УМКД

Биология ғылымдары арасындағы генетиканың орны

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СемЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СМЖ 3 дәрежелі құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-18-35.1.67
/02-2014
ПОӘК
Студенттерге арналған пән <<Генетика>>
бойынша
бағдарламасы

Баспа № 2
11.09.2014 ж.

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Генетика
мамандық үшін <<5В011300>> - <<Биология>>

СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей
2014

1.ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН

Құрастырушы__________<<____>>_____ 20___ж., Садыкова Р.А., а/ш.ғ.к.,
доц.м.а., кафедра <<Биология>>

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1.Кафедра мәжілісінде <<Биология>>
Хаттама№____ <<____>>___________ 20___ж.

Кафедра менгерушісі_______Тлеубаева А. В.
2.2. Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында қарастырылды
Хаттама№____ <<____>>___________ 20___ж.
Төраға____________ Абдишева З.В.
3. БЕКІТІЛГЕН
Университетінің Оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралып, баспаға ұсынылды
Хаттама№____ <<____>>___________ 20___ж.

Төраға ____________ Искакова Г.К.

4.№ 1 баспа <<05>>09. 2013ж. ОРНЫНА

Мазмұны

1.
Жалпы ережелер
2.
Сабақ түрлері бойынша пәннің мазмұны және сағаттарын бөлу
3.
Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
4.
Пәннің форматы
5.
Пәннің саясаты
6.
Баға қою саясаты
7.
Әдебиет

1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

+ Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Садыкова Райгуль Алимгазовна ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты‚ доцент
Биология кафедрасы
Байланыс ақпарат - тел:53-92-19, оқу ғимараты № 3, кабинет № 120
Сабақ өткізу орны - дәрісхана № 126
Пән бойынша кредит саны - 3

+ Пәннің мазмұнының қысқаша сипаты:
Ұсынылып отырған бағдарлама генетика ғылымының қол жеткен табыстары, молекулалық генетика, онтогенез генетикасы мен ген инженериясы салалары бойынша мағлуматтардың жедел жамуы ескерілген. Генетика және селекция тікелей қатысы бар материалдардан басқа бағдарламаға пәнаралық байланыстар ескеріле отырып, генетиканың заңдылықтарын түсіну үшін қажетті білім беретін шектес пәндерден тақырыптар енгізілді. Соның ішінде, хромосоманың құрылысына, өсімдіктер мен жануарлардың көбеюінің цитологиялық негіздеріне, нуклеин қышқылының биохимиясы, онтогенездің заңдылықтарына т.б. қатысы цитологияның, биохимияның т.б. ғылымдардың кейбір бөлімдері берілген.

1.3 Пәнді оқытудың мақсаты:
Тұқым қуу мен өзгергіштіктің заңдылықтары, казіргі кездегі генетика ғылымының әдістер мен мәселелері туралы базалық білімдерін қалыптастыру, оларды басқару жолдарын аңықтау.
* Студенттердің генетика облысындағы негізгі практикалық іскерліктері мен дағдыларын жетілдіру.
1.4 Пәнді оқытудың міндеттері:
* Тұқым қуалаушылық және өзгергіштіктің заңыдылықтарын және олардың цитологиялық негіздерін талдап зерттеу.
* Қазіргі кездегі генетика ғылымының жетістіктер мен мәселелерімен таныстыру.
* Студенттердің генетикалық көзқарасын дамыту.
Генетиканың басқа биологиялық және жаратылыстану ғылымдар жүйесінде орнын анықтау.

1.5 Оқытудың нәтижелелері:
Пәнді оқу нәтижесінде білімалушы міндетті:
* Геннің құрылысы мен атқаратын қызметін бұдандастыру үрдісіні моно- және дигибридтік бұдандастырудың негізгі заңдылықтарын білу;
* Хромосомалық теориясын, жыныс генетикасын, белгілердің жыныспен тіркесу арқылы тұқымқуалау сипатын қолдана білуді игеру;
* Адам генетикасын, өзгергіштіктің заңдылықтарын, түрлерін, мутацияларды ұғып алу;
* Селекцияның генетикалық негіздерін, әдістерін, жетістіктерін, биотехнология бағыттарын түсіну.

1.6 Пән пререквизиттері:
1.6.1 Цитология,
1.6.2 ботаника,
1.6.3 зоология,
1.6.4 систематика

1.7 Пән постреквизиттері:
1.7.1 молекулалық биология
1.7.2 эволюциялық ілім
1.7.3 биологияны оқыту әдістемесі

2 Пән мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттардыҢ РЕТТЕЛУІ
1 кесте
№
р/с
Тақырыптың аталуы
Сағаттар
Әдебиет

Дәріс
Зертхан сағат
Білімалуш-ң ОӨЖ
Білімалуш-ң ӨЖ

1.
Генетика пәні. Биология ғылымдары арасындағы генетиканың орны.
1

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.

2.
Тұқымқуалаушылықтың цитологиялық негіздері.
2

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.

3.
Жыныссыз көбеюдің цитологиялық негіздері.

Мұхамбетжанов К.К. Генетика. - Алматы, 1994.

4.
Белгілердің тұқымқуалаушылығының негізгі заңдылықтары мен тұқымқуалаушылық принциптері.
2

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
Мұхамбетжанов К.К. Генетика. - Алматы, 1994.

5.
Жыныспен көбеюдің цитологиялық негіздері.

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
6.
Гаметогенез және ұрықтану процессі

17,5
Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
7.
Моногибридті будандастыру.

Мұхамбетжанов К.К. Генетика. - Алматы, 1994.

8.
Дигибридтік және полигибридтік будандастыру.
1
4

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002. Мұхамбетжанов К.К. Генетика. - Алматы, 1994.
9.
Тұкым қуудың хромосомалық теориясы.

10
Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
10.
Жыныс генетикасы және жыныспен тіркескен белгілердің тұқымқуалауы.
2
2

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
11.
Генеалогиялық талдау

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
12.
Тіркесіп тұқымқуалау және кроссинговер.
1
2
2

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
Мұхамбетжанов К.К. Генетика. - Алматы, 1994.

13.
Генетикалық материалдың өзгергіштігі.
1
2

10
Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
14.
Спонтанды және индукцияланған мутагенез

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
15.
Генетикалық процестердің молекулалық механизмдері.
1

20
Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
16.
Даму генетикасы.
1

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
17.
Популяциялар генетикасы.
1
2

10
Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
Мұхамбетжанов К.К. Генетика. - Алматы, 1994.
18.
Адам генетикасы.
1
4

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.
19.
Селекцияның генетикалық негіздері.
1
2
10,5

Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002.

БАРЛЫҒЫ:
15
30
22,5
67,5

3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Генетика курсын оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, зертханалық жұмыс, БОӨЖ-оқытушының білімалушымен өздік жұмысы, және БӨЖ- білімалушының өздік жұмысы.
Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір студент міндетті. Конспекті оқулықтардан және оқу құралдарынан алынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспекті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Зертханалық сабағына дайындалуда келесі қажет болады: практикалық сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, реактивтер, ыдыспен танысу; алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау. ОСӨЖ және СӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабақтарға дайындалады.

4 КУРС ФОРМАТЫ
<<Генетика>> - 3 кредит.
Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 100 минуттық зертханалық сабақ және 50 минуттық БОӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, зертханалық сабаққа, БОӨЖ-ге қатысуға студент міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан студент белгілі бір балын жоғалтады. Зертханалық сабақтар студентті өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап беріп және тәжірибе жүргізу үшін кейбір өсімдіктер анатомиясы мен морфологиясыныңмәнін анықтамалық кітаптан тауып, жазып келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес студент зертханалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.

5 курс саясаты
Студент пәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда баллдарды алу түрінде штрафтар салынады.

6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ

Апта және бақылау түрлері бойынша баллдардың таратылуы кестеде келтірілген

<<Генетика>> пәні бойынша балдардың таратылуы
2 кесте
Апта
Бақылау түрі
Балдардың барлығы
Қосымша
1-7
Аудиториялық сабақтарына қатысу
30
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
Зертханалық жұмыстарды орындау(қорғау)
1

Жыныссыз көбеюдің цитологиялық негіздері.
20
Зертханалық сабақта
2
Жыныспен көбеюдің цитологиялық негіздері.
20
зертханалық сабақта
3
Моногибридті будандастыру.
20
зертханалық сабақта
4-5
Дигибридтік және полигибридтік будандастыру.
10
зертханалық сабақта
6-7
Тіркесе тұқым қуалау. Кроссинговер
20
зертханалық сабақта

Барлығы зертханалық жұмыс бойынша
90

Оқытушымен білім алушының өздік жұмысы
1
Гаметогенез және ұрықтану процессі.

зертханалық сабақта
2
Геннің құрылымы және қызметі.

зертханалық сабақта

Генетикалық материалдың өзгергішітігі.
60
зертханалық сабақта
Білім алушының өздік жұмысы
1
Тұкым қуудың хромосомалық теориясы.

60
зертханалық сабақта

Генетикалық процестердің молекулалық механизмдері

Межелік бақылау І
60

1 - 7 апта оқу нәтижесібойынша жалпы балл
300

8-15
Аудиториялық сабақтарына қатысу
30
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
Зертханалық жұмыстарды орындау(қорғау)
8
Генетикалық материалдың өзгергіштігі.
20

9
Ген табиғаты. Гендердің өзара әсер етуі.
10
зертханалық сабақта
11
Жыныс генетикасы және жыныспен тіркесе түқым қуалау.
20

12
Генеалогиялық талдау.

10
зертханалық сабақта
13-14

Адам генетикасы. Биохимиялық полиморфизм және қан топтары.
20
зертханалық сабақта
15
Селекцияның генетикалық негіздері.
10
зертханалық сабақта

Барлығы зертханалық жұмыс бойынша
90

Оқытушымен білім алушының өздік жұмысы
1
Популяциялар генетикасы және эволюцияның генетикалық негіздері.
60
зертханалық сабақта
2
Спонтанды және индукцияланған мутагенез. Селекцияның генетикалық негіздері.

зертханалық сабақта
Білім алушының өздік жұмысы
1
Тіркесіп тұқымқуалау және кроссинговер. Генетикалық карталар.

зертханалық сабақта
2
Жынысты анықтаудың баланстық теориясы. Интерсекстер. Гинандроморфизм.
60
зертханалық сабақта

Межелік бақылау ІІ
60

8 - 15 апта оқу нәтижесі бойынша жалпы балл
300

1 - 15 апта оқу нәтижесі бойынша жалпы балл
600

Емтихан үшін жалпы балл
400

Академиялық кезең бойынша жалпы балл
1000

ӘДЕБИЕТ
+ Негізгі әдебиеттер

o Лобашев М.Е. Генетика. - Новосибирск, 2002
o Жимулев И.Ф.Общая и молекулярная генетика. - Новосибирск: Изд. Сиб. унив., 2002.
o Мұхамбетжанов К.К. Генетика және селекция негіздері. - Алматы: Санат, 1996.
o Мұхамбетжанов К.К. Генетика. - Алматы, 1994.
o Ватти К.В., Тихомирова М.М. Руководство к практическим занятиям по генетике. М.: Просвещение, 1979.
o Лобашев М.Е., Ватти К.В., Тихомирова М.М. Генетика с основами селекции. - М.: Просвещение, 1979.
o Захаров И.А. Курс генетики микроорганизмов. Минск: Высшая школа, 1978.
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Медведев Н.Н. Практическая генетика. - М.: Наука, 1966.
7.2.2 Быков А.П. Генетика человека. - М., 1978.
7.2.3 Дубинин Н.П. Общая генетика. М.: Наука, 1976.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz