пеленко Г.И. Экономика, организация и планирование производства на предприятии. Ростов-на-Дону. Изд. центр "МарТ",2000

7.2. Қосымша әдебиет
1. Василенко О.В., Донского С.В. Экономика пищевой промышленности. - МВО: Агропромиздат,1989г.
2. Введение в бизнес. Под ред. Домненко Б.И., Камаева В.Д. Ижевск, Странник,1991
3. Джуха В.М. Лизинг. Уч. пособие, Ростов-на-Дону, Феникс, 1999.
4. Долинская М.Г., Соловьев И.А. маркетинг.и конкурентоспособность промышленной продукции. М.: Изд. стандартов, 1991г.-127 с.
5. Зайцев Н.Л. Экономика промышленного предприятия. Учебник М.: ИНФРА-М,1998
6. Комарова А.И., Митин Н.Е. Экономика предприятия.практикум. Ростов-на Дону, РГЭА,1999
7. Львов Ю.А. Основы экономики и организации  бизнеса. Спб: ГМП "Формина",1992
8. Основы предпринимательской деятельности. Под.ред. Власовой В.М., М.: Финстат,1994
9. Основы предпринимательства. Уч. пособие. Под.ред. А.С. Племиха. Ростов-на-Дону, 1999
10. Прогнозирование и планирование в условиях рынка. Уч. пособие, под.ред. Т.Г. Морозовой, А.В. Пикулькина. М.: ЮНИТИ-ДАНА, 1999
11. Современная экономика, под.ред. Мамедова О.М.,1996
12. Хоскинг А. Курс  предпринимательства. М: Международные отношения, 1993
13. Шепеленко Г.И. Основы экономики. Уч.пособие. Ростов-нв-Дону,1998
15. Экономика и бизнес. Под.ред.  Калиева В.Д. М: МГТУ им. Баумана Н.Э.,1993
16. Экономика предприятия и отрасли промышленности.Уч. пособие. под.ред. А.С. Пелиха, Ростов-на-Дону,1999
17. Раицкий К.А. Экономика предприятия.  - М.-1999.
18. Справочник директора предприятия / под редакцией М.Г. Лапусты.-М.:ИНЮРА-М.-1996.
19. Экономика предприятия: Учебник для вузов / под ред. Н.А. Сафронова-М.:Юрист.-1998.




Пәндер