Файл қосу

Формалдық тілдер мен грамматикалар



                                       
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы  мемлекеттік университеті
           Физика- математика  факультеті
                                       
                  3 деңгейдегі СМЖ құжаты
                                       
                                   ПОӘК
                                       
                                       
                                       
                                       
ПОӘК 042.39.1.61/01-2013
                                       
                                       
                                       
                                   ПОӘК
                      Оқытушыға арналған
<<Автоматтар және тілдер>> пәні бойынша оқу жұмыс бағдарламасы
                                 01.09.2010 ж
                              №1 басылым
                                 02.09.2013 ж
                              №2 басылым
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       







        <<Автоматтар және тілдер теориясы>>
           пәнін оқыту-әдістемелік кешені
                                       
5В060200 - <<Информатика>> мамандығына арналған
                                       
                                       
Оқытушыға арналған оқу  жұмыс бағдарламасы
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                  Семей
                                     2013
				Алғы сөз
         1 ҚұрастырЫЛДЫ
Құрастырған Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің    <<Информатика>> кафедрасының аға оқытушысы Жұмаханова Д.Ә. 
<<      >>                 2013 ж.

       2 Талқыланды
2.1. <<Информатика>> кафедрасының отырысында талқыланды 
Хаттама №  <<_____>> ___________ 2013 ж.

Кафедра меңгерушісі __________  Абишова А.А.

2.2. Физика  -  математика факультетінің  оқыту-әдістемелік бюросының отырысында  қарастырылды
Хаттама №   <<______>> __________ 2013 ж.

Төрайымы __________ Батырова Қ.А.

        3 МАҚҰЛДАНДЫ
Университеттің оқыту-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданып баспаға ұсынылды

Хаттама № ____ <<_________>> 2013 ж

Оқыту әдістемелік кеңесінің төрайымы______________Искакова Г.К.
         
        4  01.09.2010 ж.  № 1 басылым орнына    02.09.2013 №2 басылым енгізілді
















МАЗМҰНЫ
                                       
* Қолданылу облысы

* Нормативті сілтемелер

* Жалпы жағдайлар

* Оқытушыға арналған оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны

* Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары

* Пән бойынша оқу-әдістемелік карта

* Оқу-әдістемелік әдебиеттердің жабдықталу картасы

* Әдебиеттер


                                       

                      1. Қолданылу облысы
<<Автоматтар және тілдер теориясы>> пәні бойынша Оқыту-әдістемелік кешен  5В060200 -  <<Информатика>> мамандығының студенттеріне арналған. Комплекс студенттерді пәннің мазмұнымен, пәннің көкейкестілігі мен қажеттілігімен, курс саясатымен, оқу барысында үйренетін машықтармен таныстырады. Оқыту-әдістемелік комплекс пәнді оқыту үшін негізгі бағдар болып табылады.

                  * Нормативті сілтемелер
Бұл <<Автоматтар және тілдер теориясы>>  пәні бойынша Оқытушыға арналған оқу жұмыс бағдарламасы оқыту процесін келесі құжаттарда келтірілген талаптар мен ұсыныстарға сәйкес жүргізу үшін құрастырылған және  реттейді:
  + СТУ 042  -  РГКП  -  СГУ  -  8-2007 Университет стандарты <<Пәннің оқыту әдістемелік комплексін дайындауға жалпы талаптар>>;
  + ДП-042-08.10.10.12 - 2007 Құжатталған процедура <<Пәннің оқыту әдістемелік комплексінің құрылымы мен мазмұны>> 
Жалпы жағдайлар
3.1. Пәннің қысқаша мазмұны
	<<Автоматтар және тілдер теориясы>> пәні 5В060200-<<Информатика>> мамандығында оқитын студенттер үшін   информатика ғылымының жан- жақтылығымен танысуға мүмкіндік береді. Санау жүйелері, ақпараттық технологиялар ұғымдары және олардың түрлері мен мақсаттары дәріс сабақтарында беріледі  және олармен жұмыс істеу реті зертханалық сабақтарында көрсетіледі. 
3.2. Пәннің мақсаты
Курстың нақты мақсаты болып информатика пәнінің қолданылу аймағы негізінде қызметтегі  есептерді шешу және талдау үшін теориялық және практикалық түрде студенттерге кешенді білім беру. 
3.3. Пән міндеті:
Курстың негізгі міндеті  -  әртүрлі ақпараттық жүйелер үшін қазіргі заманғы ақпараттық модельдердің әдістерімен таныстыру. 
3.4. Пәнді оқып, аяқтаған студенттер білуі және орындай алуы керек:
3.4.1 информатика пәні ғылыми тұрғыдан қарау, оның жаңа заманғы  талаптарға сай болуын қамтамасыз ету;
3.4.2 ақпараттын қайта өнделуін, құрылу мүмкіндіктерін білу; 
3.4.3 ақпараттық технологиялар мен  жүйелер туралы хабардар болу;
3.4.4 цифрлық автоматтар және ішкі құрылымын қайта құрастыру; 
3.4.5  есепті шешу кезінде мадематикалық модельдерді қолдану мақсатын түсіну;
3.4.6 алгоритмдердің формальдық жазылуын білу;
3.4.8 ақпараттық модельдердің жұмыс істеу жетістіктерін меңгеру;
3.4.9 алгоритмдердің тиімділігі мен күрделілігін бағалай білу;
3.4.10 информатиканың семантикалық негізі туралы білу;
3.5. Пән  пререквизиттары: 
3.5.1. Математика;
3.5.2. Алгебра;
3.5.3. Программалау;
3.6.  Пән постреквизиттары:   
Программалау1, программалау 2, алгоритм теориясы, программалау технологиясы, мәліметтер құрылымы.

1-кесте. Оқу жоспарынан ақпарат
                                   Курс
                                Семестр
                                 Кредит
                                  Дәріс
                            Зертханалық
                                   ОСӨЖ
                                    СӨЖ
                                Барлығы
                            Бақылау түрі
                               (семестр)
                                       3
                                       7
                                       3
                                      15
                                      15
                                      45
                                      45
                                      135
                                Емтихан

4. Оқытушыға арналған оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны

2-кесте. Пән мазмұны. Сабақ тақырыптары бойынша сағаттардың  бөлінуі. 

    Тақырып атаулары және олардың мазмұны
                              Сағат саны
                             Әдебиеттер
                                       1
                                       2
                                       3
                         Дәріс сабақтары
Формалдық тілдер мен грамматикалар
Формалдық грамматика типтері Көпмағыналы грамматикалар
                                       2
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 
Мәнмәтінді-бос грамматикалар мен дүкендік автоматтар

                                       2
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1997
Шығару ағашы. Сол жақты және оң жақты шығарулар
                                       2
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1
Ауысуды мазмұндау тәсілдері мен түрлендірушілер
                                       2

Азаймалы (бәсеңдейтін) және өрмелі (жоғары көтерілуші) танушылар
                                       2
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1997
Атрибуттық трансляциялау грамматикалары  мен түрлендірушілер

                                       2
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1997
Автоматтардың құрылымдық синтезі
                                       2
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1997
Асинхронды автоматтар
                                       1
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1997
                      Зертханалық жұмысы
Қысқартылмайтын грамматикалар өзгеруі
                                       2
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1997
Дүкендік автоматтар жұмысы
                                       3
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1997
Ауысуды мазмұндау тәсілдері мен түрлендірушілер
                                       2
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1997
-грамматикаларын қолданумен жасалған      синтаксистік талдау
                                       4
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ
-атрибуттық трансляциялау грамматикалары.
                                       4
1.Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
2.Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 
5. Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
    5.1  Студенттің оқытушы басқаруымен өздік жұмыс тақырыптары  

СОӨЖ №1 -2 Логикалық алгебраның негізгі түсініктері.

СОӨЖ №2 Таңдау және іздеу алгоритмі

СОӨЖ №3  Сұрыптау

СОӨЖ №4 Детерминделмеген алгоритмдер.

СОӨЖ №5  Информатиканың семантикалық негізі

СОӨЖ №6 Арифметикалық операциялар

СОӨЖ №7  Теориялық информатика

СОӨЖ №8  Ақпарат түсінігі

СОӨЖ №9   Ақпараттық символдарды кодтау

СОӨЖ №10 Ақпаратты беру

       6. Пән бойынша оқу-әдістемелік карта

3-кесте. Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
                             Тақырыптар
Көрнекілік құрал, плакаттар, техникалық жабдық 
                Өзбетімен оқуға сұрақтар
                            Бақылау түрі
                         Дәріс сабақтары
                        Машықтану сабағы
                                       
                                       
                                       
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       5
Формалдық тілдер мен грамматикалар
Формалдық грамматика типтері Көпмағыналы грамматикалар
Қысқартылмайтын грамматикалар өзгеруі

1.Бірнеше мысалдар келтіріңіздер техникада, әртүрлі ғылымда информатиканың қолданылуы
2. Ақпараттар беру үшін қолданылатын үрдістерге мысал келтір, мәтінде көрсетілген сигналдармен байланысты болатындар
3.Сақталатын ақпаратты не себепті ақпараттық үрдіс деп атауға болмайды

Ауызша
Мәнмәтінді-бос грамматикалар мен дүкендік автоматтар

Дүкендік автоматтар жұмысы
                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады 
Ауызша
Шығару ағашы. Сол жақты және оң жақты шығарулар
Ауысуды мазмұндау тәсілдері мен түрлендірушілер
                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады 
2. Массивті, жазбаны кестені машықтану есебінін мысалдарын келтіріндер
Ауызша
Ауысуды мазмұндау тәсілдері мен түрлендірушілер
-грамматикаларын қолданумен жасалған      синтаксистік талдау
                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Азаймалы (бәсеңдейтін) және өрмелі (жоғары көтерілуші) танушылар
-атрибуттық трансляциялау грамматикалары.
                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Атрибуттық трансляциялау грамматикалары  мен түрлендірушілер


                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Автоматтардың құрылымдық синтезі

                                 Плакат
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Асинхронды автоматтар

                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Сұрақ
Моделдің әр түрі

                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Сұрақ
Желілердегі және графтағы алгоритмдер оптимизациясы

                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Сұрақ


                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Сұрақ


                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Сұрақ


                                       
1.Мәліметтер құрылымы қажетті
не себепті пайдаланылады
2. Мәліметтердің иерархиялық ұйымдастыру мысалдарын келтір 
Ауызша
Сұрақ
7.  Оқу-әдістемелік әдебиеттердің жабдықталу картасы
4-кесте. Оқу-әдістемелік әдебиеттердің жабдықталу картасы
Оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдардың аттары
                               Экз. саны
                         Студенттер саны
                             Жабдықталу
                                       %
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
Дмитриев, В.И. Прикладная теория информации.  -  М. : Высшая школа, 1989.  -   319 с.

                                       8
                                       6
                                      100
Игнатов, В.А. Теория информации и передачи сигналов.  -   М. : Радио и связь, 1991.  -   279 с.

                                       3
                                       6
                                      50
Перегудов, Ф.И., Ф.П. Тарасенко. Основы системного анализа   -   Томск: изд-во НТЛ,  1997.  -   396 с.
                                       3
                                       6
                                      50
                                       
                            8. Әдебиеттер


* Основы информатики и вычислительной техники/ А.Г. Гейн, В.Г. Житомирский, Е.В. Линецкий и др.  --  М.: Просвещение, 1991.
* Аветисян Р.Д., Аветисян Д.В. Теоретические основы информатики.  --  М.: РГГУ, 1997. 
* Дмитриев, В.И. Прикладная теория информации.  -  М. : Высшая школа, 1989.  -   319 с.
* Игнатов, В.А. Теория информации и передачи сигналов.  -   М. : Радио и связь, 1991.  -   279 с.
*   Первозванский, А.А. Курс теории автоматического управления: учеб. пособие .  -  М. : Наука, 1986.  -  300 с.
*   Перегудов, Ф.И., Ф.П. Тарасенко. Основы системного анализа   -   Томск: изд-во НТЛ,  1997.  -   396 с.
*  Рейуорд-Смит, В.Дж. Теория формальных языков. Вводный курс.  -   М. : Радио и связь, 1988.  -   129 с.

Қосымша әдебиеттер
* Савельев А.Я. Основы информатики: Учеб. Для вузов.  -  М.: Изд-во МГТУ им. Н.Э.Баумана, 2001  -  328 с., ил. (сер. Информатика в техническом университете)
* Вирт Н. Алгоритмы и структуры данных: пер. с англ.  -  2-е изд., испр.- СПб.: Невский Диалект, 2001.  -  352 с.: ил.
* Дж.Макконнелл. Анализ алгоритмов. Вводный курс.  -  М.: Техносфера, 2002.  -  304 с.
* БешенковС.А. Ракитина Е.А. Моделирование и формализация. Методическое пособие.  -  М.: Лаборатория Базовых Знаний, 2002.  -  336с.: ил.
* Кормен Т., Лейзерсон Ч., Ривест Р. Алгоритмы: построение и анализ, м: Центр непрер.матем. образ-я, 2000
* М.Д.Князева. Алгоритмика: от алгоритма к программе. КУДИЦ-ОБРАЗ- М.: 2006
* Информатика в понятиях и терминах.  --  М.: Просвещение, 1991. 
* Информатика. Энциклопедический словарь для начинающих.  --  М.: Педагогика  -  Пресс, 1994. 
* Бауэр Ф.Л., Гооз Г. Информатика. Вводный курс: В2 - х ч. Ч.2: Пер. с нем.  --  М.: Мир, 1990. 
* Решетников В.Н., Сотников А.Н. Информатика  --  что это?  --  М.: Радио и связь, 1989. 









































Пәндер