УМКД

Кіші мектеп жасындағы баланың тілін дамыту әдістемесі

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3-деңгейлі СМЖ
құжаты

УМКД

УМКД 042-18-28.34/02-2013

УМКД
<< Мектепке дейінгі бада тілін дамыту әдістемесі >>
пәнінің студентке арналған жұмыс бағдарламасы

______2013 жылғы
№ 1 басылым

Мамандығы: Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі
Мамандық шифрі - 5В010200

Кіші мектеп жасындағы баланың тілін дамыту әдістемесі
ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ
2013

Кіріспе

1 ӘЗІРЛЕГЕН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің қазақ әдебиеті кафедрасының доцент м.а., ф.ғ.к. Құрмамбаева Қарлығаш Солтанбекқызы _____________ <<___>> ___________20___ жыл.

2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Қазақ әдебиеті кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.
Хаттама №___ <<___>> ___________20___ жыл.

Кафедра меңгерушісі _______________ Ақтанова А.С.

2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.
Хаттама №___ <<___>> ___________20___ жыл.

Төрайым _________________ Мұқанова Қ.Қ.

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде қолдау алды және басып шығаруға ұсынылды
Хаттама №___ <<___>> ___________20 ___жыл.

ОӘК төрағасы _____________ Г. Искакова

4 <<____>> __________ 20___ж. шыққан ПОӘК-нің
№ 1 БАСЫЛЫМЫ

Мазмұны

1 Жалпы ережелер
2 Пәннің мазмұны және сабақтардың түрі бойынша сағаттарға бөлу
3 Пәнді оқытудың әдістемелік нұсқаулары
4 Курс форматы
5 Курс саясаты
6 Бағалау саясаты
7 Әдебиеттер

1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы туралы жалпы мәлімет:
Құрмамбаева Қарлығаш Солтанбекқызы, доцент м.а., ф.ғ.к.
Кафедра: <<Қазақ әдебиеті>>
Кафедраның мекен-жайы: 2 ғимарат
Ақпараттық қатынас: телефон: 87757570676
Сабақ өтетін орын: 418 аудитория
Кредит саны: 2

1.2 Пәннің қысқаша мазмұны: Тіл дамыту әдістемесі жайында түбегейлі білім беру; Тілдің грамматикалық құрылымы тұтас жүйе екендігін таныту;
Осы пәнмен байланысты пәндер: қазақ тілі, қазақ әдебиеті пәндерінен мектептерде, жоғары оқу орындарында алынған білім осы курсты дұрыс меңгеруге септігін тигізеді. Бұл курстан алынған білім қазақ тілін оқыту әдістемесі пәнін өткенде және жоғарыдағы пәндердің тәжірибелік бөлімдерінде қажет болады.
1.3 Пәнді оқытудың мақсаты:
Студенттерге теориялық білім беріп, сол теориялық түсінікті пайдаланып тіл дамыту әдістемесі ерекшеліктерін талдаулар жасау арқылы еркін пайымдай алатындай дәрежеде білім беру.

1.4 Пәнді оқыту міндеттері:
- Тіл дамыту әдістемесі пәнін игеру барысында студент бала тәрбиесінің күрделілігі мен маңызын жете түсініп, ұстаздың этикет пен мәдениет деңгейінің жоғары болуын үнемі назарда ұстауы тиіс.
- Тіл дамыту әдістемесі пәнінің тарихын терең меңгеріп, оның өкілдерінің шығармаларымен толық танысу.
- Пәнді ұйымдастыру кезінде оқушылардың жас ерекшелігіне айрықша көңіл бөлуді студенттерге ескерте отырып, игерту.
- Студенттердің, болашақ маман иелерінің өздері оқытатын оқушылардың психологиялық ерекшеліктерін үнемі назарларында ұстауға, балалармен қарым-қатынасты үйлестіре білуді үйрету.
- Болашақ тәрбиеші мұғалімдерге балаларды тіл дамытуға үйретуді яғни, балаларды ( дыбысты) фонематикалық естуі мен қабылдауын қалыптастыру жолдарын саралап көрсету;
- Балалардың ой-өрісін кеңейту үшін сөздердің мағыналарын салыстыру, ажырату тәсілдеріне тоқталу;
- Грамматика салаларының өзара байланыстарын көрсету;
- Балалар тілін орфоэпиялық дыбыстау мәдениетіне тәрбиелеуді үйрету;
- Балалардың сөздік қорын арнайы сөздіктер арқылы молайту жолдарын меңгерту және арнайы жаттығулар барысында істелетін жұмыстарды дұрыс ұйымдастыруға үйрет тобындағы балалардың дыбыстық құрамды меңгеруге қажетті дағдыларын қалыптастыруын қадағалауды т.б. үйрету.
1.5 Оқыту нәтижелері:
Пәнді оқыту нәтижесінде студент мыналарды білуі керек:
- Тіл дамыту әдістемесі пәнінің тарихын терең меңгеріп, оның өкілдерінің еңбектерін білуі керек;
- Алған білімдерін практикада қолдана білу;
- Бала тілін дамытудың негізгі әдістерін меңгеру керек;
- Теориялық талдау жасай алу;
- Ана тілін ұғыну заңдылықтарының білім беру жолдары мен құралдарын меңгеру, түсіну;
- Өзіндік пікір айта алу;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.
* 1.6 Курстың пререквизиттері:
1.6.1 Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы
1.6.2 Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы
1.6.3 Қазіргі қазақ тілінің сөзжасамы

1.7 Курстың постреквизиті:
1.7.1 Қазіргі қазақ тілі
1.7.2 Қазақ тілі әдістемесі

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚТАРДЫҢ ТҮРІ БОЙЫНША САҒАТТАРҒА БӨЛУ
1 Кесте
№
Тақырыптар атауы
сағаттар
әдебиеттер

Дәріс
Тәжір
ОСӨЖ
СӨЖ

1
2
3
4
5
6
7

1Модуль. Кіші мектеп жасындағы балалар тілін дамыту әдістемесі пәнінің мәселелері мен ұғымдары.

1
Тіл дамыту әдістемесі пәнінің ғылыми негіздері. Мақсаты мен міндеттері.
2
1
1,5
5
16, Б. 3-9
12, Б. 3-8
3, Б. 3-11
4, Б. 3-12

2
Кіші мектеп жасындағы балаларды тіл дамытуға үйрету заңдылықтары мен принциптері.
2
1
1,5
5
1, Б. 12-23
2, Б. 8-37
3, Б. 11-20
4, Б. 12-23
3
Кіші мектеп жасындағы балаларды тіл дамытуға үйретуде қолданылатын әдіс- тәсілдер.
2
1
1,5
5
16, Б. 25-37
4, Б. 64-68
8, Б. 23-38
9, Б. 63-67

2Модуль. Кіші мектеп жасындағы балалар тілін дамытуда фонетиканыжоқытудың ерекшеліктері.

4
Балалар тілін орфоэпиялық дыбыстау мәдениетіне тәрбиелеу.
2
1
1,5
5
15, Б. 37-53
4, Б.38-78
5, 24-28
5
Тіл дамыту жұмыстары, мұғалімнің сөйлеу мәдениетінде қойылатын талаптар.
2

1,5
5
2, Б. 53-61
4, Б. 80-92
5, Б. 20-24
6
Фонетиканы оқыту. Тіл мүкістігін түзету үшін арнаулы сабақтар жүргізу.
2
1
1,5
5
2, Б.63-68
9, Б.92-125
5, Б. 25-37
7
Орфография мен орфоэпияны оқыту.
2
1
1,5
5
2, Б. 52-68; 79-132
4, Б. 126-134; 134-166
7, 38-41

3 Модуль. Кіші мектеп жасындағы балалар тілін дамытуда лексика-грамматикалық тіл ерекшеліктерінің маңызы.

8
Сөздің грамматикалық дағдыларын қалыптастыру.
2
1
1,5
5
8, Б.133-148
4, Б. 166-183
5, Б. 42-45
9
Балалардың тілін дамыту жүйесіндегі лексикалық, синтаксистік , стилистикалық жаттығулардың маңызы.
2
1
1,5
5
2, Б. 148-164
7, Б. 183-190
16, Б. 46-48
10
Балалардың сөз қолдануындағы ерекшеліктері.
2
1
1,5
5
12, Б. 164-178
14, Б. 191-207
16, Б. 95-120
11
Грамматикалық формаларды қолданып сөйлей білуге, сөйлемді құрап айтуға үйрету.
2
1
1,5
3,5
3. Б. 179-200
4, Б. 207-222
6. Б. 121-132

4 Модуль. Кіші мектеп жасындағы балалардың сөздік қорын, сөйлеу дағдысын қалыптастыру әдіс-тәсілдері

12
Сөйлеу тілін байыту мақсатында жүргізілетін сөздікпен жұмыс түрлері.
2
1
1,5
3,5
2, Б.200-322
4, Б.222-333

8, Б. 12-24
13
Баланың тілі мен ойын дамыту кезеңінде қолданылатын көрнекі құралдар.
2
1
1,5
3,5
2, Б. 200-322
4, Б. 222-333
10, Б. 64-71
14
Жазба жұмыс түрлері және оны жүргізу әдістемесі.
2
1
1,5
3,5
2, Б. 322-331
4, Б. 333-344 7, Б. 72-81
15
Әдеби шығармаларды оқып, тыңдату жұмыстары.
2
1
1,5
3,5
2, Б. 332-349
4, Б.344-358
5, Б. 82-86

3 ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАРЫ

Студент <<Мектепке дейінгі бала тілін дамыту әдістемесі>> пәнінде тәжірибе жүзінде кең қолданылатын, әрі жан-жақты игерілген тілді талдаудың негізгі әдістерін білуі қажет. Ғылыми ой-өрісті қалыптастыруда қазақ тілі және әдебиетін оқыту әдістемесі ғылыми білім ретінде пайда болуы ерекше роль атқарады. Тарихы әр кезеңдегі ғылым алдына қоятын қоғамдағы әлеуметтік-мәдени шарттардың шектес ғылымдармен және олардың практикалық шешімдерімен тікелей байланысы постулатын түсінуге көмектеседі.

4 КУРС ФОРМАТЫ
Аудиториялық уақытқа дәрістер, семинар сабақтары, оқытылған материалды талқылау және әртүрлі тапсырмаларды орындау кіреді. Әрбір сабаққа студент әдебиеттің негізгі және қосымша қайнар көздерінің тізіміне сәйкес дайындалуы керек (негізгі бөлімдер мен бөлімшелер әрбір сабақта нақтыланады). Аралық бақылау жұмысында болмаған студенттер автоматты түрде 0 балл алады және бақылау жұмысын тапсыруға жіберілмейді.
Негізгі ұғымдар дәрістерде ұсынылады және түсіндіріледі. Сабаққа қатысу және дәрісте негізгі ұғымдарды, түсіндірмелерді және мәліметтерді жазып алу студенттің міндеті болып табылады. Егер студент қандай да бір жағдайлармен дәріске қатыспаған жағдайда, дәрістің материалын топтағы басқа студенттен алуы керек. Оқытушы материалды бір де бір студентке дәрістің бір де бір уақытында босату себебіне қарамастан ұсынбайды.
ОЖСӨЖ мақсаты - тіл дамыту әдістемесі саласына байланысты зерттеу еңбектерді қарастыру.
ОЖСӨЖ міндеттері келесілерді қарастырады:
* курстың методологиясы және зерттеу әдiстерi;
* тіл дамыту әдістемесі және оның ерекшелiктерi туралы.
Студенттердің өздік жұмысы - бұл тұлғаның жеке танымды қызметі, ол өзіне тек қана алған білімін бекітіп қоймауы, сонымен қатар жеке тілдік тұжырым-ойлау процесі болып табылады. Өзіндік жағынан ол келешек маманның жаңа білімінің ашылуына, қалыптасуына жағдай жасайды.
Өздік жұмыс сонымен қатар студенттің максималды белсенділігін қарастырады және ол алған білімін ұйымдағы ғылыми зерттеу, қоғамдық және өндірістік қызметтерде көрінеді.
5 КУРС САЯСАТЫ
Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып. жалпы саны шығарылады. Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырма, сабаққа қатысуы, СӨЖ, ОСӨЖ тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі ұпай жиынтығы, кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі. Берілген тапсырманы уақытында орындау қажет. Тиісті тапсырмалар сессияның соңғы аптасына дейін өткізілуі тиіс. Орташа ұпай жинақтай алмаған студент емтиханға жіберілмейді. Әрбір тақырыпты өтеу міндеті, өтілген материалды меңгеру деңгейі тест, жатқа жазу, бақылау түрінде тексеріледі. Себепсіз сағат босатсаңыз қосымша шығармашылық жұмыс беріледі. Сабақтан екі рет кешігу бір рет сабақ босатқанға теңгеріледі.

6 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
<<Мектепке дейінгі бала тілін дамыту әдістемесі>> пәнінің ұпайларға бөлінуі
Апта
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
І аттестация
ІІ аттестация
Дәріс
30 ұпай
30 ұпай
Семинар

15
15
15
20
20
20
10
10
10
15
15
15
15
15
ОСӨЖ

СӨЖ

25
Аралық бақылау

60 ұпай

60 ұпай
Барлығы
300 ұпай
300 ұпай
Емтихан
400 ұпай
қорытынды
1000 ұпай

* ӘДЕБИЕТТЕР
+ Негізгі әдебиеттер:
7.1.1 Инновационные подходы в практике работы дошкольных учреждений-
Семипалатинск, 2006
7.1.2 Б. Баймұратова. Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамыту методикасы- Алматы: <<Рауан>>1991
7.1.3. Қ. Шаяхметұлы. Әлемдік білім кеңістігіне ену жағдайында қазақ тілінде оқыту мен тәрбиелеудің мәселелері-Колледждерде оқытылатын мемлекеттік тіл: тарих, бүгіні
мен болашағы. Семей-2006. 19- бет
7.1.4. С. Қазыбайұлы. Бастауыш кластарда қазақ тілін оқыту- Алматы 1997
7.1.5.Ғ. Дүкенбаева. Мектеп жасына дейінгі балаларды ойын арқылы адамгершілікке
тәрбиелеу.-Алматы-1992
7.1.6. З.Бейсембаева. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. Алматы,2002
7.1.7. Қ. Қасабекова. Сауат ашу сабағының үлгі жоспарлары.-А., 1984
7.1.8. Қ.Т. Қабиева. Сөйлемдегі сөздердің байланысы жөнінде-Алматы: Ана тілі, 1985
7.1.9. Ф.Мұсабекова. Тыныс белгілерін оқытудың кейбір мәселері-Алматы: Мектеп, 1959
7.1.10. С. Қалиев, Б. Баймұратова. Өзіміз оқып үйренеміз. А. 1991
7.1.11. Қ.Ж. Бұзаубақова. Жаңа педагогикалық технология. А., 2004
7.1.12. Ф. Жұмабекова, А. Салиева. Мектепке дейінгі педагогика пәнін кредиттік жүйе талаптарына сай оқытудың ерекшеліктері-<< Ұлт тағылымы>> журналы №2/2006, 59-б
7.1.13. Т.К. Мүрсәлімов. Грамматикалық талдау әдістемесі-Семей-2007.
7.1.14. А. Құралұлы. Ұлттық дүниетаным.-Алматы: Өнер,2002
7.115. Қ.Ж. Бұзаубақова << Жаңа педагогикалық технология>> тренинг/Оқу-әдістемелік құрал/-Алматы-2005
7.1.16. Ә. Мұхтарова. Оқушыларды шығармашылыққа баулу жолдары. А.., 1999
7.1.17. Ф. Оразбаева Тілдік қатынас теориясы және әдістемесі, А., 2000
7.2 Қосымша әдебиеттер:
7.2.1 М. Махмутов. Современный урок. Москва, 1985
7.2.2 Д. Әлімжанов. Қазақ тілінде морфологияны оқыту методикасының кейбір
мәселелері-Алматы, 1972
7.2.3 Г. Жұмалиева, Б.Баймұратова , Н. Никипорец. Тәй-тәй. А., 1990
7.2.4 З. Бейсембайқызы. Қазақ тілін модуль негізінде оқыту. А. 2001
7.2.5 А. Бакраденова, Б. Баймұратова. Орыс тілінде жұмыс істейтін балабақшада қазақ
тілін оқыту методикасы А., 1992
7.2.6 Ә.Ишмұхамбетов. Қызықты грамматика. А., 1995
7.2.7 Б. Құлмағамбетова және басқалар. Қазақ тілін оқыту әдістемесі А.,2000
7.2.8. Ә.Исабаев. Қазақ тілін оқытудың дидактикалық негіздері. А., 1998
7.2.9. Т.Әбдікәрімова, Т. Әбдіғалиева, Қ, Шәймерденов. Қазақ тілін оқыту әдістемесі А., 1999
7.2.10. Байтұрсынұлы А. Тіл тағылымы Алматы-1992
7.2.11. Рахметова С. Қазақ тілін оқыту методикасы, А., 1992
7.2.12. Рахметова С. Бастауыш сыныптарда оқушылардың тілін ұстарту, А., 1997.
7.2.13 Әуелбаев Ш. Қазақ тілі сабақтарының мазмұны мен жоспарлау үлгілері.А., 1980
7.2.14. Уәйісов Г., Жұмабаев Ә., Қазақ тілін оқыту әдістемесі А., 1999.
7.2.15. Сайлаубаева Б., Қойшыбаева Ж., Қазақ тілін оқыту әдістемелік нұсқау Семей-2006

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz