УМКД

Молекула симметриясы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СемЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМЖ құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-18-34.1.87/01-
2013

ПОӘК
<<Зат құрылысы>>
пәнінің
оқытушыға арналған бағдарламасы

18.09.2013 ж.
№ 1 басылым

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

<<Зат құрылысы>>
5В011200 - <<Химия>> мамандығы үшін

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей
2013
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕНГЕН

Құрастырушы _______ <<__02__>>___09____2013 ж. А.К. Сапакова, б.ғ.к.,
доцент м.а., <<Химия және география>> кафедрасы

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Химия және география>> кафедрасының отырысында

<<__02___>>___09______2013 ж., № 1 хаттама

Кафедра меңгерушісі м.а. _________ Д.Р. Онтагарова

2.2 Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында

<<__03___>>____09_______2013 ж., №1 хаттама

Төрайымы_________ З.В.Абдишева

3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлданған және ұсынылған

<<___18__>>___09______2013 ж., №1 хаттама

ОӘК төрайымы ____________ Г.К. Искакова

4. АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕҢГІЗІЛІП ОТЫР

Мазмұны

* Қолдану саласы
* Нормативтік сілтемелер
* Жалпы ережелер
* Оқу пәннің (модульдің) мазмұны
* Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі
* Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
* Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
* Әдебиеттер

1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
<<5В011200>> - <<Химия>> мамандығы студенттеріне арналған <<Зат құрылысы>> пәні бойынша оқу-әдістемелік кешеннің кұрамына енгізілген оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы.

2 НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР

<<Зат құрылысы>> пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы келесі құжаттар талаптары мен ұсыныстарына сәйкес құрастырылған және аталған пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
- ҚР <<Мемлекеттік жалпы міндетті жоғары білім беру стандарты>>;
- <<5В011200>> - <<Химия>> мамандығының Типтік оқу жоспары;
- СТУ 042-ГУ-4-2013 <<Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге және рәсімдеуге қойылатын жалпы талаптар>> университет стандарты;
- ДП 042-1.01-2013 <<Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны>> құжаттандырылған процедурасы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1. Пәннің қысқаша мазмұны:
<<Зат құрылысы>>пәні бакалавр дайындау барысында маңызды орын алады және <<Химия>> мамандығында оқитын студенттер үшін кәсіптік пәндер блогының таңдау бөлігі болып табылады, өйткені студенттерге профессионалды жұмыс барысында көп нәрсені біліп, істей алу тиіс.
3.2 Пәнді оқып-білудің мақсаты: атом құрылымының, молекулалардың, кристалдардың, аморфты заттардың, мезофазалар мен кристалдардың қазіргі заманғы теориясының ұғымдарын оқу.
3.3 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
- студенттерді нақты есептеу схемамен таныстыру, олардың мүмкіншілігін және шектеулілігін түсіну және оларды активті түрде теориялық және қолданбалы химияның актуалды мәселелерін шешуде қолдану.
3.4 Оқып-білудің нәтижелелері:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
* зимиялық құрылыстың қазіргі теориясының негіздерін, молекулардың квантты күйлерін, химиялық үрдістердің заңдылықтарын білу тиіс;
* ақпаратты қайта өңдеу, қабылдау жолдарының түрлері мен негізгі әдістерін, компьютермен ақпаратты басқару үшін қолдана алуды меңгеру тиіс;
* атомдар және молекулалар құрылысының теориясын игеру тиіс;
* химиялық заттардың құрылымының түрлі орналасуының деңгейлерінде физико-химиялық зерттеу кезінде зат құрылысының қазіргі теориясының жобаларын және негізгі түсініктерін қолдана алуы тиіс;
* есеп нәтижелерін іс жүзінде алынған эксперименталды мәліметтермен салыстыруды түсіну тиіс;
* химиялық есептерді шешуде спектроскопиялық зерттеу әдістерін қолдану жайында мәлімет болуы тиіс;
* химиялық есептерді шешуде спектроскопиялық зерттеу әдістерін қолдану жайында мәлімет алуы тиіс.

3.5 Курстың пререквизиттері:
Бейорганикалық химия теориялық негіздері, элементтер химиясы
3.6 Курстың постреквизиттері:
физикалық химия.
3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
1кесте
Курс
Семестр
Кредиттер
ДР сағ.
СПС сағ.
ЗС сағ.
ОСӨЖ (сағ)
СӨЖ сағ.
Бар-лығы
сағ.
Қорытынды бақылау түрі
2
4
2
15
-
15
15
45
90
емтихан

4 ОҚУ ПӘННІҢ(МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ

2кесте
Тақырыбтардың атауы және олардың мазмұны
Сағат саны
1
2
1 МИКРОМОДУЛЬ <<молекулалардың құрылысы>>
Дәріс сабақтары
Кванттық химияның негізгі ұғымдары. Молекулалар стереохимиясы.
1
Симметрия теориясы. Топтар теориясына кіріспе.
2
Молекулалардың энергиялық күйлері. Молекулалық спектрлердің теориясы.
2
Молекулалардың айналмалы күйлері.
1
Молекулалардың тербелмелі күйлері.
1
Молекулалардың айналмалы-тербелмелі күйлері.
1
Молекулалардың электрондық күйлері.
1
Екі және көп атомды молекулалардың спектрлері.
2
Зертханалық сабақтар
Молекула симметриясы. Элементтердің симметриясын моделдерде табу. Симметрияның нүктелі топтары, симметрия топтары бойынша молекулалардың жіктелуі.
1
Топтар теориясының элементтері. Координаттардың аналық айналуы. Нүктелі топтардың сипаттау кестесі.
2
Электронды жұптардың валентті қабықшасының итерусі теориясы. АХmЕnтүрлі молекулалардың геометриясын табу және олардың нүктелі топтарын анықтау.
1
Молекуланың электрі дипольді мезеті. Полярлы және полярсыз молекулаларды және симметрия арқылы олардың изомерлерін анықтау.
1
Молекулалар поляризацияланудың полярлығы және анизотропиясы, молярлы рефракция. Молярлы рефракцияны есептеу.
1
Молекулалардың энергетикалық жағдайы. Молекулалардың айналуы және айналу жағдайы. Айналу спектрі бойынша молекулалардың параметрлерін есептеу.
1
Гармоникалық жақындаудағы және ангармоникалықты есепке алғандағы тебелмелі жағдайы. Қос атомды молекуланың диссоциялану энергиясын анықтау.
1
Молекулалардың тербелмелі-айналдыратын күй-жағдайы. Молекулалық параметрлердің есеп-қисабы.
1
Симметриямен белсенді тербелулердің анализ әдісімен ИК және КРС-спектрлерде белсенді тербелулерді анықтау.
1
Екі және көп атомды молекулалардың электрондық жағдайы, олардың сипаттамасы мен жіктелуі. Электронды толқынды функцияларының симметриясы.
1
2 МИКРОМОДУЛЬ <<ХИМИЯЛЫҚ БАЙЛАНЫС>>
Дәріс сабақтары
Комплексті қосылыстардағы химиялық байланыс. Комплексті қосылыстардың электрондық спектрлері.
2
Молекулалық орбитальдар теориясы. Оны органикалық және бейорганикалық заттар қасиеттерін сипаттауда қолдану. Химиялық байланыс. Қолданбалы кванттық химия.
2
Зертханалық сабақтар
Атомды термдер. Рассел-Саундерс байланысы.
1
Комплексті қосылыстардың спектроскопиясы. Оргел, Танабе-Сугано берген спектроскопиялық диаграммалары.
1
Топтар теориясын қолданып Хюккель берген қарапайым квантохимиялық есептеудің МО әдісі.
1
Альтернарлы емес көмірсутектердің дипольді мезетін, байланыстардың ретін, атомдардың зарядтарын, бос валенттіліктердің индексін есептеу. Хюккель берген қарапайым МО әдісі бойынша қасиеттерін анықтау.
1

5 СТУДЕНТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1. Электронды жұптардың валенттілік қабықшасының итерісу әдісі.
5.2. МО әдісіндегі стереохимия локализацияланғандар және делокализацияланғандар МО.
5.3. АХ2, АХ3, АХ4түрлі молекулалар үшін Уолша диаграммасы. Будандастыру туралы қазіргі күнгі ұсыну.
5.4. Классикалық теориядағы және кванттық механикадағы электрлік дипольді мезеті. Полярлы және полярсыз заттар.
5.5. Молекулярлы тұрақты шамалардың - дипольді мезет пен поляризацияланудың - заттардың макроскопиялық сипаттамасының (диэлектрлік өткізгіштік пен сыну көрсеткіші) арасындағы байланысы. Дебай және Клаузиус-Моссоти теңдеуі. Молекулярлы рефракция. Лоренц- Лоренц теңдеуі.
5.6 Рефракцияны есептеу эмпириялық схема және оны молекуланың құрылысын түсіндіру үшін қолдану. Аддитивтілік ережесі.
5.7. Молекуланың магниттік мезеті және магнитті төзімділік.
5.8Спектроскопия молекула - бөлшек энергиясының өзгеруін тізімге алатын әдіс ретінде. Молекулярлық спектроскопияның түрі және негізгі ұғымдары.
5.9Микротолқынды спектроскопия. Байланыстардың толқын ұзындығын анықтау. Изотопты эффект. Қатты еместіктің әсері.
5.10Негізгі жиілік, обертон.
5.11ИК және КРС-спектрлерінің айналмалы құрылысының Q, P, R-тармақтары.
5.12ИК және КРС-спектроскопияны органикалық, бейорганикалық және координатты қосылыстардың құрылысын зерттеу үшін қолдану.
5.13Органикалық химияда молекулалар құрылысын зерттеу үшін электронды спектроскопияны қолдану.
5.14Қолданбалы квантты химия. Хюккель берген қарапайым МО әдісі бойынша квантты-химиялық есептеулер.
5.15 Ароматтық ережелер, аннулендер. Альтернантты көмірсутектер.

* ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3 кесте
Тақырыбы
Көрнекті құралдар,
ТОҚ,
зертханалық тақталар (стенд)

Өздік меңгерілетін сұрақтар

Бақылау нысанасы

Дәрістер
Зертханалық
сабақтар

1
2
3
4
1
Кванттық химияның негізгі ұғымдары. Молекулалар стереохимиясы.
Молекула симметриясы. Элементтердің симметриясын моделдерде табу. Симметрияның нүктелі топтары, симметрия топтары бойынша молекулалардың жіктелуі.
Схема, сурет
Тепе-теңдік геометриялық конфигурация. Қолдану мысалдары. Сипаттама кестесі.
Кезектік бақылау
Симметрия теориясы. Топтар теориясына кіріспе.
Топтар теориясының элементтері. Координаттардың аналық айналуы. Нүктелі топтардың сипаттау кестесі.
Схема, кесте
Объект симметриясының элементі. Симметрия операциясы. Симметрияның нүктелік топтары.
Кезектік бақылау
Молекулалардың энергиялық күйлері. Молекулалық спектрлердің теориясы.
Электронды жұптардың валентті қабықшасының итерусі теориясы. АХmЕnтүрлі молекулалардың геометриясын табу және олардың нүктелі топтарын анықтау.
Сурет, кесте

Кезектік бақылау

Молекуланың электрі дипольді мезеті. Полярлы және полярсыз молекулаларды және симметрия арқылы олардың изомерлерін анықтау.
Диаграмма, схема
Полярлы және полярсыз заттар. Диполь мезетіжәне молекулалар симметриясы. Поляризацияланудың элипсоидыжәнемолекулалар симметриясы.

Молекулалар поляризацияланудың полярлығы және анизотропиясы, молярлы рефракция. Молярлы рефракцияны есептеу.
Графики, диаграмма
Рефракция есебінің аддитивті схемасы. Диамагниттыжәне парамагниттызаттар. ЯМР жағдайы және жоғары сыпайы құрылыс.

Молекулалардың айналмалы күйлері.
Молекулалардың энергетикалық жағдайы. Молекулалардың айналуы және айналу жағдайы. Айналу спектрі бойынша молекулалардың параметрлерін есептеу.
Кесте, плакат
Зееманды энергия деңгейлері. Бос энергиядан молекланы болдыратын энергетикалық критерий.
Кезектік бақылау
Молекулалардың тербелмелі күйлері.
Гармоникалық жақындаудағы және ангармоникалықты есепке алғандағы тебелмелі жағдайы. Қос атомды молекуланың диссоциялану энергиясын анықтау.
Схема, плакат

Кезектік бақылау
Молекулалардың айналмалы-тербелмелі күйлері.
Молекулалардың тербелмелі-айналдыратын күй-жағдайы. Молекулалық параметрлердің есеп-қисабы.
Кесте
Екі атомды молекуланың айналу жағдайы.
Кезектік бақылау

Симметриямен белсенді тербелулердің анализ әдісімен ИК және КРС-спектрлерде белсенді тербелулерді анықтау.
Кесте

Молекулалардың электрондық күйлері.
Екі және көп атомды молекулалардың спектрлері.
Екі және көп атомды молекулалардың электрондық жағдайы, олардың сипаттамасы мен жіктелуі. Электронды толқынды функцияларының симметриясы.
Сурет, кесте

Кезектік бақылау

Атомды термдер. Рассел-Саундерс байланысы.

Комплексті қосылыстардағы химиялық байланыс. Комплексті қосылыстардың электрондық спектрлері.
Комплексті қосылыстардың спектроскопиясы. Оргел, Танабе-Сугано берген спектроскопиялық диаграммалары.
Схема, сурет
Әрбір химиялық байланысқа қатысты парциалды қысым қосындысына тең молекула түзілуінің энтальпиясы.
Кезектік бақылау

Топтар теориясын қолданып Хюккель берген қарапайым квантохимиялық есептеудің МО әдісі.

Кристалдық өрістің теориясының негізгі жағдайлары. Лигандалардың әлсіз және күшті өрісі. КҚ бейнелеу үшін қолданылатын ВС әдісінің негізгі жағдайлары.

Молекулалық орбитальдар теориясы. Оны органикалық және бейорганикалық заттар қасиеттерін сипаттауда қолдану. Химиялық байланыс. Қолданбалы кванттық химия.
Альтернарлы емес көмірсутектердің дипольді мезетін, байланыстардың ретін, атомдардың зарядтарын, бос валенттіліктердің индексін есептеу. Хюккель берген қарапайым МО әдісі юойынша қасиеттерін анықтау.
Сурет, схема
Лигандаларының теориясының немесе МО теориясының негізгі жағдайлары.
Кезектік бақылау

7 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
Таблица 4
Оқулықтардың , оқу-әдістемелік құралдардың атауы
Дана (саны)
Студенттердің саны
Қамтамасыз етілу пайызы
Кухтин Б.А., Лобко В.Н. Строение вещества: Учебное пособие, Владимирский государственный университет, Владимир, 2003. - 76 с.
1
13
8
Папулов Е.Г., Левин В.П., Виноградова М.Г. Строение вещества в естественнонаучной картине мира: Учебное пособие, 2 часть. - Тверь: Тверский государственный университет, 2006. - 84 с.
1
13
8
Краснов К.С. Физическая химия. Кн. 1. Строение вещества. Термодинамика: Учебник для ВУЗов. - М.: Высшая школа, 2001. - 512 с.
1
13
8
Зимон А.Д. Физическая химия /Зимон А.Д.-М.,2000.
10
13
77
Яценко А. В.Лекции по общей химии. Стереохимия и строение молекул. - М., 2005. - 30 с.
1
13
8
Степанов Н.Ф. Квантовая механика и квантовая химия. - М.: Мир, 2001. - 519 с.
1
13
8
Лучинский Г.П. Курс химии.- М., 1985.
46
13
100
Гузей Л.С. Общая химия.- М., 1999.
1
13
8
Биологическая химия/Н.И.Ковалевской.- М., 2009.
10
13
77
КиселеваЕ.В. Сборник примеров и задач по физической химии.- М, 1985.
4
13
31
Карапетьянц М.Х., Дракин С.Н. Общая и неорганическая химия. - М.:Химия, 2000.
1
13
8
Краткий справочник физико-химических величин/С.-П.: <<Иван Федоров>>, 2003.
1
13
8

* ӘДЕБИЕТ
+ Негізгі әдебиет
o Кухтин Б.А., Лобко В.Н. Строение вещества: Учебное пособие, Владимирский государственный университет, Владимир, 2003. - 76 с.
o Папулов Е.Г., Левин В.П., Виноградова М.Г. Строение вещества в естественнонаучной картине мира: Учебное пособие, 2 часть. - Тверь: Тверский государственный университет, 2006. - 84 с.
o Краснов К.С. Физическая химия. Кн. 1. Строение вещества. Термодинамика: Учебник для ВУЗов. - М.: Высшая школа, 2001. - 512 с.
o Зимон А.Д. Физическая химия /Зимон А.Д.-М.,2000.
o Степанов Н.Ф. Квантовая механика и квантовая химия. - М.: Мир, 2001. - 519 с.
o Карапетьянц М.Х., Дракин С.Н. Общая и неорганическая химия. - М.: Химия, 2000.
8.2 Қосымша әдебиет
8.2.1 Яценко А. В.Лекции по общей химии. Стереохимия и строение молекул. - М., 2005. - 30 с.
8.2.2 Лучинский Г.П. Курс химии.- М., 1985.
8.2.3 Гузей Л.С. Общая химия.- М., 1999.
8.2.4 Краткий справочник физико-химических величин/С.-П.: <<Иван Федоров>>, 2003.
8.2.5 Биологическая химия/ Н.И.Ковалевской.- М., 2009.
8.2.6 Киселева Е.В. Сборник примеров и задач по физической химии.- М., 1985.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz