Файл қосу

Тілдің анықтамасы



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИИНСТРЛІГІ
 СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ  ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
                     СМК 3 деңгейлі құжаты
                                   ПОӘК
                                       
                       ПОӘК   042-18-26.1.09/02 2013
Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы 
<<Тіл біліміне кіріспе>>
Баспа №1    2013ж.



                                ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

                                <<Тіл біліміне кіріспе>> пәні бойынша
                                   5В011900 <<Шет тілі: екі шет тілі>>
                                   мамандығына арналған


                                       
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН   ПӘННІҢ  ЖҰМЫС  БАҒДАРЛАМАСЫ











Семей
                                     2013
                                       
                                       	
                                Алғы сөз

ҚҰРАСТЫРҒАН _____________<<  >>қыркүйек 2013ж,КабдрахмановаУ.Б.<<Шетел филологиясы>> кафедарасының аға оқытушысы,  Семей қаласының  Шәкәрім атындағы мемелекеттік  университеті                                                                  
   
2 .КЕЛІСІЛДІ
2.1 Шетел  филологиясы кафедрасының  отырысында  қаралып, талқыланды.
Хаттама     №_1__  <<_03__>> 09_2013_жыл.
Кафедра меңгерушісі: _______________ Исмаилова.Г.К.    
2.2  Филология   факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,  бекітілді.
Хаттама     №_1__  <<_11__>> 09 -2013_жыл.
Төрайымы_________________Муканова К.К.                                                                               
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік  бюросында бекітілді.
Хаттама     №__1_  <<_18__>> _09_2013жыл.                     
Бірінші  проректор_________________Искакова  Г.К.
4 . №2 басылым <<13 >> 09_2013 шыққан ПОӘК-нің орнына




                                         
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       

                                Мазмұны

1
Жалпы мәлімет,ережелер
4-5
2
Пәннің мазмұны және сағаттарды сабақ түріне шағу.
5-6
3
 Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулықтары.
6-7
4
Курс саясаты мен форматы
7
5
Бағалау саясаты
7-8
6
СОӨЖ және СӨЖ тақыптары 
9-10
7
Әдебиеттер (негізгі және қосымша)

10















































1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
  + Оқытушы туралы жалпы мәлімет:
Кабдрахманова У.Б.
Кафедра: Шетел филологиясы
Кафедраның мекен-жайы : Шугаева 154;  321- бөлме
Ақпараттық  қатынас:  телефон : 51-56-12
Кафедрада болатын уақыты: дүй.:900-17.00; сей.:9.00-17.00; сәр.:9.00-1700; бей.:9.00-17.00; жұм.9.00-17.00.
Сабақ өтетін орын: 314 аудитория
Кредит саны: 2       
1.2. Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
1 Кесте  -  Оқу жоспарынан көшірме
Курс
Семестр
Кредит
Дәріс(сағ)
Тәж (сағ)
Бағ. (сағ)
ОСӨЖ
(сағ)
СӨЖ(сағ
Бар
(сағ)
Бақылу түрі
1
2
2
15
15

30
30
90
Емтихан

1.3. Пәннің қысқаша мазмұны
Тілді талдаудың негізгі әдістері, оларды практика жүзінде қолдануға шыңдалу. Тіл білімі тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелері.
1.4. Осы курстың  мақсаты: 
           Лингвистикалық ойлау қабілетін қалыптастыратын жалпы методологиялық сипаттағы күрделі  мәселелерді түсіну, тілдің мәні және тіл бөлшектерінің семиологиялық табиғаты, тілдің дамуы мен коммуникативтік қызметі, тіл- ойлау- ақиқат, тіл және қоғам, басқа да коммуникативтік құралдар мәселелерін танып білу.
1.5. Курстың негізгі міндеттері: 
Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу, ғылыми идеяларға сын көзбен қарап дәлелдей алу және концепциялар мен
теорияларды  талдай білуге дағдыландыру.

1.6. Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
-  тіл білімінің өзекті мәелелерін білуі керек;
- Алған білімдерін практикада қолдана білу;
Тілді талдаудың негізгі әдістерін меңгеру керек;
- Теориялық талдау жасай алу;
- Тіл білімі тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелерін түсіну;
- Өзіндік пікір айта алу;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.
1.7. Курстың пререквизиттері
 <<Қазіргі қазақ тілі>>,  <<Психология>>,  <<Логика>>.
1.8. Курстың постреквизиті:  
Пәнді меңгеруге төмендегідей қосымша білім көздері  көмектеседі:
 <<Қазіргі қазақ тілі>>, <<Қазақ тілін оқыту әдістемесі>>

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САҒАТТАРДЫ САБАҚ ТҮРІНЕ ШАҒУ
2 Кесте  -  Пәннің мазмұны. Сағаттарды сабақ түріне шағу
№

                                       
                              Сағат саны
                             Әдебиеттер

                             Тақырыптар
Дәріс
 ТС   
СО
ӨЖ

СӨЖ


1.



1.Тіл білімі және оның басқа ғылымдармен байланысы.
Тілдің қоғамдық мәні. 2.Тілдің анықтамасы. Тіл және ойлау. Тілдің таңбалық сипаты.
Лексикология. Түрлері мен салалары. Сөз  және оған тән белгілер.
3
3



                                       



                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
1.Аханов К. Тіл  білімінің  негіздері. Алматы,1973;  1994
2.Қордабаев . Т.   Жалпы  тіл  білімі  .  Алматы, 1999.
3.Қалиев .Б.    Жалпы  тіл  білімі .  Алматы,  2000.
4.Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .  Алматы, 1996.



2.


Сөз мағынасының өзгеру себептері. Омонимдер. Синонимдер. Антонимдер. Этимология.
Тілдің сөздік құрамы. Сөздік құрам және оның дамуы. Кірме сөздер.Терминдер және терминология. Фразеология. Фразеологиялық оралым. Пайда болуы, басты белгілері.
3
3



                                       



                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
1.Аханов К. Тіл  білімінің  негіздері. Алматы,1973;  1994
2.Қордабаев . Т.   Жалпы  тіл  білімі  .  Алматы, 1999.
3.Қалиев .Б.    Жалпы  тіл  білімі .  Алматы,  2000.
4.Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .  Алматы, 1996.
5. Соссюр  Ф. де  Труды  по  языкознанию. М, 1977.



3.
Фонетика, оның салалары. Дыбыстау  мүшелері. Тіл дыбыстары. Сөйлеудің фонетикалық жақтан мүшеленуі. Сингармонизм. Ассимилияция, диссимиляция.Грамматика. Оның салалары. Түбір морфема. Аффикстік морфема
3
3



                                       



                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
1.Аханов К. Тіл  білімінің  негіздері. Алматы,1973;  1994
2.Қордабаев . Т.   Жалпы  тіл  білімі  .  Алматы, 1999.
3.Қалиев .Б.    Жалпы  тіл  білімі .  Алматы,  2000.
4.Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .  Алматы, 1996.
4.
Грамматикалық тәсілдер (бірігу, тәсілі,қосарлану тәсілі .Грамматикалық форма. Грамматикалық категория. Сөз таптары. Олардың классификациясы.
3
3



                                       



                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
1.Аханов К. Тіл  білімінің  негіздері. Алматы,1973;  1994
2.Қордабаев . Т.   Жалпы  тіл  білімі  .  Алматы, 1999.
3.Қалиев .Б.    Жалпы  тіл  білімі .  Алматы,  2000.
4.Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .  Алматы, 1996.Г.М., Москва <<Высшая школа>>, 

5.
Синтаксис мәселелері. Сөз тіркесі. Сөйлем. Сөйлем түрлері. Тілдің шығуы және тілдердің жасалуы мен дамуы. Тілдердің классификациясы.                                             

3
3



                                       



                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       6
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
1.Аханов К. Тіл  білімінің  негіздері. Алматы,1973;  1994
2.Қордабаев . Т.   Жалпы  тіл  білімі  .  Алматы, 1999.
3.Қалиев .Б.    Жалпы  тіл  білімі .  Алматы,  2000.
4.Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .  Алматы, 1996.




Барлығы:
15
15

                                       
30


30

                                                                               




3 ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАРЫ
Студент <<Тіл біліміне кіріспе>> пәнінде тәжірибе жүзінде кең қолданылатын, әрі жан-жақты игерілген тілді талдаудың негізгі әдістерін білуі қажет. Ғылыми ой-өрісті қалыптастыруда тіл білімі тарихының ғылыми білім ретінде пайда болуы ерекше роль атқарады. Лингвистика ілімі қазіргі теорияның тіл білімі ғылымының әр сатысындағы философиялық дүниетаныммен және ғылыми методологиялық таныммен терең байланысын, тіл теориясының әр түрлі мектептерге, бағыттарға және концепцияларға тән процестерге тәуелділігін түсінуге мүмкіндік береді. Лингвистика ілімі тарихы әр кезеңдегі ғылым алдына қоятын қоғамдағы әлеуметтік-мәдени шарттардың шектес ғылымдармен және олардың практикалық шешімдерімен тікелей байланысы постулатын түсінуге көмектеседі. 
4 КУРС САЯСАТЫ МЕН ФОРМАТЫ
Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып. жалпы саны шығарылады. Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырма, сабаққа қатысуы, СӨЖ, ОСӨЖ тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі  ұпай жиынтығы,кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі. Берілген тапсырманы уақытында орындау қажет. Тиісті  тапсырмалар сессияның соңғы аптасына дейін өткізілуі тиіс. Орташа ұпай жинақтай алмаған студент емтиханға жіберілмейді.  Әрбір тақырыпты өтеу  міндеті , өтілген материалды меңгеру деңгейі тест, жатқа жазу,бақылау түрінде тексеріледі.Себепсіз сағат босатсаңыз қосымша шығармашылық жұмыс беріледі.Сабақтан екі рет кешігу бір рет сабақ босатқанға теңгеріледі.
4 КУРС САЯСАТЫ МЕН ФОРМАТЫ
Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып. жалпы саны шығарылады. Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырма, сабаққа қатысуы, СӨЖ, ОСӨЖ тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі  ұпай жиынтығы,кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі. Берілген тапсырманы уақытында орындау қажет. Тиісті  тапсырмалар сессияның соңғы аптасына дейін өткізілуі тиіс. Орташа ұпай жинақтай алмаған студент емтиханға жіберілмейді.  Әрбір тақырыпты өтеу  міндеті , өтілген материалды меңгеру деңгейі тест, жатқа жазу,бақылау түрінде тексеріледі.Себепсіз сағат босатсаңыз қосымша шығармашылық жұмыс беріледі.Сабақтан екі рет кешігу бір рет сабақ босатқанға теңгеріледі.
5 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ   
Рейтингіні берілген кестенін көмегімен  қойған ыңғайлы  (сабақ беретін оқытушы журналымен толтырылады), алған рейтінгіні білу үшін  мұнда әрбір балл берілген.
Кестеде   үнемі ең жоғарғы білім сапасын көрсеткен  <<өте мықты студент>> рейтінгісі берілген Ең жоғарғы білім дәрежесі-100%. Басқа студенттердің білімі осы <<өте мықты студент>> білімімен салыстырылып қойылады.
Әрбір кестенінің  бөлімінде  оқытушы студентті бағалаған жұмыстың түрлері  жазылған: 
* Сабаққа қатысу;
* Аудиториялық бақылау жұмыстарын орындауконтрольной работы (АБЖ), СОӨЖ-ның орындалуы кестесі;
* Үй тапсырмасының орындалуы (ҮЖ), жоспар бойынша СӨЖ орындалуы;
*  Өздік өздік жұмыстарының кестесі(ӨЖК);
* Студенттер конференциясына қатысу, пәндік олимпиада және тағы басқалары.;
* Басқа жұмыс түрлері (кроссворд, слайдтар, тест). 
 Барлық тапсырмаларды уақытында орындаған, сабаққа белсенді қатысқан студент <<өте мықты студент>> сияқты 100% алуы мүмкін.
 Пән бойынша студентің  білімі келесі формада іске асады: 
- ағымдық бақылау (апта сайын өтеді);
-рубеждік бақылау (7 және 15 аптада);
- қортынды бақылау  -  бір рет  академикалық мерзімнің соңында (емтихан), мамандықтың ҚР-ның  МББС бойынша
 Ағымдық  бақылау  -  тәжірбиелік сабақтардың және өздік жұмыстардың нәтижесін оқытушы үнемі  студенттерге хабарлап отыруы қажет,журналдан студент қадағалай алады.
Ағымдық  бақылау кезіңде  пәнді меңгеру мақсатында келесі жұмыс түрлері қарастырылады:   
- ауызша сөйлесу;
- жазбаша;
- презентация және үй тапсырмасын орындау(эссе);
-дискуссия, тренинг, дөңгелек үстел, кейс
Кесте-3
Апта
Тексеру түрі
Барлық  балл
Ескерту
1-ші мен 7-ші аптада сабақтың барлық түріне қатысу
30

1
 Тақырппен жұмыс істеу, үй тапсырмасын орындау(ҮТ)
-

2
Өздік жұмыстарының кестесін орындау
52

3
Тақырыппен жұмыс істеу
-

4
Дәрістер бойынша баяндау
52

5
Реферат,баядамалар,шығармалар жазу
52

6
Рубеждік  бақылау 1
52+62

1-ші мен 7-ші апта бойынша жинаған балл қортындысы
300

8-ші мен 15-ші аптада сабақтың барлық түріне қатысу
30

8
Тақырппен жұмыс істеу, үй тапсырмасын орындау(ҮТ)
-

9
Өздік жұмыстарының кестесін орындау
26

10
Тақырыппен жұмыс істеу
-

11
Дәрістер бойынша баяндау
52

12
Реферат,баядамалар,шығармалар жазу
52

13
Тақырппен жұмыс істеу, үй тапсырмасын орындау(ҮТ)
-

14
Рубеждік  бақылау 2
52+88

1-ші мен 7-ші апта бойынша жинаған балл қортындысы
300

Емтиханнан алған балл қортындысы
400

 Академикалық мерзімде алған балл қортындысы
1000





 

6.1  СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
Тақырып 1- Саналы адам  -  сөйлеуші адам (тілдің пайда болуы)
Тақырып 2-Тілдің табиғаты туралы көзқарастар
Тақырып 3-Әлем тілдерінің картасы. Тілдерді топтастыру, семьялық тілдер.
Тақырып 4-Тіл мен ойлаудың өзара қарым-қатынасының күрделілігі
Тақырып 5-Жануарлар ойлай ала ма?
Тақырып 6-Тіл  -  ерекше таңбалық жүйе
Тақырып 7-Тілдің тарихи дамуы  -  қазіргі тілдің қалпын танып білудің кілті
Тақырып 8-Терминдерге арналған сөздік дәптер. Сөздіктермен жұмыс жасау.
Тақырып 9-Жасанды тілдер
Тақырып 10-Сөз таптары мәселесінің тіл білімінде  қойылысы. Сөз таптарының шығуы мен дамуы. Реферат дайындау.
Тақырып 11-Тілдің дамуындағы - жазудың ролі..
Тақырып 12-<<Тілдердің генеологиялық классификациясы>> тақырыбына қосымша әдебиеттер дайындау.
Тақырып 13-Терминдер сөздігін толтыру. Сөздікпен жұмыс істеу.
Тақырып 14-<<Тілдердің типологиялық классификациясы>>. Реферат жазу.
Тақырып 15-Қорытынды дәріс. Коллоквиум.
6.2СТУДЕНТТІҢ   ОҚЫТУШЫМЕН  ӨЗДІК  ЖҰМЫСЫ
1. Тапсырма-Қостілділік мәселелері
2.Тапсырма-Ұлттық тіл  -  тарихи-әлеуметтік категория
3.Психолингвистика, нейролингвистика ғылымдарының жетістіктерін талқылау.
4. Тапсырма-Тілдің шығуы туралы діни-аңыз әңгімелерден материалдар
жинақтап, талқылау.
5.Тапсырма-    Тілдің таңбалық сипаты. Қазақ графикасы қандай әліпбиге көшу керек? Мерзімді баспасөз материалдарын талқылау.
6. Тапсырма-Ф. де Соссюрьдің <<Жалпы тіл біліміне>> талқылау. 
7. Тапсырма. - Тілдің әлеуметтік  саралануы
8. Тапсырма-Тіл болмысының түрлері
9. Тапсырма-Қазіргі жазудың принциптері.
10.Тапсырма-Жазудың шығуы мен даму кезеңдері.
10. Тапсырма-Дүниежүзі тілдерінің генеалогиялық топтастырылуы
11.Тапсырма-Дүниежүзі тілдерінің типологиялық топтастырылуы

7. ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1.1. Аханов.К.   Тіл  білімінің  негіздері.  Алматы,1973;  1994.
7.1.2. Қордабаев . Т.   Жалпы  тіл  білімі  .  Алматы, 1999.
7.1.3. Қалиев .Б.    Жалпы  тіл  білімі .  Алматы,  2000.
7.1.4. Хасенов. Ә.  Тіл  білімі  .  Алматы, 1996.
7.1.5. Общее  языкознание . Внутренняя   структура  языка. М,1992
7.1.6. Бенвенист . Э.    Общая    лингвистика . М  ,  1974.
7.1.7. Соссюр  Ф. де  Труды  по  языкознанию. М, 1977.
7.2. Қосымша әдебиеттер Дополнительная литература Алматы,1997.
7.2.1. Аманжолов. А.С.   Қазақша-орысша  лингвистикалық  терминдер.
7.2.2. Сулейменова  Э.Д.,  Н.Ж. Шаймерденова  <<Тіл  білімі  сөздігі>>  Алматы, 1998.
7.2.3. Березин.  Ф.М.  <<Очерки  по  языкознанию  в  Росcий.  Москва,1968.
7.2.4. Балли Ш. Общая лингвистика и вопросы французского языка. М., 1955г.
7.2.5. Гумбольдт В. Фон Избранные труды по языказнанию. М., 1984г.
7.2.6. Сепир Э. Избарнные труды по языкознанию и культурологии. М., 1993г.
7.2.7. Бюллер К. Теория языка. М., 1992г.
7.2.8. Леотьев А.А. Психолингвистика. М., 1967г. 










Пәндер