УМКД

Транскрипцияның молекулалық механизмдері

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМК құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-18-35.1. 38
/01-2014

ПОӘК
Мұғалімдерге арналған пәннің бағдарламасы
<<Молекулалық биология>>

№ 2 басылым
2014 ж.

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Молекулалық биология
<<5В011300>> - <<Биология>> мамандығы үшін

МҰҒАЛІМДЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей
2014

1.ӘЗІРЛЕГЕН

Құрастырушы__________<<____>>_____ 20___ж., а/ш.ғ.к.
Садыкова Р.А.

<< Биология>> кафедрасының доценті

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Биология кафедрасында отырысында
<<____>>___________ 20___ж.№____хаттама

Кафедра менгерушісі_______Тлеубаева А.В.
2.2. Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
<<____>>___________ 20___ж. №____ хаттама

Төрайымы____________ Абдишева З.В.
3. БЕКІТІЛДІ
Университетінің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
<<11>> қыркуйек 2014ж. № 1 хаттама

ОӘК төрайымы____________ Искакова Г.К.

4. 18.09.2013ж. № 1 БАСПАНЫҢ ОРНЫНА КІРГІЗІЛГЕН

Мазмұны
* Қолдану саласы
* Нормативті сілтемелер
* Жалпы ережелер
* Пән мазмұны, пәннің модульдік бөлінуі
* СӨЖ тақырыптары мен мазмұны
* Әдебиет және қорлар

1.ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
<<Молекулалық биология>> пәнінің оқу-әдістемелік кешені <<5В011300>> - <<Биология>> мамандығының студенттеріне арналған. ПОӘК студенттерді курс мазмұнымен, өзектілігімен, қажеттілігімен, саясатымен және студенттің оқу үдерісінде қандай дағдылар мен іскерлікті үйренетінімен таныстырады.
2. НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР
Осы <<Молекулалық биология>> пәнінің оқу-әдістемелік кешені (ПОӘК) берілген пән бойынша ұйымдастыру ретін анықтайды және келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес әзірленген:
- ҚР <<Мемлекеттік жалпы міндетті жоғары білім беру стандарты>>
23 тамыз 2012 ж. № 1080 қаулысымен іске қосылған және бекітілген;
<<5В011300>> - <<Биология>> мамандығының Типтік оқу жоспары, ___2013 ж. № ___ бұйрығымен іске қосылған және бекітілген;
- СТУ 042-СГУ-5-2012 <<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар>> университет стандарты;
- ДП 042-1.07-2012 <<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны>> құжаттандырылған процедурасы.
3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
Молекулалық биология тірі организмдердің жұмыс істеуін, олардың құрамына кіретін молекулалар және атомдардың химиялық құрылымы тұрғысынан зерттейтін ғылым саласы.
Қазіргі кезде молекулалық биология басқа биология ғылымдарының арасында ерекше орыналып отыр. Молекулалық биологияның дамуының арқасында тірі материяның аса маңызды заңдылықтарын молекулалық деңгейде зерттеп түсіндіруге мүмкіндік туды
Ұсынылып отырған бағдарлама молекулалық биологияның қол жеткен табыстары, молекулалық генетика, онтогенез генетикасы мен ген инженериясы салалары бойынша мағлуматтардың жедел жамуы ескерілген. Молекулалық биологияның тікелей қатысы бар материалдардан басқа бағдарламаға пәнаралық байланыстар ескеріле отырып, тұқым қуалау заңдылықтарын түсіну үшін қажетті білім беретін шектес пәндерден тақырыптар енгізілді. Соның ішінде, хромосоманың құрылысына, өсімдіктер мен жануарлардың көбеюінің цитологиялық негіздеріне, нуклеин қышқылының биохимиясы, онтогенездің заңдылықтарына т.б. қатысы цитологияның, биохимияның т.б. ғылымдардың кейбір бөлімдері берілген.
3.2 Пәннің оқыту мақсаты:
Пәнді оқыту мақсаты молекулалық биологияның өзекті мәселелерін молекулалық деңгейде түсіндіру
Тұқым қуу мен өзгергіштіктің заңдылықтары, казіргі кездегі молекулалық биология ғылымының әдістер мен мәселелері туралы базалық білімдерін қалыптастыру, оларды басқару жолдарын аңықтау.
Студенттердің молекулалық биология облысындағы негізгі практикалық іскерліктері мен дағдыларын жетілдіру.
3.3 Пәнді оқытудың басты міндеттері:
* Тұқым қуалаушылық және өзгергіштіктің заңыдылықтарын және олардың цитологиялық негіздерін талдап зерттеу.
* Қазіргі кездегі молекулалық биология ғылымының жетістіктер мен мәселелерімен таныстыру.
* Студенттердің генетикалық көзқарасын дамыту.
Молекулалық биологияның басқа биологиялық және жаратылыстану ғылымдар жүйесінде орнын анықтау.

+ Оқып-білудің нәтижелелері:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
* Тұқым қуалаушылықтың молекулалық механизмдерін, тұқым қуалау материалының эволюциялық өзгеруін және ДНК молекуласының маңызын білуі;
* Тірі материяның ұйымдасу деңгейлері мен тірі организмдердің эволюциясының негізгі кезеңдері жөніндегі ақпараттарға ие болу;
* Генетикалық және молекулалық биология есептерді шешу әдістерін игеруі;-
* Тұқым қуалаушылықтың негізгі заңдылықтарын молекула деңгейінде меңгеруі;
* Тұқым қуалаушылықтың негізгі заңдылықтарын молекула деңгейінде түсінуі;
* Молекулалық биологиядан танымды есептерді құрастыра білу және алынған қорытынды деректер бойынша тұжырым жасауы, зерттеу қортындысы бойынша жазбаша және ауызша есеп беруді істей білуі;
* Тіршілік құбылысының негізін құрайтын молекулалардың байланысын айыралатын болуы;

3.6 Курстың пререквизиттері:
3.6.1 Цитология,
3.6.1 Цитология,
3.6.2 биохимия,
3.6.3 анатомия,
3.6.4 физиология,
3.6.5 систематика,
3.6.6 гидробиология,
3.6.7 генетика,
3.6.8 ботаника,
3.6.9 зоология,
3.7 Курстың постреквизиттері:
3.7.1 эволюциялық ілім
3.7.2 биологияны оқыту әдістемесі
3.7.3 педагогикалық іс тәжірибе
Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
3.8 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
1 кесте
Курс
Семестр
Кредиттер
Аудиториялық жұмыс
БАӨЖ және БАОӨЖ
(сағ)
Барлығы
(сағ)
Қорытынды бақылау түрі

АС (сағ)
ҚК (сағ)

3
1
2
15
15
60
90
емтихан

4. ПӘН МАЗМҰНЫ, ПӘННІҢ МОДУЛЬДІК БӨЛІНУІ
2 кесте
Тақырып атауы және мазмұны
Сағат саны
1
2

Лекция сабақтар
Молекулалық биология пән ретінде. Жасуша эволюциясы.
Жасушаның химиялық құрамы.
2
Нуклеин қышқылдарының биологиялық мәні. Нуклеин қышқылдарының негізгі қасиеттері. ДНҚ-нің құрылымдық маңызы Репликацияның молекулалық механизмдері
2
Транскрипцияның молекулалық механизмдері. РНҚ-нің матрицалық түзілуі.
2
Белок биосинтезі. Генетикалық код.
2
Рибосома құрылымы және трансляция.
2
Геннің нәзік құрылысы.
2
Нуклеин қышқылдарының алмасуының молекулалық механизмы. Плазмидтер.
1
Мутациялардың молекулалық негіздері. НҚ эволюциясы.
1
Нәруыздардың құрылымы, атқаратын қызметі
1
Зертханалық сабақтар.
Тақырып: Молекулалық биология пән ретінде. Жасуша эволюциясы. Жасушаның химиялық құрамы.
Сабақтың мақсаты: Жасушаның химиялық құрамымен таныстыру. Органикалық заттардың қасиеттеріне сипаттама беру.
Тапсырмалар: Жасушаның химиялық құрамымен танысу. Органикалық заттардың қасиеттеріне сипаттама беру.
Методикалық жоба: Жасушаның химиялық құрамымен таныстыру және заттардың құрылымына байланысты қасиеттерін ажырата білуді үйрету.
Сабақта пайдаланылатын суреттер Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген.
Қоданылатын әдебиеттер:
* Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
* Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
* Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
2
Тақырып: Нуклеин қышқылдарының биологиялық мәні. Нуклеин қышқылдарының негізгі қасиеттері. ДНҚ-нің құрылымдық маңызы. Репликацияның молекулалық механизмдері.
Сабақтың мақсаты: Жасушаның химиялық құрамы. Нуклеин қышқылдарының биологиялық маңызымен таныстыру. Репликацияның молекулалық механизмдерімен таныстыру, ерекшеліктерін қарастыру.
Тапсырмалар: Нуклеин қышқылдарының биологиялық маңызымен танысу. Репликацияның молекулалық механизмдерімен танысу ерекшеліктерін қарастыру.
Методикалық жоба: Репликацияның молекулалық механизмдерімен және ДНҚ молекуласының моделімен танысу арқылы нуклеин қышқылдарының ерекшелігін меңгеру.
Сабақта пайдаланылатын суреттер Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген.
Қоданылатын әдебиеттер:
* Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
* Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986
2
Тақырып: Транскрипцияның молекулалық механизмдері. РНҚ-нің матрицалық түзілуі.
Сабақтың мақсаты: Транскрипцияның молекулалық механизмдерінің ерекшеліктерімен таныстыру.
Тапсырмалар: Транскрипцияның молекулалық механизмдерінің ерекшеліктерімен танысу арқылы тұқым қуалау заңдылығын меңгеру.
Методикалық жоба: Транскрипцияның молекулалық механизмдерінің ерекшеліктерімен танысу арқылы тұқым қуалау заңдылығын меңгеру.
Транскрипцияның молекулалық механизмдеріне байланысты есептер шығару.
Сабақта пайдаланылатын суреттер Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
Бақылау сұрақтары: есептер берілген.
Қоданылатын әдебиеттер:
* Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
* Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986
2
Тақырып: Белок биосинтезі. Генетикалық код.
Сабақтың мақсаты: Белок биосинтезінің кезеңдерімен таныстыру. Генетикалық ақпараттың трансляциясы кезеңдерінің ерекшеліктерін анықтау. Генетикалық кодтың қасиеттері мен эволюциялық маңызын анықтау.
Тапсырмалар: Генетикалық ақпараттың трансляциясы кезеңдерінің ерекшеліктерін анықтау, есеп шығару.
Методикалық жоба: Генетикалық ақпараттың трансляциясы кезеңдерінің ерекшеліктерін анықтау барысында есеп шығару әдістемесін меңгеру
Сабақта пайдаланылатын суреттер Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары, есептер берілген.
Қоданылатын әдебиеттер:
* Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
* Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986
2
Тақырып: Рибосома құрылымы және трансляция.
Сабақтың мақсаты: Рибосома құрылымымен таныстыру. Трансляция механизмін меңгерту.
Тапсырмалар: Рибосома құрылымымен танысу. Трансляция механизмін меңгеру, есеп шығару.
Методикалық жоба: Генетикалық ақпараттың трансляциясы кезеңдерінің ерекшеліктерін анықтау барысында есеп шығару әдістемесін меңгеру
Сабақта пайдаланылатын суреттер Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары, есептер берілген.
Қоданылатын әдебиеттер:
* Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
* Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986
1
Тақырып: Геннің нәзік құрылысы.
Сабақтың мақсаты: Геннің нәзік құрылысымен таныстыру.
Тапсырмалар: Геннің нәзік құрылысымен танысу. Трансляция механизмін меңгеру, есеп шығару.
Методикалық жоба: Генетикалық ақпараттың трансляциясы кезеңдерінің ерекшеліктерін анықтау барысында есеп шығару әдістемесін меңгеру
Сабақта пайдаланылатын суреттер Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары, есептер берілген.
Қоданылатын әдебиеттер:
* Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
* Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986
2
Тақырып: Нуклеин қышқылдарының алмасуының молекулалық механизмы. Плазмидтер.
Сабақтың мақсаты: Нуклеин қышқылдарының алмасуының молекулалық механизмдерінің ерекшелігімен таныстыру.
Тапсырмалар: Нуклеин қышқылдарының алмасуының ерекшелігімен танысу және молекулалық механизмдерін меңгеру.
Методикалық жоба: Нуклеин қышқылдарының алмасуының ерекшелігімен танысу және молекулалық механизмдерін меңгеру, есеп шығару.
Сабақта пайдаланылатын суреттер Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген.
Қоданылатын әдебиеттер:
* Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
* Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986
1
Тақырып: Мутациялардың молекулалық негіздері. НҚ эволюциясы.
Сабақтың мақсаты: Мутациялардың молекулалық негіздерімен таныстыру. НҚ эволюциясын қарастыру.
Тапсырмалар: Мутациялардың молекулалық негіздерімен таныстыру. НҚ эволюциясын қарастыру, есеп шығару.
Методикалық жоба: Мутациялардың молекулалық негіздерімен эволюциялық маңызын анықтау барысында молекулалық биологиядан есеп шығару әдістемесін меңгеру
Сабақта пайдаланылатын суреттер Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген.
Қоданылатын әдебиеттер:
* Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
* Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986
1
Тақырып: Нәруыздардың құрылымы, атқаратын қызметі Сабақтың мақсаты: Нәруыз құрылымымен таныстыру. Нәруыз қызметтерін анықтау.
Тапсырмалар: Нәруыз құрылымымен танысу. Нәруыз қызметтерін анықтау, есеп шығару.
Методикалық жоба: Нәруыз құрылымымен танысу. Нәруыз қызметтерін анықтау, есеп шығару әдістемесін меңгеру
Сабақта пайдаланылатын суреттер Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
Бақылау сұрақтары: тест сұрақтары берілген.
Қоданылатын әдебиеттер:
* Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
* Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986
2
5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ:
5.1 Жасуша ядросы. Ядро мембранасы. Хромосома құрамындағы ДНҚ молекуласының құрылымы.
5.2 ДНҚ молекуласының репликациясының механизмі. Гендердің рекомбинациясы. Вирустар.
5.3 Жасушаның компартметтерге бөлінуі. Қосмембраналы органоидтар: ядро, митохондрия және хлоропластар. Митохондриялар мен хлоропластардың эволюциясы.
5.4 Цитоплазмалық мембрана. Липидті биқабат. Мебрана нәруыздары. Мембрана арқылы заттардың тасымалдануы.
6. ӘДЕБИЕТ
Негізгі әдебиет
7.1.1 Жимулев И.Ф.Общая и молекулярная генетика. - Новосибирск: Изд. Сиб. унив., 2002.
7.1.2 Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.
7.1.3 Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
7.1.4 Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008
7.2 Қосымша әдебиет
7.2.1 Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986 г.
7.2.2 Ашмарин А.Н. Молекулярная биология , Л., 1977 г..
7.2.3 Инге-Вечтомов С.Г. Введение в молекулярную генетику.М., 1983 г.
7.2.4 Степанов В.М. Молекулярная биология. Структура и функции белков. М. 1996 г..
7.2.5 Мұхамбетжанов К.К. Генетика. - Алматы, 1994.
7.2.6 Браун А.Д., Фадеева М.Д. Молекулярные основы жизни. М., 1970 г.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz