Файл қосу
Эволюциялық ілім
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМК құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-18-35.1. 08
/02-2013
ПОӘК
Студенттерге арналған пәннің бағдарламасы
<<Эволюциялық ілім>>
№ 1 басылым
2013 ж.
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Эволюциялық ілім
5В011300 - <<Биология>> мамандығы үшін
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
1.ӘЗЕРЛЕГЕН
Құрастырушы__________<<____>>_____ 20___ж б.ғ.к Калиева С.К.
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Биология кафедрасында отырысында
<<____>>___________ 20___ж. №____хаттама
Кафедра менгерушісі_______Калиева С.К.
2.2. Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
<<____>>___________ 20___ж. №____ хаттама
Төрайымы____________ Абдишева З.В.
3. БЕКІТІЛДІ
Университетінің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
<<____>>___________ 20___ж. №____ хаттама
ОӘК төрайымы____________ Искакова Г.К.
4.БІРІНШІ РЕТ КІРГІЗЕЛГЕН
Мазмұны
1.
Жалпы ережелер
2.
Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
3.
Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
4.
Курс форматы
5.
Курс саясаты
6.
Баға қоюдың саясаты
7.
Әдебиет тізімі
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Калиева Сабира Кудайберговна, б.ғ.к , биология кафедрасының доценті
Байланыс ақпараты - тел:42-34-72, оқу ғимараты № 3, кабинет № 112
Сабақ өткізу орны - дәрісхана № 107
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 2
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны:
Қазіргі заман эволюция ХХ-ғасырдан қалыптасқан және одан кейінгі ғылымдардың ғылыми зерттеу жұмыстарында талданып дәлелденген эволюцияның синтетикалық теориясы болып табылады. Биологиялық ғылымдар жүйесіндегі эволюция теориясының ерекше орыны, оның жоғары оқу орындарында оқытудың маңызды екендігін көрсетті.
1.3 Пәнді оқып-білудің мақсаты: Студенттердің диалектикалық материалистік көзқаастарын қалыптастыру;
* Биологиялық ойлау қабілетін арттыру;
* Ой өрісін кеңейту;
* Студенттерді табиғат құбылыстардың статистикалық әдіс арқылы зерттеуді үйрету;
* Табиғи құбылыстардың себепсалдарлы байланыстарын түсіндіру.
1.4Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
* Эволюциялық ой пікірлердің тарихымен кең көлемде таныстыру;
* Популяцияның өзгеруінени бастап түр түзілумен аяқталатын эволюциялық процестің барлық буындарын зерттеу;
* Эволюциялық ғылымның негізгі проблемаларының теориялық зерттеулерін дамыту;
1.5Оқып-білудің нәтижелелері:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
Эволюция ілімі студенттердің диалектикалық материалистік көзқарастарын қалыптастырады, биологиялық ойлау қабілетін арттырады, ой өрісін кеңейтеді, оларға табиғат құбылыстарының статистикалық әдіс арқылы зерттеуді үйретеді және осы құбылыстардың себеп-салдарлы байланыстарын түсіндіреді. Студенттердің эволюциялық теориясын игеруі, олардың қазіргі заман биологиясындағы күрделі материалдарды өз беттерімен талдау, синтездеу қабілеттерін дамытады.
1.6Курстың пререквизиттері:
Оқылатын пәнді игеру үшін студент эмбриология, генетика, цитология, гистология, анатомия, зоология, жеке даму биологиясы, педагогика, ботаника негіздерімен таныс болуы шарт. Организмнің тіршілік әрекетін, жеке клеткалар, мүшелер, мүшелер жүйесі қызметінің ерекшелігін, биологиялық маңызын анықтау, организмнің сыртқы ортамен қарым-қатынасындағы заңдылықтарды ашу секілді ұғымдарын жақсы білуі керек.
1.7Курстың постреквизиттері:
Эволюциялық ілім курсын оқу барысында студенттің биологиядан алған барлық білімдері бекиді және алған білімдерін биологияның қай саласында болсын қолдана алады.
2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
1 кесте
№
Тақырып аты
Сағат саны
Лек
Зертханалық
ОСӨЖ
СӨЖ
*
Кіріспе. Эволюциялық идеялардың даму тарихы.1.Дарвин дәуіріне дейінгі кезеңде эволюциялық идеялардың қалыптасуы және дамуы2.Антик дәуір философтарының (Гераклит, Эмпедокл, Аристотель, Лукреций, Теофраст, Демокрит т.б.) еңбектеріндегі эволюциялық идеялар.3.Орта ғасырлар дәуірінде Европада ғылымның тоқырауы (ғылымның дамуындағы метофизикалық дәуір және креоцинистік көзқарастардың үстем болуы).
1
1
1
2
Ж.Б.Ламарктің эволюциялық концепциясы1.Ж.Б.Ламарктің дүниеге көзқарастарының философияның негізі.2.Табиғаттың эволюциялық жолмен даму идеясы.3.Эволюция себептерін баяндау.
1
1
1
3
Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясының қалыптасуындағы жалпы алғы шарттар.1.ХІХ-ғасырдың І-ші жартысында Англияда жүзеге асқан қоғамдық-экономикалық өзгерістер.2.ХІХ- ғасырдың І-ші жартысында жаратылыстану ғылымдарының даму дәрежесі (систематика, салыстырмалы анатомия, эмбриология).3.ХІХ- ғасырдың І-ші жартысында ауыл шаруашылық практикасының даму дәрежесі.
1
1
1
1
4
Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясы1.Ч.Дарвиннің өмірбаяны және еңбектері.2. "Түрлердің шығу тегі" еңбегіндегі негізгі қағидалар3.Мәдени формалардың эволюциясын дәлелдеу.
1
1
1
5
Дарвиннің өзгергіштік формалары, заңдылықтары және себептері жайлы көзқарастары.1.Айқын және айқын емес, ара қатынастық және компенсациялық өзгергіштіктер.2.Доместикация ілімі3.Монофилия және полифилия принциптері4.Қолдан сұрыптау Ілімі
1
1
1
1
6
Табиғаттағы түрлердің өзгергіштігін дәлелдеу1.Табиғи түрлер эволюциясына әсер ететін негізгі факторлар.2.Тіршілік үшін күрес және табиғи сұрыптау ілімдері.3.Тіршілік үшін күрестің алғы шарттары және формалары.
1
1
1
1
7
Ч.Дарвиннен кейінгі дәуірде эволюция ілімінің дамуы1.Эволюциялық пелеонтологияның дамуы.2.Экологиялық зерттеулер3.Дарвин теориясын мойындамау немесе эволюция ілімінің тоқырауы4.Синтезделу дәуірі
1
1
1
1
8
Органикалық эволюция объективті процесс1.Эволюцияны зерттеу әдістері2.Тіршілік - материя қозғалысының ерекше формасы. 3.Тіршіліктің негізгі қасиеттері және жер бетіндегі тіршіліктің геохимиялық ролі.
1
1
9
Тіршіліктің пайда болуы (биогенез)1.С.Миллердің, С.Фокстың, Д.Оронның т.б. зерттеу жұмыстары2.Биохимиялық эволюцияның кезеңдері.3.Өсімдіктер және жануарлар эволюциясының негізгі ерекшеліктері мен кезеңдері
1
1
1
10
Микроэволюция ілімі.1.Микроэволюция ұғымы. 2.Микроэволюция ілімінің қалыптасуы, оның зерттейтін мәселелері және әдістері эволюция ілімінің дамытудағы маңызы.3.Тұқым қуалайтын өзгергіштік - эволюцияның элементарлы материалы.
1
1
1
1
11
Популяция - эволюцияның элементарлы құрылымы1.Популяция ұғымы және критерилері2.Популяцияның түрлері (клональды және панмиксиялық).3.Популяцияның генетикалық құрылымының әртүрлілігі - эволюциялық өзгерістердің алғы шарты
1
1
12
Популяцияның генетикалық құрылымының өзгеруі - эволюцияның элементарлы құбылысы1.Эволюцияның элементарлы құбылысы жайлы түсінік.2.Популяциялардағы генетикалық-анатомиялық процестер (гендердің дрейфі).3.Популяцияның генофондын өзгертудегі олардың ролі.
1
1
13
Эволюцияның элементарлы факторлары1.Элементарлы факторлар туралы түсінік.2.Мутация процесін эволюцияның элементарлы факторлары ретінде талдау.3.Генетикалық камбинаторика және оның эволюциядағы ролі.4.Популяция толқынының типтері және олардың эволюциядағы ролі
1
1
1
14
Табиғи сұрыптау - эволюцияның қозғаушы және бағыттаушы факторлары1.Табиғи сұрыптау ұғымы, табиғи сұрыпталудың алғы шарты - особьтардың гетерогенділігі2.Биогеоценоз - тіршілік үшін күрес аймағы3.Тіршілік үшін күрестің және элиминацияның формалары.
1
1
1
15
Табиғи сұраптаудың сандық сипаттамасы: сұрыптаудың коэффициенті, тиімділігі, жылдамдығы1.Сұрыптау жылдамдығының популяциядағы особьтардың генетикалық әртүрлілігіне байланыстылығы.2.Сұрыптаудың қысымы және векторы жайлы ұғым.3.Сұрыптаудың зерттеу әдістері
1
1
16
Табиғаттағы сұрыптауды популяциялық-экологиялық және популяциялық-морфологиялық зерттеулер арқылы талдау1.Сұрыптау әсерінің статистикалық сипаттамасы2.Табиғи сұрыптаудың негізгі формалары: тұрақтандырушы, қозғаушы және дизруптивті, жыныстық сұрыптау.3.Жеке және топтық сұрыптау
1
17
Адаптациялардың пайда болуы табиғи сұрыптау әсерінің нәтижесі1.Адаптация ұғымы, классификациялары.2.Қарапайым қорғану құрылымдары және олардың эволюция процесінде пайда болу, жақсару жолдары.3.Күрделі адаптациялар
1
1
1
18
Түр - эволюция процесінің негізгі дәуірі1.Түр концепциясының даму тарихы.2.Типологиялық түр концепциясы3.Номиналистік концепция4.Түр ұғымы жайлы Ч.Дарвин түсінігі
1
1
19
Түрлердің реалдығы және биологиялық маңызы1.Түр критерилері.2.Түрдің жалпы белгілері дискреттілік саны, біртұтастығы, тұрақтылығы, тарихилығы3.Әртүрлі таксондардағы түрлердің құндылығы
1
1
20
Түрдің пайда болуы - микроэволюция нәтижесі1.Жаңа түрлердің қалыптасу жолдары2.Негіздеуші принциптер3.Түрдің пайда болуына будандасу мен полиплоидияның ролі
1
1
21
Макроэволюция проблемалары
1.Макроэволюция ұғымы2.Макро- және микроэволюциялардың ұқсастықтары мен айырмашылықтары. 3.Макроэволюция және микроэволюция
1
1
0,5
1
22
Филогенетикалық топтардың эволюциясы
1.Филогенездің негізгі формалары2.Филогенетикалық топтар эволюцияның қағидалары3.Прогрессивті бейімделу, бейімделген ататектер пайда болу, адаптациогенез фазаларының алмасуы, адаптивті радиация, биологиялық системалар интеграциялануының күшеюі
1
1
1
23
Мүшелердің және функциялардың эволюциясы1.Организмнің біртұтастығы және оның мүшелерінің салыстырмалы автономдылығы.2.Мүшелердің филогенетикалық өзгерістерінің негізгі алғы шарттары.3.Мүшелер мен функциялардың өзгеру принциптері
1
1
24
Онтогенез эволюциясы
1.Онтогенез эволюциясы және онтогенездегі организмнің біртұтастығы2.Организмдердің тарихи өзгеруінде корреляцияның және координацияның маңызы3.Онтогенездің эмбриондануы және канализациясы
1
25
Эволюциялық прогресс1.Прогресс туралы түсінік.2.Прогрессивті даму критерилері3.Прогресс құбылысын классификациялау, олардың сипаттамасы, критерилері және арақатынасы.
1
1
26
Антропогенез
1.Адамның пайда болуы жайлы түсініктің дамуы.2.Адамның жануарлар дүниесіндегі орны.3.Антропогенездің негізгі дәуірлері
1
1
27
Антропогенездің биологиялық және әлеуметтік факторлары және олардың әсер ету ерекшеліктері1.Адамдардың пайда болған орталықтарыжайлы жорамалдар.2.Адам нәсілдері және олардың қалыптасу жолдары.3.Әлеуметтік дарвинизмді сынау және нәсілшілдік
1
28
Биосфера эволюциясы.1.Ноосфера2.Қазақстандағы экологиялық апаттарға ұшыраған аймақтар, олардың себептері және биосфераның эволюциясына әсері
1
29
Эволюция ілімінің проблемалары және перспективалары1.Эволюция ілімі, оның адамның практикалық әрекетіндегі ролі және биологияның басқа салаларының дамуына әсері2.Эволюцияның бағыттылығы және шектелмегендігі.3.Микроэволюция проблемаларын талдау қажеттілігі
1
0,5
30
Эволюция ілімінің маңызы1.Эволюция ілімі және қоршаған ортаны қорғау.2.Эволюция ілімі және медицина.3.Эволюция теориясының методологиялық негізі
1
1
Барлығы
30
15
7,5
22,5
3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
<<Эволюциялық ілім>> оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, зертханалық (семинар) жұмыс, ОСӨЖ-оқытушының студентпен өздік жұмысы, және СӨЖ- студенттің өздік жұмысы.
Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір студент міндетті. Конспекті оқулықтардан және оқу құралдарынаналынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспекті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Зертханалық (семинар) сабағына дайындалуда келесі қажет болады: практикалық сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау. ОСӨЖ және СӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабақтарға дайындалады.
4 КУРС ФОРМАТЫ
<<Эволюциялық ілім>>>> - 3 кредит.
Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 50 минуттық зертханалық сабақ және 50 минуттық ОСӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, практикалық сабаққа, ОСӨЖ-ге қатысуға студент міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан студент белгілі бір балын жоғалтады. Зертханалық сабақтар студентті өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап береді. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес студент практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.
5 курс саясаты
Студентпәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда баллдарды алу түрінде штрафтар салынады.
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік бақылау бойынша және соңғы аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер мен емтихан нәтижесінің (40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.
Апта және бақылау түрлері бойынша баллдардың таратылуы кестеде келтірілген
<<Эволюциялық ілім>> пәні бойынша балдардың таратылуы
Апта
Тапсыру формасы
Жоғарғы балл
Ескерту
Зертханалық жұмыстарды орындау (жазбаша есеп, қорғау)
1
* Зертханалық сабақ № 1. Кіріспе. Эволюциялық идеялардың даму тарихы.
-
Зертханалық сабақта
2
* Зертханалық сабақ № 2. Ж.Б.Ламарктің эволюциялық концепциясы
15
Зертханалық сабақта
3
* Зертханалық сабақ № 3. Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясының қалыптасуындағы жалпы алғы шарттар.
15
Зертханалық сабақта
4
* Зертханалық сабақ № 4. Дарвиннің өзгергіштік формалары, заңдылықтары және себептері жайлы көзқарастары.
15
Зертханалық сабақта
5
Зертханалық сабақ №. 5 Табиғаттағы түрлердің өзгергіштігін дәлелдеу
30
Зертханалық сабақта
6
Зертханалық сабақ №. 6 Ч.Дарвиннен кейінгі дәуірде эволюция ілімінің дамуы
15
Зертханалық сабақта
7
* Зертханалық сабақ №. Микроэволюция ілімі.
15
Зертханалық сабақта
СӨЖ
3
Эволюциялық идеялардың даму тарихы.
Дарвин дәуіріне дейінгі кезеңде эволюциялық идеялардың қалыптасуы және дамуы.
Ж.Б.Ламарктің эволюциялық концепциясы.
20
Сабақ кестесіне сәйкес
5
Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясының қалыптасуындағы жалпы алғы шарттар.
Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясы
Ч. Дарвиннен кейінгі дәуірде эволюция ілімінің дамуы.
20
Сабақ кестесіне сәйкес
7
Эволюцияны зерттеу әдістері.
Органикалық эволюция обьективті процесс.
Микроэволюция ілімі
20
Сабақ кестесіне сәйкес
ОСӨЖ
3
Ч. Дарвиннің ғылыми зерттеу жұмыстары.
15
Сабақ кестесіне сәйкес
5
ХІХ ғасырдағы қоғамдық эволюциялық өзгерістер.
15
Сабақ кестесіне сәйкес
7
Адаптация
15
Сабақ кестесіне сәйкес
7
Аралық бақылау 1 - жазбаша коллоквиум лекция материалдары бойынша 1-7 апта
60 б.
Сабақ кестесіне сәйкес
1-7 апта балдарының жиынтығы
270
8-15
Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық
30
Зертханалық жұмыстарды орындау (жазбаша есеп, қорғау)
8
Зертханалық сабақ № 7-8. Эволюцияның элементарлы факторлары
-
Зертханалық сабақта
9
Зертханалық сабақ № 9 Табиғи сұрыптау - эволюцияның қозғаушы және бағыттаушы факторлары
15
Зертханалық сабақта
10
Зертханалық сабақ № 10 Адаптациялардың пайда болуы табиғи сұрыптау әсерінің нәтижесі
15
Зертханалық сабақта
11
Зертханалық сабақ № 11. Түр - эволюция процесінің негізгі дәуірі
15
Зертханалық сабақта
12
Зертханалық сабақ № 12. Макроэволюция проблемалары
30
Зертханалық сабақта
13
Зертханалық сабақ № 13Филогенетикалық топтардың эволюциясы
15
Зертханалық сабақта
14
Зертханалық сабақ № 14 Эволюциялық прогресс
15
Зертханалық сабақта
15
Зертханалық сабақ № 15. Антропогенез
-
Зертханалық сабақта
СӨЖ
10
Популяция эволюцияның элементарлы құрылымы
Популяцияның генетикалық құрылымы
Популяцияның генетикалық құрылымының өзгеруі - эволюцияның элементарлы құбылысы
Эволюцияның элементарлы факторлары
20
Сабақ кестесіне сәйкес
12
Табиғаттағы сұрыптауды популяциясы
Табиғи сұрыптау
Табиғи сұрыптау - эволюцияның қозғаушы және бағыттаушы факторлары
Адаптациялардың пайда болуы табиғи сұрыптау әсерінің нәтижесі
20
Сабақ кестесіне сәйкес
14
Түрдің пайда болуы - микроэволюция нәтижесі
Макроэволюция проблемалары
Эволюциялық прогресс.
20
Сабақ кестесіне сәйкес
ОСӨЖ
10
Мәдени формалардың эволюциясын дәлелдеу
15
Сабақ кестесіне сәйкес
12
Өсімдіктердің эволюцияларының өзара байланыстылығы.
15
Сабақ кестесіне сәйкес
14
Тұқым қуалайтын өзгергіштік - эволюцияның элементарлы материалы.
Тұқым қуалайтын өзгергіштік
15
Сабақ кестесіне сәйкес
15
Аралық бақылау 1 - жазбаша коллоквиум лекция материалдары бойынша 8-15 апта
60 б.
Сабақ кестесіне сәйкес
8-15 апта балдарының жиынтығы
300
Емтихан балдарының барлығы
400
Академиялық мерзімде балдардың барлығы
1000
Студенттердің білім бағалау шкаласы:
Әріптік жүйе бойынша баға
Балдардың сандық эквиваленті
Проценттік мазмұны
Дәстүрлі жүйе бойынша баға
А
4,0
95-100
Өтежақсы
А-
3,67
90-94
-<<-
В+
3,33
85-89
Жақсы
В
3.00
80-84
75-79
-<<-
В-
2,67
-<<-
С+
2,33
70-74
Қанағаттанарлық
С
2,00
65-69
-<<-
С-
1,67
60-64
-<<-
Д+
1,33
55-59
-<<-
Д
1,00
50-54
-<<-
Ғ
0,00
0-49
Қанағаттанарлықсыз
ӘДЕБИЕТ
+ Негізгі әдебиет
Қолданылатын әдебиеттер тізімі.Негізгі:1.Ч. Дарвин. " Происхождение видов " Сбор. Соч М - Л . Изд. АН СССР, 1939 т 32.Ч. Дарвин. " Изменение домашных животных и культурных растений " Сбор. Соч. М-Л.19613.И. Шмальгаузен. " Проблемы дарвинизма ". Л. наука - 19694.А.С Северцов. " Введение в теорию эволюции ". М. Изд. МГУ. 19815.Ч.Дарвин. " Происхождение человека и полевой отбор ". Соч. Т.S.М.Л. - 19596.Э. Майр и др." Эволюция". Изд. Мир. Мир. Москва- 19817.В. Грант. " Эволюция организмов ". Изд. Мир. -1980 Қосымша:8.М.М Беляев. "Окраска животных и естественных отбор ". М. - 19749..К.М Зовадский " Вид и видообразование ". Л- 196910М.М Камишлов " Эволюция биосферы ". М.-197611.Я.Я. Рогинский " Проблемы антропогенеза ". М-197712.Ф.Н.Правдин „Дарвинизм" Алматы „Мектеп" 1973.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz