Файл қосу

Шешендік сөздердің құрылысы



ҚАЗАҚСТАН    РЕСПУБЛИКАСЫ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ  МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ  АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3-деңгейлі СМЖ
құжаты
                                       
                                   ПОӘК


ПОӘК 042-18-28.1.23/01-2013

                                   ПОӘК
        <<Мәнерлеп оқу және шешендік өнер>>
пәнінің студентке арналған жұмыс бағдарламасы

______ 2013 жылғы 
                             № 1 басылым 




           5 В 050117- Қазақ тілі мен әдебиеті
                     5 В 020500 <<Филология>>  
         <<Мәнерлеп оқу және шешендік өнер>>
                                       
          ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ
                                       
СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       

                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                  СЕМЕЙ
                                     2013
                                	Кіріспе
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Ақманова Ғ.Р. -  п.ғ.к., қазақ әдебиеті  кафедрасының аға оқытушысы.
_____________    <<___>> ___________20___ жыл.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1   Қазақ әдебиеті кафедрасының  отырысында  қаралып, талқыланды.
Хаттама     №___  <<___>> ___________20___ жыл.

Кафедра меңгерушісі _______________ Ақтанова А.С..

2.2  Филология   факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,  бекітілді.
Хаттама     №___  <<___>> ___________20___ жыл.

Төрағасы________________Еспенбетов А.С.                                                                              

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік  кеңесінде бекітілді.
Хаттама     №___  <<___>> ___________20 ___жыл.

ОӘК төрағасы   _________________Искакова Г.К. 

4  <<____>> __________  20___ж.  шыққан ПОӘК-нің 
№ 1 БАСЫЛЫМЫ  






                                Мазмұны

1  Қолданыс  аясы
2  Нормативтік сілтемелер
3  Жалпы ережелер
4  Оқу пәнінің мазмұны (модуль) 
5  Студенттің өздік жұмыстарының тақырыптары
6  Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7  Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
8  Әдебиеттер



                                       




                                       
                                       








1 ҚОЛДАНЫС АЯСЫ 

	Мәнерлеп оқу және шешендік өнер пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін студенттерге арналған пәннің жұмыс бағдарламасы қазақ тілі мен әдебиеті мамандығының студенттеріне арналған.

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР	
Осы Мәнерлеп оқу және шешендік өнер пәнінің студенттерге арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады: 
-  5В 020500 Филология: қазақ тілі мамандығының        бекітілген элективті пәндер катологы
- СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;
- ДП 042-08.10.12-2007 <<Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы>> құжаттық іс-жосығы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны
	Оқу- әдістемелік кешенінен Мәнерлеп оқу және шешендік өнер пәні бойынша оқу бағдарламасы және пәннің ОӘҚ тізбесі мен мазмұны кіреді. Осы тараулар курс бойынша дәрістердің тақырыптық жоспарын, семинар тақырыптарын, студенттердің оқытушының басшылығымен орындайтын жұмысы үшін тапсырмаларды қамтиды. 
3.2 Курстың  мақсаты:
	Мәнерлеп оқу арқылы студенттердің тіл ұстарту қабілетін арттырып, әдеби тілде дұрыс сөйлеуге машықтандыру, шешендік өнерге баулу.
	Сөз сөйлеу құдіретіне ие болу-адамның жер бетіндегі тіршілік атаулының бәрінен де жоғары екендігін танытатын қабілеттерінің бірі. Сөз адамдар арасындаы қатынас құралы. Осы орайда шешендік өнер пәнінің студент қауымына тигізер пайдасы өте зор. Өз ойын жүйелі, анық, нақты жеткізе білу үлкен өнер. Осы мақсатта шешендік өнер пәні ойды ұшқыр жеткізуіне зор мүмкіндік береді.
3.3 Курстың негізгі міндеттері: 
	Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу, ғылыми идеяларға сын көзбен қарап дәлелдей алу және концепциялар мен
теорияларды  талдай білуге дағдыландыру.
3.4. Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
- Қазақ әдебиеттануы ғылымының өзекті мәселелерін білуі керек;
- Алған білімдерін практикада қолдана білу;
- Теориялық талдау жасай алу;
-   Шешендік өнердің даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелерін түсіну;
- Өзіндік пікір айта алу;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.
3.5 Курстың пререквизиттері
3.5.1 Әдебиеттануға кіріспе 
3.5.2 ХХ ғасырдың алғашқы кезеңіндегі қазақ әдебиетінің тарихы (1900-1940)
3.6 Курстың постреквизиті:  
3.6.1 Әдебиет теориясы
3.6.2 Әдеби өлкетану

1 Кесте  -  Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Курс
Семестр
Кредит
Дәріс (сағ)
Тәж(сағ)
Лаб (сағ)
                                   ОСӨЖ
                                   (сағ)
СӨЖ
(сағ)
Бар
(сағ)
                             Бақылу түрі
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       3
                                       5
                                       3
                                      15
                                      15
                                       -
                                      30
                                      30
                                      90
                                емтихан
4 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
  Әріп 
бойынша
   баға жүйесі.
Ұпайдың
 санды
баламасы
Пайыздық
  Баға
Дәстүрлі
 жүйе 
бойынша
  баға.
   1
аттестация
Студенттердің
  жинайтын
    ұпайы


                                      А
     4,00
  95-100
 Үздік
  22-7
91-93,5
                                      А-
     3,67
   90-94        
 Өте жақсы
20-21
86-90
                                      В+
     3,33
   85-89      
Жақсы
  18-19
  81-85
                                      В
      3,00
    80-84
 Жақсы
    16-17
   76-80
                                      В-
       2,67
     75-79
  Жақсы
    14-15
    71-75
                                      С+
       2,33
     70-74
 Қанағаттанарлық

     13
    66-70
                                      С
     2,00
     65-69
Қанағаттанарлық

      12
    61-65
                                      С-
     1,67
    60-64
Қанағаттанарлық
      11
     56-60
                                      Д+
    1,33
 55-59
    өту ұпайы
   10
    51-55

                                      Д
     1,00
 50-54
     өту ұпайы
     9
      48-50
                                      Ғ
     0,00
  0-49
      өту ұпайы
      8
       47




Апта
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Дәріс
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
6
Семинар
20
20
20
20
20
20
20
20
3
20
20
20
20
20
20
ОСӨЖ
4
4
4
4
4
4
4
14
8
8
8
8
8
8
14
СӨЖ
2
2
2
2
2
2
2
6
3
3
3
3
3
3
8
Барлығы
32
32
32
32
32
32
32
46
37
37
37
37
37
37
48
Аралық бақылау







270






270
(540)


4 ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ)
                                                                                                                  2 Кесте 
    Тақырыптар атауы және олардың мазмұны
                              Сағат саны
                                       1
                                       
                         Дәріс сабақтары

1 модуль.     Мәнерлеп оқу және сөйлеу техникасы

1-тақырып.
Мәнерлеп оқудың сипаты мен мазмұны
Шешендік өнер және оқу пәні 

                                       2
2-тақырып. 
  Сөйлеу техникасы 
Сөйлемнің сазы, дауыс әуені
Шешендіктің өнердің тегі мен түрі

                                       2
2 модуль. Шешендік сөздердің мазмұны мен пішіні

                                       
3-тақырып. 
Интонацияның сөйлем құрылысына байланысы
Шешендік сөздердің мазмұны мен пішіні

                                       3
4-тақырып. 
Сөйлемнің интонациясына қарай түрлері
Шешендік өнердің негізгі сипаты 
Атақты үш шешен шығармалары

                                       3
3 модуль.  Шешендік өнердің жанрлық ерекшелігі

                                       
5-тақырып. 
Мәнерлеп оқу материалдары бойынша алдын ала жүргізілетін жұмыстар
Шешендік өнердің жанрлық ерекшелігі

                                       2
6-тақырып. 
Әртүрлі жанрдағы шығармаларды оқыту, өлең оқу және талдау
Шешендік сөздің ролі,тіл мәдениетін көтерудің негізгі шарттары, жинау зерттеу, жариялау, аудару

                                       2
7-тақырып. 
Мысал өлеңдерді оқу және түрлері
Шешендік сөздердің құрылысы

                                       1
8-тақырып. 
Ертегілерді оқу 
Қазақ ауыз әдебиетіндегі шешендік сөздер

                                       2
9-тақырып. 
Драмалық шығармаларды мәнерлеп оқу
Қазақтың би шешендерінің шешендік сөздері, олардың шешендік өнерді дамытуға қосқан үлестері
                                       2
10-тақырып. 
Мысал өлеңдерді мәнерлеп оқу. Әңгіме айтып беру түрлері
Абайдың шешендік сөздері

                                       2
11-тақырып. 
Әдеби шығарманы мәтінге жақындатып айтып беру және оның түрлері
Қазақ жазба әдебиетіндегі шешендік өнер
                                       2
12-тақырып. 
Әдеби шығарманы мәтінге жақындатып айтып беру
Шешендік сөздердегі бейнелеу құралдары
                                       2
4-модуль. Мәнерлеп оқудың тәрбиелік мәні
                                       
                                       
13-тақырып. 
Көлемді шығармаларды оқу, мәтінге жақындатып айтып беру
Бүгінгі күні шешендікті меңгеруге қойылатын талаптар

                                       2
14-тақырып. 
Көркем әдебиет шығармаларынан үзінділер оқу
Қазақ халқының билер сотындағы шешендік  сөздер
                                       2
15-тақырып. 
Мәнерлеп оқудың тәрбиелік мәні
Би-шешендердің шешендік сөздерінің тәрбиелік мәні

                                       1
                    Тәжірибелік сабақтар
                                       
1 модуль.     Мәнерлеп оқу және сөйлеу техникасы

1-тақырып.
Мәнерлеп оқудың сипаты мен мазмұны
Шешендік өнердің түрлері


                                       1
2-тақырып. 
Сөйлеу техникасы
Шешендіктің түрлері, тегі, өзіндік ерекшелігі
Қазақ тілін оқыту әдістемесінің ұстанымдары.
                                       1
2 модуль. Шешендік сөздердің мазмұны мен пішіні
                                       
3-тақырып. 
Интонацияның сөйлем құрылысына байланысы
Шешеннің сөйлеу мәдениеті
                                       1
4-тақырып. 
Сөйлемнің интонациясына қарай түрлері
Шешендік сөздерді қолданудағы әдіс- тәсілдер, шешендерге қойлатын талаптар
                                       1
3 модуль. Шешендік өнердің жанрлық ерекшелігі

                                       
5-тақырып. 
Мәнерлеп оқу материалдары бойынша алдын ала жүргізілетін жұмыстар
Шешендік сөздер мен айтыстар. Шешендік сөздер мен баталар 

                                       1
6-тақырып. 
Әртүрлі жанрдағы шығармаларды оқыту, өлең оқу және талдау
Шешендік сөздердің жиналуы, жариялануы, зерттелуі

                                       1
7-тақырып. 
Мысал өлеңдерді оқу және түрлері
Шешендік сөздегі тапқырлық, ұтқырлық, шешендік сөздердің стилі 

                                       1
8-тақырып. 
Ертегілерді оқу
Ауыз әдебиетіндегі шешендік сөз үлгілері

                                       1
9-тақырып. 
Драмалық шығармаларды мәнерлеп оқу
Ақындар мен билердің шешендік сөздері
                                       1
10-тақырып. 
Мысал өлеңдерді мәнерлеп оқу. Әңгіме айтып беру түрлері
Абай шығармаларындағы шешендік сөздер
                                       1
11-тақырып. 
Әңгімені мәтінге жақындатып айтып беру және түрлері
М. Жұмабаев <<Батыр Баян>>, С.Торайғыров <<Қамар сұлу>>, Ш.Құдайбердиев өлеңдері. М.Әуезовтың <<Абай жолы>>, <<Еңлік-Кебек>> шығармаларындағы шешендік өнер

                                       1
12-тақырып. 
Әдеби шығарманы мәтінге жақындатып айтып беру
Шешендік сөздердегі (теңеу, образ, эпитет, метафора, синекдоха, ирония, сарказм т.б.) бейнелеу құралдарының ерекшеліктері

                                       1
   4-модуль. Мәнерлеп оқудың тәрбиелік мәні
                                       
13-тақырып. 
Көлемді шығармаларды оқу, жақындатып айтып беру
Шешендекті меңгеруге қойлатын талаптар (шешендікті керек ететін жағдай, сойлеушінің позициясы, тақырып оның құрылымы т.б.)

                                       1
14-тақырып. 
Көркем әдебиет шығармаларынан үзінділер оқу
Қазақ халқының билер сотындағы шешендік  сөздер

                                       1
15-тақырып. 
Мәнерлеп оқудың тәрбиелік мәні
Би-шешендердің сөздерінің тәрбиелік мәні

                                       1
3  ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАРЫ
         <<Мәнерлеп оқу және шешендік өнер>> курсы негізінде   кәсіби білікті маман, шығармашыл тұлға дайындау, қажетті кәсіптік теориялық білім мен тиісті практикалық машық-дағдыларды қалыптастыру. Студенттерге    манерлеп оқу және шешендік өнердің қазақ әдебиетін оқыту процесінің ерекшеліктерін теориялық және практикалық тұрғыдан меңгерту. Кәсіби деңгейі жоғары, жан-жақты дамыған, білім нәрімен сусындаған, теориялық білімі терең, практикалық дағдысы қалыптасқан маман даярлау Студенттерге мәнерлеп оқу және шешендік өнердің теориялық негіздерін меңгерту.
4  КУРС ФОРМАТЫ
Аудиториялық уақытқа дәрістер, семинар сабақтары, оқытылған материалды талқылау және әртүрлі тапсырмаларды  орындау кіреді. Әрбір сабаққа студент әдебиеттің негізгі және қосымша қайнар көздерінің тізіміне сәйкес дайындалуы керек (негізгі бөлімдер мен бөлімшелер әрбір сабақта нақтыланады). Аралық бақылау жұмысында болмаған студенттер автоматты түрде 0 балл алады және бақылау жұмысын тапсыруға жіберілмейді. 
Негізгі ұғымдар дәрістерде ұсынылады және түсіндіріледі. Сабаққа қатысу және дәрісте  негізгі ұғымдарды, түсіндірмелерді және мәліметтерді  жазып алу студенттің міндеті болып табылады. Егер студент қандай да бір жағдайлармен дәріске қатыспаған жағдайда, дәрістің материалын топтағы басқа студенттен алуы керек. Оқытушы материалды бір де бір студентке дәрістің бір де бір уақытында босату себебіне қарамастан ұсынбайды. 
ОЖСӨЖ мақсаты  -  әдістеме   саласына байланысты зерттеу еңбектерді қарастыру. 
ОЖСӨЖ міндеттері келесілерді қарастырады:
* курстың методологиясы және зерттеу әдiстерi;
* әдістеме ғылымы және оның ерекшелiктерi туралы.
Студенттердің өздік жұмысы  -  бұл тұлғаның жеке танымды қызметі, ол өзіне тек қана алған білімін бекітіп қоймауы, сонымен қатар жеке тілдік тұжырым-ойлау процесі болып табылады. Өзіндік жағынан ол келешек маманның жаңа білімінің ашылуына, қалыптасуына жағдай жасайды.
Өздік жұмыс сонымен қатар студенттің максималды белсенділігін қарастырады және ол алған білімін ұйымдағы ғылыми зерттеу, қоғамдық және өндірістік қызметтерде көрінеді.

5  КУРС САЯСАТЫ 
Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып. жалпы саны шығарылады. Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырма, сабаққа қатысуы, СӨЖ, ОСӨЖ тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі  ұпай жиынтығы, кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі. Берілген тапсырманы уақытында орындау қажет. Тиісті  тапсырмалар сессияның соңғы аптасына дейін өткізілуі тиіс. Орташа ұпай жинақтай алмаған студент емтиханға жіберілмейді. Әрбір тақырыпты өтеу  міндеті, өтілген материалды меңгеру деңгейі тест, жатқа жазу, бақылау түрінде тексеріледі. Себепсіз сағат босатсаңыз қосымша шығармашылық жұмыс беріледі. Сабақтан екі рет кешігу бір рет сабақ босатқанға теңгеріледі.

6  БАҒАЛАУ САЯСАТЫ

<<Мәнерлеп оқу және шешендік өнер>>пәнінің ұпайларға бөлінуі
	
                                   Апта
                            Бақылау түрі
                             Барлық ұпай
                                Ескерту
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4

1-аптадан 8-апта аралығында дәріске қатысу
                                      30

                                       1
Семинар 
ОЖСӨЖ
СӨЖ
                                      15
                                      10
                                       

                                       2
Семинар 
ОСӨЖ
СӨЖ
                                      15
                                       
                                      25

                                       3
Семинар 
ОЖСӨЖ
СӨЖ
                                      15
                                      10
                                       

                                       4
Семинар 
ОЖСӨЖ 
СӨЖ 
                                      15
                                       
                                      25

                                       5
Семинар 
ОЖСӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                      10
                                       

                                       6
Семинар
ОЖСӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                       
                                      25

                                       7
Семинар 
ОЖСӨЖ 
СӨЖ
                                      27
                                      10
                                       

                                       8
Семинар 
ОСӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                       
                                      25

1-8 апта аралығындағы оқу нәтижесі бойынша қорытынды ұпай
                                      300

                                       
9-15 апта аралығында дәріске қатысу
                                      30

                                       9
Семинар
ОЖСӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                      10
                                       

                                      10
Семинар
ОЖСӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                       
                                      25

                                      11
Семинар
ОЖСӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                      10
                                       

                                      12
Семинар
ОЖСӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                       
                                      25

                                      13
Семинар
ОЖСӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                      10
                                       

                                      14
Семинар
ОЖСӨЖ 
СӨЖ
                                      15
                                       
                                      25

                                      15
Семинар 
ОЖСӨЖ 
СӨЖ 
                                      15
                                      10
                                       

9-15 апта аралығындағы оқу нәтижесі бойынша қорытынды ұпай
                                      300

Емтихан бойынша қорытынды ұпай
                                      400

Академиялық кезең бойынша қорытынды ұпай
                                     1000


* ӘДЕБИЕТТЕР
7.1. Негізгі әдебиеттер:
7.1.1. <<Мәнерлеп оқу>> С.Желдербаева 
7.1.2. <<Сахна тілі>> Д.Тұранқулова
7.1.3. <<Тіл біліміне кіріспе>> Т.Ақанов
7.1.4. <<Сөз өнері>> З. Қабдолов
7.1. 5. <<Өлең сөздің теориясы>> З.Ахметов 
7.1.6. <<Қазақ психологиясының тарихы>> Қ.Б.Жарықбаев
7.1.7. <<Актер шеберлігі және көркемсөз>> Д.Тұранқұлова 
7.1.8. <<Қазақтар қалай сөйлескен>> Ж. Қойлыш
7.1.9.  <<Әдебиет сабақтарында мәнерлеп оқу дағдыларын қалыптастыру>> Тілешева С.
7.1.10.  <<Мәнерлеп оқу>> Қожахметова Х.

Пәндер