УМКД

Фольклор және ұлт тарихы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3-деңгейлі СМЖ
құжаты

ПОӘК

ПОӘК 042-18-28.1.23/01-2013

ПОӘК
<< ҚАЗАҚ ХАЛЫҚ АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ >>
пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы

______ 2013 жылғы
№ 1 басылым

5 В 050117- Қазақ тілі мен әдебиеті
5 В 020500 <<Филология>>
В 012100 Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті мамандығына арналған

<<ҚАЗАҚ ХАЛЫҚ АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ>>

ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ
2013

Кіріспе

1 ӘЗІРЛЕГЕН
Актановаа А.С. - қазақ әдебиеті кафедрасының, ф.ғ.к.
_____________ <<___>> ___________20___ жыл.
2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Қазақ әдебиеті кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.
Хаттама №___ <<___>> ___________20___ жыл.
Кафедра меңгерушісі _______________ Ақтанова А.С
2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.
Хаттама №___ <<___>> ___________20___ жыл.

Төрайым _________________Сабырбаева Р.Қ

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілді.
Хаттама №___ <<___>> ___________20 ___жыл.

ОӘК төрағасы _________________Искакова Г.К.

4 <<____>> __________ 20___ж. шыққан ПОӘК-нің
№ 1 БАСЫЛЫМЫ

Мазмұны

1 Қолданыс аясы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің мазмұны (модуль)
5 Студенттің өздік жұмыстарының тақырыптары
6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
8 Әдебиеттер

1 ҚОЛДАНЫС АЯСЫ

<<ҚАЗАҚ ХАЛЫҚ АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ >> пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы <<5В 050117>> <<Қазақ тілі мен әдебиеті>>, 5 В 020500 <<Филология>>, В 012100 Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті мамандығына арналған мамандығының студенттеріне арналған.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Осы <<Қазақ халық ауыз әбебиеті>> пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің бекітілген және қолданысқа енгізілген ҚР МЖМБС 3.08.275-2006 Мемлекеттік білім беру стандарты;
- 5В 050117>> <<Қазақ тілі мен әдебиеті>> мамандығының типтік оқу жоспары;
- СТУ 042-СГУ-5-2013 <<Пәннің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар>> университет стандарты;
- ДП 042-1.07-2013 <<Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы>> құжаттық іс-жосығы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
Бұл пән бойынша мынанадай теориялық және практикалық мәселелер қарастырылады: фольклор, халық даналығы, ауызша сөз өнері, халық поэзиясы ұғымдары. Фольклор табиғаты, өмір сүру заңдылықтары. Фольклор және ұлт тарихы. Фольклор жанрлары, классификациялау принциптері. Тұрмыс-салт жырлары, Лирикалық өлеңдер, халықтық проза түрлері, эпос, мақал-мәтелдер, жұмбақтар, балалар фольклоры т.б.
3.2Пәнді оқытудың мақсаты:
Қазақ фольклорын жеке пән ретінде оқыту арқылы халқымыздың сан ғасыр бойына жасаған рухани мәдениеті - фольклорлық мұраларды терең, жан-жақты таныстыру мақсат етіледі. Мазмұн-мәні терең, әрі көркем халық әдебиетін аса бағалы байлық ретінде оқыта отырып, оның өзінше сыр-сипатын танытып, жастарға тағлым беру көзделеді.
3.3 Пәнді оқыту міндеттері:
- фольклордың пайда болуы туралы пікірлер жайлы, фольклордың жанрлары мен түрлері жайында мағлұмат беру;
- ауыз әдебиеті мұраларының көп қырлы табиғаты мен туу, таралу, сақталу ерекшеліктері, жанрлардың классификациясы, жанрлық түрлердің бөліну жолдары жайлы ұғым қалыптастыру;
- қазақ фольклорының қалыптасу кезеңдерімен таныстыру;
- қазақ фольклорының зерттелу тарихы мен фольклор туралы ғылымның ХVIII ғасырда қалыптаса бастауы жайында мәлімет беру;
- қазақтың дәстүрлі мәдениетінің бір саласы фольклордың аса құнды рухани байлық екенін түсіне білуге баулу.
3.4Оқыту нәтижесі:
Пәнді оқыту нәтижесінде студенттер білуге тиіс:
* Фольклордың өзіндік табиғатын меңгереді;
* Қазақ фольклорының қалыптасу, даму кезеңдері жайлы мағлұмат алады.
* Қазақ фольклорының өзіндік ерекшеліктері, жанрлары туралы терең білім алады.
* Қазақ фольклорының жекелеген нұсқалары, олардың поэтикасы туралы жан-жақты білім алады.
* Қазақ фольклорының зерттелу тарихы, фольклортану ғылымының тарихы туралы хабардар болады.
* Қазақ халық ауыз әдебиеті мұраларының мәтінімен танысып, олардың идеялық-эстетикалық құндылықтары туралы өзіндік пікір қалыптастырады.
* Қазақ фольклорының көркемдік ерекшелігі және жазба әдебиеттің қалыптасуына әсер-ықпалын бағамдай білуге үйренеді.
+ Қазіргі фольклортанудың өзекті мәселелерімен таныс болады.
* теориялық білімді практикада қолдана білуді үйренеді.
* зерттеу жұмысына икем-дағдысы қалыптасады.
* кәсіби қарым-қатынас жағдайларын меңгереді.

3.5 Пәннің пререквизиттері:
Қазақ фольклоры (ауыз әдебиеті үлгілері) мектепте оқытылатын ана тілі, әдебиет пәндері мен факультативтік сабақтарда барлық сыныптарға арналған оқу бағдарламары негізінде жүргізіледі. Сондықтан мектеп бағдарламасына сай алған білімдері негізінде студенттер қазақ фольклоры (қазақ халық ауыз әдебиеті) пәнін оқу үшін халық мұраларының синкретті түрі: тұрмыс-салт жырлары, шешендік сөздер, мақал мәтелдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, аңыз-әңгімелер, ертегілер, эпостар, тарихи жырлар, айтыс өнері мәтіндерімен; сарындамалар (ғұрып фольклоры үлгілері): салт сөзі, қалып сөзі, ғұрып сөзі халық өнерінің түрлерімен таныс болуы керек.
3.6.Пәннің постреквизиттері: Бұл пән бойынша алынған білім кейінгі семетрлерде оқылатын әдебиеттануға кіріспе, әдебиет теориясы, қазақ әдебиетінің тарихы, қазақ әдебиеті сынының тарихы пәндерін меңгеру үшін қажет. Сондықтан студенттің болашақ мамандығына қажетті теориялық және практикалық білім осы пәнді оқу барысында беріледі.
3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
1 Кесте
Курс
Сем
естр
Кредит
Дәріс
Семи-
нар
СОӨЖ
Рей-
тинг
Бар-
лығы
Бақылау
формасы
1
1
2
15
15
15
8,1
53,1
Емтихан

4 ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ)
2 Кесте
Тақырыптар атауы және олардың мазмұны
Сағат саны
1

Дәріс сабақтары

1 модуль. Қазақ фольклорының тарихы және фольклористика ғылымы.

1-тақырып.
Фольклор, оның ерекшеліктері мен жіктелуі.
2
2-тақырып.
Қазақ фольклорының тарихы және фольклористика ғылымы.
2
2 модуль. Ғұрып фольклоры және тұрмыс салт жырлары.

3-тақырып.
Ғұрып фольклоры және тұрмыс салт жырлары.
3
4-тақырып.
Мақал-мәтелдер.
3
3 модуль Шешендік сөздер.

5-тақырып.
Жұмбақ, жаңылтпаш, өтірік өлең.
2
6-тақырып.
Шешендік сөздер.
2
7-тақырып.
Аңыздар.
1
8-тақырып.
Ертегілер.
2
9-тақырып.
4-модуль Балалар фольклоры және бала тәрбиелеу ғұрыптары.
Эпостық жырлар.
2
10-тақырып.
Тарихи жырлар.
2
11-тақырып.
Айтыс өнері және қазіргі қазақ поэтикасы.
2
12-тақырып.
Балалар фольклоры және бала тәрбиелеу ғұрыптары.
2
Тәжірибелік сабақтар

1 модуль. Қазақ фольклорының тарихы және фольклористика ғылымы.

1-тақырып.
Фольклор, оның ерекшеліктері мен жіктелуі.

1
2-тақырып.
Қазақ фольклорының тарихы және фольклористика ғылымы.

1
2 модуль. Ғұрып фольклоры және тұрмыс-салт жылары

3-тақырып.
Ғұрып фольклоры және тұрмыс-салт жылары
1
4-тақырып.
Мақалдар мен мәтелдер
1
3 модуль Шешендік сөздер

5-тақырып.
Жұмбақтар,жаңылтпаштар, өтірік өлең
1
6-тақырып.
Шешендік сөздер
1
7-тақырып.
Ертегілер
1
8-тақырып.
Аңыздар
1
4-модуль. Балалар фольклоры және бала тәрбиелеу ғұрыптары

9-тақырып.
Эпостық жырлар
1
10-тақырып.
Тарихи жырлар
1
11-тақырып.
Айтыс өнері және қазіргі халықпоэзиясы
1
12-тақырып.
Балалар фольклоры және бала тәрбиелеу ғұрыптары.
1

5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
* Қазақ халқының мақал - мәтелдерін жаттау. Бұл тақырып бойынша <<Мың бір мақал>> ойыны ойналады.
* Қазақ жұмбақтарын жаттау. <<Жүз бір жұмбақ>> ойыны ойналады.
* Тұрмыс-салт жырларын жатқа білу. <<Ұлт дәстүрі ұмытылмайды>> атты сахналық көрініс қойылады.
* <<Қобыланды батыр>> жырының түрлі нұсқаларын салыстыра оқу. Бұл тақырып бойынша <<Алтын сақа>> ойыны ойналады.
* <<Ер Тарғын>> жырын оқу. Бұл тақырып бойынша <<Алтын сақа>> ойыны ойналады.
* <<Қыз Жібек>> жырын оқу. Бұл тақырып бойынша <<Алтын сақа>> ойыны ойналады.
* <<Қозы Көрпеш-Баян сұлу>> жырын оқу. Бұл тақырып бойынша <<Алтын сақа>> ойыны ойналады.
* Шешендік сөздердің түрлі жанрларынан (шешендік арнау, шешендік толғау, шешендік дау) жатқа оқу. Бұл тақырып бойынша <<Алтын сақа>> ойыны ойналады.
* <<Біржан-Сара>> айтысынан Біржан мен Сараның өздерін сипаттайтын жерлерінен үзінді жатқа оқу. Бұл тақырып бойынша <<Алтын сақа>> ойыны ойналады.
* Айтыс жинағын пайдалана отырып, айтыстың жанрлық түрлерін ажырату.

* ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

3-Кесте
Дәріс сабағының
тақырыбы
Семинар сабағының тақырыбы
Көрнекі құралдар, плакаттар, лаборатория-лық стендтер
Өз бетімен дайындалу сұрақтары
Бақылау түрі
1
2
4
5
6
1. Фольклор, оның ерекшеліктері мен жіктелуі.
1 Фольклор, оның ерекшеліктері мен жіктелуі.
Дәріс тезисі, сызба нұсқа слайдтар
Пәнінің жалпы мәселелері, мақсаты мен міндеті, зерттелу жайы
Жазбаша, ауызша
2. Қазақ фольклорының тарихы және фольклористика ғылымы.
2. Қазақ фольклорының тарихы және фольклористика ғылымы.
Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде
Қазақ фольклорының тарихы және фольклористика ғылымы ұстанымдары
Жазбаша, ауызша
Ғұрып фольклоры және тұрмыс-салт жылары
Ғұрып фольклоры және тұрмыс-салт жылары
Дәріс тезисі, слайд
Ғұрып фольклоры және тұрмыс-салт жырларын жаттау.

Жазбаша
4. Мақалдар мен мәтелдер
4. Мақалдар мен мәтелдер
Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде

Мақал- мәтелдерден сайыс өткізу
Ауызша
5. Жұмбақтар,жаңылтпаштар, өтірік өлең
5. Жұмбақтар,жаңылтпаштар, өтірік өлең
Дәріс тезисі кесте слайд түрінде

Ауызша
6. Шешендік сөздер
6. Шешендік сөздер
Дәріс тезисі таблица слайд түрінде
Шешендік сөздерді талдау жасау
Ауызша
7. Ертегілер
7. Ертегілер
Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде
Ертегілердің түрлеріне тоқталу

Жазбаша

8. Аңыздар
8. Аңыздар
Дәріс тезисі, мысалдарды ноутбуктан көрсету
Аңыздар семинар турінде
Жазбаша

9. Эпостық жырлар
9. Эпостық жырлар
Дәріс тезисі, кесте-слайд
Эпостық жырларды айтып салыстыру
Ауызша
10. Тарихи жырлар
10. Тарихи жырлар
Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде

Ауызша
11. Айтыс өнері және қазіргі халықпоэзиясы
11. Айтыс өнері және қазіргі халықпоэзиясы
Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде

Жаттығу жұмыстары
Жазбаша

12. Балалар фольклоры
12. Балалар фольклоры
Дәріс тезисі
Жаттығу жұмыстары
Жазбаша

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

4-Кесте
Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы
Саны
Студенттердің саны
Қамтамасыз ету пайызы
1
2
3
4
Қазақ әдебиетінің тарихы. Iт.1 кіт-Алматы,1960.

2
39
10 %
Ғабдуллин М. Қазақ халқының ауыз әдебиеті.-Алматы,1974.

40
39
100%
Садырбаев С.Қазақ халқының әдебиеті. Хрестоматия.-Алматы,1990.

10
39
30%

Қоңыратбаев Ә. Қазақ фольклорының тарихы. /Алматы, 1991ж
20
39
50%
Қазақ әдебиетінің тарихы. 1т.2кіт.-/Алматы,1964ж/

10
39
30%
Тұрсынов Е. Қазақ ауыз әдебиетін жасаушылардың байырғы өкілдері.-Алматы, 1976.

20
39
50%
Қазақтың халық жұмбақтары. - Алматы, 1959
10
39
30%

* ӘДЕБИЕТТЕР
8.1.1. Негізгі әдебиеттер:
* Байтұрсынұлы А. Бес томдық шығармалар жинағы. І,ІІ т. Алматы, 2003,2004.
* Әуезов М. Әдебиет тарихы. Алматы, 1990.
* Ғабдуллин М. Қазақ халқының ауыз әдебиеті.-Алматы,1974.
* Садырбаев С.Қазақ халқының әдебиеті. Хрестоматия.-Алматы,1990.
* Қазақ әдебиетінің тарихы. Iт.1 кіт-Алматы,1960.
* Қазақ әдебиетінің тарихы. 1т.2кіт.-/Алматы,1964ж/
* Қоңыратбаев Ә. Қазақ фольклорының тарихы. /Алматы, 1991ж/
Қосымша әдебиеттер:
* Бердібаев Р. Сарқылмас қазына. -Алматы, 1983.
* Қасқабасов С. Қазақтың халық прозасы.-Алматы, 1984.
* Каскабасов С. Казахская волшебная сказка.-Алматы, 1972.
* Марғұлан Ежелгі жырлар, аңыздар.-Алматы, 1985.
* Тұрсынов Е. Генезис казахской бытовой сказки в аспекте связи с первобытным фольклором. - Алматы, 1973.
* Қоңыратбаев Ә. Қазақ эпосы және түркология. - Алматы, 1987.
* Қазақ фольклористикасының тарихы. - Алматы, 1988.
* Тұрсынов Е. Қазақ ауыз әдебиетін жасаушылардың байырғы өкілдері.-Алматы, 1976.
* Уахатов Б. Қазақтың халық өлеңдері. -Алматы, 1974.
* Уахатов Б. Қазақтың тұрмыс-салт жырларының типологиясы. - Алматы, 1983.
* Сейдімбеков А. Мың бір маржан. -Алматы, 1989.
* Тал бесіктен жер бесікке дейін.- Алматы, 1996.
* Қазақ бақсы-балгерлері. -Алматы, 1993.
* Қазақтың мақалдары мен мәтелдері. -Алматы, 1959,2003.
* Адамбаев Б. Халық даналығы. - Алматы, 1976.
* Қазақтың халық жұмбақтары. - Алматы, 1959.
* Әлімбаев М. Жұмбақтар.-Алматы, 1978.
* Әлменұлы Б. Шешендік сөздер.-Алматы, 1969.
* Ысмаилов Е. Ақындар. - Алматы, 1956.
* Әуезов М., Собалев Л. Қазақ-халқының эпосты мен фольклоры.//Уақыт және әдебиет. - Алматы, 1962.
* Қазақтың қазіргі халық поэзиясы. -Алматы, 1973.
* Байтұрсынов А. Ақ жол. - Алматы, 1991.
* Досмұхамедұлы Х. Аламан. - Алматы, 1991.
* Сейдеханов К. Қазақтың Ұлы Отан соғысы кезеңіндегі халық поэзиясы. - Алматы, 1974.
* Ыбыраев Ш. Эпос әлемі.-Алматы, 1993.
* Ғабдулин М. Сыдыков Қ. Қазақ халқының батырлар жыры. -Алматы, 1972.
* Жұмалиев Қ. Қазақ эпосы мен әдебиет тарихының мәселелері. -Алматы, 1958.
* Жармұхамедов М. Айтыстың даму жолдары.-Алматы, 1976.
* Ақ сандық, көк сандық. Балалар фольклоры.-Алматы, 1988.
* Радлов В.В. Алтын сандық. Алматы, 1993.
* Қосымова Г. Қазақ ешендік өнерінің негіздері және тілдік таным. Алматы, 2005.
* Наурыз: жаңарған салт-дәстүрлер. Алматы, 1991.
* Қалиев С. Қазақ халқының салт-дәстүрлері. Алматы, 1994.
* Боздағым: қазақтың жоқтау жырлары. Алматы, 1990.
* Адамбаев Б. Шешендік сөздер. Алматы, 1967, 2002.
* Абылқасымов Б. Фольклор шындығы. Алматы, 1990.
* Бердібаев Р. Қазақ эпосы. Алматы, 1982.
* Мұқанов С. Халық мұрасы. Алматы, 1974.
* Сыдықов Т. Қазақ халқының батырлық жырлары. Алматы, 1972.
* Дүйсенбаев Ы. Қазақ лиро-эпосы. Алматы, 1973.
* Шаңырақ (энциклопедия). І-ІІІ том. Алматы, 1993.
* Әуезов М. Жұмбақтар туралы. Қазақ жұмбақтары. Алматы, 1993.
* Әлменұлы Б. Шешендік сөздер. Алматы, 1993.
* Қазақ тарихи жырларының мәселелері. Алматы, 1974.
* Садырбаев С. Халық әдебиетінің тарихи негіздері. Алматы, 1992.
* Сейітжанұлы З. Тарихи эпос. Алматы, 1994.
* Оразақын А. Қара өлең. Алматы, 1997.
* Қазақ фольклорының типологиясы.Алматы, 1981.
* Өмірәлиев Қ. Абай офоризмдері. Алматы, 1993.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz