Файл қосу

Аналитикалық химияның әдістері



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
                    3 деңгейлі СМК құжаты
                                   ПОӘК
                            ПОӘК 042-16-13.1.04
                                   /01-2013
                                       
                                   ПОӘК
 Оқытушыға арналған  пәннің   бағдарламасы
<<Аналитикалық химия пәнінен есеп шығару әдістемесі>> 
                                       
                             № 1 басылым
                                 .09.2013 ж.
                                       
                                       
	
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
            ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                                       
<<Аналитикалық химия пәнінен есеп шығару әдістемесі>> 
           5В011200  -  <<Химия>> мамандығы үшін
                                       
  ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
	
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                 Семей  
                                     2013

                                Алғы сөз
1.ӘЗІРЛЕНГЕН

Құрастырушы _______ <<______>>_________2013 ж.  А.К.Сапакова,  б.ғ.к.,
доцент м.а., <<Химия және география>> кафедрасы

2.ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Химия және география>> кафедрасының отырысында

<<_____>>___________2013 ж., № _______хаттама

Кафедра меңгерушісі м.а. _________ Д.Р. Онтагарова 

2.2 Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының 
отырысында

<<_____>>___________2013 ж., № _______хаттама

Төрайымы_________ 

3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға
мақұлданған  және ұсынылған

<<_____>>___________2013 ж., № _______хаттама

ОӘК төрайымы _________   Г.К. Искакова

4. АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛІП ОТЫР












                                Мазмұны

* Қолдану саласы    
* Нормативтік сілтемелер 
* Жалпы ережелер 
* Оқу пәннің (модульдің) мазмұны 
* Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың  тізімі 
* Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
* Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
* Әдебиеттер













	















1 ҚОЛДАНУ  САЛАСЫ

<<5В011200>>  -  <<Химия>> мамандығы студенттеріне арналған <<Аналитикалық химия пәнінен есеп шығару әдістемесі>> пәні бойынша оқу-әдістемелік кешеннің кұрамына енгізілген оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы.

2 НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР

<<Аналитикалық химия пәнінен есеп шығару әдістемесі>> пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы келесі құжаттар талаптары мен ұсыныстарына сәйкес құрастырылған және аталған пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін  белгілейді:
 <<5В011200>>  -  <<Химия>> мамандығының Типтік оқу жоспары, 10 сәуір 2012 ж. № 158 бұйрығымен іске қосылған және бекітілген;
- СТУ 042-СГУ-5-2012<<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар>> университет стандарты;
         - ДП  042-1.07-2012 <<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенініңқұрылымы және мазмұны>> құжаттандырылған процедурасы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1  Пәннің  қысқаша мазмұны:
<<Аналитикалық химия пәнінен есеп шығару әдістемесі>> пәні бакалавр дайындау барысында маңызды орын алады және <<Химия>> мамандығында оқитын студенттер үшін  негізгі пәндер блогының таңдаулы бөлігі болып табылады. Бұл пән аналитикалық химияның негізгі тараулары бойынша есеп шығарудың әдістемесін қарастырады және мамандықтың басқа химиялық пәндердің толық оқып білуіне мүмкіндік береді.  Аналитикалық химиядан есеп шығару әдістемесі>> курсы келешек маманның жалпы химиядан дайындығын, ғылыми көзқарасын қалыптырады, келешек маманнан ойлау қабілетін дамытады.

  + Пәнді оқып-білудің мақсаты: сандық және сапалық талдаудың негізгі тараулары бойынша типтік есептерді шығару әдістемесін оқу.  

  + Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
* студенттерді химиядан орта мектептің бағдарламасына  сай  берілген  есептерді шығаруға  үйрету; мектепте  педагогикалық тәжірибе алуға  дайындау.

3.4 Оқып-білудің нәтижелелері:
      Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
* сандық және сапалық талдаудың негізгі тараулары бойынша типтік есептерді шығару әдістемесін білу тиіс; 
* аналитикалық химияның негізгі тараулары бойынша және негізгі мен қосымша формулалар туралы білімдерді меңгеру тиіс;   
* аналитикалық химияның негізгі тараулары бойынша берілген типтік есептердің шығару әдістемесінің жалпы әдістемелік нұсқауларын игеру тиіс;
* гравиметриялық және титриметриялық талдауларда қолданылатын негізгі есептеулерін қолдана алуы тиіс;
* есеп нәтижелерін іс жүзінде алынған эксперименталды мәліметтермен салыстыруды түсіну тиіс;

  +  Курстың пререквизиттері:
Бейорганикалық химияның теориялық негіздері, элементтер химиясы. 

  +  Курстың постреквизиттері:
Органикалық  химия, аналитикалық химия, физикалық химия, коллоидты химия, жалпы химиялық технология. Дипломдық жоба.

3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
                                                                    1кесте
                                   Курс
                                Семестр
                              Кредиттер
                                 ДР сағ.
                                СПС сағ.
                                 ЗС сағ.
                               ОСӨЖ (сағ)
                                СӨЖ сағ.
                                Бар-лығы
                                    сағ.
                  Қорытынды бақылау түрі
                                       2
                                       3
                                       3
                                      15
                                      30
                                       -
                                     22,5
                                     67,5
                                      135
                                емтихан

           * ОҚУ ПӘННІҢ (МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ
                                                                   Кесте 2
 Тақырыбтардың атауы және олардың мазмұны 
                             Сағат саны 
                                       1
                                       2
  МИКРОМОДУЛЬ 1 <<САПАЛЫҚ ТАЛДАУДЫҢ НЕГІЗІ>>
                         Дәріс сабақтары
Кіріспе. Аналитикалық реакциялардың сезімталдығы, арнаулығы, таңдамалығы. 
                                       1
Әрекеттесуші массалар заңы және қайтымды реакциялар.
                                       1
Электролиттік диссоциация теориясы.
                                       1
Гидролиз.
                                       2
Амфотерлік.
                                       2
Тұңбалардың түзілуі және еру теориясы. 
                                       2
Буферлік ерітінділер.
                                       1
Кешенді қосылыстар. 
                                       1
Гравиметриялық талдау. 
                                       2
Титриметриялық талдау.
                                       2
                   Практические сабақтар
 <<Аналитикалық реакциялардың сезімталдығы, арнаулығы, таңдамалығы>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Әрекеттесуші массалар заңы және қайтымды реакциялар>>
тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Электролиттік диссоциация теориясы>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Гидролиз>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Амфотерлік>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Түңбалардың түзілу және еру теориясы>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Түңбалардың түзілу және еру теориясы>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
   МИКРОМОДУЛЬ 2 <<САНДЫҚ ТАЛДАУДЫҢ НЕГІЗІ>>
<<Буферлік ерітінділер>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Кешенді қосылыстар>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Гравиметриялық талдау>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Гравиметриялық талдау>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Гравиметриялық талдау>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Титриметриялық талдау>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Титриметриялық талдау>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
<<Титриметриялық талдау>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                                       2
                                       
5 СТУДЕНТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ 

5.1. Аналитикалық химия ғылым ретінде. Аналитикалық химияның әдістері. Химиялық талдаудың маңызы және қолдану салалары. Аналитикалық химияның методологиялық аспектілері (басқа ғылымдармен байланысы, фундаменталды және қолданбалы аспектілері).Қысқаша тарих мазмұны. Аналитикалық химияның дамуына казақстандық ғалымдардың қосқан үлесі.   Сапалық талдауда қолданылатын реактивтер (бейорганикалық және органикалық). Ерітіндідегі иондарды анықтаудың негізгі жағдайлары. 
Электролиттердің диссоциациялану дәрежесі. Оствальдтың сұйылту заңы. Күшті электролиттер теориясының негізгі қағидалары. Кулон заңы. Электролиттік диссоциация теориясының шектелуі..
5.2. Әрекеттесуші массалар заңын гидролиз және амфотерлік процесстеріне қолдану. Тұздар гидролизі. Сатылы гидролиз. Гидролитикалық тепе-теңдікке температура мен ерітіндінің сұйылту дәрежесінің әсері. Талдаудағы гидролиздің маңызы. Амфотерлі гидроксидтер. Амфортерлікті талдауда қолдану. Бөгде иондардың ролі. Тананаев жұмыстары. Тұзды эффект. Тұндыру. Толық тұндырудың факторлары. Тұндырғыштың табиғаты мен мөлшерінің, иондық күштің және ерітіндінің рН толық тұндыруға әсері.  Фракциондық тұндыру. Қиын еритін бір қосылыстардың басқаларына ауысуы. Ерітінді мен тұнба арасындағы тепе-теңдік. 
5.3. Буферлік ерітінділер және олардың талдаудағы маңызы. Судың иондық қөбейтінідісі және рН. Кешенді иондардың диссоциациялануы. Катиондарды ашу және бөліп алу және бөгде иондарды маскировка жасау жағдайында кешенді қосылыстардың сапалық анализде қолдануы. 
Кешенді иондардың бұзылуы.Ішкікомплексті тұздар туралы түсінік. Кешенді иондарды жоятын реагенттерді таңдау.  Гравиметриялық талдаудың негізі. Тұнба түрінде ерітіндіден компоненттерді сандақ бөліп алу. Тұнбаның тұнбалық және гравиметриялық формалары. Кристалдық және борпылдақ тұнбалар. Тұндыру жағдайлары. Толық тұндыру. Тұнбалардың пісуі. Тұнбалардың тазалығы.  
5.4. Титриметриялық талдаудың негізі мен әдістері. Титриметриялық талдаудың кегізгі жағдайлары. Бастапқы және жұмысшы титрлік ерітінділер. Олардың дайындау тәсілдері. Бастапқы заттарға қойылатын талаптар. Қышқылдық-негіздік титрлеу әдістерінің негізі және қолдану салалары. Титрлеу қисықтары.

* ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
                                                                   Кесте 3
                               Тақырыбы
                      Көрнекті құралдар,
                                    ТОҚ,
             зертханалық тақталар (стенд)
                                       
             Өздік меңгерілетін сұрақтар
                                       
                        Бақылау нысанасы
                                       
                               Дәрістер
                    Практикалық сабақтар



Кіріспе. Аналитикалық реакциялардың сезімталдығы, арнаулығы, таңдамалығы.
<<Аналитикалық реакциялардың сезімталдығы, арнаулығы, таңдамалығы>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                      Кестелер, схемалар
Аналитикалық химия ғылым ретінде. Аналитикалық химияның әдістері. Химиялық талдаудың маңызы және қолдану салалары. Аналитикалық химияның методологиялық аспектілері (басқа ғылымдармен байланысы, фундаменталды және қолданбалы аспектілері).Қысқаша тарих мазмұны. Аналитикалық химияның дамуына казақстандық ғалымдардың қосқан үлесі.   Сапалық талдауда қолданылатын реактивтер (бейорганикалық және органикалық). Ерітіндідегі иондарды анықтаудың негізгі жағдайлары. 

                          Ағымды бақылау
Әрекеттесуші массалар заңы және қайтымды реакциялар.
<<Әрекеттесуші массалар заңы және қайтымды реакциялар>>
тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                              Схемалар, 
                               кестелер
Әрекеттесуші массалар заңын гидролиз және амфотерлік процесстеріне қолдану. Тұздар гидролизі. Сатылы гидролиз. Гидролитикалық тепе-теңдікке температура мен ерітіндінің сұйылту дәрежесінің әсері. Талдаудағы гидролиздің маңызы. Амфотерлі гидроксидтер. Амфортерлікті талдауда қолдану. Бөгде иондардың ролі. Тананаев жұмыстары. Тұзды эффект.
                          Ағымды бақылау
Электролиттік диссоциация теориясы.
<<Электролиттік диссоциация теориясы>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                      Сүреттер, кестелер,
                  диаграммалар, схемалар,
                              графиктер
Электролиттердің диссоциациялану дәрежесі. Оствальдтың сұйылту заңы. Күшті электролиттер теориясының негізгі қағидалары. Кулон заңы. Электролиттік диссоциация теориясының шектелуі. 
                          Ағымды бақылау
Гидролиз.
<<Гидролиз>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                     Кестелер, плакаттар
Әрекеттесуші массалар заңын гидролиз және амфотерлік процесстеріне қолдану. Тұздар гидролизі. Сатылы гидролиз. Гидролитикалық тепе-теңдікке температура мен ерітіндінің сұйылту дәрежесінің әсері. Талдаудағы гидролиздің маңызы
                          Ағымды бақылау
Амфотерлік
<<Амфотерлік>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                     Схемалар, плакаттар
Амфотерлі гидроксидтер. Амфортерлікті талдауда қолдану. 
                          Ағымды бақылау
Түңбалардың түзілу және еру теориясы.
<<Түңбалардың түзілу және еру теориясы>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                     Кестелер, плакаттар
Тұндыру. Толық тұндырудың факторлары. Тұндырғыштың табиғаты мен мөлшерінің, иондық күштің және ерітіндінің рН толық тұндыруға әсері.  Фракциондық тұндыру. Қиын еритін бір қосылыстардың басқаларына ауысуы. 
Ерітінді мен тұнба арасындағы тепе-теңдік. 
                          Ағымды бақылау
Буферлік ерітінділер.
<<Буферлік ерітінділер>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                     Кестелер, плакаттар
                                       
Буферлік ерітінділер және олардың талдаудағы маңызы. Судың иондық қөбейтінідісі және рН.
                          Ағымды бақылау
Кешенді қосылыстар
<<Кешенді қосылыстар>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                      Схемалар, кестелер
Кешенді иондардың диссоциациялануы. Катиондарды ашу және бөліп алу және бөгде иондарды маскировка жасау жағдайында кешенді қосылыстардың сапалық анализде қолдануы. 
Кешенді иондардың бұзылуы.Ішкікомплексті тұздар туралы түсінік. Кешенді иондарды жоятын реагенттерді таңдау.  
                          Ағымды бақылау
Гравиметриялық талдау.
<<Гравиметриялық талдау>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                      Схемалар, кестелер
Гравиметриялық талдаудың негізі. Тұнба түрінде ерітіндіден компоненттерді сандақ бөліп алу. Тұнбаның тұнбалық және гравиметриялық формалары. Кристалдық және борпылдақ тұнбалар. Тұндыру жағдайлары. Толық тұндыру. Тұнбалардың пісуі. Тұнбалардың тазалығы.  

                          Ағымды бақылау
Титриметриялық талдау.
<<Титриметриялық талдау>> тақырыбына есептерді шығару әдістемесі.
                      Суреттер, схемалар
Титриметриялық талдаудың негізі мен әдістері. Титриметриялық талдаудың кегізгі жағдайлары. Бастапқы және жұмысшы титрлік ерітінділер. Олардың дайындау тәсілдері. Бастапқы заттарға қойылатын талаптар. Қышқылдық-негіздік титрлеу әдістерінің негізі және қолдану салалары. Титрлеу қисықтары
                          Ағымды бақылау


7 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
                                                                  Кесте 4 
Оқулықтардың , оқу-әдістемелік құралдардың атауы
                              Дана (саны)
                      Студенттердің саны
                 Қамтамасыз етілу пайызы
Логинов Н.Я <<Аналитическая химия>>. Просвещение, 1990 г.
                                      10
                                       4
                                      100
Крешков А.П. <<Курс аналитической химии>>. Москва,  1976 г.
                                      10
                                       4
                                      100
Алексеев В.Н. <<Качественный анализ>>. Москва, 1973 г.
                                      10
                                       4
                                      100
Ольшанова К.М. <<Аналитическая химия>>. Изд. Химия, 1980 г.
                                      10
                                       4
                                      100
Цитович И.К. <<Аналитическая химия>>. -  Москва, 1985 г. 
                                      10
                                       4
                                      100
Васильев В.П. <<Аналитическая химия>>. -  Москва 1989 г.
                                       5
                                       4
                                      100
Воскресенский А.Г. <<Сборник задач и упражнений по аналитической химии>>. -  Москва, 1985 г.
                                      20
                                       4
                                      100
<<Основы аналитической химии>> КН  -  2 Москва 1999 ж. под. Ред. Золотова
                                       5
                                       4
                                      100



8 ӘДЕБИЕТ
8.1 Негізгі әдебиет
8.1.1 Логинов Н.Я <<Аналитическая химия>>. Просвещение, 1990 г.
8.1.2 Крешков А.П. <<Курс аналитической химии>>. Москва,  1976 г.
8.1.3 Алексеев В.Н. <<Качественный анализ>>. Москва, 1973 г.
8.1.4 Ольшанова К.М. <<Аналитическая химия>>. Изд. Химия, 1980 г.
8.1.5 Цитович И.К. <<Аналитическая химия>>. -  Москва, 1985 г. 
8.1.6 Васильев В.П. <<Аналитическая химия>>. -  Москва 1989 г.
8.1.7 Воскресенский А.Г. <<Сборник задач и упражнений по аналитической химии>>. -  Москва, 1985 г.
8.1.8 <<Основы аналитической химии>> КН  -  2 Москва 1999 ж. под. Ред. Золотова


8.2  Қосымша әдебиет
8.2.1 Васильев В.П. <<Аналитическая химия>> КН 7 Москва 1979 ж.
8.2.2 Пилипенко В.Д., Пятницкий И.В. <<Аналитическая химия>> Книга 1 Москва 1990 г.
8.2.3 Скуч Д., Уэст Д. <<Основы аналитической химии>> Том  -  1  -  Москва 1979 г.
8.2.4 Дорохова Е.Н. <<Задачи и вопросы по аналитической химии>> Москва 1984 г.
8.2.5 Панин М.С. <<Тестовые задания по аналитической химии>> Семипалатинск 1997 г.
























Пәндер