УМКД

Тіл біліміне кіріспе. Тіл дыбыстары

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИИНСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СМК 3 деңгейлі құжаты
ПОӘК

ПОӘК 042-18-26.1.09/02 2013
Пәннің оқу жұмыс бағдарламасы
<<Тіл біліміне кіріспе>>
Баспа №1 2013ж.

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

<<Тіл біліміне кіріспе>> пәні бойынша
5В011900 <<Шет тілі: екі шет тілі>>
мамандығына арналған

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей 2013

Алғы сөз

ҚҰРАСТЫРҒАН _____________<< >>қыркүйек 2013ж, Кабдрахманова У.Б.<<Шетел филологиясы>> кафедарасының аға оқытушысы, Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемелекеттік университеті

2 .КЕЛІСІЛДІ
2.1 Шетел филологиясы кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.
Хаттама №_1__ <<_03__>> 09_2013_жыл.
Кафедра меңгерушісі: _______________ Исмаилова.Г.К.
2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.
Хаттама №_1__ <<_11__>> 09 -2013_жыл.
Төрайымы_________________Муканова К.К.
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік бюросында бекітілді.
Хаттама №__1_ <<_18__>> _09_2013жыл.
Бірінші проректор_________________Искакова Г.К.
4 . №2 басылым <<13 >> 09_2013 шыққан ПОӘК-нің орнына

Мазмұны

1
Қолдану аясы
4
2
Нормативтік сілтеме
4
3
Жалпы ережелер
4-5
4
Пәннің мазмұны және сағаттарға шағу
6-7
5
Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыбы
7-8
6
Пәннің оқу-әдістемелік картасы
8
7
Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
9
8
Әдебиеттер (негізгі және қосымша)
10

1. ҚОЛДАНУ АЯСЫ
<<Тіл біліміне кіріспе>> пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы
5В011900 <<Шет тілі: екі шет тілі>> мамандығының студенттеріне арналған.

2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Осы <<Тіл біліміне кіріспе>> пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады:
- 5В011900 <<Шет тілі: екі шет тілі>>
мамандығының 3.08.275-2006 бекітілген ҚР МЖМБС мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;
- СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;
- ДП 042-08.10.12-2007 <<Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы>> құжаттық іс-жосығы.

3. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1. Пәннің қысқаша мазмұны
Тілді талдаудың негізгі әдістері, оларды практика жүзінде қолдануға шыңдалу. Тіл білімі тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелері.

3.2. Осы курстың мақсаты:
Лингвистикалық ойлау қабілетін қалыптастыратын жалпы методологиялық сипаттағы күрделі мәселелерді түсіну, тілдің мәні және тіл бөлшектерінің семиологиялық табиғаты, тілдің дамуы мен коммуникативтік қызметі, тіл- ойлау- ақиқат, тіл және қоғам, басқа да коммуникативтік құралдар мәселелерін танып білу.
3.3. Курстың негізгі міндеттері:

Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу, ғылыми идеяларға сын көзбен қарап дәлелдей алу және концепциялар мен
теорияларды талдай білуге дағдыландыру.

3.4. Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
- Тіл білімінің өзекті мәселелерін білуі керек;
- Алған білімдерін практикада қолдана білу;
- Тілді талдаудың негізгі әдістерін меңгеру керек;
- Теориялық талдау жасай алу;
- Тіл білімі тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелерін түсіну;
- Өзіндік пікір айта алу;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.

3.5. Курстың пререквизиттері
<<Тіл біліміне кіріспе>>, <<Қазіргі қазақ тілі>>, <<Психология>>, <<Логика>>.
3.6. Курстың постреквизиті:
Пәнді меңгеруге төмендегідей қосымша білім көздері көмектеседі:
<<Қазіргі қазақ тілі>>, <<Қазақ тілін оқыту әдістемесі>>
1 Кесте - Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Курс
Семестр
Кредит
Дәріс (сағ)
Тәж(сағ)
Баға (сағ)
ОСӨЖ
(сағ)
СӨЖ(сағ
Бар
(сағ)
Бақылу түрі
1
2
2
15
15

30
30
90
емтихан

4. ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚТАРДЫ САҒАТҚА ШАҒУ
2 Кесте - Пәннің мазмұны. Сағаттарды сабақ түріне шағу

Тақырып

Мазмұны
Сағат саны

1.Тіл білімі және оның басқа ғылымдармен байланысы.
Тілдің қоғамдық мәні. 2.Тілдің анықтамасы. Тіл және ойлау. Тілдің таңбалық сипаты.
Лексикология. Түрлері мен салалары. Сөз және оған тән белгілер.
Тіл білімі туралы жалпы түсінік. Синхронды, диахронды тіл білімі Тарихи-салыстырмалы әдіс (өкілдері, еңбектеріне анализ)

Сөз мағынасының өзгеру себептері. Омонимдер. Синонимдер. Антонимдер. Этимология.
Тілдің сөздік құрамы. Сөздік құрам және оның дамуы. Кірме сөздер.Терминдер және терминология. Фразеология. Фразеологиялық оралым. Пайда болуы, басты белгілері
. Тілдің шығуы туралы діни-аңыз әңгімелерден материалдар жинақтап, талқылау. Лингвистикалық анкета <<Көп тараған әлем тілдері>> Психолингвистика, нейролингвистика ғылымдарының жетістіктерін талқылау.

Фонетика, оның салалары. Дыбыстау мүшелері. Тіл дыбыстары. Сөйлеудің фонетикалық жақтан мүшеленуі. Сингармонизм. Ассимилияция, диссимиляция.Грамматика. Оның салалары. Түбір морфема. Аффикстік морфема

Қазақ графикасы қандай әліпбиге көшу керек? Әлем тілдерінің картасы. Тілдерді топтастыру, семьялық тілдер.
Сөз таптарының шығуы мен дамуы. Реферат дайындау. Сөз таптарының шығуы мен дамуы. Реферат дайындау.

Грамматикалық тәсілдер (бірігу, тәсілі,қосарлану тәсілі .Грамматикалық форма. Грамматикалық категория. Сөз таптары. Олардың классификациясы

Көнерген сөздер. Неалогизмдер. Кірме сөздер. Фразеологизмдер (коммуникативті, номинативті) тақырыптары. Терминдерге арналған сөздік дәптер. Сөздіктермен жұмыс жасау. Функционалды грамматика

6
Синтаксис мәселелері. Сөз тіркесі. Сөйлем. Сөйлем түрлері. Тілдің шығуы және тілдердің жасалуы мен дамуы. Тілдердің классификациясы.

Әлем тілдерінің картасы. Тілдерді топтастыру, семьялық тілдер. Тілдің дамуындағы - жазудың ролі. Анкета толтыру. Адамның тілі және мінез-құлқы. Әлем тілдерінің жалпы симаникасы туралы. Қазіргі уақыттағы қазақ тілінің ролі туралы
6

Барлығы:

30 сағат

5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
Тақырып 1- Саналы адам - сөйлеуші адам (тілдің пайда болуы)
Тақырып 2-Тілдің табиғаты туралы көзқарастар
Тақырып 3-Әлем тілдерінің картасы. Тілдерді топтастыру, семьялық тілдер.
Тақырып 4-Тіл мен ойлаудың өзара қарым-қатынасының күрделілігі
Тақырып 5-Жануарлар ойлай ала ма?
Тақырып 6-Тіл - ерекше таңбалық жүйе
Тақырып 7-Тілдің тарихи дамуы - қазіргі тілдің қалпын танып білудің кілті
Тақырып 8-Терминдерге арналған сөздік дәптер. Сөздіктермен жұмыс жасау.
Тақырып 9-Жасанды тілдер
Тақырып 10-Сөз таптары мәселесінің тіл білімінде қойылысы. Сөз таптарының шығуы мен дамуы. Реферат дайындау.
Тақырып 11-Тілдің дамуындағы - жазудың ролі..
Тақырып 12-<<Тілдердің генеологиялық классификациясы>> тақырыбына қосымша әдебиеттер дайындау.
Тақырып 13-Терминдер сөздігін толтыру. Сөздікпен жұмыс істеу.
Тақырып 14-<<Тілдердің типологиялық классификациясы>>. Реферат жазу.
Тақырып 15-Қорытынды дәріс. Коллоквиум.
СТУДЕНТТІҢ ОҚЫТУШЫМЕН ӨЗДІК ЖҰМЫСЫ

1. Тапсырма-Қостілділік мәселелері
2.Тапсырма-Ұлттық тіл - тарихи-әлеуметтік категория
3.Психолингвистика, нейролингвистика ғылымдарының жетістіктерін талқылау.
4. Тапсырма-Тілдің шығуы туралы діни-аңыз әңгімелерден материалдар
жинақтап, талқылау.
5.Тапсырма- Тілдің таңбалық сипаты. Қазақ графикасы қандай әліпбиге көшу керек? Мерзімді баспасөз материалдарын талқылау.
6. Тапсырма-Ф. де Соссюрьдің <<Жалпы тіл біліміне>> талқылау.
7. Тапсырма. - Тілдің әлеуметтік саралануы
8. Тапсырма-Тіл болмысының түрлері
9. Тапсырма-Қазіргі жазудың принциптері.
10.Тапсырма-Жазудың шығуы мен даму кезеңдері.
10. Тапсырма-Дүниежүзі тілдерінің генеалогиялық топтастырылуы
11.Тапсырма-Дүниежүзі тілдерінің типологиялық топтастырылуы

6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ

Кесте 3 - Пәннің оқу-әдәітемелік картасы

Тақырыптар
Көрнекілік құралдар
Өздік жұмыс сұрақтары

Тексеру формасы
Тәжірбиелік,дәріс тақырыптары

Тіл білімі және оның басқа ғылымдармен байланысы. Тілдің қоғамдық мәні. Тілдің анықтамасы. Тіл және ойлау. Тілдің таңбалық сипаты.
Дәріс тезисі, сызба нұсқа
Тілдік таңбаларға сипаттама беру . Диалектология-лық сөздікпен жұмыс

Жазбаша, ауызша
Лексикология. Түрлері мен салалары. Сөз және оған тән белгілер. Сөз мағынасының өзгеру себептері. Омонимдер. Синонимдер. Антонимдер. Этимология.
. Тілдің сөздік құрамы. Сөздік құрам және оның дамуы. Кірме сөздер.Терминдер және терминология.

Дәріс тезисі, сызба нұсқа
Фразеология-лық сөздікпен жұмыс .Тілдік белгілерді ажырату. Үлестірмелі карточкамен жұмыс

Фонетика, оның салалары. Дыбыстау мүшелері. Тіл дыбыстары. Сөйлеудің фонетикалық жақтан мүшеленуі. Сингармонизм. Ассимилияция, диссимиляция.

Дәріс тезисі, сызба нұсқа, бақылау тапсырмалары
Үлестірмелі карточкамен жұмыс. Тест тапсырмалары-мен жұмыс. Картотека теру

Жазбаша, ауызша
Грамматика. Оның салалары. Түбір морфема. Аффикстік морфема. . Грамматикалық тәсілдер. Грамматикалық форма. Грамматикалық категория.

Дәріс тезисі, сызба нұсқа
Психологиялық оқулықтармен жұмыс. Картотека теру
Сөздікпен жұмыс. Үлестірме карточкамен жұмыс
Жазбаша, ауызша
Сөз таптары. Олардың классификациясы. Синтаксис мәселелері. Сөз тіркесі. Сөйлем. Сөйлем түрлері. Тілдің шығуы және тілдердің жасалуы мен дамуы. Тілдердің классификациясы.

Дәріс тезисі, сызба нұсқа, Тест сұрақтары
Кестені толтыру. Сөздікпен жұмыс, бақылау тапсырмалары

Жазбаша, ауызша

7. ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

4-Кесте Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы
Саны
Студенттердің саны
Қамтамасыз ету пайызы
1
2
3
4
1.Аханов К. Тіл білімінің негіздері.
6
6
100%
2. Қордабаев Т. Жалпы тіл білімі.

6
6
100%
3.Хасенов. Ә. Тіл білімі.

6
6
100%
4. Қалиев .Б. Жалпы тіл білімі.
6
6
100%
5. Сулейменова Э.Д., Н.Ж. Шаймерденова Тіл білімі сөздігі.
3
6
50%
6. Аманжолов. А.С. Қазақша-орысша лингвистикалық терминдер.
3
6
50%

8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиеттер
8.1.1. Аханов.К. Тіл білімінің негіздері. Алматы,1973; 1994.
8.1.2. Қордабаев . Т. Жалпы тіл білімі . Алматы, 1999.
8.1.3. Қалиев .Б. Жалпы тіл білімі . Алматы, 2000.
8.1.4. Хасенов. Ә. Тіл білімі . Алматы, 1996.
8.1.5. Общее языкознание . Внутренняя структура языка. М,1972
8.1.6. Бенвенист . Э. Общая лингвистика . М , 1974.
8.1.7. Соссюр Ф. де Труды по языкознанию. М, 1977.
8.2. Қосымша әдебиеттер Дополнительная литература Алматы,1997.
8.2.1. Аманжолов. А.С. Қазақша-орысша лингвистикалық терминдер.
8.2.2. Сулейменова Э.Д., Н.Ж. Шаймерденова <<Тіл білімі сөздігі>> Алматы, 1998.
8.2.3. Березин. Ф.М. <<Очерки по языкознанию в Росий. Москва,1968.
8.2.4. Балли Ш. Общая лингвистика и вопросы французского языка. М., 1955г.
8.2.5. Гумбольдт В. Фон Избранные труды по языказнанию. М., 1984г.
8.2.6. Сепир Э. Избарнные труды по языкознанию и культурологии. М., 1993г.
8.2.7. Бюллер К. Теория языка. М., 1992г.
8.2.8. Леотьев А.А. Психолингвистика. М., 1967г.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz