УМКД

Физикалық оптика

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМЖ құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-18.38.1.68/02-2014

ПОӘК<<Физикалық оптика>> пәнінің студенттерге арналған бағдарламасы
№1 басылым 25.06.2014.

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

5В011000- <<Физика>> мамандығы үшін

<<Физикалық оптика>>

ПӘННІҢ СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН
БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей 2014

Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырушы: Қасымханова Куляш Агыбаевна <<Физика>> кафедрасының
аға оқытушысы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Физика>> кафедрасының отырысында
№10 хаттама, 25.06. 2014.
Кафедра меңгерушісі _______ Маусымбаев С.С.

2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында
№6 хаттама, 26.06.2014.
Төраға ________ Батырова К.А.

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданып және баспаға ұсынылды
№ хаттама 2014 ж.
ОӘК төрағасы ________ Искакова Г.К.

4 АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ

Мазмұны

* Жалпы мағлұмат
* Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағатты жіктеу
* Пән бойынша әдістемелік нұсқау
* Курстың форматы
* Курстың саясаты
* Баға қою саясаты
7. Әдебиеттер

1 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТ
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мағлұмат
Қасымханова Куляш Агыбаевна
Кафедра <<Физика>>
Байланыс туралы ақпарат - тел. 77-33-58, №3 оқу ғимараты, № 313 каб.
Сабақты жүргізу орыны - 3ші қабат аудиториялары
Пән бойынша кредит саны - 3
1.2<<Физикалық оптика>> пәні мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
1.3 Осы курстың мақсаты студенттердің физика туралы мағлұматтар алуы;
1.4 Осы пәннің негізгі мақсаты қарастыратын негізгі құбылыстар жайлы білімді, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, физикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін, тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеу туралы мағлұматтар беру.
1.5 Курсты оқығаннан соң студент
игеруі қажет:
негізгі құбылыстарды, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеуді; физика заңдарын нақты физикалық есептерге қолдануды, құралдармен жұмыс істеуді;
ұға білуі қажет:
негізгі физикалық заңдылықтарды, олардың табиғатта байқалуын және техникада қолданылуын, математикалық сипатталуын;
меңгеруі қажет:
физикалық приборлармен жұмыс істеуді, физиканың нақты есептерін шығаруды және оны физика заңдарымен байланыстыра білуді;
Курсты оқығаннан соң студент мынаны
істей білуі қажет:
құбылыстың физикалық механизмін аша білуі, белгілі бір нақты процестерде құралдармен және жүйелердің негізгі параметрлерін өлшеу әдістерімен
жұмыс істей білуі;
физикалық эксперименттердің техникасын меңгеруі, оптикалық параметрлерді, тұрақтыларды,құбылыс сипаттамаларын өлшей білуі, өлшеу нәтижесін бағалай білуі,компьютерді қолдана білуі және өлшеу нәтижесінің статистикалық өңдеуінің нәтижесін ала білуі; оптика есептерін шығара білуі.
1.6 Курс пререквизиттері:
1.6.1 Математика 1, механика,молекулалық физика,электр және магнетизм.
1.6.2 Курс постреквизиттері - жоқ
1.7 <<Физикалық оптика>> пәнінің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағатты жіктеу
Кіріспе. Физикалық оптика пәні. Электродинамика теңдеулері және одан шығатын негізгі салдарлар.Жарықтың электромагниттік табиғаты туралы болжамды дәлелдейтін эксперименттер. Жарық таралуының негізгі заңдары. Гюйгенс принципі. Ферма принципі. Максвелл теориясы.
Интерференция құбылысы.Оптикалық өзгерістердің математикалық сипаттамасы.Жарық көзінің өлшемдерінің интерференциялық бейненің сапасына тигізетін әсері.Толқындардың когеренттігі.Уақыт және кеңістік когеренттік.Оптикадағы интерференциялық суреттерді бақылау әдістері.
Дифракция құбылысы. Кирхгофтың дифракциялық теориясы.Релей әдісі.Френель дифракциясы. Карно спиралі.Зоналар плстинкасы.Дифракциялық торлар. Фазалық экрандағы жарық дифракциясы. Оптикалық кескіннің дифракциялық табиғаты. Электромагниттік толқындардың көлденеңдігі. Брюстер құбылысы.Табиғи жарық. Көрінетін жарық поляризаторлары. Жарық сәулесінің қосарланып сынуы. Поляризацияланған сәулелер интерференциясы. Жасанды қосарланып сыну.
Жарық және салыстырмалылық теориясы.
№
р/с
Тақырып аттары
Сағаттар саны
Әдебиет
тер

Дәріс
Зерт.сабақ

Машық. саб.
ОБСӨЖ
СӨЖ

1
2
3
4
5
6
7
8

1
Дәріс№1.Кіріспе. Толқындық оптика пәні. Жарықтың электромагниттік табиғаты.Максвелл теориясы.
Өздік жұмыс № 1. Электромагниттік сәуле шығарудың калссикалық теориясы
Машықтану сабағы №1. Жарық интерференциясы
1

1
1
4
7.1.2.43-62 бет.
7.1.4. І тарау.3-25 бет.7.1.7
213-215 беттер

2
Дәріс № 2.Жарықтың толқындық және корпускулалық қасиеттері. Жарық көздері. Жарық қабылдағыштар.Өздік жұмыс № 2. Жарық шамаларын өлшеу әдістері
Машықтану сабағы №2. Жарық интерференциясы
1

1
1
4
7.1.2
76-78 беттер
7.1.4.-
ІІ тарау. 27-37 беттер.
7.1.7.
215-219 беттер
3
3
Дәріс № 3.Оптикалық өзгерістердің математикалық сипаттамасы. Жарық толқындарын қосу. Интерференция
Өздік жұмыс № 3. Жарық көздері
Машықтану сабағы №3. Бірдей қалыңдық жолақтары. Бірдей көлбеулік жолақтары
1

2
1
4

7.1.4.-
ІІ тарау. 38-45 беттер.
7.1.7.

4
Дәріс № 4.Когеренттіктің элементар теорясының негізгі түсініктері. Оптикадағы интерференциялық суреттерді бақылау әдістері
Өздік жұмыс № 4. Жарық көзі өлшемінің интерференцияға тигізетін әері.
Машықтану сабағы №4.Жарық дифракциясы
1

2
1
6

7.1.4.-
ІІІ тарау. 46-54 беттер.
7.1.7.
5
Дәріс № 5.Оптиканың жарқындануы. Интерферометрлер
Өздік жұмыс № 5. Кеңістіктік когеренттілік
Машықтану сабағы №5. Френель әдісін қарапайым дифракциялық құбылыстарға пайдалану.

1
1
4
7.1.2
235-241
беттер
7.1.4.-
ІІІ тарау. 54-64 беттер.
8.2.8-
117-118 беттер

6
Дәріс № 6.Дифракция құбылысының түсініктері мен әдістері. Кирхгофтың дифракциялық теориясы. Релей әдісі
Өздік жұмыс №6. Дифракциялық торлардың түрлері
Машықтану сабағы №6. Оптикалық жүйелер
1

1
1
4
7.1.4.-
ІV тарау. 65-96 беттер.
7.1.7.

7
Дәріс № 7.Френель дифракциясы. Карно спиралі. Оптикалық кескіннің дифракциялық табиғаты.
Өздік жұмыс №7. Телескоп пен микроскоптың ажырату қабілеті
Машықтану сабағы №7. Оптикалық жүйелер
1

1
1
6
7.1.2

7.1.4.-
V тарау. 101-115 беттер.
7.1.7.

8
Дәріс № 8.Голография. Электромагниттік толқындардың көлденеңдігі.
Өздік жұмыс № 8. Голографияның қолданылуы
Машықтану сабағы №8. Жарықтың изотропты және анизотропты орталарда таралуы
1

2
1
4
7.1.2
7.1.4.-
V тарау. 115-124 беттер.
7.1.7.
9
Дәріс № 9 Брюстер құбылысы.Табиғи жарық.Жарықтың біртекті анизотропты орталарда таралуы, кристаллдар оптикасы. Жасанды қосарланып сынуӨздік жұмыс №9. Люминесценттік талдау Машықтану сабағы №9. Жарық поляризациясы
1

2
1
4
7.1.2
7.1.4.-
VІІтарау. 147-168 беттер.
7.1.7.
10
Дәріс № 10 Поляризацияланған сәулелер интерференциясы. Поляризация жазықтығының бұрылуы.Электрлік және магниттік оптика.Өздік жұмыс № 10. Лазерлердің түрлері. Лазерлердің қолданылуы
Машықтану сабағы №10. Жарықтың дисперсиясы, жұтылуы және шашырауы
1

1
4
7.1.2
7.1.4.-
VІІІ тарау. 169-178
беттер.
7.1.7 - 296 -298 беттер
11
Дәріс № 11 Дисперсияның диэлектриктердегі теориясы. Жарықтың фазалық және топтық жылдамдықтары
* Өздік жұмыс № 11. Лазерлердің түрлері. Лазерлердің қолданылуы
* Машықтану сабағы №11. Жылулық сәуле шығару заңдары
1

1
4
8.2.8-
157-159 беттер
7.1.4-
ІХ тарау. 191-196 беттер.
7.1.7-
298-301 беттер

12
Дәріс № 12.Толқын алып жүрушілердегі дисперсия. Жарықтың шашырауы
Өздік жұмыс № 12. Комбинациялық шашырау.
Машықтану сабағы №12.
1

2
1
4
7.1.2
7.1.4.-
ІХтарау. 180-186 беттер.
7.1.7.
13
Дәріс № 13. Атмосфераның мөлдірлігі Атмосфераның кездейсоқ әртекті ортларында болатын дифракция
Өздік жұмыс № 1. Жарықтың қысымы
Машықтану сабағы №13. Дифракция құбылысы
1

1
6
7.1.2
7.1.4.-
ІХ тарау. 187-191 беттер.
8.2.8-
144-146 беттер
1114
Дәріс № 14.Жарық жылдамдығын өлшеу. Денелердің түстері Жарықтың
Қозғалыстағы орталарда таралуы
Өздік жұмыс № 14. Жарықтың фотохимиялық әсері
* Машықтану сабағы №14. АСТ.
1

1
6
7.1.2
441-466
беттер
7.1.4.-
VІ тарау. 125-137 беттер.
115
Дәріс № 15. Арнаулы салыстырмалылық теориясының эксперименттік негіздері
Өздік жұмыс №15. Оптикадағы Доплер құбылысы
Машықтану сабағы №15. . Жарықтың қозғалыстағы орталарда таралуы
1

1
3,5
7.1.2
820-828 беттер
7.1.4.-
VІ тарау. 130-132 беттер.

Барлығы
15

15
15
45

3 СТУДЕНТТЕРГЕ ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАРЫ
Пәнді оқып меңгеруі үшін студенттің қолында оқулықтар, оқу құралдары, физикадан зертханалық жұмыстарға әдістемелік нұсқаулар, оқу бағдарламасы (syllabus), өзбетімен жұмысқа әдістемелік құралдар, дәріс конспектілері бар.
Студент барлық аудиториялық сабақтарға және ОКӨБЖ - қа қатысуы міндетті, оқытушымен қосымша сабақ өтуге мүмкіндігі бар.
Студент мерзімінде оқытушыға ӨБЖ тапсырмаларын тапсыруы қажет, зертханалық, машықтану сабақтарына және семинарларға дайын болуы керек.
Студент сабақты босататын болса, оның рейтингісі төмендетіледі, сондықтан ол босатылған сабақтар бойынша бақылау жұмысын орындауы қажет.
Студент оқу сабақтарының барлық түрлерінде белсенді жұмыс істеуі қажет, оның жұмысы баллмен бағаланады да, қосылып аралық және қорытынды рейтинг қойылады.
ОКӨБЖ - қа сабақ және өзбетімен жұмыс кезінде қиындық тудырған сұрақтар шығарылады. Егер ондай сұрақтар туындамайтын болса, дәріс бойынша білімін кеңейтіп тереңдетеді, қосымша ғылыми әдебиеттермен танысуына болады. Қарастырылып отырған сұрақтар бойынша студент баяндама жасауына болады.
4 КУРСТЫҢ ФОРМАТЫ
Студентке қойылатын талаптар:
Сабаққа қатысу: Дәріс, машықтану сабақтарына қатысу міндетті түрде. Қандай да бір себептермен сабақты босататын жағдайда да студент өзбетімен жұмыс тақырыптарын дәл уақытында өткізу қажет, ал босатылған сабақтар тақырыбы бойынша бақылау жұмысын жазу немесе тест тапсыру керек.
Мінез-құлық:Сабақ уақытында үнемі тәртіп бұзған студент аудиториядан шығарылып жіберіледі немесе бүкіл курс бойынша <<қанағаттанғысыз>> деген баға қойылады.
Бақылау тапсырмалары: Міндетті түрде оларды дәл уақытында орындап тапсыру керек. Уақытынан кешіктіріліп тапсырылған тапсырмалар автоматты түрде төмендетіледі бағаланады.
Межелік аттестация:Межелік аттестация сабаққа қатысу, өзбетімен жұмысты дәл уақытында өткізу, сабақ кезінде ауызша және жазбаша түрде тапсыру, межелік бақылау нәтижесінде қойылады.
5 КУРСТЫҢ САЯСАТЫ
Көшіру мен плагиат: Кез-келген көшіріп алу немесе плагиат (басқа студенттердің дайын тапсырмалары мен шығарылған есептерін қолдану) анықталатын болса студент аудиториядан шығарылып жіберіледі немесе бүкіл курс бойынша "қанағаттанғысыз" деген баға қойылады.
Ұялы телефондар: Сабақ кезінде өшіріліп қоюы керек.
Емтихан: Қорытынды ауызша емтиханға пән бойынша қойылатын ең жоғары баллдың 50% алған студенттер жіберіледі. Емтихан кезінде студент ұсынылған 3 сұрақ материалы бойынша жауап беруі керек.
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Студенттің пәнді меңгергенін оқытушы бағалайды. Студенттің жұмысын бағалаудың төрт мүмкін деңгейі қарастырылады:
репродуктивтік көмектесуарқылы (тану, қайталау);
репродуктивті көмексіз (еске сақтау және типтік есептерді шығаруға
қолдану);
эвристикалық (типтікемес, қиын есептерді шығару);
творчестволық (оқу-зерттеу немесе ғылыми-зерттеу жұмыстары) барысында проблемалық есептерді шығару.
Осы білім деңгейлерлеріне сәйкес баға қойылады.
Бірінші деңгей - 3 (қанағаттанарлық), екінші деңгей - 4 (жақсы),
үшінші деңгей - 5 (өтежақсы) ға бағаланады.

<<Физикалық оптика>> пәні бойынша баллдарды бөлу 2 - кесте
Апталар

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

баллдар
Барлығы
Аудиториялық сабақтардың
Барлығына қатысу
(1-5) апталарда

60
Дәрістер

-
Машықтану

200
СОӨЖ

180
Межелік бақылау

80
160
Барлығы

130
80

130
80
600

7 Әдебиеттер
7.1 Негізгі оқулықтар
7.1.1Физика курсының лекциялары: жоғары орын. студенттеріне арн. оқу құралы / Ж. Абдула, Т. Аязбаев; ҚР жоғары оқу орын. қауымдастығы.- Алматы, 2012
7.1.2 Савельев И.В. Жалпы физика курсы. Том II, III. М., Наука, 1982 ж. <<Мектеп>>, Алматы -1977.
7.1.3 Жұманов К.Б. Оптика негіздері. Алматы: <<Қазақ университеті>>, 1,2 - бөлім
7.1.4 Полатпеков П. Оптика. Алматы: Мектеп ,1981
7.1.5 Годжаев Н.М. Оптика. М., Высшая школа, 1977.
7.1.6. Ландсберг Г.С. Оптика М., Наука,1976.
7.1.7 Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж.
7.1.8 Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.
7.1.9 Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.
7.1.10 Жумагулов А.Ж., Естекбаев М.Қ., Тұрысбекова Б.Ш., Паримбеков З.А. Физика лабораториялық практикум. Семей,1995 ж
o Сборник задач по курсу общей физики / Под ред. М.С.Цедрика М:Просвещение, 1989
7.1.12 Лабораторный практикум общей физике / Под ред. Е.М.Гершензона,-М.:Просвещение,1986
7.1.13 Иродов И.Е. Сборник задач по общей физике. Москва., ЗАО.
Издательство БИНОМ,1998 г.

7.2. Қосымша
7.2.1. Дж. Орир Физика в 2-х томах ., Москва, Мир, 1981 г.
o Берклеевский курс физики 1-6 томы, Москва, Наука, 1971 - 1978.
o Чертов А.Г., Воробьев А.А. Задачи по физики. М. Высшая школа, 1988 г.
7.2.4 Мелешина А.М. Учебное пособие для самостоятельного обучения решения задач по физики в вузе, Воронеж, ВГУ, 1968 г.
7.2.5Физический практикум под редакцией Ивероновой В.И., М, Наука, 1968 г.
o Беликов Б.С. Решение задач по физике, М, Высшая школа,
o Саржевский А. Оптика. Полный курс. М., Едиториал УРСС,2004
o Сборник задач по оптике и атомной физике. Изд. Ленинградского университета,1978
o Трофимова Т.И. Курс физики учебное пособие для вузов. М.: академия, 2004
o Физический практикум /Под ред. В.И.Ивероновой.- Физматгиз, т.1
o Қожанов Т.С., Рысменде С.С. Физика курсы 2 том Электр және магнетизм. Оптика. Атом және ядролық физика. Алматы 2003.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz