Файл қосу
Сәйкестікті растау органдарының құжаттарына қойылатын талаптар
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейдегі СМЖ құжаты
ОӘК
ОӘК 042-18-9. 1.02/01-2013
ОӘК
<<Сертификаттау>> пәнінен оқу-әдістемелік материалы
Басылым №1 19.09.2013 ж.
5В073200 <<Стандарттау, метрология және сертификаттау>>
мамандығының студенттеріне арналған
<<Сертификаттау>> пәнінен
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
оқу-әдістемелік материалы
Семей - 2013
Мазмұны
* Дәрістер
* Тәжірибеліқ сабақтар
* Студенттің өздік жұмысы
&&&
$$$002-000-000$3.2 Дәрістер
МОДУЛЬ 1
&&&
$$$002-001-000$3.2.1 №1. Кіріспе
1Пәннің мақсаты мен міндеттері .
2Сертификаттаудың мақсаты мен міндеттері
&&&
$$$002-001-001$3.2.1.1 1Пәннің мақсаты мен міндеттері.
Берілген курстың мақсаты студенттерге білім беру болып табылады: сәйкестікті растау саласы Қазақстандағы сәйкестікті растау жөніндегі қызметтің дамуы сертификаттау саласындағы негізгі заңнамалық құқықтық құжаттар туралы өнімнің сәйкестігін растау әдістері туралы пәннің негізгі мақсаты студенттерге өнім сапасының сәйкестігін растау әдістері, нормативті техникалық құжаттардың талптарына сай технологиялық процесстер, студенттерді сертификаттаудың даму тарихы жөнінде мәлімет беру, Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесімен ұлттық, аймақтық және халықаралық деңгейде, сертификаттау жөнінде нормативтік құжаттармен таныстыру.
&&&
$$$002-001-002$3.2.1.2 Сертификаттаудың мақсаты мен міндеттері
Сертификаттаудың негізгі мақсаты - адамның өмірі мен денсаулығын, қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз ететін өнім оған жасалатын қызметтің сапасын бағалап, тұтынушының мүддесін қорғау. Қазіргі кездегі республикамызда өндірілетін және шет елдерден әкелініп жатқан азық-түлік, шикізаттар мен тағамдық өнімдер адам өмірі үшін қауіпсіз, сапасы да сұраныс деңгейінде болуы тиіс.Өндірілетін тауардың және көрсетілетін қызмет сапасы тұтынушылардың сұраныс талабына сай болуы үшін, өндірістін сапа көрсеткішін және өнім мен қызмет сапасын сертификаттап, жоғары сапалы тауар шығаруға, ол өнімдердің (қызметтердің) сапасы ішкі және халықаралық бәсекелестікке лайық қамтамасыз етеді.
Азық-түлік шикізатын және тағамдық өнімдердің сапасын; сертификаттау үшін арнаулы білімі бар, білікті және тәжірибелі мамандар керек. Сертификаттау сынағын өткізу үшін арнаулы аттестатталған сынақ зертханалары қажетті жабдықтармен, нормалық, анықтамалық, құқықтық құжаттармен қамтамасыз етілуі тиіс. Сонымен қатар, сынақ барысында алынған нәтижелер, бірдей жағдайда зертханаларда сыналып алынған нәтижелер, бір-бірімен сәйкес болуы керек.Аталған жүмыстарды жүргізу елімізде <<Стандарттау және сертификаттау>> мамандарына жүктелген.
Қазакстан Республикасы мемлекеттік сертификаттау жүйесінде сертификаттау мына принципте жүргізіледі:
- өнім туралы мәліметтің дұрыстығын қамтамасыз ету
-өндіруші мен тұтынушының тәуелсіздігі;
-сынақтың кәсіби түрде өтуі;
-шетелдік өтініш берушілерге қысым жасамау;
- өтініш берушінің сертификаттау органын, сынақ зертханасын таңдап алуға еріктілігі және сертификаттауга қатысатыг адамдардың жауапкершілігі;
- сертификаттау туралы ақпарат ашықтыгы немесе сәйкестік (белгісі) сертификатының уақытының біткендігі, жойылғандығы жөніндегі ақпарат;
- сертификаттау объектісінің ерекшелігін ескере отырып өндіру және тұтынуды сараптауға қажетті сынак тәсілінің көптүрлілігі;
- сертификаттау жүмысында ИСО (МЭК) аймактық ұйымдар,халықаралық құжаттардың нұсқаулары мен ережелерін пайдалану;
- Қазақстан Республикасы қатынасатын көп жақты және екі жақты келісімдері бар шетелдердің сертификаттау органдарының аккредитациясын, аккредитацияланған сынақ зертханасының сертификаттарын және сәйкестік белгісін Қазақстан Республикасында тану;
-ақпараттық коммерциялық құпиясын ашпау;
- қажет болған жағдайда сертификаттау жұмысына тұтынушылар қоғамынқатынастыру.
&&&
$$$002-001-100$ №1 дәріс Өзін бақылауға арнаған сұрақтар
1Берілген пәнді оқып болған сон студент нені білу керек
2 Берілген пәнді оқып болған сон студент нені меңгеру керек
3 Сертификаттаудың негізгі мақсаттарын атаңыз
4 Сертификаттаудың негізгі принциптерін атаңыз
&&&
$$$002-002-000$3.2.2 №2.дәріс Сертификаттаудың анықтамасы және негзгі түсініктер .
1 <<Техникалық реттеу туралы >> заңда қолданылатын негізгі түсініктер мен анықтамалар
2Сәйкестікті растау жөнініде түсінік .
3Сертификаттаудың Қазақстанда және шет елдердегі даму тарихы және қазіргі кездегі даму тенденциясы
&&&
$$$002-002-001$3.2.2.1 <<Техникалық реттеу туралы >> заңда қолданылатын негізгі түсініктер мен анықтамалар>>
1) сертификаттау - сәйкестікті растау жөніндегі орган өнімнің, көрсетілетін қызметтің белгіленген талаптарға сәйкестігін жазбаша куәландыратын рәсім;
2) сәйкестік сертификаты - өнімнің, көрсетілетін қызметтің техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға, стандарттардың немесе өзге де құжаттардың ережелеріне сәйкестігін куәландыратын құжат;
3) сәйкестік туралы декларация - дайындаушы (орындаушы) айналысқа шығарылатын өнімнің, көрсетілетін қызметтің белгіленген талаптарға сәйкестігін куәландыратын құжат;
4) сәйкестікті ерікті растау - дайындаушының (орындаушының) немесе сатушының бастамасы бойынша жүргізіліп, өнімнің, көрсетілетін қызметтің, процестердің стандартқа, өзге де құжатқа немесе өтінім берушінің арнайы талаптарына сәйкестігін растау жүзеге асырылатын рәсім;
5) сәйкестікті міндетті растау - өнімнің техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкестігін растау жүзеге асырылатын рәсім;
6) сәйкестікті растау жөніндегі орган - сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды орындау үшін белгіленген тәртіппен аккредиттелген заңды тұлға;
7) сәйкестікті растау нысаны - нәтижелері өнімнің, көрсетілетін қызметтің техникалық регламенттерде, стандарттарда немесе шарттарда белгіленген талаптарға сәйкестігінің дәлелі ретінде қаралатын іс-қимылдардың жиынтығы;
8) сәйкестікті растау саласындағы құжат - Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сәйкестікті растау жөніндегі аккредиттелген орган берген сәйкестік сертификаты немесе сәйкестік туралы декларация;
9) сәйкестікті растау схемасы - объектінің техникалық регламенттерде, стандарттарда немесе шарттарда белгіленген талаптарға сәйкестігін осы жұмысты жүргізудің нақты кезеңдерін (сынау, өндірісті бағалау, сапа менеджменті жүйесін бағалау, нормативтік және техникалық құжаттаманы талдау және басқалар) сипаттай отырып айқындау тәсілдері;
10) сәйкестікті растау, тауар шығарылатын мемлекетті анықтау, аккредиттеу жөніндегі сарапшы-аудитор - уәкілетті орган белгілеген тәртіппен аттестатталған маман;
11)сәйкестікті растау - нәтижесі объектінің техникалық регламенттерде, стандарттарда немесе шарттарда белгіленген талаптарға сәйкестігін құжаттамалық куәландыру (сәйкестік туралы декларация немесе сәйкестік сертификаты түрінде) болып табылатын рәсім;
&&&
$$$002-002-002$3.2.2.2 Сәйкестікті растау жөнінде түсінік.
Сертификаттау деген сөз латын тілінен <<дұрыс істелінген>> ден аударылады. Өнім <<дұрыс істелгеніне>> көз жеткізу үшін ол өнім қандай талаптарға сай болуы керектігін және өнімнің сол талаптарға сай екендігін қалай дәлелдеуге болатынын білу керек. Халықаралық практикада бұларды дәлелдеу үшін сертификаттау процедурасы қолданылады.
Өнімнің өмірлік циклы тізбегінде шығарушы <<бірінші жақ>> болып табылады. Ол, әрине, жақсы, тұтынушыны қанағаттандыратын өнім шығардым деп есептейді.
Бұл тізбекте <<екінші жақ>> болып тұтынушы табылады. Ол сапалы тауар алғысы келеді. Тұтынушы қалай бағалағанынан тауардың тағдыры тәуелді болып табылады.
<<Үшіні жақ>> яғни арбитр болып шығарушы мен тұтынушының екеуінен де тәуелсіз орган немесе тұлға табылады.
Қазақстан Республикасы <<Техникалық реттеу туралы>> Заңында мынадай анықтама берілген. Сертификаттау - сәйкестікті растау жөніндегі орган өнімнің, көрсетілетін қызметтің белгіленген талаптарға сәйкестігін куәландыратын рәсім.
Өнімдерді (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сертификаттау осы өнімдердің (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) нормативтік құжаттарда тағайындалған талаптарға сәйкестігін растау мақсатында жүргізілетін іс- шаралардың комплексі (жиынтығы) болып табылады.
Сертификаттау объектілері:
* өнімдір;
* көрсетілетін қызметтер;
* процестер;
* жұмыстар;
* сапа менеджментінің жүйелері.
Сертификаттау жөнінде жүргізілген жұмыстардың нәтижесі сәйкестік сертификаты немесе сәйкестік туралы декларация б.т.
Сәйкестік сертификаты - өнімнің, көрсетілетін қызметтің техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілерде белгіленген талаптарға, стандарттардың немесе өзге де құжаттардың ережелеріне сәйкестігін куәландыратын құжат.
Сәйкестік туралы декларация - дайындаушы (орындаушы) айналысқа шығарылатын өнімнің, көрсетілетін қызметтің белгіленген талаптарға сәйкестігін куәландыратын құжат.
Сәйкестік туралы декларация да, сәйкестік сертификаты да бірдей заңды күшке ие болады.
Сәйкестігі сәйкестік сертификатымен немесе сәйкестік туралы декларациямен расталатын өнімдер мен көрсетілетін қызметтердің (жұмыстардың) тізілімдері Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітіледі.
Міндетті түрде сертификаттауға жататын өнімдерді, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сәйкестік сертификатысыз және (немесе) сәйкестік Белгісісіз немесе сәйкестік туралы декларациясыз босатуға тиым салынады.
Міндетті түрде сертификаттауға жататын өнімдерді, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді, егер олар Қазақстан Республикасында сертификаттаудан өтпеген болса жарнамалауға (реклама жасауға) тиым салынады.
Сертификаттау жөніндегі заңнаманы бұзған тұлғалар ҚР заңдарына сәйкес жауапқа тартылады.
&&&
$$$002-002-100$ №2. Дәріс Өзіндік тескеру сұрақтары
1 Сертификаттау бойынша негізгі терминдерді атаңыз
2 <<Техникалық реттеу туралы>> Заңы қашан қабылданды
3 Заң қанша ет және қай жылдары қайта қарастырылды
4 Сәйкестікті растау туралы е түсінесіз
5 ҚР сертификаттау даму тарихы
&&&
$$$002-003-000$3.2.3 №3 дәріс. Сәйкестікті растаудың құқытық негіздері
1 <<Техникалық реттеу туралы >> ҚР Заңы
2 Сертификаттаудың нормативтік және заңнамалық негізі
&&&
$$002-003-001$3.2.3.1 <<Техникалық реттеу туралы >> ҚР Заңы
1-тарау. Жалпы ережелер
(1- 16 баптар)
2-тарау. Техникалық регламенттер
(17-19 баптар)
3-тарау. Стандарттау. Жалпы ережелер
(20- 25 баптар)
4-тарау. Сәйкестікті растау
(26- 34 баптар)
5-тарау. Сәйкестікті растау жөніндегі органдарды және зертханаларды аккредиттеу
(35- 36 баптар)
6-тарау. Техникалық регламенттерде белгіленген талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылау
(37-43 баптар)
7-тарау. Мемлекеттік органдардың, олардың лауазымды адамдарының, жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасын сақтамағаны үшін жауаптылығы
(44- 45 баптар)
8-тарау. Қорытынды және өтпелі ережелер
(46- 47 баптар)
Қазақстан Республикасының техникалық реттеу туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен өзге де нормативтiк құқықтық актiлерден тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, онда халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.
Осы Заң өнiмге, көрсетiлетiн қызметке, өнiмнiң өмiрлiк циклiнiң процестерiне (бұдан әрi - процестер) қойылатын мiндеттi және ерiктi талаптарды айқындау, белгiлеу, қолдану және орындау, олардың сәйкестігін растау, аккредиттеу және техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік бақылау жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттейдi.
2. Өнiм, көрсетiлетiн қызмет, процестер техникалық реттеу объектiлерi болып табылады.
3. Мемлекеттік органдар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында қызметiн жүзеге асыратын және Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес техникалық реттеу объектiлерiне қатысты пайдалану құқығын иеленетiн жеке және заңды тұлғалар техникалық реттеу субъектiлерi болып табылады.
Техникалық реттеудiң негiзгi мақсаттары мен принциптерi
1. Техникалық реттеудің негізгі мақсаттары:
1) міндетті регламенттеу саласында:
өнімнің, процестердің адам өмірі мен денсаулығы және қоршаған орта, оның ішінде жануарлар мен өсімдіктер дүниесі үшін қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
өнімнің, көрсетілетін қызметтің қауіпсіздігіне және сапасына қатысты тұтынушыларды жаңылыстыратын іс-әрекеттердің алдын алу;
саудадағы техникалық кедергілерді жою;
2) стандарттау саласында:
отандық өнімнің бәсекеге-қабілеттілігін арттыру;
табиғи және энергетикалық ресурстарды үнемдеу болып табылады.
2. Техникалық реттеу:
1) мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiнiң бiрлiгi мен тұтастығы;
2) бiрыңғай терминологияны, өнiмге, көрсетiлетiн қызметке, процестерге қойылатын талаптарды белгiлеу ережелерiн қолдану;
3) техникалық реттеу мақсаттарының орындылығы мен қолжетiмдi болуы, техникалық реттеу процестерiне қатысу үшiн тең мүмкiндiктердi, мемлекет пен мүдделi тараптар мүдделерінің теңгерімiн қамтамасыз ету;
4) отандық және импортталатын өнiмге, көрсетiлетiн қызметке және олардың белгiленген талаптарға сәйкестiгiн растау рәсiмдерiне қойылатын талаптардың бiрдей болуы;
5) техникалық регламенттер мен стандарттарды әзiрлеу кезiнде ғылым мен техника жетiстiктерiн, халықаралық және өңiрлiк ұйымдардың стандарттарын басым пайдалану;
6) техникалық регламенттер талаптарының мемлекет экономикасының дамуы, оның материалдық-техникалық базасы деңгейiне және ғылыми-техникалық даму деңгейiне сәйкестігі;
7) мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлiметтердi қоспағанда, техникалық регламенттердің, стандарттардың және олар туралы, оларды әзiрлеу, бекіту, жариялау тәртібі туралы ақпараттың қолжетiмдiлiгi;
8) стандарттарды қолдану мақсатында оларды ерiктi түрде таңдау;
9) сәйкестiктi растаудың бiрыңғай жүйесi мен ережелерi;
10) бiр органның аккредиттеу және сәйкестiктi растау жөніндегі өкiлеттiктердi қоса атқаруын болдырмау;
11) бiр мемлекеттік органда мемлекеттік бақылау және сәйкестiктi растау функцияларының үйлеспеушiлiгi;
12) сәйкестiктi растау жөніндегі органдардың дайындаушылардан (орындаушылардан), сатушылардан және сатып алушылардан тәуелсiздiгi;
13) сәйкестiктi растау жөніндегі жұмыстарда бәсекелестiк
. &&&
$$$002-003-002$3.2.3. Сертификаттаудың нормативтік және заңнамалық негізі
Сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде негізін қалаушы нормативтік (құқықтық, әдістемелік және техникалық) құжаттар қолданылуы тиіс.
Сертификаттау жөніндегі заңнама Қазақстан Республикасы <<Техниклық реттеу туралы>> Заңынан және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік құқықтық актілерінен құралады.
Қазақстан экономикасында өтіп жатқан өзгерістерді ескере отырып 1999 жылы ҚР <<Стандарттау және сертификаттау туралы>> Заңының орнына халықаралық заңнамаман гармонизацияланған ҚР <<Сертификаттау туралы>> Заңы қабылданған болатын. Соңынан 10 маусым 2003 жылы бұл Заңға өзгертулер енгізілген және толықтырылған. 9 қараша 2004 жылы ҚР <<Техниклық реттеу туралы>> Заңы қабылданып, ҚР <<Стандарттау және сертификаттау туралы>> Заңының күші жойылды.
ҚР <<Техниклық реттеу туралы>> Заңында техникалық реттеу және метрология жөніндегі уәкілетті орган және оның сертификаттау саласындағы қызмет бағыттары белгіленген. Заң Қазақстан Республикасында өнімді, сапа менеджменті жүйелерін, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сертификаттаудың құқықтық негіздерін тағайындайды, сертификаттау саласындағы қатынастарды реттейді, сертификаттауға қатысушылардың құықықтарын, міндеттерін және жауапкершілігін айқындайды.
Заңның баптарын ары қарай дамыту мақсатында заңнамалық актілер, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыстары, мемлекеттік басқару органдарының нормативтік актілері шығарылады. Мысалы, Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыстарымен міндетті түрде сертификаталуға жататын өнімдер мен көрсетілетін қызметтердің номенклатырасы белгіленген және сәйкестігін сәйкестік туралы декларациямен куәландыруға болатын өнімдердің тізімі айқындалған.
Техникалық реттеу және метрология жөніндегі Комитетпен Қазақстан Республикасынды сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізу тәртібін реттеуші нормативтік құжаттар (мемлекеттік стандарттар, ережелер, ұсынымдар, әдістемелік нұсқаулар және т.б.) әзірленген.
Қазіргі күнге Қазақстан Республикасында міндетті және ерік сертификаттауға қатысты жүзден артық нормтивтік құжаттар жұмыс істейді.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сертификаттау жүйесінің нормативтік базасы төмендегі құжаттардан (мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық, басқа елдердің ұлттық) құралады:
* стандарттар, санитарлық ережелер мен нормалар, құрылыстық нормалар мен ережелер, бекітуден өткен рецептуралар жинақтары, анықтамалық ақпараттық материалдар және т.б. оларға сәйкетікке өнімді сертификаттау жүргізілетін нормативтік құжаттар;
* өнімді сынау әдістеріне нормативтік құжаттар;
* сапа менеджменті жүйелеріне нормативтік құжаттар;
* ҚР Мемлекеттік сертификаттау жүйесінің салааралық комплексінің нормативтік құжаттары.
Сертификаттау жөніндегі ҚР Мемлекеттік стандарттары үшінші салааралық стандарттар тобына жатады (ҚР СТ 3. ) және сертификаттау объектілері мен процедураларына бірыңғай нормалар мен талаптарды тағайындайды.
ҚР Мемлекеттік сертификаттау жүйесі құжаттарының комплексінің негізін қалаушы стандарты ҚР СТ 3.0 - 2001 <<ҚР Мемлекеттік сертификаттау жүйесі. Негізгі жағдайлар>> болып табылады. Бұл стандарт ҚР Мемлекеттік сертификаттау жүйесінің мақсаттарын, принциптерін, құрылымын және бірыңғай ережелерін айқындайды.
Нақты біртекті өнімдер мен көрсетілетін қызметтер топтарына таралатын ұйымдық- әдістемелік құжаттар ережелер түрінде орындалған. Мысалы, ҚР Мемлекеттік сертификаттау жүйесінде астық және оны ұқсату өнімдерін; кондитер өнімдерін; балалар ойыншықтарын; автокөлік құралдарына техникалық қызмет көрсету және олрды жөндеу жөніндегі көрсетілетін қызметті сертификаттау ережелері және т.б. жұмыс істейді
&&&
$$$002-003-100$ №3дәріс Өзін тексеруге арналған сұрақтар
1 Сертификаттау жөнінде қаша заң қабылданды.
2 <<Техникалы ретеу туралы>> заң қашан қабылданды
3 Заңның тарауларын атаңыз
4 << Сәйкестікт растау туралы >> техникалық регламент қашан қабыданды
&&&
$$$002-004-000$3.2.4 №4 дәріс. Техникалық реттеу жүйесінің ұйымдастырушылық негізі
1 Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiнiң құрылымы
2 Қазақстан Республикасы Үкіметінiң техникалық реттеу саласындағы құзыретi
3 Уәкілетті органның функциялары
&&&
$$$002-004-001$3.2.4.1 Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiнiң құрылымы
Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiнiң құрылымын:
1) Қазақстан Республикасының Үкіметі;
2) уәкiлетті орган;
3) өз құзыретi шегiнде мемлекеттік органдар;
3-1) аккредиттеу жөніндегі орган;
4) мемлекеттік органдар жанындағы техникалық реттеу саласындағы сарапшылық кеңестер;
5) Саудадағы техникалық кедергiлер, санитарлық және фитосанитарлық шаралар жөніндегі ақпарат орталығы (бұдан әрi - Ақпарат орталығы);
6) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер;
7) сәйкестiктi растау жөніндегі органдар, зертханалар;
8) сәйкестiктi растау, тауар шығарылатын елді анықтау және аккредиттеу жөніндегі сарапшы-аудиторлар;
9) техникалық регламенттер мен стандарттардың мемлекеттік қоры құрайды.
&&&
$$$002-004-002$3.2.4.2. Қазақстан Республикасы Үкіметінiң техникалық реттеу саласындағы құзыретi
Қазақстан Республикасы Үкіметінiң техникалық реттеу саласындағы құзыретiне мыналар жатады:
1) техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік саясаттың негiзгi бағыттарын әзiрлеу;
2) мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiн құру;
3) техникалық реттеу саласында құқықтық реформаны қамтамасыз ету;
4) мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiн дамыту бағдарламасын бекіту;
5) қорғау технологияларын қолдану ережелерiн және мiндеттi қорғалуға жататын құжаттар мен объектiлер тiзбесiн бекіту;
6) техникалық-экономикалық ақпарат жiктеуiштерiнiң депозитарийiн құру және жүргiзу ережелерiн бекіту;
7) өнiмнiң, процестердiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүддесi үшiн консультациялық-кеңесшi органдар құру;
8) техникалық регламенттерді бекіту;
8-1) техникалық регламенттерді әзірлеу, сараптау, қабылдау, өзгерту және күшін жою тәртібін белгілеу;
9) 2008.05.07. № 62-IV ҚР Заңымен алып тасталды (бұр.ред.қара)
10) Қазақстан Республикасының Конституциясында, заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде жүктелген өзге де функцияларды атқару.
10-1) техникалық регламенттерді әзірлеу жөніндегі жоспарды бекіту.
11) тауардың шығарылған елін айқындау жөніндегі ережені және тауардың шығарылуы туралы сертификатты беру ережесін бекіту;
12) ішкі айналымға арналған тауардың шығу тегі туралы сертификатты беруге уәкілетті органды (ұйымды) айқындау;
13) кеден одағы тауарының және (немесе) шетелдік тауардың мәртебесін айқындауға уәкілетті органды (ұйымды) белгілеу;
14) өнiмдi таңбалау тәртібін белгiлейдi;
14-1) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының мұқтаждары үшін пайдаланылатын әскери және қосарланған мақсаттағы тауарларға (өнімге), жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерге әскери стандарттарды әзірлеу, келісу, қабылдау, есепке алу, өзгерту және күшін жою қағидаларын бекіту;
15) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.
&&&
$$$002-004-003$3.2.4.3. Уәкiлеттi органның құзыретi
Уәкiлеттi орган мынадай функцияларды орындайды:
Техникалық реттеу саласында:
1) мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiн құруға қатысады;
2) техникалық реттеу саласында мемлекеттік саясатты жүзеге асырады;
3) техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың қызметiн салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;
4) мемлекеттік органдармен бiрлесе отырып, мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiн дамыту бағдарламасын әзiрлейдi және олардың орындалуын үйлестiредi;
4-1) техникалық регламенттерді әзірлеу жөніндегі жоспарды әзірлейді;
5) техникалық реттеу саласындағы жобалардың және нормативтiк құқықтық актiлердiң техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік саясатқа және осы Заңның 4-бабы 1-тармағында көзделген мақсаттарға сәйкестiгiне талдауды және сараптама жүргiзудi ұйымдастырады;
6) стандарттау жөніндегі техникалық комитеттермен, жеке және заңды тұлғалармен техникалық реттеу мәселелерi бойынша өзара iс-қимыл жасайды;
7) стандарттау, сәйкестiктi растау және аккредиттеу жөніндегі халықаралық және өңiрлiк ұйымдарда Қазақстан Республикасының атынан өкiлдiк етедi, халықаралық және өңiрлiк стандарттау, сәйкестiктi растау нәтижелерiн өзара тану жөніндегі жұмыстарға қатысады;
8) мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiнiң тiзiлiмiн жүргiзудi ұйымдастырады;
9) техникалық регламенттер мен стандарттардың мемлекеттік қорының жұмысын ұйымдастырады және үйлестіреді;
10) Ақпарат орталығының жұмыс iстеуiн қамтамасыз етедi;
11) сәйкестікті растау, тауар шығарылатын елді анықтау, аккредиттеу жөніндегі сарапшы-аудиторларды аттестаттау тәртібін айқындайды және оны ұйымдастырады, сондай-ақ оларды кәсіби даярлау мен қайта даярлауды ұйымдастырады;
11-1) 2009.11.07. № 184-IV ҚР Заңымен алып тасталды (ағашқы ресми жарияланғаннан кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізілді) (бұр.ред.қара)
12) техникалық регламенттерде белгiленген талаптардың сақталуына мемлекеттік бақылау жүргізу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастырады және үйлестiредi;
13) 2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен алып тасталды (бұр.ред.қара)
14) аумақтық сауда-өнеркәсіп палаталарының қызметін тауардың шығу тегі туралы сертификатты беру тәртібінің сақталуына және уәкілетті органның (ұйымның) қызметін ішкі айналымға арналған тауардың шығу тегі туралы сертификатты беру тәртібінің сақталуына жыл сайынғы тексеруді жүргізу, кеден одағы тауарының және (немесе) шетелдік тауардың мәртебесін айқындау арқылы бақылауды жүзеге асырады.
Сәйкестiктi растау саласында:
1) 2008.05.07. № 62-IV ҚР Заңымен алып тасталды (бұр.ред.қара)
2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен 2) тармақша өзгертілді (бұр.ред.қара)
2) 2008.05.07. № 62-IV ҚР Заңымен алып тасталды (бұр.ред.қара)
2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен 3) тармақша өзгертілді (бұр.ред.қара)
3) сәйкестiк сертификатының, сәйкестiк туралы декларацияның, өтініш-декларацияның, тауар шығарылатын елді анықтау жөнінде сертификаттың нысандарын белгiлейдi және оларды шығаруды ұйымдастырады;
3-1) өтініш-декларацияларды тіркеу тәртібін белгілейді;
4) мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiнiң ережелерiн әзiрлейдi;
5) шағымдарды (апелляцияларды) қарау үшiн апелляциялық комиссия құрады;
6) егер басқа ұйымдар шығарған сәйкестiктi растау мәселелерi жөніндегі құжаттар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiнiң талаптарына сай болмаса, олардың күшiн жою туралы ұсыныстар дайындайды;
7) зертханааралық салыстыру сынақтары (салыстырмалар) бойынша жұмыстарды ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.
Уәкiлеттi орган осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
&&&
$$$002-004-100$ №4. Дәріс бойынша өзіндік бақылау сұрақтары
1 Техникалық реттеудің мемлекеттік құрылымын қандай органдар құрайды.
2 Техникалық реттеу аумағындағы үкіметтің құзіреттілігі
3 Сәйкестікті растау аумағындағы уәкілетті органны қызметері
2 МОДУЛЬ
&&&
$$$002-005-000$3.2.5 №5 дәріс Сәйкестікті растау жөніндегі органдар
1 Сәйкестікті растау жөніндегі органдары туралы жалпы ақпарат
2 СРО құрылымына қойылатын талаптар
&&&
$$$002-005-001$3.2.5.1 Сәйкестікті растау жөніндегі органдары туралы жалпы ақпарат
1. Сәйкестiктi растау жөніндегі органдар - меншiк нысанына қарамастан, өнімді (көрсетілетін қызметті) өндірушілерден (орындаушылардан), өнімді (көрсетілетін қызметті) берушілер мен тұтынушылардан тәуелсiз, штатында сәйкестiктi растау жөніндегі сарапшы-аудиторлары және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда бекiтіліп берiлетiн қызмет бағыттары бойынша зертханалары бар Қазақстан Республикасының сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы заңнамасында белгіленген тәртiппен аккредиттелген ұйымдар.
Сәйкестiктi растау жөніндегі органдар, оның iшiнде шетелдiк органдар Қазақстан Республикасының Үкіметі белгiлеген тәртiппен аккредиттелуге тиiс.
Сәйкестiктi растау жөніндегі органдардың филиалдары сәйкестiктi растау жөніндегі органның құрамында Қазақстан Республикасының Үкіметі белгiлеген тәртiппен аккредиттеледi.
2. Сәйкестікті растау жөніндегі органдар сәйкестікті міндетті растау мақсаты үшін аккредиттелген зертханалардың сынақ нәтижелерін пайдалануға тиіс.
3. Сәйкестiктi растау жөніндегі органдар өтінiм берушiлермен жасалған шарт талаптарымен аккредиттеу саласы шегiнде мынадай функцияларды жүзеге асырады:
1) дайындаушылардың (орындаушылардың), сатушылардың сәйкестiктi мiндеттi растау жөніндегі жұмыстарды жүргiзуге өтінімдерін қарайды, сәйкестiгiн растауға ұсынылған өнiмдi, көрсетiлетiн қызметтi бiрдейлендiредi;
2) сәйкестiктi мiндеттi растау жөнiнде жұмыстар жүргiзедi;
3) дайындаушылардың (орындаушылардың) өтiнiмдерi бойынша сәйкестiк туралы декларацияны қабылдауға қажеттi жұмыстар жүргiзедi;
4) сәйкестiк туралы декларацияларды және өтініш-декларацияларды тiркейдi;
2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен 5) тармақша өзгертілді (бұр.ред.қара)
5) сәйкестiктi растау схемасына сай сәйкестiгi мiндеттi растаудан өткен өнiмге инспекциялық тексеру жүргiзедi, олардың белгiленген талаптарға сәйкес еместiгi анықталған жағдайда берiлген сәйкестiк сертификаттарының қолданысын немесе сәйкестiк туралы декларацияны тiркеудiң қолданысын уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен тоқтата тұрады немесе олардың күшiн жояды;
6) берiлген сәйкестiк сертификаттарының және тiркелген сәйкестiк туралы декларациялардың тiзiлiмiн жүргiзедi.
&&&
$$$002-005-002$3.2.5.2 СРО құрылымына қойылатын талаптар
4. Сәйкестiктi растау жөніндегі органдар:
1) дайындаушының (орындаушының), сатушының өтiнiмi бойынша аккредиттеу саласы шегiнде объектiлердiң сәйкестiгiн мiндеттi және ерiктi түрде растауды жүргізуге;
2) 2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен алып тасталды (бұр.ред.қара)
3) өтiнiм берушiден сәйкестiктi растау жөніндегі жұмыстарды орындау үшiн қажеттi құжаттардың ұсынылуын сұратуға құқылы.
5. Сәйкестiктi растау жөніндегі органдар:
1) өтiнiм берушiнiң сәйкестiктi растау ережелерi мен шарттары туралы ақпаратқа кедергiсiз қол жеткізуiн қамтамасыз етуге;
2) өтiнiм берушiге қатысты кемсiтушiлiкке жол бермеуге;
3) тіркелген сәйкестік туралы декларациялар, өтініш-декларациялар, берілген сәйкестік сертификаттары туралы, өтініш-декларацияларды тіркеген өтініш берушілердің сәйкестікті растау жұмыстарын жүргізуден жалтаруы туралы, сертификаттаудан және оларды беруден бас тартуы туралы деректердің электрондық есебін уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асыруға;
4) өнiм, көрсетiлетiн қызмет шығарылған елге қарамастан, өтiнiм берушiнiң коммерциялық мүддесi болып табылатын ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз етуге мiндеттi.
2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен 6-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)
6. Сәйкестікті растау жөніндегі органдар және сарапшы-аудиторлар сәйкестікті міндетті растау ережелерін бұзғаны және сәйкестік сертификатын заңсыз бергені, сәйкестік туралы декларацияларды, өтініш-декларацияларды заңсыз тіркегені үшін, сондай-ақ өтініш-декларацияда көрсетілген ақпараттың дәйексіздігі үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
7. Сәйкестiктi растау жөніндегі органдар аккредиттеу саласында консалтингтік қызмет көрсетуге құқылы емес және осы қызметтердi көрсететiн тұлғалармен аффилиирленген болуға тиiс емес.
2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен 8-тармақпен толықтырылды
8. Сәйкестікті растау жөніндегі органның меншік, шаруашылық жүргізу, оралымды басқару құқығы негізінде сәйкестікті растау жөніндегі органның аккредиттеу саласында көзделген объектілеріне уәкілетті орган айқындайтын көлемде сынақ жүргізуді қамтамасыз ететін зертханасы болуға тиіс.
&&&
$$$002-005-100$ №5 дәріс бойынша өзін тексеру сұрақтары
1.Сәйкестікті растау туралы не түсінез?
2Сәйкестікті расату жөнінідегі аккредиттеу туралы не түсінез?
3 Сәйкестікті растау туралы органдарга қойылатын талаптар?
4 Сәйкестікті растау органдарының құжаттарына қойылатын талаптар?
&&&
$$$002-006-000$3.2.6 №6 дәріс Сынақ зертханалары (орталықтар)
1 Сәйкестікті растау жөніндегі органдарды және зертханаларды аккредиттеу
2 Зертханалар
3 Өнімді, үрдістерді, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді сертификаттаудың түрлері&&&
$$$002-006-000$3.2.6 1 Сәйкестікті растау жөніндегі органдарды және зертханаларды аккредиттеу
Сынақ зертханасының (орталықтары) заңды тұлға мәртебесі болады немесе заңды тұлғаның құрылымдық бөлімшесі бола алады.
Сертификаттау мақсатында сынақтарды жүзеге асыратын ұйымдар стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі мемлекеттік орган белгіленген тәртіппен тіркелуге тиіс.
Заңды тұлғалардың құрылымдық бөлімшелері болып табылатын зертханаларда (орталықтарда) сертификаттық сынақтар жүргізілген кезде оларды жүргізуге сынақ лабораториясына (ортлығына) тапсырма берген сертификаттау жөніндегі орган өкілінің сынақтарға қатысуы қамтамасыз етілуге тиіс.
Сертификаттау жөніндегі тіркелген органдардың құрылымдық бөлімшелері болып табылатын зертхана (орталықтары) сертификаттық сынақтар жүргізілуі кезінде сертификаттау жөніндегі орган өкілінің қатысуы талап етілмейді.
Аккредиттеу
Сәйкестікті растау жөніндегі органдарды және зертханаларды аккредиттеу Қазақстан Республикасының сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
$$$002-006-000$3.2. 2 Зертханалар
2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен 1-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)
1. 2008.05.07. № 62-IV ҚР Заңымен алып тасталды (бұр.ред.қара)
2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен 2-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)
2. 2008.05.07. № 62-IV ҚР Заңымен алып тасталды (бұр.ред.қара)
3. Зертханалар сәйкестiктi растау жөніндегі органдармен немесе басқа өтінім берушiлермен жасалған шарт жағдайларында:
1) өзiнiң аккредиттеу саласы шегiнде сәйкестiктi мiндеттi немесе ерiктi растау мақсатында объектiлерге сынақ жүргiзедi;
2) сынақ нәтижелерiнiң дәйектілігiн қамтамасыз етедi;
3) уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен және нысандар бойынша жұмыс нәтижелерiн ресiмдейдi және бередi;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де қызметтi жүзеге асырады.
2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен 3-1-тармақпен толықтырылды
3-1. 2008.05.07. № 62-IV ҚР Заңымен алып тасталды (бұр.ред.қара)
4. Зертханалар объектiлердiң сәйкестігін растау кезiнде оларға сынақтың дәйектемесiз нәтижелерiн ұсынғаны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
&&&
$$$002-006-000$3.2.3 Өнімді, үрдістерді, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді сертификаттаудың түрлері
Сертификаттаудың міндетті және ерікті түрлері белгіленеді. Міндетті сертификаттау дегеніміз -- адамдардың өмірі, денсаулығы, азаматтардың мүлкі мен қоршаған орта үшін қауіпсіздігін қамтамасыз ететін стандарттың немесе өзге нормативтік қүжаттың міндетті талаптарына сәйкестігі тұрғысында, міндетті сертификаттауға жататын өнімдердің, жұмыстардың, қызмет көрсетулердің тізбесіне енгізілген өнімдерді, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді сертификаттау.Міндетті сертификаттауға жататын өнімдердің тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.Ерікті сертификаттау өтініш берушінің (дайындаушылардың, сатушылардың, атқарушылардың) бастамашылығы бойынша өнімнің, үрдістердің, жұмыстардың, қызмет көрсетулердің өтініш беруші айқындайтын нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкестігін растау мақсатында жүргізіледі. Ерікті сертификаттау міндетті сертификаттауды алмастыра алмайды.
Өнімнің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін талаптар1.Міндетті сертификаттауға жататын өнімдерді, жұмыстарды,қызмет көрсетулерді сәйкестік сертификаты жоқ болса өткізугетыйым салынады.Міндетті сертификаттауға жататын Қазақстан Республикасында сертификаттаудан өтпеген, өнімдерді, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді жарнамалауға тыйым салынады.2.Міндетті сертификаттауға жататын импортталатын өнімді беруге жасалатын келісім-шарттарды мемлекеттік сертификаттау жүйесінде танылатын сертификаттың және сәйкестік белгісінің болуы көзделуге тиіс.Міндетті сертификаттауға жататын және бөлшек саудага арналған импортталатын өнімді беруге жасалатын келісім-шарттарда өнімге мемлекеттік және орыс тілдеріндегі ақпаратты қоса беру көзделеді. Ақпараттар өнімнің, елдің және дайындаушы кәсіпорынның атауы, дайындалған күні, жарамдылық мерзімі, сақтау шарттары, қолдану әдісі (егер аталған ақпараттың болуы) өнімнің осы түріне арналған нормативтік құжаттармен шектелсе ғана қамтылуға тиіс.
&&&
$$$002-006-000$3. №6 дәріс бойынша өзін тексеруге арналған сұрақтар
1Сәйкестікті растау жөніндегі органдарды және зертханаларды аккредиттеудің маңызы
2 Сәйкестік сертификаты дегеніміз не
3 Өнімді, үрдістерді, жұмыстарды, қызмет көрсетулерді сертификаттаудың түрлері қандай
&&&
$$$002-007-000$3.2.7 №7дәріс . Сәйкестікті растауды сынау
1 Сертификациялық сынақ негіздері
2 Cертификатық сынаулардың маңызы
&&&
$$$002-007-000$3.2.7 1Сертификациялық сынақ негіздері
Өлшеу, сынау және бақылау сертификаттау кезінде сәйкестікті бағалаудың негізгі әдістері болып табылады. Оларды қолдану ерекшеліктері сынақ зертханаларында өнімді сертификаттау кезінде шеетін міндеттермен байланысты (таблица).
Таблица. <<Өлшеу>>, <<сынау>>, <<бақылау>> ұғымдардың өзара қатынастары
Термин
Мақсаты
Сапасын бағалау
Дәлдәк көрсеткіштері
Өлшеу
Шаманың (параметрдың) мәнін анықтау
Өлшеу нәтижесінің шынайы мәнге жуықтық дәрежесін бағалау
Өлшеу қателігі
Δизм
Сынау
Шаманың (параметр-дың) мәнін берілген сынақ режимдерде және шаманың (параметрдың) мәнін белгілеуші фактор-лардың әсер етуі режимінде анықтау
Берілген сынақ режимдерде және әртүрлі факторлардың әсер етуінде өлшеу нәтижесінің шынайы мәнге жуықтық дәрежесін бағалау
Δи = Δp +Δф + Δизм
мұндағы
Δp - режим қателігі
Δф - фактор қателігі
Бақылау
Шаманың (параметр-дың) берілген сынақ режимдерде және факторлардың әсер етуінде берілген шек ішінде болу фактін айқындау
Параметрдің жіберілетін шек ішінде болу дұрыстығының дәрежесін бағалау
I және II текті қателіктердің
Δи ескерілген түрдегі ықтималдығы
Сынақ жүргізудің мақсаты - өнімнің сандық және сапалық сипаттамалара баға беру, яғни берілген жағдайларда талап етілген функцияларды атқара алу қабілетін бағалау. Бұл мақсаттың шешімі сынақ зертханаларында табылады. Шешімі болып сынақ хаттамасы табылады. Сынақ хаттамасында өнімнің параметрлерінің мәндері көрсетіп жазылады.
Бақылаудың мақсаты - өнімнің сипаттамаларының нормативтік құжаттарда қойылған талаптарға сәйкестігін анықтау, оның ішінде сынақ нәтижелері бойынша да. Бұл мақсатты сәйкестікті растау жөніндегі органның сарапшылары шешеді. Сондықтан бақылау мақсатын сарапшылық бағалау мақсаты деп айтуға болады.
Өнімнің сәйкестігін бағалау кезінде бұл екі операция параметрлерді қлшеумен байланысты жүргізіледі. Сапа жүйелерінің және көрсетілетін қызметтердің сәйкестігін растау жүйелері сәйкестәкті өлшегіш техниканы қолданбай, көзбен немесе органолептикалық әдістердің (аудиттер, тексерулер, сурау жүргізу, және т.с.) көмегімен бағалауды қарастырады. Персоналдың сәйкестігін растау кезінде бекітілген ережелер бойынша сәйкестікті растау емтиханы өткізіледі.
Суретте сәйкестікті растау кезінде қолданылатын бақылау түрлерін жіктеу схемасы келтірілген.
Сәйкестікті растау кезінде қолданылатын бақылау түрлері
Бақылау түрлері
Бақылау объектіне байланысты
Бақылау құралдарына байланысты
Бақылау сипатына және әдісіне байланысты
Өнімдер
Көрсеті-летін қызмет-тер
Сапа және өндіріс жүйелері
Персонал
Шикізат пен материал-дарды бақылау
Қызмет көрсету-дің техноло-гиялық процес-терін бақылау
Сапа жүйесі элемент-терін және өндіріс кезең-дерін бақылау
Мамандардың біліктілігін бақы-лау
Көзбен бақылау
Өнімнің көлемі бойынша
- жаппай бақылау
- таңдап бақылау
Органо-лептика-лық бақылау
Аспап көмегі-мен бақылау
Комплект-теуші бөлшектер мен бұйымдарды бақылау
Процесс барысына немесе объектіге әсер ету бойынша
- активті түрде
- пассивті түрде
- бұзып
- бұзбай
Тексерілетін параметрлердің типі бойынша
- геометриялық
- физикалық
- механикалық
- химиялық
- металло-
графиялық
және т.б.
Өлшеу және сынау құралдарын бақылау
Өнімді қабылдау кезінде бақылау
Технология-лық жабдықтар мен оснастканы бақылау
&&&
$$$002-007-000$3.2.7 2 Cертификатық сынаулардың маңызы
Объетісіне байланысты өнімді, көрсетілетін қызметті, сапа жүйесін (өндірісті) және персоналды бақылау кездеседі. Барлық объектілер шикізатқа, материалдарға, бұйымдарға, жабдықтарға және саймандарға бекітілген нормалардың талаптарына сәйкестікке тексеріледі. Бақылау объектілерінің маңызды сипаттамаларының бірі болып олардың бақылауға жарамдығы, яғни бұйым конструкциясының оны жасау, сынақтан өткізу, техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде ыңғайлы және сенімді түрде бақылау мүмкіндігін қамтамасыз ету қасиеті табылады.
Аталған объектілерден басқа сапа жүйесі элементтерін және өндірістік процестің кезеңдерін бақылау жүзеге асырылады.
Станокта, престе жүргізілген кез келген операциядан кейін және ? жинау операциясынан кейін жүргізілетін бақылауды операциялық бақылау деп атайды. Дайын бөлшек, торап жасап шығарылғаннан кейін немесе бұйым дайын өнім ретінде шығарылғаннан кейін қабылдау үшін бақылау жүргізеді. Бұл жерде комплектінің түгелдігі, буып түйілуі өалай (қандай жағдайда) тасымадланғаны және сақталғаны бақыланады. Операциялық бақылау кезінде қандай параметрлері тексерілуі керек және қандай сайман немесе өлшеу құралы қолданылуы керектігі туралы технологиялық процестің картасының <<бақылау операциясы>> бағанасында жазылады. Қабылдау үшін (қабылдау алдында) бақылау мемлекеттік стандарттар, жалпы техникалық шарттар және тиісті техникалық шарттар бойынша жүргізіледі.
Барлық операциялардың мәні - өндіріс процесінің кезеңдерінің сипаттамаларын, режимдерін және т.б. көрсеткіштерін тексеру болып табылады.
Объектілерді немесе өндіріс процесінің операциясын бақылау мынадай түрде жүзеге асырылуы мүмкін: лезде (летучий) - жүргізу мерзімі регламенттелмейді, кез келген уақытта жүргізілуі мүмкін; периодтық - белгілі уақыт аралығы (сағат, тәулік, ай) өткеннен кейін жүргізіледі; үздіксіз - үздіксіз (тұрақтытүрде) жүргізіледі.
Бақылау құралдарына байланысты бақылаудың мынадай түрлері кездеседі: көзбен бақылау (визуальный) - бақылау объектісі көзбен бақыланады және оның нормативтік құжаттар талаптарына сәйкестігі анықталады (барлық операциялардың орындалғаны, маркировкасының, жол құжаттарының (сопроводительные документы) болуы; органолептикалық - сарапшы мамандармен жүргізілетін субъективтік бақылау әдісі (балдар санымен бағалау); аспаптардың көмегімен (инструментальный) бақылау - бақылау-өлшегіш саймандардың, калибрлердің, аспаптардың, стендтардың, сынақ машиналарының және т.б. көмегімен жүзеге асырылады. Бақылаудың соңғы түрі автоматтандырылған және қоломен жүргізілетін деп бөлінеді. Қолмен бақылау кезінде штангенциркуль, микрометр, калибр, индикатор сиақты қол саймандары қолданылады. Бұндай бақылаудың сапасы төмен болады. Барлық бұйымдарды жаппай бақылаған кезде де 2-4 % ақауы бар бөлшектер бақылаудан өтіп кетеді. Автоматтандырылған бақылау арнаулы құрал-жабдыұтарды қолданумен байланысты. Сапасы жоғары болып табылады. Ең прогрессивті болып автоматты тұрде бақылау табылады. Автоматты түрде бақылауда бөлшектер мен тораптарды жасағанда өндірістік желіге автоматты бақылау құралдары ендіріледі. Бұл құралдардың көмегімен үздіксіз бақылау жүзеге асырылады. Бақылаудың бұл түрі подшипник шығаруда кеңінен қолданылады.
Өнімнің көлеміне байланысты бақылау жаппай және таңдамалы деп бөлінеді. Жаппай бақылау кезінде бақыланатын өнімнің сапасы туралы шешім өнімнің әр бірлігін тексеру нәтижесі бойынша шығарылады. Таңдап бақылау кезінде шешім өнім партиясынан, ағыннан алынған бір немесе бірнеше таңдаманы (норамтивтік құжаттардың талаптарына сай) тексеру нәтижесі бойынша шығарылады.
Технологиялық процестің барысына әсер етуіне байланысты активті және пассивті бақылау кездеседі. Активті бақылау технологиялық жабдығға ендірілген құралдың көмегімен жүзеге асырылады. Алынған нәтижелер бұйымды жасау процесін үздіксіз бақылау үшін қолданылады. Пассивті бақылау алынған нәтижелерді тіркеп қана қояды.
Бақылау объектісіне әсер етуі бойынша бұзып бақылау және бұзбай бақылау кездеседі. Бұзып бақылаудан кейін бұйым ары қарай пайдалануға жарамай қалады.
Тексерілетін параметрлердің типі бойынша геометриялық параметрлерді (сызықтық, бұрыштық өлшемдерін, жазықтықтардың, остердің, бөлшектердің, тораптар мен агрегаттардың және т.б. формалары мен орналуын), физикалық қасиеттерді (электрлік, жылутехникалыұ, оптикалық және т.б.), механикалық қасиеттерді (беріктік, қаттылық); микро- және макроқұрылымын (металлографиялық зерттеулер); химиялық қасиеттерін (заттың құрамын химиялық талдау, әртүрлі орталарда химиялық тұрақтылық), сондай-ақ арнаулы бақылау (жарық-, газөткізгіштігі, герметикалығы).
Сәйкестігін растау кезіндегі бақылау процесі ұйымдастырылған жүйе болып табылады. Бақылау процесінің негізгі элементтері: объект, әдістеме және бақылауды орындаушы, сондай-ақ бақылау бойынша нормативтік құжаттар болып табылады.
Бақылау процестерін, ең алдымен техникалық бақылау процесін ұйымдастыру кезінде ГОСТ 14.317-75 стандартын қолдануға болады. Бұл стандартта техникалық бақылау жүргізу кезінде қолданылатын операцияларды әзірлеудің негізгі кезеңдері көрсетілген.
Өнімді сынақтан өткізу (сынау) бақылаудың бір түрі болып табылады, сондықтан оған да жүйылік тәсілдемені қолданады. Сынақ жүргізу жүйесіне төмендегі негізгі элементтер кіреді: объект (бұйым, өнім), сынақ категориясы, сынақ жүргізу және қлшеу үшін қолданылатын құралдар (сынақ жабдықтары және салыстырып тексеру немесе тіркеу құралдары), сынақ жүргізуші, сынақ жүргізу үшін нормативтік құжаттар (бағдарлама, әдістемелер).
&&&
$$$002-007-100$ №7 дәріс бойынша өзіндік бақылау сұрақтары
1Сертификаттау сыныақтары қандай сынақтар
2 Сертификттық сынақтардың маңызы
&&&
$$$002-008-000$3.2.8 №8 дәріс Сәйкестікті растауды қолдану аумағы
* Міндетті және ерікті сертификаттау объектілері
* Өнімді және қыызметтерді сәйкестігін растау схемалары
&&&
* $$$002-008-001$3.2.8.1 Міндетті және ерікті сертификаттау
объектілері
Перечень продукции, подлежащей обязательной сертификации, утвержден Постановлением Правительства Республики Казахстан № 1787 от 29 ноября 2000 года <<О контроле соответствия продукции в Республике Казахстан>>
* Автотранспорттық құралдар.
* Ауылшаруашылық техникалар.
* Спорттық, азаматтық, қызметтік штаттық қарулар.
* Электротехникалық, радиотехникалық электрондық бұйымдар.
* Байланыс құралдары.
* Мемлекеттік құпияларды құрастыыратын , мәліметтердің техникалық құралдары .
* Қатты, газ және сұйық отын түрінде жұмыс жасайтын жылытқыш аппаратура
* Тұрмыстық химия тауарлары.
* Ұлттық тұтынушылық тауарлар.
* Қаптауыш орамдар .
* Ағаш тауарлары .
* Құрылыс амтериалдары.
* Жеңіл өнеркәсіп тауарлары .
* Дәрілік заттар.
* Медициналық техникалар.
* Парфюм - косметикалық тауарлар .
* Тамақ және ауылшаруашылық өндірісінің азық түліктері .
* Отындық шикізаттар .
* Ойыншықтар.
&&&
$$$002-008-002$3.2.8.2. Өнімді және қызметтерді сертификаттау схемалары
Мемлекеттік сертификаттау жүйесімен тағайындалған схемалар бойынша жүргізіледі.
Сертификаттау схемасы үшінші жақтың өнімнің сәйкестігін бағалау кезіндегі іс-әрекеттерінің құрамы мен кезектілігін белгілейді.
Сертификаттау жүйесімен бірнеше сертификаттау схемалары қарастырылған. Схеманы таңдап алу кезінде нақты өнім өндірісінің, оны сынау және қолданудың рекшеліктері ескерілу керек. Бұлармен қатар куәландыру деңгейіне қойылатын талаптар және өтінушінің шығындарының мөлшері ескеріледі.
Қазақстан Республикасында қолданылатын сертификаттау схемалары 2- таблицада берілген.
Таблицадан растау әдістері ретінде:
* сынау;
* қосылған құжаттарымен бірге сәйкестік туралы деклараци-яны қарастыру;
* өндірістің жай-күйін талдау;
* инспекциялық бақылау қолданылатынын көруге болады.
1 - 6 және 10- сертификаттау схемалары сериялап шығарылатын өнімдерді сертификаттауда қолданылады, 7 - 9 схемалар - шығарылып жатқан өнімді сертификаттауда қолданылады.
2- таблица. Қазақстан Республикасында қолданылатын сертификаттау
схемалары
Схема номері
Сәйкестікті
растау әдісі
Өндірісті тексеру
Инспекциялық бақылау
Сертификаттың күшінде боле мерзімі, артық емес
Ескерту
1
2
3
4
5
6
1
Типін сынау1
-
-
6 ай
Маркалау жүргізілмейді
2
Типін сынау
Өндірістің жай-күйін талдау
Сатушыдан алынған үлгілерді сынау. Өндірістің жай-күйін талдау
12 ай
Осы типтің барлық шығарылған өнімдері маркланады
3
Типін сынау
Өндірістің жай-күйін талдау
Шығарушыдан алынған үлгілерді сынау. Өндірістің жай-күйін талдау
12 ай
-<<-
4
Типін сынау
Өндірістің жай-күйін талдау
Сатушыдан алынған үлгілерді сынау. Шыға-рушыдан алынған үлгі-лерді сынау. Өндірістің жай-күйін талдау
18 ай
-<<-
5
Типін сынау
Өндірісті немесе сапа жүйесін сертификаттау
Сатушыдан алынған үлгілерді сынауҮ. Шығарушыдан алынған үлгілерді сынау. Өнді-рісті (сапа жүйесін) бақылауҮҮ
36 ай
-<<-
6
Типін сынау
Сапа жүйесін сертифи-каттау
Сапа жүйесін бақылауҮҮ
36 ай
Маркалау жүргізілмейді
7
Партияны сынау
-
-
Партияны босату мерзімі
Маркалау жүргізілмейді
8
Әр өнімді сынау
-
-
Тағайындал-майды
Әр өнім маркаланады
9
Қосылған құжаттарымен бірге сәйкестік туралы деклараци-яны қарастыру
-
-
Өнімнің жарамдылық мерзімі, бірақ 12 айдан артық емес
Маркалау жүргізілмейді
10
Қосылған құжаттарымен бірге сәйкестік туралы декларацияны қарастыру
Өндіріс-тің жай-күйін талдау
-
12 ай
Маркалау жүргізілмейді
1 Шығарылатын өнімді оның типтік өкілі болып табылатын бір немесе бірнеше үлгілерінің сәйкестігін растау негізінде сынау.
Ү Сынаудың қажеттілігін және көлемін өнімді сертификаттау жөнінднгі орган сертификатталған сапа жүйесін (өндірісті) бақылау нәтижесі бойынша анықтайды.
** Өндіріске немесе сапа жүйесіне сертификат берген орган жүзеге асырады.
&&&
$$$002-008-100$№8 дәріс .Өзіндік тексеру сұрақтары
1 Өнімді сертификаттау схемалары қанша
2 Қызметтерді сертификаттаудың қаншасхемалар бар
3МОДУЛЬ
&&&
$$$002-009-000$3.2.9 №9 дәріс . Өнімнің сәйкестігін растау
1Сәйкестікті растау түрлері .
2 Міндетті сертификаттау .Жүргізу тәртібі.
&&&
$$$002-009-001$3.2.9.1 Сәйкестікті растау түрлері .
Қазақстан Республикасы территориясында өнімдердің (процестердің, көрсетілетін қызметтерлің, жұмыстардың) сәйкестігін растау ерікті және міндетті түрде жүргізілуі мүмкін.
Өз еркімен сәйкестікті растау ерікті сертификаттау түрінде жүзеге асырылады. Ерікті сертификаттау өтінушінің (шығарушы, сатушы, орындауышының) инициативасы бойынша жүргізіледі. Мақсаты - өнімнің (процестің, көрсетілетін қызметтің, жұмыстың) өтінуші ұсынған стандарттың немесе басқа нормативтік құжаттың талаптарына, сондай-ақ өтінушінің арнаулы талаптарына сәйкестігін куәландыру. Ерікті сертификаттау міндетті сертификаттауды алмастыра алмайды. Басқаша айтқанда, егер өнім міндетті сертификаттауға жататын болса, оны ерікті сертификаттаудан өткізуге болмайды.
Сәйкестікті міндетті растау төмендегі түрде жүзеге асырылады:
шығарушы кәсіпорын сәйкестік туралы декларация қабылдау арқылы;
міндетті сертификаттау жүргізу арқылы.
Міндетті сертификаттау - сәйкестікті растау жөніндегі органдрдың қатысуымен өнімнің, көрсетілетін қызметтің техниклық реттеу саласындағы нормтивтік құқықтық актілерде белгіленген талаптарға сәйкестікті растау нысаны.
Міндетті сертификаттау міндетті сертификаттауға жататын өнімдер (процестер, көрсетілетін қызметтер, жұмыстар) тізіміне кірген өнімдер (процестер, көрсетілетін қызметтер, жұмыстар) үшін жүргізіледі.
Техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілерге техникалық регламенттер, стандарттар немесе өнімнің, процестің, көрсетілетін қызметтің адам өмірі, денсаулығы, мүлкі үшін және қоршаған орта үшін қауіпсіздігін қамтамасыз ететін басқа да нормативтік құжаттар жатады.
Міндетті сертификаттауға жататын өнімдер мен көрсетілетін қызметтер тізімі, сондай-ақ сәйкестігі туралы декларациямен растауға болатын өнімдер мен көрсетілетін қызметтердің тізімін Мемстандарт мемлекеттік басқару органдарының ұсынысы бойынша әзірлейді. Тізімдер Қазақстан Республикасы Үкіметімен бекітіледі.
Қазіргі кезде мұндай тізілімдер мыңнан астам өнімдер және онға тақау көрсетілетін қызметтерді ауқымдайды.
Заңға сәйкес тізілімдерге енгізілген өнімдерді тек қана сәйкестік сертификаты немесе сәйкестік туралы декларациясы болған жағдайда сатуға болады.
Міндетті және ерікті сертификаттаудың салыстырмалы сипаттамалары 1 кестеде келтірілген.
&&&
$$$002-009-002$3.2.9.2 Міндетті сертификаттау. Сертификаттауды жүргізу тәртібі
Өнімді сертификаттауға мыналар кіреді:
1) сертификаттауға өтінім беру және оны қарау;
2) өтінім бойынша шешім қабылдау, оның ішінде схеманы таңдау;
3) сертификаттау бойынша жұмыстарды жүргізуге арналған шарт жасасу;
4) үлгілерді іріктеу, сәйкестендіру және оларды сынау;
5) өндіруді бағалау (егер бұл сертификаттау схемасында көзделсе);
6) алынған нәтижелерді талдау мен Сертификат беру туралы (беруден бас тарту туралы) шешім қабылдау;
7) Сертификатты мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің тізілімінде тіркеу;
8) Сертификат беру;
9) сертификатталған объектіні инспекциялық бақылауды жүзеге асыру (егер бұл сертификаттау схемасында көзделсе);
10) сертификаттау нәтижелері туралы ақпарат ұсыну.
Өнімді сертификаттауды жүргізу үшін өтінім беруші Органға сертификаттау жүргізуге арналған өтінімді жібереді.
Осы өнімнің бірнеше органы бар болса, өтінім беруші олардың кез келгеніне өтінім жіберуге құқылы.
&&&
$$$002-009-100$ №9дәріс .Өзін тексеруге сұрақтар
1. Сертификаттау бойынша жүргізілген жұмыстардың салдары қандай
2. Сертификаттаудың қанша түрі бар
&&&
$$$002-010-000$3.2.10 №10дәріс. Сәйкестік туралы декларация
1 Декарация туралы түсінік және оның объектілері
2 Сәйкестік туралы декларацияны қабылдау тәртібі.
&&&
$$$002-010-000$3.2.10 1 Декарация туралы түсінік және оның объектілері
Сәйкестiк туралы декларацияда:
1) өтiнiм берушiнiң атауы мен орналасқан жерi;
2) сәйкестiктi растау объектiсiн бiрдейлендiруге мүмкiндiк беретiн осы объект туралы ақпарат;
3) оның талаптарына сәйкестiгiне өнiм расталатын техникалық регламенттің атауы;
4) өтiнiм берушiнiң өнiмдi нысаналы мақсатына сәйкес пайдаланған кезде оның қауiпсiз екендiгi және өнiмнiң техникалық регламенттерде белгiленген талаптарға сәйкестiгін қамтамасыз ету жөнiнде шаралар қабылдағаны туралы өтiнiшi;
5) жүргiзiлген зерттеулер (сынақтар) және өлшемдер, сапа менеджментi жүйесiнiң сертификаты туралы, сондай-ақ өнiмнiң техникалық регламенттерде белгiленген талаптарға сәйкестiгiн растау үшiн негiз болған құжаттар туралы мәлiметтер;
6) сәйкестiк туралы декларацияның қолданылу мерзiмi;
7) техникалық регламенттерде көзделген өзге де мәлiметтер болуға тиiс.
Сәйкестiк туралы декларацияның нысанын, декларацияларды ресiмдеу және тiркеу тәртібін уәкiлеттi орган белгiлейдi.
4. Сәйкестiк туралы декларация осы өнiмдi шығарудың жоспарланған мерзiмiне сүйене отырып өнiмдi дайындаушы (орындаушы) белгiлеген, бiрақ бiр жылдан аспайтын мерзiмге қабылданады.
5. Өнiмнiң сәйкестiгi туралы декларация аккредиттеу саласына осы өнiм кiретiн сәйкестiктi растау жөніндегі органда тiркелуге тиiс.
6. Сәйкестiктi растау саласындағы мемлекеттік техникалық реттеу жүйесiнiң ережелерiнде белгiленген тәртiппен ресiмделген және тiркелген сәйкестiк туралы декларацияның Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында сәйкестiк сертификатына тең заңдық күшi бар.
7. Сәйкестiктi декларациялау:
1) өз дәлелдерi негiзiнде сәйкестiк туралы декларацияны қабылдау;
2) сәйкестiктi растау жөніндегі органның қатысуымен алынған дәлелдер негiзiнде сәйкестiк туралы декларацияны қабылдау арқылы жүзеге асырылуы мүмкiн.
Сәйкестiктi растау үшiн дәлел ретiнде пайдаланылуы мүмкiн материалдардың тiзбесi техникалық регламенттерде айқындалады.
Дәлел ретiнде техникалық құжаттама, өз зерттеулерi (сынақтары) мен өлшемдерiнiң нәтижелерiн және (немесе) өнiмнiң техникалық регламенттерде белгiленген талаптарға сәйкестiгін растау үшiн негiз болған басқа да құжаттар пайдаланылады.
Өз дәлелдерi және сәйкестiктi растау жөніндегі органның қатысуымен алынған дәлелдер негiзiнде сәйкестiктi декларациялау кезiнде өтiнiм берушi өз дәлелдерiне қосымша таңдауы бойынша зертханада жүргiзiлген зерттеулер (сынақтар) мен өлшемдер хаттамаларын пайдалануға, сапа менеджментi жүйесiнiң сертификатын ұсынуға құқылы.
Өнiмнiң сәйкестiгi туралы декларацияны қабылдаған кезде, осындай өнiм үшiн техникалық регламенттерде сәйкестiктi растаудың өзге де нысандары көзделген жағдайды қоспағанда, сапа менеджментi жүйесiнiң сертификаты дәлелдердiң құрамында пайдаланылуы мүмкiн.
8. Сәйкестiк туралы декларацияның қолданылу мерзiмi аяқталған кезден бастап үш жыл бойы сәйкестiк туралы декларацияның бiрiншi данасы мен сәйкестiктi растаудың дәлелi ретiнде пайдаланылатын материалдар өтiнiм берушiде, ал сәйкестiк туралы декларацияның екiншi данасы оны тiркеген сәйкестiктi растау жөніндегі органда сақталады.
&&&
$$$002-010-001$3.2.10.2 Сәйкестік туралы декларацияны қабылдау тәртібі.
Өнімнің сәйкестігін сәйкестік туралы декларацияны қабылдау арқылы растау рәсімі отандық тауар өндірушілерді қолдау және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сертификаттау жүйесінде сертификаттауға жұмсалатын шығындарды азайту мақсатында енгізілген.
Бірақ өнімнің сәйкестігін сәйкестік туралы декларацияны қабылдау арқылы растау отандық өнімдерге ғана таралады және импортталатын өнімдерге қолданылмайды.
Сәйкестік туралы декларация міндетті сертификаттауға жататын және <<Сәйкестігін сәйкестік туралы декларацияны қабылдау арқылы растау рұқсат етілген өнімдердің Тізіліміне>> енгізілген өнімдерге қатысты қолданылады.
Өнімді жеткізуші (шығарушы, сатушы) сәйкестік туралы декларацияны өнімнің өзіне қойылатын талаптарға сәйкес келетінін растайтын құжаттардың негізінде қабылдайды. Мұндай құжаттарға жатады:
* өнімнің үстінен шығарушымен (тапсырушымен) және (немесе) компетентный сынақ зертханаларымен жүргізілген бақылау сынақтарының хаттамалары;
* өнімге бұрыннан берілген күшіндегі сәйкестік сертификаттар және (немесе) шикізатты, материалдарды, комплекттеуші бұйымдарды сынау хаттамалары;
* стандарттардың талаптарының орындалуын мемлекеттік қадағалау актілері (стандарттардың талаптары бұзылмаған жағдайда);
* өнімнің (шикізаттың, өндіріс процесінің, буыпөтүю, маркалаудың) тағайындалған талаптарға сәйкестігін растаушы құжаттар, сапа жүйесінің немесе шығарушы кәсіпорынның өндірісінің сәйкестік сертификаты және т.б.
Сәйкестік туралы декларация нақты өнім немесе олардың сәйкестікті растайтын бірыңғай талаптар қойылатын біртекті өнімдер топтарына қатысты қабылдануы мүмкүн.
Сәйкестік туралы декларация Мемстандартпен бекітілген форма бойынша толтырылады.
&&&
$$$002-010-100$ №10дәріс бойынша өздік бақылауға арналған сұрақтар
1 Сәйкестік декларациясын қабылдауға қандай ұйымдар құқылы
2 Сәйкестік декларациясы қанша уақытқа қабылданады
Әдебиеттер
1. Техникалык реттеулер туралы: ҚР Заңы - Астана, 2012
2 <<Сәйкестікті растау туралы >> техникалық регламент
&&&
$$$002-011-000$3.2.11 №11 дәріс Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растау
1 Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растау әдістері
2 Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растау тәртібі
&&&
$$$002-011-000$3.2.11 1Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растау әдістері
Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растауды ҚР СТ 3.9 сәйкес жүргізеді.
Бұл стандарт бойынша ҚР Мемлекеттік сертификаттау жүйесінде міндетті сертификаттауға жататын шетелдік өнімдердің сәйкестігін растаудың жалпы ережелерін, жүргізу тәртібі мен рәсімдерін орнатады.
Бұл стандарт сертификаттау жөніндегі аккредиттелген барлық органдарына, сынақ зертханаларына, сарапшы-аудиторларға, сонымен қатар ҚР МСЖ қызметіне қатысатын басқа да заңды және жеке тұлғаларға міндетті болып саналады.
Шетелден әкелінген өнімдердің Қазақстанда күші бар нормативтік құжаттардың міндетті талаптарына сәйкестігін растауын ҚР МСЖ орнатылған тәртіпте аккредиттелген сертификаттау органдарымен жүргізіледі.
Міндетті сертификаттауға жататын шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растауды отандық өнімдерге орнатылған ережелер бойынша жасалады, бірақ енгізілетін өнімдердің ерекшеліктері мен келісім-шарттардың бар болуы ескерілуі керек (Қазақстан мен экспортер-мемлекет арасындағы).
Қазақстан Республикасында МСЖ шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растауын мына жолдармен жүргізеді:
а) сәйкестік сертификаттарының түпнұсқаларын берген ТМД қатысушыларының-мемлекеттерінің СО мойындалуы;
- сәйкестік сертификаттарының көшірмелерін берген ТМД қатысушыларының-мемлекеттерінің СО мойындалуы;
- ҚР МСЖ орнатылған тәртіпте аккредиттелген ТМД қатысушыларына жатпайтын мемлекеттердің СО берілген және мөрімен куәландырылған шетелдік сәйкестік сертификаттарын немесе олардың көшірмелерін мойындалуы;
б) Өнімдердің сәйкестігін растау тәртібі техникалық регламентіне сәйкес талаптарға сертификаттау сұлбаларын қолдана отырып өнімдердің партиясын сертификаттау;
в) өтінушімен сәйкестік декларациясын қабылдау.
ҚР аймағында мойындалған шетелдік СО берілген сәйкестік сертиффикаттардың тізімін стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкілетті органымен анықталады.
Міндетті сәйкестікті растауға жататын шетелден әкелінген өнім енгізу уақытына өнімнің партиясы ретінде саналады, сериялы өнідіріске сәйкестік сертификаты болса да. Мұнда партияның мөлшері енгізілетін құжаттың тауарменжүретін құжаттамаға сай анықталады.
Міндетті сәйкестікті растауға жататын көтерме саудаға арналған шетелдік өнімге мемлекеттік және орыс тілдерінде жазылған ақпарат болуы керек. Бұл ақпаратқа келесі мәліметтер кіреді: өнімнің атауы, дайындаушы-мемлекет пен кәсіпорын, дайындау күні, сақтау мерзімі, жағдайлары, қолдану тәсілі, тағамдық құндылығы. Аударманың дұрыстығына өтінуші жауап береді.
Сәйкестік сертификаты жоқ шетелдік өнімдерге сертификаттау жұмыстарын ҚР күші бар техникалық регламенттерде немесе нормативтік құжаттарда орнатылған қауіпсіздік көрсеткіштеріне сәйкестігін жүргізеді.
Егер Қазақстанда өтінуші өнімге орнатылған талаптар нормативтік құжаттарда болмаса, онда импортер-мемлекеттің нормативтік құжаттарына сәйкестігін тексереді, мұндай құжаттарды өтінуші беруі шартты.
Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растау бойынша жұмыстар үшін ақыны өтінуші ҚР Ұ 50.3.01 сәйкес төлейді.
Өтінуші мен сәйкестік растау органы арасында келіспеушіліктер болған жағдайда ҚР 3.10 сай орнатылған тәртіпте апелляциялар қарастырылады.
&&&
$$$002-011-000$3.2.11 2 Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растауды жүргізу тәртібі
ҚР аймағына шетелден әкелінген өнім міндетті сәйкестікті растауға жатады, сонымен қатар бұл өнім кедендік ресімделуін жүргізетін органмен кедендік декларирлеуден орнатылған тәртіпте өтеді.
Шетелден әкелінген өнімдердің кедендік ресімделуін жүргізу үшін негіз болатын құжаттарға ҚР сәйкестік сертификаты немесе СО тіркелген өнімнің қауіпсіздігі жөніндегі өтінім-декларация болады (кедендік бақылауға қажетті құжаттарды санамағанда).
Өнімнің кедендік ресімделуін жүргізгеннен кейін өтінуші СО аккредитеу саласына байланысты берілген өнім түріне шетелдік сертификатты мойындауға өтінім жібереді.
Өтініммен бірге мына құжаттар беріледі:
- шетелдік сертификаттың түпнұсқасы мен көшірмелері;
- өніммен бірге жүретін құжаттама - өнімге шығу тегі сертификаты контракт, накладная, өнімді сынау хаттамасының көшірмесі, сапа менеджмент жүйесі немесе өнідіріс сертификаты, гигиеналық қорытынды, фитосанитарлық сертификат, малдәрігерлік қорытынды.
Өтінімге берілген құжаттар екі тілде жазылады. Егер басқа тілде болса, онда аудармасы болуы керек.
Өтінімді және берілген құжаттарды талдау негізінде СО шетелдік сертификатты мойындау жөнінде шешім қабылдайды және өнімнің сәйкестігін растауын үш тәсілдің біреуімен жүргізеді. СО мен өтінуші арасында сәйкестігін растау жұмыстарын жүргізуге келісім-шарт жасалады.
Сәйкестікті растау ресімдерін жүргізгенде СО ҚР СТ 1014 талаптарына және басқа да нормативтік құжатарға сай өнімнің сәйкестендіруін өткізеді.
Тез бұзылатын өнімдерге сәйкестік сертификаты сақтау және тасымалдау шаралары болған кезде ғана мойындалады.
Мойындалған сәйкестік сертификаттары және олардың көшірмелері ҚР МСЖ қабылданған сәйкестік сертификаттарына қайта ресімделеді. Олардың ресімделуін аккредиттеу саласына байланысты сәйкестікті растау органдары жүргізеді.
Сәйкестік сертификатының іске асу мерзімі СО орнатылады және ол өнімнің сақтау мерзіміне байланысты болады, бірақ 1 жылдан аспау керек.
Егер ТМД мемлекеттерімен-қатысушыларымен сериялы өндіріс өніміне берілген сәйкестік сертификатының мерзімі аяқталса, ал өнім сатушыда болса, онда сертификат өнімнің сақтау мерзіміне қарай таралады, бірақ 3 жылдан аспау керек.
СО сәйкестік сертификатын беру алдында, қажет болған жағдайда шетелдік өнімге толық барлық көрсеткіштері бойынша анықтау жүргізеді немесе нормативтік құжаттарда орнатылған талаптарға сай өнімнің сәйкестігін растау үшін кейбір көрсеткіштерін ғана анықтайды.
:
&&&
$$$002-011-100$ №11дәріс бойынша өздік бақылауға арналған сұрақтар
1 Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растау қандай стандартқа сай орындалуы керек?
2 Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растау әдістері қандай?
3 Шетелден әкелінген өнімдердің сәйкестігін растау қандай тәртіпте жүреді?
&&&
$$$002-012-000$3.2.12 №12. Дәріс Қызметтердің сәйкестігін растау
1 Қызметтердің түрлері
2 Қызметтердің сәйкестігін растаудың жүргізу тәртібі
&&&
$$$002-012-000$3.2.12 1Қызметтердің түрлері
Қызметтерді сертификаттау нормативтік құжаттарда белгіленген талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.
Қызметтерді сертификаттаған кезде қызметтердің сипаттамалары (көрсеткіштері) тексеріледі және мыналарға:
1) қызметтерді сәйкестендіруді жүргізуге, оның ішінде оның жіктеу топтамасына жататындығын, техникалық құжаттарға (модель-үлгіге, техникалық сипаттауға, жолдамаға және басқаларына) сәйкестігін және функционалдық арналуын тексеруге;
2) сертификатталатын қызметтердің нормативтік құжаттарда белгіленген міндетті талаптарға сәйкестігін растауға мүмкіндік беретін сынақ әдістері (тексерістері) қолданылады.
Сертификаттау кезінде пайдаланылатын схемаларды қызметтерді орындау ерекшеліктерін, сынақтарды жүргізу мүмкіндігін, дәлелдеудің талап етілетін деңгейін, тұтынушының мүлкінің сақталуын қамтамасыз еткен кездегі өтінім берушінің ықтимал шығындарын ескере отырып, өтінім беруші анықтайды.
Схемалар біртекті қызметтерді сертификаттауды жүргізу тәртібін белгілейтін құжатта көрсетілуге тиіс.
Қызметтерді сертификаттау кезінде қолданылатын сертификаттау схемалары <<Сәйкестікті растау рәсімдері>> техникалық регламентінде келтірілген.
Қызметтерді сертификаттау жөніндегі жұмыстарды өтінім беруші төлейді.
&&&
$$$002-012-000$3.2.12 2 Қызметтердің сәйкестігін растаудың жүргізу тәртібі
Қызметтерді сертификаттау мыналарды қамтиды:
1) Органға сертификаттауға өтінім беру;
2) өтінім бойынша шешім қабылдау;
3) сертификаттау схемасын таңдау;
4) Орган мен өтінім берушінің арасындағы сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған шартты ресімдеу;
5) қызметтердің сынағын (тексерісін) және қызмет көрсету, орындаушының шеберлігі, кәсіпорынды аттестаттау, сапа менеджменті жүйелерін сертификаттау үдерісін бағалауды жүргізу;
6) алынатын нәтижелерді талдау мен Сертификат берудің мүмкіндігі туралы шешім қабылдау;
7) берілген сертификаттардың тізіліміне тіркеу;
8) Сертификат беру;
9) сертификаттау жөніндегі қызметке инспекциялық бақылау жүргізу (сертификаттау схемасына сәйкес).
Өтінім беруші сертификаттауға арналған өтінімді нысан бойынша осы салада аккредиттелген Органға жібереді.
Осы қызметтерді көрсететін бірнеше орган болған кезде өтінім беруші өтінімді олардың кез келгеніне жіберуге құқылы.
Орган оны алғаннан кейін бір айдан кешіктірмейтін мерзімде өтінімді қарайды, өтінім берушіге шешімді хабарлайды және олар қол қойған, екі данадағы қызметтерді сертификаттау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған шартты береді. Қызметтерді сертификаттауды жүргізуге арналған өтінім бойынша шешім нысан бойынша жасалады және осы қызметті сертификаттау тәртібіне сәйкес сертификаттау схемасы көрсетілген сертификаттаудың барлық негізгі шарттарын қамтиды.
Сертификаттау сынақтары Органмен келісілген мерзімде жүргізіледі.
Сынақтарды (тексерістерді) жүргізген кезде мыналар жүзеге асырылады:
1) көрсетілген қызметтердің нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкестігін іріктеп тексеру;
2) сынақтардың (тексерістердің) хаттамалары бойынша қорытындыларды ресімдеу.
Қызметтердің тексерілетін нәтижелерінің саны мен оларды іріктеу тәртібін осы қызметке арналған нормативтік құжаттарға сәйкес Орган анықтайды.
Сынақ зертханасы Органға сынақтардың хаттамасын, Орган анықтайтын даналардың санын жібереді.
Орган сертификаттау схемасында көзделген сынақтар (тексерістер) мен берілген құжаттардың сараптамасының оң нәтижелері кезінде Сертификатты ресімдейді және оны берілген сертификаттар тізілімінде тіркейді және өтінім берушіге береді.
Қажет болған жағдайда қызметтерді орындаушы белгіленген нысандағы бланкіде орындалған Сертификаттың көшірмесін пайдалана алады.
Сертификаттың қолданылу мерзімін қызметтерге арналған сертификаттау схемасын, сондай-ақ үш жылдан аспайтын мерзімге менеджмент жүйесіне берілген Сертификат мерзімін ескере отырып, Орган белгілейді.
Қызмет көрсету шарттарына және олардың нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкестігіне ықпал етуі мүмкін қызметтерді орындау технологиясына өзгерістер енгізілген кезде өтінім беруші бұл туралы жаңа сынақтарды немесе тексерістерді жүргізу қажеттілігі туралы шешім қабылдайтын Сертификат берген Органға хабарлауға тиіс.
Сертификатталған сынақтардың (тексерістердің) теріс нәтижелері, сертификатталатын қызметке қойылатын талаптарды сақтамау немесе өтінім беруші сертификаттау жөніндегі жұмыстарды төлеуден бас тартқан кезде Орган өтінім берушіге Сертификат беруден бас тарту себептерін көрсетіп қорытынды береді.
Сертификатталған қызметке инспекциялық бақылау мыналарды көздейді:
1) сертификатталған қызмет туралы ақпаратты талдау;
2) инспекциялық бақылауды жүргізу үшін комиссиялар ұйымдастыру;
3) тексерістер жүргізу;
4) тексерістердің нәтижелерін ресімдеу мен шешімдер қабылдау.
Қызметтердің сертификаттау кезінде белгіленген талаптарға сәйкестігін инспекциялық бақылаудың кезеңділігі мен көлемін сертификатталған қызметтердің жай-күйі мен тұрақтылығына қарай, бірақ кемінде жылына бір рет Орган анықтайды.
Жоспардан тыс инспекциялық бақылау қызметтердің сапасына жеке және заңды тұлғалардан наразылықтар туралы ақпарат, мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдардан шағымдар бірнеше рет түскен жағдайда жүргізілуі мүмкін.
Сертификаттың қолданылуын тоқтата тұру туралы шешім сәйкессіздіктің анықталған себептері оны берген Органмен келісілген түзеу іс-шараларының жолымен жойылған және қызметтердің нормативтік құжаттарға сәйкестігін тексеру мақсатында қайтадан сертификаттау сынақтарын жүргізбестен растаған жағдайда қабылданады.
Сертификаттың қолданылуын тоқтата тұру немесе күшін жою туралы ақпаратты қызметтерді орындаушыға, техникалық реттеу саласындағы уәкілетті органға, тұтынушыларға және басқа да мүдделі адамдарға Сертификат берген Орган хабарлайды. Сертификатты жою оны мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің тізілімінен шығарған сәттен бастап күшіне енеді.
Қызметтердің немесе қызмет көрсету талаптарының сәйкестігі белгіленген талаптардан бұзылған кезде түзеу іс-шаралары жүзеге асырылады.
Түзеу іс-шараларын жүргізген кезде Орган:
1) Сертификаттың қолданылуын тоқтата тұрады;
2) қызметтерді орындаушыға, техникалық реттеу саласындағы уәкілетті органға, тұтынушыларға және басқа да мүдделі адамдарға ақпарат береді;
3) түзеу іс-шараларын орындау мерзімін белгілейді;
4) түзеу іс-шараларын орындауды тексереді;
5) тұтынушыларға, жұртшылыққа, мүдделі ұйымдарға қызметтерді пайдаланудың қауіптілігі (немесе қажет еместігі) және анықталған бұзушылықтарды жою тәртібі туралы хабарлайды.
Түзеу іс-шаралары орындалғаннан кейін Орган қызметтерді орындаушыға, техникалық реттеу саласындағы уәкілетті органға Сертификаттың қолданылуын тоқтата тұрудан алынғандығы туралы хабарлама жібереді.
Қызметтерді орындаушы түзеу іс-шараларын орындамағанда немесе олар тиімсіз болған кезде Орган Сертификатты жояды.
:
&&&
$$$002-012-100$ №12 дәріс бойынша өздік бақылауға арналған сұрақтар
1 Қызметтердің қандай түрлерін білесіз?
2 Қызметтерге сертификаттауды қалай жүргізеді?
3 Қызметтер мен өнімдерге сертификаттауды жүргізудің ерекшеліктері бар ма?
&&&
$$$002-013-000$3.2.13 №13 дәріс. Сәйкестік белгісі қызметі және өнімді маркілеу тәртібі
1Танбалау
2 Маркілеудің жалпы жағдайы
&&&
$$$002-013-000$3.2.131 Танбалау
ҚР мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінде қолданылатын сертификатталған өнімді таңбалау және сәйкестік белгісімен таңбалау тәртібі, сонымен қатар өнімді таңбалауға және сәйкестік белгісімен таңбалауға құқықты көрсету ҚР СТ 3.25 талаптарына сәйкес келеді.
Сертификатталған өнімді таңбалау және сәйкестік белгісі қолдануға арыз беруші (өндіруші, орындаушы, сатушы) ҚР СТ 3.0, ҚР СТ 3.4, ҚР СТ 3.5 талаптарына сәйкес жүзеге асырады.
Өнімді таңбалау және сәйкестік белгісін қолдану құқығын сертификат жөніндегі орган береді.
Сәйкестік белгісімен таңбалау орнын және әдісін сертификат жөніндегі орган арыз берушімен келісе отырып белгілейді.
Стандарттар және басқа да нормативті құжаттар, талаптардың сақталуын сәйкестік таңбасы куәландыратын, сәйкестік сертификатында көрсетеді. Сәйкестік сертификатының пішіні, көлемі және техникалық талаптар ҚР СТ 3.1 көрсетілген.
Өнімді таңбалау және сәйкестік белгісін қолдану мақсаттары:
o өндірушіге (сатушы, орындаушы) деген сенімділікті жоғрылату, сонымен қатар олармен шығарылатын өнімдерді, қызметтерді реализациялау;
o тұтынушыларға осы өнімнің және қызметтің адам өміріне және денсаулығына қауіпсіздігі туралы, азаматтардың мүлкіне және қоршаған ортаға қауіпсіздігі туралы сенімділіктің болуы;
o ҚР сауда нарығында заңды және физикалық тұлғаларға керекті жағдайларды жасау.
Сәйкестік белгісін әрбір сертификатталған өнімнің несъемный бөлігіне өндірушінің тауарлық таңбасының жанына немесе сертификатталған өнімнің сәйкестігін айқындайтын нормативтік құжат белгісінің үстіне таңбалайды.
Кейбір өнімдерге (газ тәріздес, сұйық, шашылатын заттар мен материалдар, ұсақ заттар) сәйкестік белгісін таңбалау мүмкін болмаса, онда тараға немесе упаковкаға таңбалайды.
Эксплуатациялық, техникалық және тауарды шығрушы құжаттар сәйкестік таңбасымен сол өнімді сертификаттау ақпараты көрсетілген (сертификатты беру уақыты және нөмірі, сертификат берген орган атауы) орында таңбалануы тиіс. Егер сәйкестік таңбасымен таңбаланған өнімнің осындай ақпараттары болған жағдайда, сәйкестік сертификатының көшірмесінің болуы қажет емес.
Қызметті орындаушы сәйкестік таңбасын ресми бланктерге, квитанцияларға, жолдамаларға, келісім шарттарға, вывеска, наряд заказыларға таңбалай алады.
Сәйкестік таңбасын енгізгенде ол бір түсті болу керек және енгізілген фонда контрасты болу керек.
Өнімді таңбалау және сәйкестік белгісін қолдану кез келген технологиялық тәсілмен орындауға болады: ерітіндімен еріту, балқыту, ою, жазу, штамп және басқа әдістер және бұл әдістер бұл таңбаны сыртқы орта әсеріне беріктігін және өнімді сақтау мерзімінде ұзақ сақталуын қамтамасыз етуі керек.
Сәйкестік таңбасын оның жеке элементтерін жаңғыртып таңбалауға болмайды. Оның көрінісінің техникалық воплощениесі жасандылықтан қорғайтын арнайы шараларды қамтамасыз ету керек.
Егер сәйкестік таңбасы қаптамалы материалдарға таңбаланса, онда таңбаланған қаптамалы материалдарды сақтау және қолдану, сертификатталмаған өнімдерге қолдану мүмкіндігін шектейтін тәртіпте жүзеге асуы керек.
Өнімнің сәйкестік сертификатының мерзімінің тоқтауы және жойылуы сәйкесінше сәйкестік таңбасын қолдану құқығын уақытша тоқтатуға немесе жоюға алып келеді.
Сертификаттау жөніндегі орган өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік таңбасымен таңбалау құқығын көрсетуге жауапты.
Арыз беруші сертификатталған өнімнің және көрсетілген қызметтің сапасына және сәйкестік таңбасын ҚР заңнамасына сәйкес дұрыс қолдануына жауапты.
$$$002-013-000$3.2.13 2 Маркілеудің жалпы жағдайы
Өнімді және көрсетілген қызметті сәйкестік белгісі бойынша маркалауға ұсыну тәртібі.
Өтініш білдіруші өнімді немесе көрсетілген қызметті сәйкестік белгісі бойынша маркалау ҚР СТ 3.4 немесе ҚР СТ 3.5 на сәйкес сертификат алудың бірінші позициясы болып табылады. Егер сертификат уақыты жұмыс істеп тұрса, өтініш білдіруші сертификатталған өнімге маркировка алу құқығы сәйкестік белгісінің А қосымшасына мыналар қосымшаланады: сәйкестік сертификатталған куәландырылған көшірмесі өтініштің қаралғаны туралы ақының төленгені туралы құжаты сәйкестік белгісінің өтініш білдірушімен және сертификаттау органының келісімімен расталған сертификатталған өнімнің маркировкасы туралы технологиялық инструкцияның болуы.
Сертификатталған өнімнің маркировкасының сәйкестік белгісі бойынша технологиялық инструкциясы мыналарды орнату керек:
Сәйкестік белгісінің өлшемі ҚР СТ 3.1 сәйкес болуы керек.
Түрлі -түсті қолдану
Сәйкестік белгісінің орналасу орны.
Жасанды қорғау шамасы
Таңбалаудың технологиялық әдісі
Сәйкестік белгісінің таңбалаудың қолданылуы, оларды қолдану тәртібі және сақтаудың техникалық құралдарға талаптары сәйкестік белгісінің өнімнің кейбір бірліктерінде маркировкалау тәртібінің сәйкес келмеу жағдайы (егер маркалау технологиялық процесс жағдайында орындалса)
Буып-түйілген материалдарды сақтау және қолдану тәртібін сәйкестік белгісі бойынша маркировкалау (қажет болған жағдайда)
Сертификаттау органы келісіп шартты дайындауда сараптаудың құнын және өнімді маркировкалаудың технологиялық инструкциясын немесе көрсетілген қызметтің сәйкестік белгісінің құндарын есепке алады.
Өнімді және көрсетілген қызметтің жұмысының құны Р.РК 503.01 бойынша орындалады.
Сертификат ҚР СТ 3.4 немесе ҚР СТ 3.5 немесе қолданыстағы стандарттың
Б қосымшасының шешімі бойынша өнімнің маркировкасы және сәйкестік белгісінің ұсыну құқығы безендіріледі.
Сертификаттау жөніндегі органы ҚР СТ 3.11 сәйкес өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік таңбасымен таңбалау құқығын алған өндірістердің учетін жүргізеді.
Өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік таңбасымен таңбалау құқығы келесідей шарттарды орындағанда беріледі:
o өнімді және көрсетілетін қызметті сертификаттау бойынша жарамды нәтижелер;
o сертификатталған өнімнің және көрсетілетін қызметтің сапасына тұтынушыларды жарнамаларының болмауы;
o өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік белгісімен таңбалаудың сертификат берген сертификаттау жөніндегі органмен сәйкестендірілген технологиялық инструкцияның болуы;
o арыз бергенде сәйкестік белгісімен өнімді (қызмет) таңбалау құқығы немесе оны беруге болмайтын жөніндегі шешім қажетті құжаттармен арызды алған күннен бастап 30 күн ішінде қабылдануы керек.
ҚР СТ 3.4, ҚР СТ 3.5 сәйкес бекітілген формада сертификаттауға арыз берген кезде сәйкестік таңбасымен өнімді таңбалау құқығын беру шешімі сәйкестік сертификатын беру шешімімен бірге қабылданады.
Сәйкестік таңбасымен өнімді таңбалау құқығын көрсетуге керісінше шешім қабылданғанда, арыз берушіге үш күндік мерзімге отказ беру себебі көрсетілген жазбаша хабарлама жіберіледі.
Өнімді (қызмет) сәйкестік таңбасымен таңбалау құқығын көрсетуде дұрыс шешім мен келіспеген арыз беруші ҚР СТ 3.10 бекітілген тәртіппен қарсылық көрсетуіне болады.
Өнімді таңбалағанда келесі технологиялық амалдарды қолданады:
o арнайы таңбаның көмегімен сәйкестік таңбасын тұтынушылық қаптамасының дайын өнімін таңбалау;
o сәйкестік таңбасы таңбаланған шығару құжаттамасының қаптамалық материалдарды және бланктарды қолдану;
o өнімнің тік бөлігі ретінде орындалған техникалық амалдарды (ярлық, лента) қолдану;
o сәйкестік таңбасының арнайы дайындалған носительдерін жабыстыру.
Белгі сәйкестігі технологиялық әдісте Қазақстан Республикасының коды және ҚР СТ 3.1 сәйкес сертификаттау бойынша орган коды көрсетіледі.
Сәйкес белгі бекітілгенде мынаны шектеу қажет екініші қолданушы немесе өнім, қызмет сертификациясына жататын оның дау, таласынан.
Өнімді маркалау немесе қызметке сәйкес белгісі жойылуы немесе орган бойынша берілген сертификаттау тоқтатылуы мүмкін мына жағдайда:
* өтініш беруші өтініш қағазын тағайындау;
* өндіріс технологиясына немесе өнім (құрамы) құрылымына өзгеріс енгізу;
* талапқа сай шарты немесе қызметке сәйкес ақауы;
* өнімнің шығарылуы міндетті талапқа сәйкес емес болса;
* Сертификаттауға сәйкес қызметі немесе оның жойылуы тоқтатылғанда;
* Тұтынушыдан рекламация түскенде;
* Берілген өнім түрлерінің шығарылуы тоқтатылғанда;
* Заңды тұлғаны жою таратуда.
Белгі сәйкестігі:
Техникалық амал маркасы белгі сәйкестігі өтініш берушімен сәйкес келуі қажет, мерзімі тоқтатылуы немесе жойылу қызметі сертификаттауға сәйкес.
Белгі сәйкестігі орнатылған техникалық амал маркасына сәйкес емес жағдайда. Белгі сәйкестігі келесі жоюлармен сәйкес келуі қажет. Техникалық амал маркасын жою өтініш беруші комиссимен жүзеге асады және акт изъятиямен өңделеді немесе форма еркімен жазылады. Комиссия құрамына сәйкес серт берген сертификаттау бойынша орган кіреді. өтініш беруші және сертификаттау бойынша органның техникалық амал маркасын жоюда және изъятидегі өзара қарым қатынас тәртібі келісім шартта сертифтикаттау бойынша жұмыс жүргізгенде немесе өтінішті берген кездегі келісім шартта жүргізіледі.
Сәйкестік белгісін санционарсыз қолданғанда, кінәлілер ҚР заңнамасына сәйкес белгілі бір шаралар қолданылады.
Сертификациядан өтпеген өнімді және көрсетілетін қызметті таңбалауға арналған сәйкестік белгісін қолдану мүмкін емес.
Сертификация жөніндегі органдар арыз бойынша өнімді сәйкестік белгісімен таңбалау құқығы олармен шығарылған, тоқтатылған және жойылған шешімдерін белгілі тәртіпте Госстандартқа жібереді.
Госстандарт сәйкестік белгісімен таңбаланған өнім және көрсетілетін қызмет туралы ақпарат ресми түрде жариялайды.
&&&
$$$002-013-000$3.2.13 №13 дәріс бойынша өзін тексеруге арналған сұрақтар:
* Сертификатталған өнім мен көрсетілетін сәйкестік белгісімен таңбалауды кім жүзеге асырады?
* Өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік белгісімен таңбалауға кімнің құқығы бар?
* Өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік белгісімен таңбалау құқығының тәртібі.
* Өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік белгісімен таңбалау шешімі қашан қабылданады?
Ұсынылатын әдебиеттер:
ҚР СТ 3.25-2001 ҚР ГСС. Өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік белгісімен таңбалау тәртібі .
$$$002-014-000$3.2.14 №14 дәріс Жекешелендірілген түрге қызмет көрсетудің сертификаттаудың ерекшелігі.
1. Туристік-экскурсиондық қызмет және туристерді орын-орындарына орналастыру бойынша қызмет көрсетудің сертификациясы
2. Қонақ үй қызметі көрсетуінің сертификаттау ерекшелігі.
$$$002-014-000$3.2.141 Туристік-экскурсиондық қызмет және туристерді орын-орындарына орналастыру бойынша қызмет көрсетудің сертификациясы
Туристік субъектінің ерекшелігіне:
1. туристік оператор
2. туристік агент
3. аудармашы түрлері, туризмнің инструкторы, экскурсия жүргізуші
4. туристер
5. экскурсанттар
6. басқа да туристік орталықтардың бірігуі
7. мемлекеттік органдар
Туристік объектінің мақсаты - саяхаттау кезде туристердің көңілінен шығатындай етіп әр түрлі объектілерді көрсетуге міндетті. Оларға табиғи климаттық зоналар және табиғи объектілер, көш тарихи объектілерді, мәдени-әлеуметтік объектілерді және басқа да объектілерді көрсетуге міндетті.
Туристік индустрия - туристерді орналастыруға, транспорттарды,
тамақтану объектісі, спорттық кешендермен және т.б. негізделген, оларға әр ұйымдар жатады және туристерге экскурсия уақытында аудармашылардың қызмет көрсету түрлері жатады.
Туристік индустрияның қызмет көрсету түрлері:
* Турларды жеткізіп беру қызметі
* Тұрып жатқан жерге жеткізіп беру
* Тағамды жеткізіп беру қызметі
* Жарнамалық және информациялық қызмет
* Транспорттық қызмет
* Көңіл көтеру
* Және т.б. туристік қызмет көрсету
Туризмдық ұйымдардың формаларының бекітілімдері халықаралық және ішкі туризм болады. Халықаралық туризмге кіретіндерге:
+ Шығу туризм - Қазақстан Республикасы аймағында саяхаттаушы, бірақ та оның аймағындағы тұрғылықты тұрмайтын;
+ Шығу туризм - Қазақстан Республикасы саяхаттаушы азамат, Қазақстан Республикасында тұрғылықты тұратын, басқа мемлекетке баруы.
+ Ішкі туризм - Қазақстан Республикасы аймағында тұратын тұрғылықты азамат. Сол аймақта саяхат шегуі.
+ Туризмнің түрлері - әлеуметтік, экологиялық спорттық, конгрестік, денсаулықтық және т.б. Туризм қызмет көрсетуге сертификатты сертификаттау органдары береді. Сертификаттау органының өзі Қазақстан Республикасы аккредитациясынан және ҚР МС 3.5 талаптарынан өтуі міндетті. Сертификат заңды актілерін және нормативтік документтердің талаптарына сай актіледі, яғни бұлар адам өмірінің қауіпсіздігі, туристердің денсаулығы және қоршаған ортаны қорғау, туристік және заттарының қауіпсіздігі, функционалды қызмет көрсетудің орындалуы, тура немесе уақытты орындалуы. Егерде көрсетіліп жаатқан қызмет, НҚ сай болмаса, шағымданушы құжаттарды жинап ҚР заңды тұлғаларына жібереді.
Туристік қызмет көрсетудің сертификациясында қызмет көрсетудің мінездемесі, қызмет көрсетудің шарттары және баға беру әдістері болу керек. Рұқсат етіледі:
*Идентификациялық қызмет өткізу. Соның ішінде КПВЭД классификациялық группаға тиісті екенін анықтау. Яғни техникалық құжаттармен функционалдық белгіленуі;
*НҚ бекітілген қауіпсіздік қызметінің сәйкестік талаптарын толығымен растау. Туристік қызметке сертификацияны жүргізу үшін;
*Сертификаттауға тапсырыс беру;
*Тапсырысты толығымен қарау және тапсырыс бойынша шешім қабылдау, соның ішінде схеманы таңдап алу;
*Сертификаттауға тапсырыс берушімен сертификаттау органының арасындағы келісім - шартты бекіту;
*Қарастырылған схема бойынша сертификаттау жұмысын жүргізу;
*Алынған жұмыстарының нәтижелері мен анализі және сәйкестік сертификатын беру келісімі қабылданады (одан кейін сертификат);
*Сертификат ҚР мемлекеттік реестрінде тіркеледі және тапсырушыға беріледі.
Арыз беруші сер - лық жұмысты жүргізу үшін сұранысын сертификациялық органға жібереді. Яғни бұл органның ҚР ГСС аккредитациясынан өткен болуға шарт. Сәйкестік сертификациясы жүргізілу кезінде тапсырысты НҚ жинағы толығымен болуы шарт. Сертификатттау органы ҚР СТ 3.5 белгіленген талаптар бойынша тапсырысты безендіреді. Тапсырыстың шегінің қабылдау уақыты - тапсырыс түскеннен кейін 2 жұмадан аспау, ал кіші кәсіпкерлік өкілдікке - аптада кем емес. Егер тапсырыс бойынша кері екенін қабылданса, сертификаттау органы тапсырыс берушіге сертификаттау жүргізу мүмкін еместігін хабарлануы келісім арқылы тапсырыс беруші шарт бойынша бір данасын сертификаттау органына жібереді. Осыдан кейін сертификаттау органы өз жұмысына кіріседі. Сол сәтте тапсырыстың болмай қалған кезінде стандарттау, метрология және сертификаттау уәкілетті мемлекет органға тапсырыс берілген сертификаттау түрі жіберіледі. Сертификаттау қызметі кезінде сертификаттау органдары қауіпсіздік және сапалы қызмет көрсету міндеттемелерінің сақталуы сарапшы бағалау арқылы жүргізіледі. Баға беру эксперттердің шешімі бойынша орындалады.
Тексеріс нәтижесі актінен немесе баға беру нәтижесінің есебінен хаттарды тексеріс нәтижесі жарамды болса, сертификаттау
органы сәйкестік сертификатын жөндеп, тіркеп оны тапсырыс берушіге береді. Тексеріс жарамсыз нәтиже берсе, сертификаттау орган тапсырыс беруші сертификат берілмейтін туралы және себебі көрсетіліп беріледі. Сертификат жарамдылық мерзімін сертификаттау органы сертификаттау схемасы, қызметі, баға беру нәтижесі мен немесе ҚР СТ 3.5 сапа жүйесіне сәйкес белгіленеді. Сәйкестік бойынша маркировканы сертификаттау органы жүргізген қызметіне беріледі. Берілген сертификаттың әр біреуі 4 схемаға сер-дан таратылады. Жұмыс атқарушы сәйкестік белгісін алғаннан кейін, оны документтарда қолданады. Сәйкестік белгісі берілуші тұтынушыға, жарнамаларда және басқа да материалдарда қолданады. Берілген сертификатта сериялық жұмыс талаптарының сақталуы қадғалайтын инспекциялық бақылау органдары жүзеге асырады.
Инспекциялық бақылау сертификаттаудың жарамдылық мерзімінің периодында жылына бір рет және жоспарсыз тексеріс жүргізеді.
Жоспарсыз тексеріс сер-лық қызметі артық ақпарат түскен кезде ғана жүргізіледі. Жоспарсыз тексеріс тапсырыс берушінің технологиясы хабарында да жүргізілуі мүмкін, қызмет көрсету мінездемесі, қызмет көрсету шарттары өзгерген. Инспекциялық бақылау нәтижесінде екі дана акт құрады. Оның біреуі актыны сертификат алушыға, екіншісі - сертификаттау органына. Инспекциялық бақылау нәтижесінде сертификаттау органы сертификаттаудың іс - әрекетін тоқтатады және сәйкестік белгісін жояды, егер:
- сертификаттау органына байланысты тексеріс беруші шарт бойынша
Финанстық міндеттемесін орындамаса;
o сертификаттау органы құрамының өзгеруі немесе технологиялық кәсіпорын қызметінің тапсырыссыз жіберілуі информациясының жоспарсыз тексеруден сертификаттау органына бастарту кезінде;
Сертификаттауды тоқтату іс - әрекетінде түзетілетін рәсім жүргізіледі. Түзетуші рәсім жүзеге асырылмаса немесе эффектілі болмаса сертификаттау органы сәйкестік сертификатын, сәйкестік белгісін жояды.
Сертификаттауды жою жұмысы енгізілген лайықты тізімі енгізілгеннен ҚР мемлекеттік реестрінен бастап күшіне енеді және сертификат қайтарылуы тиіс. Сертификатты қайта беру СТ ҚР 3.5 96 талаптары бойынша жұмыс жасалады.
$$$002-014-000$3.2.14 2. Қонақ үй қызметі көрсетуінің сертификаттау ерекшелігі.
Қонақ үй қызметінің сертификациясы:
Қонақ үй қызметінің жабдықтаушысы да сәйкестік сертификатының болуында өзінің іскерлігін жүзеге асырады, заңды ережелермен анықталған берілген қонақ үй ғимаратында жарықтандырылады және жарықтандырылған үлгілі қонақ үй аттарымен белгіленген, тәртіпті жұмыс тізімі автокөлік тұратын орыс және ағылшын тілдерінде жазылады. Қонақ үй жабдықтаушысының қызметі:
* Аралық халалық және халықаралық байланыс ұжымдық телефондары жеке немесе ортақ кабинеттерде болуы керек;
* қонақ үй көшелерінде байланыс телефоны, қызмет көрсету тізімі, өрт қауіпсіздігінің құрылымы, буклеттері және т.б. туристерге қажетті заттар мемлекеттік, орыс және керек болған жағдайда ағылшын тілдерінде жазылу керек;
Алдағы болжау жұмысын қонақ үй қызметіне:
* кір жуу, химиялық тазарту;
* такси шақыру;
* Астанаға экскурсияға шығару;
* электронды интернет жүйелеріне қосылу;
* спорттық кешен;
* жабдықтаушы мен тұтынушының арасындағы келісім шарттың орындалуы.
Қонақ үйде тұру тәртібі мен шарты қонақ үйдің жеткзіушінің ережесімен анықталады. Қонақ үй персоналдында кәсіби дайындық болуы керек.
Қонақ үйдің жеткізушісі персоналдарды арнайы киім мен қызмет белгісі бейджикпен қамтамасыз етеді.
Персоналдың функционалды міндеттерін инструкцияға сай қонақ үйдің администрациясы орнатады.
Бақылау сұрақтары:
* Туристік қызметтің субъектісіне не жатады?
* Туристік қызметтің объектісіне не жатады?
* Туристік индустрия дегенді қалай түсінесіз?
* Туристік индустрияның қандай қызметін білесіз?
* Туристік қызметті сертификаттау тәртібін анықтауда қандай операциялар жүргізіледі?
&&&
$$$002-015-000$3.2.15 № 15 дәріс Сертификаттау сапасын қамтамасыз ету
1. Сапаны қамтамасыз етудің жалпы критерийлері
2. Сертификаттаудың <<сапа шеңбері>> процесі.
&&&
$$$002-015-000$3.2.151. Сапаны қамтамасыз етудің жалпы критерийлері
Сапа- комплексті ұғым болып саналады. Мысалы, Oxford Pocket Dictionary оны <<салыстырмалы сипаттаманы (төменгі сапалы, тауарды сұрыптарға бөлу) немесе абсолютті сипаттаманы (сапалы,жақсы), белгі, негізгі мәліметтер, параметрлерді қалыптастыру деңгейі>> деп анықтайды. Сапаны басқаруда қолдануына байланысты <<сапа>> термині 70 жылдардың басында EOQ-дің (сапа туралы Еуропалық ұйымның) анықтауы бойынша <<сапа-өнімнің тұтынушы талабына сәйкестік деңгейі>> ретінде түсіндіріледі. <<Сапа>> терминінің қазіргі таңдағы версиясы ИСО8402 <<Сапаны басқару және сапамен қамтамасыз ету. <<Сөздік>> деп аталатын халықаралық стандартта көрсетілген, онда былай жазылған: <<Сапа- орнатылған және болжам түріндегі қажеттіліктерді қамтамасыз ету қабілеттілігіне жататын объекті сипаттамасының жиынтығы>>.
Сертификаттау процесі объектісіне сенімділік және бейтараптық сипаттамаларын жатқызуға болады.
Сертификаттау объектісінің НҚ талабына сәйкестік баға сенімділігі сертификаттау жөніндегі техникалық жиынтықты және сынақ зертханалары органдарымен анықталады. Сертификаттау нәтижелерін алудағы бейтараптық қызығушылықты жақтарға, яғни, өндіруші мен тұтынушының тәуелсіздік деңгейіне байланысты.
Сертификаттау сапасын қамтамасыз етудің екі критерийі мынадай. Бұл критерийлерге сәйкес жетістік механизмі <<сапа шеңберінде>> көрсетілген. Ол сапаға әсер ететін өнімді (процесс, қызмет көрсету) өндіруде толық цикл элементтерінің өзара қарым-қатынасын айқындайды.
Сертификаттаудың жалпы сапасы сертификаттау алдындағы периодтан, сертификаттаудың орындауынан және сертификаттаудан кейінгі қызметтен тұрады. Сертификаттаудың сапасы маркетинг және сұранысты танып-білу сатысында сәйкестік бағасы жүргізілетін талаптарға сай талдау және сертификаттау жүйесін таңдаумен түйінделеді. Берілген сатыда әр түрлі елдерде сынау және сертификаттау нәтижелерін қабылдау жағдайлары ескерілуі қажет.
Сертификаттау процесінің жобалау сатысында сапаға әсер ететін барлық факторлар ескерілуі қажет: тапсырыс берушінің тілектері, заңнамалық талаптар, сонымен қатар сертификаттау және сынақ зертханалары органдарының қызмет етудегі ұйымдық, техникалық және ғылыми әдістемлік аспектілері.
Сертификаттауды жүргізуге қажетті ресурстар өзіне сертификататтау және сынақ зертханалары органында мыналардың болуын қамтамасыз етеді: квалификацияланған тұлға; мамандандырылған қоймалар; НҚ фонды; өлшеу, сынау және бақылау әдістері; заманауи оргтехника. Сертификаттауға арналған ресурстар орнатылған талаптарға жауап беруі қажет. Олардың сәйкестігі сертификатталған және сынақ зертханалары туралы органды аккредиттеу кезінде тексеріледі.
Сертификаттау процесстері, мысалы, сынауға үлгілерді алу, инспекциялық бақылауды жүргізу немесе арызды өңдеу сенімділік пен бейтараптыққа жету сенімділігі қамтамасыз етілуі үшін қарастырылады. Барлық процесстер мейрамдарды есепке алатын жұмыстың (аудит) сыртқы және ішкі сапасын тексеруді жүргізу мүмкіндігі қарастырылатындай болуы қажет. Маңызды мәнді барлық процесті құжаттандыру және архивтеу, арыз берушінің коммерциялық құпиясын сақтайтын ақпараттың конфиденциондығын қамтамасыз етуі алады.
Сынауда өнім (қызмет) үлгісі бар сертификаттауды сапа жүйесін бағалау және сәйкестік туралы шешімді қабылдау, сертификаттау жүйесіндегі талаптармен сәйкес, сертификаттау және сынақ зертханалары органдарының ішкі инструкциясы және таңдалған сызба бойынша жүргізеді.
Сертификаттау сапасын қамтамасыз ету сәйкестік базасын бақылау процесін жүргізбей қол жетімсіз болып табылады. Бұл периодтық сыртқы және ішкі аудит жүйесінің бар болуымен анықталады. Сыртқы аудит сертиф. және сынақ зертханасы туралы орган жұмысшыларымен орындалады, көбінесе оны сапаға арнайы тағайындалған жауапты жүргізеді. Аудит нәтижесі дәстүрлі мейрамдарды жүргізу туралы ұйымдыққа ақпарат болып табылады.
Сыртқы аудитті тәуелсіз сарапшылар немесе инспекциялық бақылау шеңберінде аккредиттеу жөніндегі органдар жүзеге асырады. Ондағы барлық бақылауларды жүргізуде статистикалық әдістер қолданылуы қажет. Сертификаттау нәтижесін соңғы бақылау сертификатты шығару жөніндегі шешім қабылданғанда жүргізіледі.
Сәйкестік сертификатын және сәйкестік белгісін қолдану құқығы инспекциясын өңдеу сатысында олардың максимальді ақпарттығын және мәнін қамтамасыз ететін формасына және мазмұнына талаптар қадағалануы қажет. Сертификаттау жүйесіне тәуелсіз кез келген сертификат; сертификат объектісінің атауы; ол сәйкес келетін НҚ; сертификат берген сертификаттау органы атауы; шыққан мерзімі; жарамдылық мерзімі және сертификат жөніндегі органның аккредиттелгені туралы белгі болса.
&&&
$$$002-015-000$3.2.15 2. Сертификаттаудың <<сапа шеңбері>> процесі.
Сертификаттаудан кейінгі қызмет сапасы <<сапа шеңберінің>> төмендегідей элементтерімен анықталады:
*сертификатталған өнім, қызмет, сапа жүйесі немесе тұлғаның нақты тізімін енгізу; тізім сертификаты объектісі туралы керекті ақпаратты қамтамасыз ету керек және тұтынушылардыың кең қолданысына қол жетімді болу керек; *сертификат жөніндегі орган тарапынан сертификатталатын өнімге инспекциялық бақылау;
*сертификат жөніндегі органның ақпараттық қызметі. Сәйкестік сертификатының жарамдылық мерзімі өтіп кеткен жағдайда өтініш беруші жаңа сертификаттау туралы шешім қабылдай алады. Сертификатгаудың <<сапа шеңбері>> даму жағдайын сертификаттау және сынақ зертханалары органдары жүзеге асырады.
&&&
$$$003-000-000$3.3 Тәжірибелік сабақтар
&&&
$$$003-001-000$3.3.1 1. Модуль №1 Тәжірибелік сабақ
Тақырыбы:. Сәйкестікті растау аймағындағы ұғымдар
Сабақтың жоспары:
1 <<Техникалық реттеу туралы>> ҚР заңың оқу.
2 Сұрақтарға жауап беру
&&&
$$$003-001-001$3.3.1.1 №1 тәжірибелік сабаққа әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты : Тақырып бойынша теориялық білімін қорытындылау:
1 <<Техникалық реттеу туралы>> ҚР заңың 1 тарауының 1бабын оқу
2 Терминдердің анықтамаларын жаттау ( сертификаттау ,дайындаушы, өтініш беруші , сәйкестік белгісі)
&&&
$$$003-001-002$3.3.1.2 №1 сабақ бойынша өзін тексеру тапсырмалары
Қалдырылып кеткен сөйлемдерді толтыр
1) сертификаттау - сәйкестікті растау жөніндегі орган өнімнің, көрсетілетін қызметтің белгіленген талаптарға сәйкестігін жазбаша ........................................;
2) сәйкестік сертификаты - .................................................. техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға, стандарттардың немесе өзге де құжаттардың ережелеріне сәйкестігін куәландыратын құжат;
3) сәйкестік туралы декларация - дайындаушы (орындаушы) айналысқа шығарылатын өнімнің, көрсетілетін қызметтің белгіленген талаптарға .................. куәландыратын құжат;
4) сәйкестікті ерікті растау - ............................. немесе сатушының бастамасы бойынша жүргізіліп, өнімнің, көрсетілетін қызметтің, процестердің стандартқа, өзге де құжатқа немесе өтінім берушінің арнайы талаптарына сәйкестігін растау жүзеге асырылатын рәсім;
5) сәйкестікті міндетті растау - өнімнің техникалық регламенттерде ......................... растау жүзеге асырылатын рәсім;
6) сәйкестікті растау жөніндегі орган - сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды орындау үшін белгіленген тәртіппен ..................................тұлға;
&&&
$$$003-002-000$3.3.2 №2тәжірибелік сабақ
Тақырыбы: ҚР техникалық реттеу жүйесінің заңнамалық негізінің құрылымдық элементтері
Сабақ жоспары :
1<<Техникалық реттеу туралы >>Заңның құрылымын оқу
2 Сұрақтарға жауап беру
&&&
$$$003-002-001$3.3.2.1 №2 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақ мақсаты: Сертификаттаудың заңнамалық негізі туралы білімін тереңдетіп меңгеру.
Сабақтың мазмұны :
1 <<Техникалық реттеу туралы>> ҚР заңын қабылдау мен бекіту тәртібімен танысу.
2 <<Техникалық реттеу туралы>> ҚР заңының негізгі құрылымдық элементтерін оқып меңгеру
&&&
$$$003-002-002$3.3.2.2 №2 сабақ бойынша өзін тексеру тапсырмалары
1. Қазастан Республикасының сертификаттау туралы заңының негізі
2. Қазіргі уақытта сертификаттау аумағында қандай заң қолданылады
&&&
$$$003-003-000$3.3.3 №3 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Тақырыбы: Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің құрылымы
Сабақ жоспары :
1 <<Теникалық реттеу туралы>> заңынын 5, 6,8,10 1 тарауларын оқу
2 Сұрақтаға жауап беру
&&
$$$003-003-001$3.3.3.1 №3 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақ мақсаты : ҚР ТР бойынша уәкілетті органың функцианалды міндеті
Сабақ мазмұны:
1 Сертификаттау аумағындағы ТР жүйесінің мемлекеттік органдарын оқу
2 Техникалық реттеу туралы заңын оқу
&&&
$$$003-003-002$3.3.3.2 №3сабақ бойынша әдістемелік нұсқау бойынша тапсырма
1ҚР ТР жүйесіне кіретін мемлекеттік жүйесіне кіретін органдарды атаңыз
2 ҚР ТР аумағындағы өкіметтің құзіреттілігі
3 Ақпараттық рталықты атаңыз
&&&
$$$003-004-000$3.3.4 №4 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Тақырыбы : Уәкiлеттi органның функционалдық қызметін оқу
Сабақтың жоспары:
1 <<Техникалық реттеу туралы >> заңының 7 тарауын оқу
2 Сұрақтарға жауап беру
&&&
$$$003-004-001$3.3.4.1 №4 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты: ҚР ТР жүйесінің уәкілетті органның және функционалдық міндетін оқу
Сабақтың мазмұны:
1 Уәкілеті органның құрылымын меңгеру
2 Уәкілетті органның функциясын оқу
3 Сұрақтарға жауап беру
&&&
$$$003-004-002$3.3.4.2 №4 тәжірибелік сабаққа арналған тапсырмалар
1 Мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің құрылымы қандай?
2 Техникалық реттеу аймағындағы ҚР Үкіметінің құзыреттілігін атаңыз.
3 Өкілетті органның құзыреттілігін неде?.
4 Техникалық реттеу аймағындағы мемлекеттік органдардың құзыреттілігін атап шығу.
2 Модуль
&&&
$$$003-005-000$3.3.5 №5 тәжірибелік сабақ
Тақырыбы: Сәйкестікті растау
Сабақтың жоспары:
1 << Сәйкестікті растау туралы >>техникалық регламентті оқу
2 Сұрақтарға жауап беру
&&&
$$$003-005-001$3.3.5.1 №5 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты : Нормативтік құжаттамалармен жұмыс істеуді практикалық жетілдіру
Сабақтың мазмұны:
1 <<Теникалық растау туралы>> заңның 26 бабын ( 4тарау)оқу
2 << Сәйкестікті растау туралы >>техникалық регламентті оқу
&&&
$$$003-005-002$3.3.5.2 №5 сабаққа арналған тапсырма
1 Сәйкестікті растау объектілерін атау
2 ТР сәйкестікті растаудың қандай түрлері қарастырылады
...
&&&
$$$003-006-000$3.3.6 №6 тәжірибелік сабақ
Тақырыбы : Міндетті сертификаттау
Сабақтың жоспары:
1<< Сәйкестікті растау туралы >>техникалық регламентті оқу 2Сертификациялық сынақ жүргізуге бланкілерді толтыру
&&&
$$$003-006-001$3.3.6.1 №6 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты: Нормативтік құжаттармен жұмыс жүргізу кезінде сертификаттау бойынша жүргізілген жұмыстардың салдарын практикалық білімдерін жетілдіру
Сабақтың мазмұны:
* Сәйкестікті растау туралы >>техникалық регламенттің 2 тарауын оқу
* Сертификациялық сынақ жүргізуге өтініш бланкілерін толтыру
* Сұрақтарға жауап беру
&&&
$$$003-006-002$3.3.6.2 №6 сабаққа арналған тапсырмалар
1. Сертификаттау бойынша жүргізілген жұмыстардың салдары қандай?
2. Сертификациялық жұмыстарды жүргізуге өтініш берудің негізгі ережелері
&&&
$$$003-007-000$3.3.7 №7тәжірибелік сабақ
Тақырыбы : Шетелдік өнімдерді сертификаттау тәртібі
Сабақтың жоспары:
1 ҚР СТ 3.9 стандартымен танысу
№7тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты: Шетелдік өнімдерді сертификаттау тәртібімен танысу .
Сабақтың мазмұны:
1 Шетелдік өнімдерді сертификаттауды жүргізу мақсаттарын анықтау.
2 ҚР СТ 3.9 қолданып, оқытушының тапсырмасы бойынша сертификаттауға қажетті құжаттамаларды толтыру.
3 Бақылау сұрақтарына жауап беру.
1 №7 тәжірибелік сабаққа арналған тапсырмалар
Бақылау сұрақтары:
1 ҚР МСЖ шетелдік өнімдерді сертификаттау кезінде қандай процедуралар орнатылған?
2 Шетелдік өнімдерді сертификаттау тәртібі қандай?
3 Кедендік бақылауды жүргізу үшін қандай құжаттар қолданылуы керек?
4 Өтініммен бірге қандай құжаттар болуы қажет?
5 Шетелдік сертификатты мойындамауы туралы шешімді қабылдаған кезде сәйкестікті растау органдарының әрекеттері қандай?
6 Өтінуші мен сәйкестікті растау органдары арасындағы түсініспеушіліктер қандай жолмен шешіледі?
Қолданылатын әдебиеттер: ҚР СТ 3.9 <<ҚР МСЖ. Шетелдік өнімдерді сертификаттау>>.
3 Модуль
&&&
$$$003-007-000$3.3. 8 №8 тәжірибелік сабақ
Тақырыбы: Өнімді сертификаттауды жүргізу тәртібі
Сабақтың жоспары :
Өнімге жүргізілетін сертификаттаудың тәртібін қарастыру
№8 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты: Өнімді сертификаттауды жүргізу тәртібімен танысу.
Сабақтың мазмұны:
1 Өнімді сертификаттау кезінде негізгі операцияларға көңіл аудару.
2 Өнімді сертификаттауды жүргізу тәртібі келтірілген:
1) сертификаттауға өтінім беру және оны қарау;
2) өтінім бойынша шешім қабылдау, оның ішінде схеманы таңдау;
3) сертификаттау бойынша жұмыстарды жүргізуге арналған шарт жасасу;
4) үлгілерді іріктеу, сәйкестендіру және оларды сынау;
5) өндіруді бағалау (егер бұл сертификаттау схемасында көзделсе);
6) алынған нәтижелерді талдау мен Сертификат беру туралы (беруден бас тарту туралы) шешім қабылдау;
7) Сертификатты мемлекеттік техникалық реттеу жүйесінің тізілімінде тіркеу;
8) Сертификат беру;
9) сертификатталған объектіні инспекциялық бақылауды жүзеге асыру (егер бұл сертификаттау схемасында көзделсе);
10) сертификаттау нәтижелері туралы ақпарат ұсыну.
3 Осы тәртіп бойынша оқытушы берген тапсырмаға сай негізгі құжаттамаларды толтыруды үйрену.
№8 тәжірибелік сабаққа арналған тапсырма
Бақылау сұрақтары:
1 ҚР МСЖ өнімді сертификаттауды жүргізу тәртібінің тізбектілігі қандай?
2 Өтінім беру және оны қарай ережелерін атаңыз?
3 Қандай ережелер бойынша үлгілерді іріктеу жүргізіледі?
4 Сертификаттау мақсатымен өнімді сынау қалай жүргізіледі және оларды кім жүргізеді?
5 Сәйкестік сертификатын беру қалай жүргізіледі?
6 Сертификатталған объектіні инспекциялық бақылау жүзеге қалай асырылады?
&&&
$$$003-007-000$3.3.9 № 9 тәжірибелік сабақ (2 сағ.)
Тақырыбы: Қызметтерді сертификаттауды жүргізу тәртібі
Сабақтың жоспары:
Қызеттерді сертификаттау тәртібімен танысу
№ 9 тәжірибелік сабақ қа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты: Қызметтерді сертификаттауды жүргізу тәртібімен танысу.
Сабатың мазмұны :
1 Қызметтерді сертификаттау кезінде негізгі кезеңдерге көңіл аудару.
2 Қызметтерді сертификаттауды жүргізу тәртібі келтірілген:
1) Органға сертификаттауға өтінім беру;
2) өтінім бойынша шешім қабылдау;
3) сертификаттау схемасын таңдау;
4) Орган мен өтінім берушінің арасындағы сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған шартты ресімдеу;
5) қызметтердің сынағын (тексерісін) және қызмет көрсету, орындаушының шеберлігі, кәсіпорынды аттестаттау, сапа менеджменті жүйелерін сертификаттау үдерісін бағалауды жүргізу;
6) алынатын нәтижелерді талдау мен Сертификат берудің мүмкіндігі туралы шешім қабылдау;
7) берілген сертификаттардың тізіліміне тіркеу;
8) Сертификат беру;
9) сертификаттау жөніндегі қызметке инспекциялық бақылау жүргізу (сертификаттау схемасына сәйкес).
3 Осы тәртіп бойынша оқытушы берген тапсырмаға сай негізгі құжаттамаларды толтыруды үйрену.
№ 9 тәжірибелік сабаққа арналған тапсырмалар
Бақылау сұрақтары:
1 ҚР МСЖ қызметтерді сертификаттауды жүргізу тәртібінің тізбектілігі қандай?
2 Өтінім беру және оны қарай ережелерін атаңыз?
3 Қандай ережелер бойынша қызметтердің сынағын (тексерісін) және қызмет көрсету, орындаушының шеберлігі, кәсіпорынды аттестаттау, сапа менеджменті жүйелерін сертификаттау үдерісін бағалауды жүргізу орындалады?
4 Сертификаттау мақсатымен қызметтерді сынау қалай жүргізіледі және оларды кім жүргізеді?
5 Сәйкестік сертификатын беру қалай жүргізіледі?
6 Сертификаттау жөніндегі қызметке инспекциялық бақылауды қалай жүргізеді?
&&&
$$$003-007-000$3.3.10 № 10 тәжірибелік сабақ (2 сағ.)
Тақырыбы: Өнімді және қызметтерді сертификаттау схемалары
Сабақтың жоспары:
Өнімге және қызметке сертификаттаудың ерекшеліктері
№ 10 тәжірибелік сабаққа арналған әдстемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты: Өнімді және қызметтерді сертификаттау схемаларын оқып меңгеру.
Сабақтың мазмұны:
1 Өнімдерді және қызметтерді сертификаттау схемаларының ерекшеліктеріне көңіл бөлу.
2 Біртекті өнімдер топтарын және қызметтерді сертификаттаған кезде қолданылатын әртүрлі схемаларының артықшылықтары мен кемшіліктерімен танысу.
3 Оқытушының тапсырмасы бойынша әртүрлі схемаларды пайдаланып, белгілі өнімдер топтарына және қызмет түрлеріне сертификаттауды жүргізу.
4 Бақылау сұрақтарына жауап беру.
№ 10 тәжірибелік сабаққа арналған тапсырмалар
Бақылау сұрақтары:
1 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 1-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
2 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 2-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
3 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 3-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
4 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 4-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
5 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 5-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
6 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 6-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
7 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 7-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
8 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 8-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
9 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 9-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
10 Біртекті тағам өнімдерінің топтарын 10-ші схема бойынша сертификаттау ережелері мен тәртібі. Осы схеманың артықшылықтары мен кемшіліктері.
11 Қызметтерді сертификаттау схемаларының ерекшеліктері қандай?
&&&
$$$003-009-000$3.3.11 №11тәжірибелік сабақ
Тақырыбы: Туристтік саяхаттық қызмет
Сабақтың жоспары :
Туристік саяхаттық қызметке сертификаттау жұмыстарын жүргізу
№11тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты: туристік саяхаттық қызметтің сертификациялық схемасын оқу
Сабақтың мазмұны: 3.27стандартын оқып меңгеру
№11тәжірибелік сабаққа арналған тапсырмалар
Бақылау сұрақтары:
1. Қзметтің қандай түрлері болады
2. Қызметтің идентификациясы деген не
3. Сертификациялық қызметтің тәртібі каз
...
&&&
$$$003-010-000$3.3. 12 №12 тәжірибелік сабақ
Тақырыбы: Қызметтер мен өнімдерді маркілеу
Сабақ жоспары:
Маркілеу тәртібімен танысу
№12 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты:
ҚР СТ 3.25-2011. Өнімді және қызметтерді маркілеу тәртібі жән сәйкестік белгісі. стандартымен танысу.
Сабақтың мазмұны: Стандарттың мазмұнымен танысу.
№12 тәжірибелік сабаққа арналған тапсырма
Бақылау сұрақтары:
* Өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік белгісімен таңбалау құқығының тәртібі.
* Өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік белгісімен таңбалау шешімі қашан қабылданады?
&&&
$$$003-014-000$3.3.14 №14 тәжірибелік сабақ
Тақырыбы : Сертификаттау органдарына қойылатын талаптар
Сабақтың жоспары : СТ РК 7.2-2002 стандартын меңгеру
&&&
$$$003-014-001$3.3.14.1 №14 тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты : Сертификаттау органдары бойынша аккредиттеу жүргізу әртібін оқу
Сабақтың мазмұны:
* Өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік белгісімен таңбалау құқығының тәртібі.
* Өнімді және көрсетілетін қызметті сәйкестік белгісімен таңбалау шешімі қашан қабылданады?
&&&
$$$003-014-002$3.3.14.2 №14 сабаққа арналған тапссырмалар
Бақылау сұрақтары:
1. Сертификаттау органдарына қойылатын талаптар
2. Сертификаттау бойынша аккредиттеу органдарының тәртібі
Әдебиеттер:
1. СТ РК 7.2-2002 Требования к органам по сертификации
&&&
$$$003-015-000$3.3. 15 №15 тәжірибелік сабақ
Тақырыбы : Сапа менеджменті және өндірісі сертификаттау
Сабақтың жоспары: МС ИСО 3.15.2-98 ГСС РК танысу
&&&
$$$003-015-001$3.3.15.1 №15тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
Сабақтың мақсаты : Сапа менеджменті және өндірісі сертификаттау тәртібін оқу
Сабақтың мазмұны:
* МС ИСО 3.15.2-98 ГСС РК. Стандартын оқу.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz