УМКД

Қазақ әдебиетінің сынының тарихы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3-деңгейлі СМЖ
құжаты

ПОӘК

ПОӘК 042-18-29.1.20/01-2013

ПОӘК
<<Шығыс әдебиеті тарихы>>
пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы

______ 2013 жылғы
№ 1 басылым

5 В 012100 : -<<Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті>> мамандығына арналған
<<Шығыс әдебиеті тарихы>> пәнінің
ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ
2013
Кіріспе

1 ӘЗІРЛЕГЕН
Сабырбаева Р.Қ. - филология ғылымдарының кандидаты.
_____________ <<___>> ___________20___ жыл.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Қазақ әдебиетінің кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.
Хаттама №___ <<___>> ___________20___ жыл.

Кафедра меңгерушісі _______________ Ақтанова А.С.

2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.
Хаттама №___ <<___>> ___________20___ жыл.

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілді.
Хаттама №___ <<___>> ___________20 ___жыл.

ОӘК төрағасы _________________Искакова Г.К.

4 <<____>> __________ 20___ж. шыққан ПОӘК-нің
№ 1 БАСЫЛЫМЫ

Мазмұны

1 Қолданыс аясы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің мазмұны (модуль)
5 өздік жұмыстарының тақырыптары
6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
8 Әдебиеттер

1 ҚОЛДАНЫС АЯСЫ
<<Шығыс әдебиеті тарихы>> пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы 5 В 012100 : -<<Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті>> мамандығының студенттеріне арналған

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Осы <<Шығыс әдебиеті тарихы>> пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;
- 5 В 012100 : -<<Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті>> мамандығының оқу-әдістемелік бөлім Кеңесінде, элективті пәндердің каталогінде бекітілді. № хаттама <<>> <<>> 201 ж.
бекітілген элективті пәндер каталогы;
- СТУ 042-ГУ-4-2013 Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;
- ДП 042-1.01.-2013 <<Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы>> құжаттық іс-жосығы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
Шығыс әдебиеті тарихы әдебиетінің мәні мен мазмұнын,оның дүниежүзілік әдебиеттегі орнын айқындай отырып,халықтар байланысы, тарихи тамырлардың бірлігі және оның әдебиеттігі көріністері туралы сөз қозғалады. Шығыс әдебиетінің қазақ әдебиетімен арақатанасы, бір-біріне тигізген әсерін, ежелгі қазақ әдебиетінің түрік тектес халықтар әдебиетімен тамырластығын көрсетеді. Шығыс әдебиетінің қазақшаға аударылуы, оның аудармашылары,Қазақстанда Шығыс әдебиеті туралы жүргізілген зерттеулер, шыққан кітап, мақалаларды сараптап, әдеби шығармалармен танысу, жұмыс істеу ерекшеліктері мен әдіс- амалдары қарастырылады.

<<Шығыс әдебиеті тарихы>> жоғары оқу орындарына қойылатын талаптар тұрғысынан ғылыми негізде және жылдар бойғы жинақталған бай іс-тәжірибелік нәтижелер мен әдістемелік тұжырымдар ескеріле отырып оқытылады. Сонымен қатар, Шығыс әдебиеті тарихының жүйесі, ерекшелік сипаттары көрсетіледі. Әр жылдарда құнды-құнды пікірлер айтқан көрнекті әдебиетшілердің еңбектеріне де назар аударылады. Шығыс әдебиеті тарихы мен теориялық тамырларын студенттер дәрістерді тыңдау үстінде қандай мәселелердің қозғалып жатқанын адаспай дұрыс аңғарып отыруы аса маңызды жай. Сондықтан, бағдарламаның тақырыптарының бір-бірінің заңды жалғасындай болып шығуына жете көңіл бөлінді. Мазмұн сабақтастығы, мәселелердің туындау рет-реттілігі сақталды.
<<Шығыс әдебиеті тарихы>> бакалавриат сатысының 4-курсында жүргізіліп, дәрістік және семинар түрлерін қамтиды.

3.2 Пәнді оқытудың мақсаты:
<<Шығыс әдебиеті тарихы>> курсының негізгі мақсаты - <<Шығыс әдебиеті тарихы>> пәні бойынша тарихи тағдырлас, өзара байланысты түркі тектес халықтар әдебиетінің тамыры терең байланысын, дәстүр жалғастығын, бір-біріне әсерін, шығармаларының идеялық, көркемдік ерекшелігін, жалпы даму заңдылығын таныту;
Дүние жүзілік мәдениеттің құрамдас озық үлгілерін құрайтын көптеген халықтардың әдеби шығармаларымен таныстыру, оны талдай, саралай білуге үйрету;
Осы пәнді оқу кезінде алған білімі негізінде қазақ әдебиеті шығармаларын басқа халықтар әдебиетімен салыстыра бағалай білуге дағдыландыру;
Әдебиеттің эстетикалық категориялары туралы студент білімін кеңейте отырып, оны дүние жүзілік әдебиет байлығына бағыттау;
Басқа халықтар әдебиетінің қазақ тіліне аударылу дәрежесін, жариялануын, зерттелуін және осы жолдағы жетістігі мен кемшілігін талдай, зерттей білу.
3.3 Пәнді оқытудың міндеттері:
<<Шығыс әдебиеті тарихы>> халықтардың фольклоры мен әдебиетінен жан-жақты терең білім беру;
Көптеген халықтар әдебиетін салыстыра оқыту үстінде дүние жүзілік әдебиетке тән заңдылықтарды түсіне, ажырата, саралай білуге машықтандыру;
Әрбір халықтың әдебиетінің тарихына, бүгінгі жеткен жетістігіне сын көзбен қарай білуге, бұл тұрғыдағы өз ойын айта білуге үйрету;
Шығыс әдебиеті тарихы әдебиетінің бүгінгі күні қазақ әдебиетіне аударылу дәрежесін түпнұсқалармен салыстыра оытырып бағалауға машықтандыру.

3.4 Оқыту нәтижесі:
Пәнді оқыту нәтижесінде студенттер білуге тиіс:
Шығыс әдебиетін терең білу болашақ әдеби шығармашылық, әдеби аударма жұмысымен шұғылданатын мамандарға жан-жақты білім алудың тиімді жолы.

Білімге, икемділікке және дағды-машықтарға қойылатын талаптар
Шығыс әдебиеті тарихынан берілетін білім парасаттылық, зиялылық негізінде студенттердің интеллектуалдық мүмкіндігін артыратын тұрақты, іргелі білім бола алады.
3.5 Курстың пререквизиттері:
<<Шығыс әдебиеті тарихы>> курсын меңгеру үшін келесі пәндерді қосымша оқу қажет:
-Әдебиеттануға кіріспе;
- Қазақ халық ауыз әдебиеті;
- Қазақ әдебиеті тарихы
- Шетел әдебиеті
3.6 Курстың постреквизиті:
- Әдебиет теориясы;
- Қазақ әдебиетінің сынының тарихы

3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
1 Кесте
Курс
Семестр
Кредит
ДС (сағ)
СПС (сағ)
Лаб. (сағ)
ОСӨЖ
(сағ)
СӨЖ(сағ
Барл.
(сағ)
Бақылу түрі
3
5
3
30
15
-
22,5
67,5
135
емтихан

4 ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ)
2 Кесте
Тақырыптар атауы және олардың мазмұны
Сағат саны
Дәріс сабақтары

1-тақырып. Рудаки Әбілхасан ( 860-941). Өмірі мен шығармалары. Бәйттері, оның тақырыбы, көркемдігі. Тәжік әдебиеті тарихындағы орны. Басқа халықтар әдебиетіне тигізген әсері.

3
2-тақырып. Фирдосуи Абылқасым. Өмірі мен шығармалары. <<Шахнаме>> дастаны, оның сюжеті тақырыбы, көркемдігі, бас кейіпкерлері. <<Шахнаме>> дастанының дүние жүзілік мәні, басқа халықтар әдебиетіне тигізген әсері. <<Шахнаменің>> қазақ тіліне аударылуы, жариялануы, зерттелуі.

3
3-тақырып. Абу Али ибн Сина ( Авиценна). Өмірі мен шығармалары. Оның медицинаға, философияға, этикаға арналған трактаттары. Төрттағандар, олардың көркемдігі. Рудаки мен Фирдоуси өлеңдеріндегі философиялық ойларды жаңа биікке көтеруі.

3
4-тақырып.
Низами Ганжауи ( 1141-1209) өмірі мен шығармалары. Азербайжан халқының қоғамдық, әдеби, мәдени өміріндегі Низамидің орны. Низами шығармаларының дүниежүзілік мәні. Шығыс халықтарының әдебиетіне Низами шығармаларының әсері. Низамидің <<Хамса>> (бес дастан) шығармасы. (<<Сырлар қазынасы>>, <<Қысрау - Шырын>>, <<Ләйлі -Мәжүн>>, <<Жеті ару>>, <<Ескендір -наме>>).

3
5-тақырып. Хафиз өмірі мен шығармалары. Ғазелдерінің тақырыбы, көркемдігі. Оның шығармаларының дүниежүзілік әдебиет тарихындағы орны. Хафиз шығармаларының қазақ тіліне аударылуы, жариялануы, зерттелуі.
Насри - Хисрау

3
6-тақырып. Жәми Әбдірахман өмірі мен шығармалары. Ғазелдері, сопылық поэзияны насихаттауы. <<Бахаристан>>, <<Жетілік>>, поэмалары, олардың тақырыбы, көркемдігі.
Адамгершілік, қайырылымдылық, адалдық туралы өлеңдері. <<Бес қасиет>> өлеңінің көркемдігі.
Жәми шығармаларының қазақ поэзиясына әсері, аударылуы, жариялануы
3
7-тақырып. Омар Хаям өмірі мен шығармалары. Рубаяттарының тақырыптары, көркемдігі. Омар Хаям төрттағандарындағы философиялық ой, гуманизм.

3
8-тақырып. Саади Саади өмірі мен шығармалары. Газелдері, <<Жанит>>, <<Гүлстан>> поэмалары, олардың сюжеті, көркемдігі.
Саадидің дүниежүзі әдебиеті тарихындағы орны. Қазақ тіліне шығармаларының аударылуы, жариялануы, зерттелуі

3
9-тақырып. Әлішер Науаи ( 1441-1501) өмірі мен шығармалары. Қоғамдық, философиялық көзқарасы. Газалдары <<Төрт кітап>> шығармасы. Шығармаларының тақырыбы, көркемдігі. <<Хамсаның>> орны, көркемдігі, басқа халықтар әдебиетіне әсері, дидактикалық тәлімі.
<<Фархад - Шырын>> дастаны. Сюжеті, көркемдігі.
<<Ләйлі- Мәжүн>> дастаны. Сюжеті, көркемдігі.
<<Хайратул әбрар>> ( Жақсыларды таң қалдыру үшін) дастаны. Сюжеті, көремдігі.
<<Ескендір қорғаны>> дастаны. Сюжеті, көремдігі

10-тақырып. Мұхаммед Физули (1494-1556). Ақынның өмірі мен шығармашылығы. Лирикалық шығармалары мен <<Ләйлі - Мәжүн>> поэмасы. Бұл поэманың Низами дастанымен үндестігі, ерекшелігі. Азербайжан классикалық әдебиетіндегі Физули дәстүрі және орны
3
Барлығы 30

Тәжірибелік сабақтар

2
2-тақырып. Фирдосуи Абылқасым. Өмірі мен шығармалары. <<Шахнаме>> дастаны, оның сюжеті тақырыбы, көркемдігі, бас кейіпкерлері. <<Шахнаме>> дастанының дүние жүзілік мәні, басқа халықтар әдебиетіне тигізген әсері. <<Шахнаменің>> қазақ тіліне аударылуы, жариялануы, зерттелуі.

2
3-тақырып. Абу Али ибн Сина ( Авиценна). Өмірі мен шығармалары. Оның медицинаға, философияға, этикаға арналған трактаттары. Төрттағандар, олардың көркемдігі. Рудаки мен Фирдоуси өлеңдеріндегі философиялық ойларды жаңа биікке көтеруі.

1
4-тақырып. Низами Ганжауи ( 1141-1209) өмірі мен шығармалары. Азербайжан халқының қоғамдық, әдеби, мәдени өміріндегі Низамидің орны. Низами шығармаларының дүниежүзілік мәні. Шығыс халықтарының әдебиетіне Низами шығармаларының әсері. Низамидің <<Хамса>> (бес дастан) шығармасы. (<<Сырлар қазынасы>>, <<Қысрау - Шырын>>, <<Ләйлі -Мәжүн>>, <<Жеті ару>>, <<Ескендір -наме>>).

2
5-тақырып. Хафиз өмірі мен шығармалары. Ғазелдерінің тақырыбы, көркемдігі. Оның шығармаларының дүниежүзілік әдебиет тарихындағы орны. Хафиз шығармаларының қазақ тіліне аударылуы, жариялануы, зерттелуі.
Насри - Хисрау

2
6-тақырып. Жәми Әбдірахман өмірі мен шығармалары. Ғазелдері, сопылық поэзияны насихаттауы. <<Бахаристан>>, <<Жетілік>>, поэмалары, олардың тақырыбы, көркемдігі.
Адамгершілік, қайырылымдылық, адалдық туралы өлеңдері. <<Бес қасиет>> өлеңінің көркемдігі.
Жәми шығармаларының қазақ поэзиясына әсері, аударылуы, жариялануы

1
7-тақырып. Омар Хаям өмірі мен шығармалары. Рубаяттарының тақырыптары, көркемдігі. Омар Хаям төрттағандарындағы философиялық ой, гуманизм.

1
8-тақырып. Саади өмірі мен шығармалары. Газелдері, <<Жанит>>, <<Гүлстан>> поэмалары, олардың сюжеті, көркемдігі.
Саадидің дүниежүзі әдебиеті тарихындағы орны. Қазақ тіліне шығармаларының аударылуы, жариялануы, зерттелуі

1
9-тақырып. Әлішер Науаи ( 1441-1501) өмірі мен шығармалары. Қоғамдық, философиялық көзқарасы. Газалдары <<Төрт кітап>> шығармасы. Шығармаларының тақырыбы, көркемдігі. <<Хамсаның>> орны, көркемдігі, басқа халықтар әдебиетіне әсері, дидактикалық тәлімі.
<<Фархад - Шырын>> дастаны. Сюжеті, көркемдігі.
<<Ләйлі- Мәжүн>> дастаны. Сюжеті, көркемдігі.
<<Хайратул әбрар>> ( Жақсыларды таң қалдыру үшін) дастаны. Сюжеті, көремдігі.
<<Ескендір қорғаны>> дастаны. Сюжеті, көркемдігі

2
10-тақырып. Мұхаммед Физули (1494-1556). Ақынның өмірі мен шығармашылығы. Лирикалық шығармалары мен <<Ләйлі - Мәжүн>> поэмасы. Бұл поэманың Низами дастанымен үндестігі, ерекшелігі. Азербайжан классикалық әдебиетіндегі Физули дәстүрі және орны

1
Барлығы
15

ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
1<<Шахнаме>> дастаны, оның сюжеті тақырыбы
2 Низамидің <<Хамса>> (бес дастан) шығармасы
3. <<Сырлар қазынасы>>,
4.<<Қысрау - Шырын>>,
5.<<Ләйлі -Мәжүн>>,
6. <<Жеті ару>>,
7.<<Ескендір -наме>>.
8. Жанит>>, <<Гүлстан>>дастандары
9. Төрт кітап>> шығармасы.
10<<Фархад - Шырын>> дастаны. Сюжеті, көркемдігі.
11<<Ләйлі- Мәжүн>> дастаны. Сюжеті, көркемдігі.
12<<Хайратул әбрар>> ( Жақсыларды таң қалдыру үшін) дастаны. Сюжеті, көркемдігі.
13.<<Ескендір қорғаны>> дастаны. Сюжеті, көремдігі
14. <<Ләйлі - Мәжнүн>> поэмасы
15.Абай және Шығыс
16.Шәкәрім және Шығыс
17.Мәшһүр-Жүсіп Көпеев және Шығыс
18 <<Сәбғәй сәйәр>> дастаны
19. <<Жүсіп-Зылиха>>дастаны
20 <<Таһир-Зуһра>> дастаны

6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3-Кесте
Дәріс сабағының
тақырыбы
Семинар сабағының тақырыбы
Көрнекі құралдар, плакаттар, лаборатория-лық стендтер
Өз бетімен дайындалу сұрақтары
Бақылау түрі
1
2
4
5
6
1. Рудаки Әбілхасан ( 860-941). Өмірі мен шығармалары.
1. Рудаки Әбілхасан ( 860-941). Өмірі мен шығармалары. тарихындағы орны.
Дәріс тезисі, сызба нұсқа слайдтар
Рудаки Әбілхасан Басқа халықтар әдебиетіне тигізген әсері
конспект
2. Фирдосуи Абылқасым. Өмірі мен шығармалары.
2. Фирдосуи Абылқасым. Өмірі мен шығармалары.
Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде
<<Шахнаме>> дастаны, оның сюжеті тақырыбы, көркемдігі, бас кейіпкерлері.
реферат
3. Абу Али ибн Сина ( Авиценна). Өмірі мен шығармалары.Рудаки мен Фирдоуси өлеңдеріндегі философиялық ойларды жаңа биікке көтеруі.

3. Абу Али ибн Сина ( Авиценна). Өмірі мен шығармалары. Рудаки мен Фирдоуси өлеңдеріндегі философиялық ойларды жаңа биікке көтеруі.

Дәріс тезисі, слайд
Оның медицинаға, философияға, этикаға арналған трактаттары. Төрттағандар, олардың көркемдігі.
Ауызша
4. Низами Ганжауи ( 1141-1209) өмірі мен шығармалары
4. Низами Ганжауи ( 1141-1209) өмірі мен шығармалары
Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде

Низами Ганжауи ( 1141-1209) өмірі мен шығармалары
жаттау
5. Хафиз өмірі мен шығармалары. Ғазелдерінің тақырыбы, көркемдігі.
5 Хафиз өмірі мен шығармалары. Ғазелдерінің тақырыбы, көркемдігі.
Дәріс тезисі кесте слайд түрінде

Хафиз өмірі мен шығармалары. Ғазелдерінің тақырыбы, көркемдігі.
талдау
6. Жәми Әбдірахман өмірі мен шығармалары.
6. Жәми Әбдірахман өмірі мен шығармалары.
Дәріс тезисі таблица слайд түрінде
Ғазелдері, сопылық поэзияны насихаттауы
эссе
7. Омар Хаям өмірі мен шығармалары
7. Омар Хаям өмірі мен шығармалары
Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде
Омар Хаям өмірі мен шығармалары
жаттау
8. Саади өмірі мен шығармалары. Газелдері, <<Жанит>>, <<Гүлстан>> поэмалары, олардың сюжеті, көркемдігі.

8. Саади өмірі мен шығармалары. Газелдері, <<Жанит>>, <<Гүлстан>> поэмалары, олардың сюжеті, көркемдігі.

Дәріс тезисі, мысалдарды ноутбуктан көрсету
Саадидің дүниежүзі әдебиеті тарихындағы орны. Қазақ тіліне шығармаларының аударылуы, жариялануы, зерттелуі

Ауызша

9. Әлішер Науаи ( 1441-1501) өмірі мен шығармалары. Қоғамдық, философиялық көзқарасы.
9. Әлішер Науаи ( 1441-1501) өмірі мен шығармалары. Қоғамдық, философиялық көзқарасы.
Дәріс тезисі, кесте-слайд
Әлішер Науаи ( 1441-1501) өмірі мен шығармалары. Қоғамдық, философиялық көзқарасы.
талдау
10 Мұхаммед Физули (1494-1556). Ақынның өмірі мен шығармашылығы.
10. Мұхаммед Физули (1494-1556). Ақынның өмірі мен шығармашылығы.
Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде
Мұхаммед Физули (1494-1556). Ақынның өмірі мен шығармашылығы.
Ауызша

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

Кесте 4 - Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы
Саны
Студенттердің саны
Қамтамасыз ету пайызы
1
2
3
4
Бердібаев Р Жұлдыздар жарығы - Алматы-Білім,
1
11
9%
Сөз зергерлері - Алматы. Қазақстан 1966-450 б.
1
11
9%
Бердібаев Р. Гүлстан бұлбұлдары. Алматы: Жазушы, 1970
4
11
36%
Шығыс жұлдыздары. Алматы, 1973-2005
1
11
9%

8.ӘДЕБИЕТТЕР
* Бердібаев Р Кәусар бұлақ - Алматы: 1989
* Бердібаев Р. Түркі әдебиет әлеміндегі ортақ сарындар\\ Жұлдыз,1993 №8
* Сөз зергерлері - Алматы. Қазақстан 1966-450 б.
4.Бердібаев Р. Гүлстан бұлбұлдары. Алматы: Жазушы, 1970
5.Ұмытылмас есімдер. Алматы: Қазақстан, 1994-224б.
6.Шығыс жұлдыздары. Алматы, 1973-2005
7. Күмісбаев У. Ізтилеуов и его поэма <<Шахнаме>>-Алматы, 1994-2010
8. Бердібаев Р Жұлдыздар жарығы - Алматы-Білім,2000
Қосымша әдебиеттер:
* Гуругли- Москва, главн. Редак. Восточной литературы,1987-702 с.
* Фирдауси . Кей Хосрау- Алматы. 1972
* Фирдауси. Шахнаме- Алматы. Жазушы, 1962
* Сағди М. Жәннат. Алматы: Жазушы, 1981-332
* Лахути. Шығыс саздары. Алматы: Жазушы, 1981-332
* Жәми Ә. Өлеңдері мен дастандары. Алматы, 1960
* Айни С, Дахунда. Алматы: Жазушы, 1970
* СССР халықтар әдебиеті. Алматы , 1976

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz