Файл қосу

Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы. Қазақ тілінің дыбыстық жүйесі



ҚАЗАҚСТАН    РЕСПУБЛИКАСЫ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ  МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ  АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3-деңгейлі СМЖ  құжаты
                                   ПОӘК

ПОӘК 042-05-14-5-05.01.20.30.01-2012
<< Норматитвті қазақ тілі>> пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы

№ 1 басылым ______ 2012 жылғы




5В011700 <<Қазақ тілі мен әдебиеті>>   мамандығына  арналған
          <<Нормативті қазақ тілі>> пәнінің
                 ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ
                                        
                                       
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
  



                                       
                                  СЕМЕЙ
                                     2012
КІРІСПЕ
1 ҚҰРАСТЫРҒАН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік  университетінің қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының аға оқытушысы Т.К. Мүрсәлімов
2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының кафедрасының  отырысында  қаралып, талқыланды.
Хаттама     №___  <<___>> ___________200_жыл.
Кафедра меңгерушісі: _______________ 
    2.2  Филология  факультетінің оқу-әдістемелік бюросында талқыланып,  бекітілді.
Хаттама     №___  <<___>> ___________201  жыл.
0ӘБ төрайымы_________________
2.3 Филология  факультетінің Ғылыми кеңесінде  бекітілді.
Хаттама     №___  <<___>> ___________201   жыл.
Төрағасы________________                                                                                 
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік  бюросында бекітілді.
Хаттама     №___  <<___>> ___________201  жыл.
            
Оқу жұмысы жөніндегі проректор_________________ 
4  2012 ж. <<____>> __________ шыққан ПОӘК-нің 
№ 1 БАСЫЛЫМЫ

                     
Мазмұны
1  Қолданыс  аясы
2  Нормативтік сілтемелер
3  Жалпы ережелер
4  Оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасының мазмұны
5  СӨЖ-ның тақырыптары
6  Пәннің оқу-әдістемлік картасы
7  Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
8  Әдебиеттер
















1 ҚОЛДАНУ АЯСЫ 
        <<Нормативті қазақ тілі>> пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы 
5В011700  <<Қазақ тілі мен әдебиеті>> мамандығының студенттеріне арналған.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Осы <<Нормативті қазақ тілі>> пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үдерісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады: 
- 5В011700  <<Қазақ тілі мен әдебиеті>>  мамандығының  Оқу-әдістемелік кеңесінде, элективті пәндердің каталогінде бекітілді. №  хаттама 
-  3.08.275-2006 бекітілген ҚР МЖМБС мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;
-     Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 22.06.2006 ж., Республикалық жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім жөніндегі Кеңес жиналысының Хаттама шешімімен бекітілген және пайдалануға рұқсат етілген мамандықтың <<Нормативті қазақ тілі>> пәніне арналған типтік бағдарламасы;
- СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;
- ДП 042-08.10.12-2007 <<Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы>> құжаттық іс-жосығы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
Пән студенттің қазақ тілінен мектеп қабырғасында алған білім, дағдыларын жетілдіру, жоғары оқу орнында өтілетін қазіргі қазақ тілінің ғылыми курсына әзірлеу мақсатындағы тапсырмаларға негізделген. Сондай-ақ тілдік нормаларды сақтап жаза білуге, ғылыми стильде сөйлей білуге дағдыландыру бағытындағы тапсырмалар да қамтылған.  Сондықтан сабақтарда, негізінен, қазақ тілінің түрлі салаларына қатысты жаттығу-талдау жұмыстары жүргізіледі.

3.2  Курстың  мақсаты: 
Студенттердің мектеп бағдарламасы көлемінде қазақ тілінен меңгерілген білім, білік дәрежелерін жүйелеп, сатылай кешенді талдауды терең игерту, студенттердің жазу сауаттылығын, ауызша сөйлеу мәдениетін жетілдіріп, кейінгі курстарда оқылатын қазіргі қазақ  тілінің теориялық курсын жоғары деңгейде меңгеруге іргетас қалау.

3.3   Курстың негізгі міндеттері: 
Қазақ тілі пәнінен мектепке алған білімді қайталау, жүйелеу. Бар білімді толықтыру, тиянақтау мақсатында жаттығу, талдаулар жүргізу.

3.4  Курстың соңында студент мыналарды игеруі керек:
- Қазақ тілінен мектеп бағдарламасы көлеміндегі материалдарды еркін білуі;
- Алған білімдерін практикада қолдана білуі;
- Қазақ тіл білімінің салаларына қатысты жаттығу тапсырмаларына бойынша кешенді-сатылай талдау жасау білуі; 
- Қазақ тілінің теориялық мәселелері бойынша өзіндік пікір айта алуы;
- Ғылыми тілде сөйлей алуы.

3.5   Курстың пререквизиттері:
3.5.1 Қазіргі қазақ тілі бойынша мектеп қабырғасында алынған теориялық курс 
3.5.2	Тіл біліміне кіріспе

3.6   Курстың постреквизиті:  
3.6.1 Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы 
3.6.2 Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы
3.6.3	 Қазіргі қазақ тілінің сөзжасамы
3.6.4  Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы
3.6.5  Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі

1 Кесте  -  Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Курс
Семестр
Кредит
ДС (сағ)
СПС (сағ)
Лаб. (сағ)
                                   ОСӨЖ
                                   (сағ)
СӨЖ(сағ
Бар
(сағ)
                             Бақылу түрі
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       5
                                       6
                                       7
                                       8
                                       9
                                      10
                                       1
                                       1
                                       2
                                       -
                                      30
                                       -
                                      15
                                      45
                                      90
                                емтихан

4 ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ОҚУ ЖҰМЫС ЖОСПАРЫНЫҢ МАЗМҰНЫ 
2 Кесте  -  Пәннің мазмұны. Сағаттарды сабақ түріне шағу
          Тақырыптардың атауы мен мазмұны
                              Сағат саны
                             Әдебиеттер
Тәжірибелік  сабақтар


1. Фонетика, орфография, орфоэпия. Фонетиканың зерттеу нысаны туралы түсінік. Қазақ тілінің дыбыстық жүйесі.
                                       2
Мырзабек С. Қазақ тілі фонетикасы.  -  Алматы: Қазақ университеті, 2004.  -  247 б.
2.  Сөйлеу мәдениеті. Сөз сазы, яғни дұрыс айту (дыбыстау) заңдылықтары. Тілдік норма жайында түсінік.
Сатылай кешенді фонетикалық талдау.
                                       2

3. Лексика. Сөз және мағына. Сөздің көп мағыналылығы және омоним. Синоним. Антоним. Тұрақты тіркестер. Мақал мен  мәтелдер, афоризмдер. 
                                       2
Қалиев Ғ., Болғанбаев Ә. Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы.  -  Алматы: Сөздік, 2006.  -  264 б.
4. Сөйлеу мәдениеті. Термин сөздер. Жаргон сөздер. Сатылай  кешенді лексикалық талдау.
                                       2

5. Грамматика. Морфология. Сөз құрамы. Сөз тұлғасы. 
                                       2
Оралбаева Н., Әбдіғалиева Т., Шалабаев Б. Практикалық қазақ тілі.  -   Алматы: Ана тілі, 1993.  -  272 б.
6. Сөз таптары. Зат есім. Зат есімнің грамматикалық категориялары.
                                       2
Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. Алматы: Ана тілі, 1991.  -  384 б.
7. Сын есім. Сын есімнің  мағынасы, мағыналық топтары.
                                       2
Оралбай Н. Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы. Алматы: Інжу-Маржан, 2007.  -  390 б.
8. Сан есім. Сан есімнің семантика-морфологиялық топтары.
                                       2

9. Есімдік. Есімдіктің мағыналық түрлері, емлесі.
                                       2

10. Етістік. Етістіктің аналитикалық формалары. Етістіктің лексико-грамматикалық категориялары..
                                       2

11. Үстеу. Үстеудің мағынасы, жасалу жолдары. Шылау. Одағай сөздер. Еліктеуіш сөздер. Сатылай комплексті морфологиялық талдау.
                                       2

12. Синтаксис. Синтаксис туралы түсінік. Сөз тіркесі туралы түсінік.
                                       2
М. Балақаев. Жай сөйлем және сөз тіркесі синтаксисі, Алматы, 1994
13. Сөйлем мүшелері. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері.
                                       2

14. Жай сөйлем. Сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің түрлері.
                                       2

15. Құрмалас сөйлем. Құрмалас сөйлемнің белгілері. Жасалу жолдарыю, түрлері. 
                                       2
Қ. Есенов. Құрмалас сөйлем синтаксисі. Алматы, 1994
                                Барлығы
                                 30 сағат


5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
3-Кесте ОСӨЖ және СӨЖ жоспарлары
                               Апта реті
                                    СӨЖ
                                  ОБСӨЖ

Аудиториялық
Аудиториядан тыс

                                  1 апта
Фонетикалық талдауға арналған жаттығулар


                                  2 апта
Фонетикалық талдауға арналған жаттығулар

Мақал-мәтелдердің айтылу мақсатына қарай түрлері
                                  3 апта
Лексикалық талдауға арналған жаттығулар
Фонема және дыбыс, оны зерттеген ғалымдар.
 Қазақ орфографиясы принциптері жөнінде
 Қазақ тіліндегі тұрақты  сөз тіркестерінің түрлері
                                  4 апта
Лексикалық талдауға арналған жаттығулар

А. Байтұрсынов  -  қазақ лингвистиканың негізін қалаған ғалым
                                  5 апта
Морфологиялық талдауға арналған жаттығулар
Қазақ терминологиясы
Мақал-мәтелдердің айтылу мақсатына қарай түрлері
                                  6 апта
Морфологиялық талдауға арналған жаттығулар

Септік жалғауларының мағынасы мен қызметі
                                  7 апта
Морфологиялық талдауға арналған жаттығулар
Араб-парсы тілдерінен енген сөздердің қолданысы
Сын есімнің шырайлары.
                                  8 апта
Морфологиялық талдауға арналған жаттығулар

 Тіліміздегі одағай сөздердің қызметі

                                  9 апта
Морфологиялық талдауға арналған жаттығулар
Фразеогогизмдердің ұлттық сипаты
Еліктеу сөздердің табиғаты
                                  10 апта
Морфологиялық талдауға арналған жаттығулар

 Сөз тіркесі, оның зерттелуі
                                  11 апта
Морфологиялық талдауға арналған жаттығулар
Грамматикалық категория, оның түрлері
Сөздердің байланысу түрлері мен тәсілдері
                                  12 апта
Синтаксистік талдауға арналған жаттығулар

 Сөйлем мүшесі

                                  13 апта
Синтаксистік талдауға арналған жаттығулар
Морфема жайында. Өнер алды-қызыл тіл
Салалас құрмалас сөйлемдер
                                  14 апта
Синтаксистік талдауға арналған жаттығулар

Сабақтас құрмалас сөйлемдер
                                  15 апта
Синтаксистік талдауға арналған жаттығулар
Сөз таптарының шығуы мен дамуы

Көп компонентті құрмалас сөйлемдер

6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ 
4-Кесте Пәннің оқу-әдістемелік картасы
              Семинар сабағының тақырыбы
Көрнекі құралдар, плакаттар, лабораториялық стендтер
           Өз бетімен дайындалу сұрақтары
                            Бақылау түрі
                                       2
                                       4
                                       5
                                       6
1. Фонетика, орфография, орфоэпия. Фонетиканың зерттеу нысаны туралы түсінік. Қазақ тілінің дыбыстық жүйесі.
сызба нұсқа слайдтар
Фонетикалық талдау
Жазбаша, ауызша
2.  Сөйлеу мәдениеті. Сөз сазы, яғни дұрыс айту (дыбыстау) заңдылықтары. Тілдік норма жайында түсінік.
Сатылай кешенді фонетикалық талдау.
кесте слайдтар
Фонетикалық талдау
Жазбаша, ауызша
3. Лексика. Сөз және мағына. Сөздің көп мағыналылығы және омоним. Синоним. Антоним. Тұрақты тіркестер. Мақал мен  мәтелдер, афоризмдер. 
сызба нұсқа интерактивті тақта
Лексикалық  талдау
Жаттығу жұмыстары
4. Сөйлеу мәдениеті. Термин сөздер. Жаргон сөздер. Сатылай  кешенді лексикалық талдау.
сызба нұсқа, кесте слайдтар
Лексикалық  талдау
Жазбаша, ауызша
5.Грамматика. Морфология. Сөз құрамы. Сөз тұлғасы. 
оқулықтар
Морфологиялық  талдау
Жаттығу жұмыстары
6. Сөз таптары. Зат есім. Зат есімнің грамматикалық категориялары.
кесте, тест жұмысы
Морфологиялық  талдау
Жазбаша, ауызша, жаттығу жұмыстары
7. Сын есім. Сын есімнің  мағынасы, мағыналық топтары.
сөздікпен жұмыс
Морфологиялық  талдау
Жазбаша, ауызша, жаттығу жұмыстары
8. Сан есім. Сан есімнің семантика-морфологиялық топтары.
сөздікпен жұмыс
Морфологиялық  талдау
Жазбаша, ауызша, жаттығу жұмыстары
9. Есімдік. Есімдіктің мағыналық түрлері, емлесі.
сөздікпен жұмыс
Морфологиялық  талдау
Жазбаша, ауызша, жаттығу жұмыстары
10. Етістік. Етістіктің аналитикалық формалары. Етістіктің лексико-грамматикалық категориялары..
сөздікпен жұмыс
Морфологиялық  талдау
Жазбаша, ауызша, жаттығу жұмыстары
11. Үстеу. Үстеудің мағынасы, жасалу жолдары. Шылау. Одағай сөздер. Еліктеуіш сөздер. Сатылай комплексті морфологиялық талдау.
Көркем әдебиеттен мысалдар жинау
Морфологиялық  талдау
Жазбаша, ауызша, жаттығу жұмыстары
12. Синтаксис. Синтаксис туралы түсінік. Сөз тіркесі туралы түсінік.
Көркем әдебиеттен мысалдар жинау
Синтаксистік талдау
Жаттығу жұмыстары
13. Сөйлем мүшелері. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері.
Баспасөз беттері
Синтаксистік талдау
Тіл дамыту жұмыстары
14. Жай сөйлем. Сөйлем туралы түсінік. Жай сөйлемнің түрлері.
Көркем әдебиет
Синтаксистік талдау
Жаттығу жұмыстары
15. Құрмалас сөйлем. Құрмалас сөйлемнің белгілері. Жасалу жолдары., түрлері. 
сызба нұсқа слайдтар
Синтаксистік талдау
Жаттығу жұмыстары

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
5-Кесте Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы

     Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы
                                   Саны 
                      Студенттердің саны
                   Қамтамасыз ету пайызы
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. Алматы: Ана тілі, 1991.  -  384 б.
                                      14
                                      14
                                     100%
Оралбай Н. Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы. Алматы: Інжу-Маржан, 2007.  -  390 б.
                                      14
                                      14
                                     100%
Байтұрсынұлы А. Тіл тағылымы.  -  Алматы: Ана тілі, 1992.  -  414 б.
                                      14
                                      14
                                     100%
Қараев М.Ә. Қазақ тілі.   -  Алматы: Ана тілі, 1993.  -  216 б.
                                      14
                                       
                                      14
                                     100%
Хасанова С. Қазіргі қазақ тілі морфологиясынан жаттығу жұмыстары. Алматы: Ана тілі, 1991.   -  136 б.
                                      14
                                      14
                                     100%
Қазіргі қазақ тілінің грамматикасы. І-бөлім. 1967.
                                       7
                                      14
                                      50%
Мырзабек С. Қазақ тілі фонетикасы.  -  Алматы: Қазақ университеті, 2004.  -  247 б.
                                      14
                                      14
                                     100%
Қалиев Ғ., Болғанбаев Ә. Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы.  -  Алматы: Сөздік, 2006.  -  264 б.
                                      14
                                      14
                                     100%
Сайрамбаев Т. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері.  -  Алматы: Қазақ университеті, 1991.  -  168 б.
                                       7
                                      14
                                      50%

8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиеттер
8.1.1 Мырзабек С. Қазақ тілі фонетикасы.  -  Алматы: Қазақ университеті, 2004.  -  247 б.
8.1.2 Қалиев Ғ., Болғанбаев Ә. Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы.  -  Алматы: Сөздік, 2006.  -  264 б. 
    o Қазіргі қазақ тілінің грамматикасы. І-бөлім. 1967.
    o Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. Алматы: Ана тілі, 1991.  -  384 б.
    o Оралбай Н. Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы. Алматы: Інжу-Маржан, 2007.  -  390 б.
    o Қараев М.Ә. Қазақ тілі.   -  Алматы: Ана тілі, 1993.  -  216 б.
    o Синтаксис
  + Қосымша әдебиеттер
    o Қ. Жұбанов. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер.  А., 2010.  -  608 б.
    o Байтұрсынұлы А. Тіл тағылымы.  -  Алматы: Ана тілі, 1992.  -  414 б.
    o Хасанова С. Қазіргі қазақ тілі морфологиясынан пысықтау жаттығулар.   -  Алматы: Ана тілі, 1991.  -  136 б. 
8.2.4 Оралбаева Н., Әбдіғалиева Т., Б.Шалабаев. Практикалық қазақ тілі.  -   Алматы: Ана тілі, 1993.  -  272 б.
8.2.5 Оразбаева Ф., Ахметов Ә., Жүнісбекова К. Қазіргі қазақ тіліне арналған жаттығулар.  -  Алматы: Ы.Алтынсарин ат. ҚБАР, 1999.  -  171 б.
8.2.6 Фразеологиялық сөздік.  -  Алматы: Ғылым, 1977.  -  670 б.
8.2.7 Шәкенов Ж. Күрделі сөздер. 1988.
Пәндер