Stud.kz

УМКД


Файл қосу

Қазақ жазба әдебиетіндегі шешендік өнер



ҚАЗАҚСТАН    РЕСПУБЛИКАСЫ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ  МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ  АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3-деңгейлі СМЖ
құжаты
                                       
                                   ПОӘК


ПОӘК 042-18-28.1.23/01-2013

ПОӘК 
<<Қазақ тілін оқыту әдістемесі>>
пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы

______ 2014 жылғы 
                             № 1 басылым 



          5 В 050117- Қазақ тілі мен әдебиеті  
                     5 В 020500 <<Филология>>  
В 012100 Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті мамандығына арналған
                                       
           <<Қазақ тілін оқыту әдістемесі>>
                                        
          ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ
                                        
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       


                                       
                                  СЕМЕЙ
                                     2014
                                       
                                       
                                	Кіріспе
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Ақманова Ғ.Р. -  қазақ әдебиеті  кафедрасының аға оқытушы, п.ғ.к.
_____________    <<___>> ___________20___ жыл.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1   Қазақ әдебиеті кафедрасының  отырысында  қаралып, талқыланды.
Хаттама     №___  <<___>> ___________20___ жыл.

Кафедра меңгерушісі _______________ Ақтанова А.С..
    
2.2  Филология   факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып,  бекітілді.
Хаттама     №___  <<___>> ___________20___ жыл.

Төрағасы________________Еспенбетов А.С.                                                                              

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік  кеңесінде бекітілді.
Хаттама     №___  <<___>> ___________20 ___жыл.
                     
ОӘК төрағасы   _________________Искакова Г.К. 

4  <<____>> __________  20___ж.  шыққан ПОӘК-нің 
№ 1 БАСЫЛЫМЫ  






                                Мазмұны

1  Қолданыс  аясы
2  Нормативтік сілтемелер
3  Жалпы ережелер
4  Оқу пәнінің мазмұны (модуль) 
5  Студенттің өздік жұмыстарының тақырыптары
6  Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7  Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
8  Әдебиеттер


















   1 ҚОЛДАНЫС АЯСЫ 
   
Мәнерлеп оқу және шешендік өнер пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін студенттерге арналған пәннің жұмыс бағдарламасы қазақ тілі мен әдебиеті мамандығының студенттеріне арналған.

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР	
Осы Мәнерлеп оқу және шешендік өнер пәнінің студенттерге арналған жұмыс бағдарламасы берілген пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудың тәртібін төмендегі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырады: 
-  5В 020500 Филология: қазақ тілі мамандығының        бекітілген элективті пәндер катологы
- СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар университет стандарты;
- ДП 042-08.10.12-2007 <<Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны мен құрылымы>> құжаттық іс-жосығы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны
Оқу- әдістемелік кешенінен Мәнерлеп оқу және шешендік өнер пәні бойынша оқу бағдарламасы және пәннің ОӘҚ тізбесі мен мазмұны кіреді. Осы тараулар курс бойынша дәрістердің тақырыптық жоспарын, семинар тақырыптарын, студенттердің оқытушының басшылығымен орындайтын жұмысы үшін тапсырмаларды қамтиды. 
3.2 Курстың  мақсаты: 
 Мәнерлеп оқу арқылы студенттердің тіл ұстарту қабілетін арттырып, әдеби тілде дұрыс сөйлеуге машықтандыру, шешендік өнерге баулу.
Сөз сөйлеу құдіретіне ие болу-адамның жер бетіндегі тіршілік атаулының бәрінен де жоғары екендігін танытатын қабілеттерінің бірі. Сөз адамдар арасындаы қатынас құралы. Осы орайда шешендік өнер пәнінің студент қауымына тигізер пайдасы өте зор. Өз ойын жүйелі, анық, нақты жеткізе білу үлкен өнер. Осы мақсатта шешендік өнер пәні ойды ұшқыр жеткізуіне зор мүмкіндік береді.
  3.3 Курстың негізгі міндеттері: 
Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу, ғылыми идеяларға сын көзбен қарап дәлелдей алу және концепциялар мен
теорияларды  талдай білуге дағдыландыру.
3.4. Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
- Қазақ әдебиеттануы ғылымының өзекті мәселелерін білуі керек;
- Алған білімдерін практикада қолдана білу;
- Теориялық талдау жасай алу;
-   Шешендік өнердің даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелерін түсіну;
- Өзіндік пікір айта алу;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.
3.5 Курстың пререквизиттері
3.5.1 Әдебиеттануға кіріспе 
3.5.2 ХХ ғасырдың алғашқы кезеңіндегі қазақ әдебиетінің тарихы (1900-1940)
3.6 Курстың постреквизиті:  
3.6.1 Әдебиет теориясы
3.6.2 Әдеби өлкетану
1 Кесте  -  Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Курс
Семестр
Кредит
Дәріс (сағ)
Тәж(сағ)
Лаб (сағ)
                                   ОСӨЖ
                                   (сағ)
СӨЖ
(сағ)
Бар
(сағ)
                             Бақылу түрі
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       3
                                       5
                                       3
                                      30
                                      15
                                       -
                                      30
                                      30
                                      90
                                емтихан

4 ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ)
                                                                                                                  2 Кесте 
    Тақырыптар атауы және олардың мазмұны
                              Сағат саны
                                       1
                                        
                         Дәріс сабақтары

1 модуль.     Мәнерлеп оқу және сөйлеу техникасы

1-тақырып.
Мәнерлеп оқудың сипаты мен мазмұны
Шешендік өнер және оқу пәні 

                                       2
2-тақырып. 
  Сөйлеу техникасы 
Сөйлемнің сазы, дауыс әуені
Шешендіктің өнердің тегі мен түрі

                                       2
2 модульШешендік өнер және 
                                       
3-тақырып. 
Интонацияның сөйлем құрылысына байланысы
Шешендік сөздердің мазмұны мен пішіні

                                       3
4-тақырып. 
Сөйлемнің интонациясына қарай түрлері
Шешендік өнердің негізгі сипаты 
Атақты үш шешен шығармалары

                                       3
3 модуль Тіл білімі салаларын оқыту әдістемесі
 
                                       
5-тақырып. 
Мәнерлеп оқу материалдары бойынша алдын ала жүргізілетін жұмыстар
Шешендік өнердің жанрлық ерекшелігі

                                       2
6-тақырып. 
Әртүрлі жанрдағы шығармаларды оқыту, өлең оқу және талдау
Шешендік сөздің ролі,тіл мәдениетін көтерудің негізгі шарттары, жинау зерттеу, жариялау, аудару

                                       2
7-тақырып. 
Мысал өлеңдерді оқу және түрлері
Шешендік сөздердің құрылысы

                                       1
8-тақырып. 
Ертегілерді оқу 
Қазақ ауыз әдебиетіндегі шешендік сөздер

                                       2
9-тақырып. 
Драмалық шығармаларды мәнерлеп оқу
Қазақтың би шешендерінің шешендік сөздері, олардың шешендік өнерді дамытуға қосқан үлестері
                                       2
10-тақырып. 
Мысал өлеңдерді мәнерлеп оқу. Әңгіме айтып беру түрлері
Абайдың шешендік сөздері

                                       2
11-тақырып. 
Әдеби шығарманы мәтінге жақындатып айтып беру және оның түрлері
Қазақ жазба әдебиетіндегі шешендік өнер
                                       2
12-тақырып. 
Әдеби шығарманы мәтінге жақындатып айтып беру
Шешендік сөздердегі бейнелеу құралдары
                                       2
           4-модуль. Тіл дамыту әдістемесі
                                       
13-тақырып. 
Көлемді шығармаларды оқу, мәтінге жақындатып айтып беру
Бүгінгі күні шешендікті меңгеруге қойылатын талаптар

                                       2
14-тақырып. 
Көркем әдебиет шығармаларынан үзінділер оқу
Қазақ халқының билер сотындағы шешендік  сөздер
                                       2
15-тақырып. 
Мәнерлеп оқудың тәрбиелік мәні
Би-шешендердің шешендік сөздерінің тәрбиелік мәні

                                       1
                    Тәжірибелік сабақтар
                                       
1 модуль.     Қазақ  тілін оқыту әдістемесі  -  жеке ғылым саласы

1-тақырып.
Мәнерлеп оқудың сипаты мен мазмұны
Шешендік өнердің түрлері


                                       1
2-тақырып. 
Сөйлеу техникасы
Шешендіктің түрлері, тегі, өзіндік ерекшелігі
  Қазақ тілін оқыту әдістемесінің ұстанымдары.
                                       1
2 модуль. Қазақ тілін оқыту әдістерінің жүйесі
                                       
3-тақырып. 
Интонацияның сөйлем құрылысына байланысы
Шешеннің сөйлеу мәдениеті

                                       1
4-тақырып. 
Сөйлемнің интонациясына қарай түрлері
Шешендік сөздерді қолданудағы әдіс- тәсілдер, шешендерге қойлатын талаптар
                                       1
3 модуль Тіл білімі салаларын оқыту әдістемесі
 
                                       
5-тақырып. 
Мәнерлеп оқу материалдары бойынша алдын ала жүргізілетін жұмыстар
Шешендік сөздер мен айтыстар. Шешендік сөздер мен баталар 

                                       1
6-тақырып. 
Әртүрлі жанрдағы шығармаларды оқыту, өлең оқу және талдау
Шешендік сөздердің жиналуы, жариялануы, зерттелуі

                                       1
7-тақырып. 
Мысал өлеңдерді оқу және түрлері
Шешендік сөздегі тапқырлық, ұтқырлық, шешендік сөздердің стилі 

                                       1
8-тақырып. 
Ертегілерді оқу
Ауыз әдебиетіндегі шешендік сөз үлгілері

                                       1
9-тақырып. 
Драмалық шығармаларды мәнерлеп оқу
Ақындар мен билердің шешендік сөздері
                                       1
10-тақырып. 
Мысал өлеңдерді мәнерлеп оқу. Әңгіме айтып беру түрлері
Абай шығармаларындағы шешендік сөздер
                                       1
11-тақырып. 
Әңгімені мәтінге жақындатып айтып беру және түрлері
М. Жұмабаев <<Батыр Баян>>, С.Торайғыров <<Қамар сұлу>>, Ш.Құдайбердиев өлеңдері. М.Әуезовтың <<Абай жолы>>, <<Еңлік-Кебек>> шығармаларындағы шешендік өнер

                                       1
12-тақырып. 
Әдеби шығарманы мәтінге жақындатып айтып беру
Шешендік сөздердегі (теңеу, образ, эпитет, метафора, синекдоха, ирония, сарказм т.б.) бейнелеу құралдарының ерекшеліктері

                                       1
           4-модуль. Тіл дамыту әдістемесі
                                       
13-тақырып. 
Көлемді шығармаларды оқу, жақындатып айтып беру
Шешендекті меңгеруге қойлатын талаптар (шешендікті керек ететін жағдай, сойлеушінің позициясы, тақырып оның құрылымы т.б.)

                                       1
14-тақырып. 
Көркем әдебиет шығармаларынан үзінділер оқу
Қазақ халқының билер сотындағы шешендік  сөздер

                                       1
15-тақырып. 
Мәнерлеп оқудың тәрбиелік мәні
Би-шешендердің сөздерінің тәрбиелік мәні

                                       1

5  СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1Ы.Алтынсарин шығармаларын оқудың тәрбиелік мәні
5.2Дұрыс әдеби сөйлеудің мәдениеті
5.3Әңгіме айту әдіс-тәсілдері
5.4 аудармаларындағы мысал өлеңдерді талдау
5.5Шешендік сөздер, шешендік арнау
5.6Оқудың әсерлі  болуы
5.7Майқы би, Аяз би, Жиренше, Асан қайғы
5.8Аудитория алдында әдеби шығарманы оқу
5.9Қазақ шешендік өнерінің зерттелуі
5.10 Сөйлемнің сазы, дауыс әуені
5.11 Абай афоризмі
5.12  Атақты үш шешен
5.13Абай-тілмар шешен
5.14 Ы.Алтынсарин "Таза бұлаќ"
5.15Шешендік сөздің ролі,тіл мәдениетін көтерудің негізгі шарттары
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ 
                         Дәріс сабағының
                               тақырыбы
              Семинар сабағының тақырыбы
Көрнекі құралдар, плакаттар, лаборатория-лық стендтер
           Өз бетімен дайындалу сұрақтары
                            Бақылау түрі
                                       1
                                       2
                                       4
                                       5
                                       6
1.
Мәнерлеп оқудың сипаты мен мазмұны
Шешендік өнер және оқу пәні 

1.   Мәнерлеп оқудың сипаты мен мазмұны
Шешендік өнердің түрлері

  
Дәріс тезисі, сызба нұсқа слайдтар
Пәнінің жалпы мәселелері, мақсаты мен міндеті,   зерттелу жайы
Жазбаша, ауызша
2. Сөйлеу техникасы 
Сөйлемнің сазы, дауыс әуені
Шешендіктің өнердің тегі мен түрі

2. Сөйлеу техникасы
Шешендіктің түрлері, тегі, өзіндік ерекшелігі
  Қазақ тілін оқыту әдістемесінің ұстанымдары
Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде
 Қазақ тілін оқыту әдістемесінің ұстанымдары
Жазбаша, ауызша
3. Интонацияның сөйлем құрылысына байланысы
Шешендік сөздердің мазмұны мен пішіні

3. Интонацияның сөйлем құрылысына байланысы
Шешеннің сөйлеу мәдениеті

Дәріс тезисі, слайд
Дидактикалық әдістер және оларды классификациялау

Жазбаша
4.Сөйлемнің интонациясына қарай түрлері
Шешендік өнердің негізгі сипаты 
Атақты үш шешен шығармалары

4. Сөйлемнің интонациясына қарай түрлері
Шешендік сөздерді қолданудағы әдіс- тәсілдер, шешендерге қойлатын талаптар
Дәріс тезисі, кесте слайд түрінде

. Қазақ тілін оқыту бойынша жасалатын оқу-әдістемелік кешен және оның құрылымы.
Ауызша
5. Мәнерлеп оқу материалдары бойынша алдын ала жүргізілетін жұмыстар
Шешендік өнердің жанрлық ерекшелігі

5. Мәнерлеп оқу материалдары бойынша алдын ала жүргізілетін жұмыстар
Шешендік сөздер мен айтыстар. Шешендік сөздер мен баталар 

Дәріс тезисі кесте слайд түрінде

 
Ауызша
6. Әртүрлі жанрдағы шығармаларды оқыту, өлең оқу және талдау
Шешендік сөздің ролі,тіл мәдениетін көтерудің негізгі шарттары, жинау зерттеу, жариялау, аудару

6. Әртүрлі жанрдағы шығармаларды оқыту, өлең оқу және талдау
Шешендік сөздердің жиналуы, жариялануы, зерттелуі

Дәріс тезисі таблица слайд түрінде
Фразеологияны оқыту әдістемесі
Ауызша
7. Мысал өлеңдерді оқу және түрлері
Шешендік сөздердің құрылысы

7. Мысал өлеңдерді оқу және түрлері
Шешендік сөздегі тапқырлық, ұтқырлық, шешендік сөздердің стилі 

Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде
жаттығу жұмысы

Жазбаша

8. Ертегілерді оқу 
Қазақ ауыз әдебиетіндегі шешендік сөздер

8. Ертегілерді оқу
Ауыз әдебиетіндегі шешендік сөз үлгілері

Дәріс тезисі, мысалдарды ноутбуктан көрсету
Сөздіктермен жұмыс
Жазбаша

9. Драмалық шығармаларды мәнерлеп оқу
Қазақтың би шешендерінің шешендік сөздері, олардың шешендік өнерді дамытуға қосқан үлестері
9. Драмалық шығармаларды мәнерлеп оқу
Ақындар мен билердің шешендік сөздері
Дәріс тезисі, кесте-слайд
  Сөз тіркесін оқыту әдістемесі
Ауызша
10. Мысал өлеңдерді мәнерлеп оқу. Әңгіме айтып беру түрлері
Абайдың шешендік сөздері

10. Мысал өлеңдерді мәнерлеп оқу. Әңгіме айтып беру түрлері
Абай шығармаларындағы шешендік сөздер
Дәріс тезисі, сызбалар слайд түрінде
 
Ауызша
11 Әдеби шығарманы мәтінге жақындатып айтып беру және оның түрлері
Қазақ жазба әдебиетіндегі шешендік өнер
11. Әңгімені мәтінге жақындатып айтып беру және түрлері
М. Жұмабаев <<Батыр Баян>>, С.Торайғыров <<Қамар сұлу>>, Ш.Құдайбердиев өлеңдері. М.Әуезовтың <<Абай жолы>>, <<Еңлік-Кебек>> шығармаларындағы шешендік өнер

Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде

Жаттығу жұмыстары
Жазбаша

12.Әдеби шығарманы мәтінге жақындатып айтып беру
Шешендік сөздердегі бейнелеу құралдары
12. Әдеби шығарманы мәтінге жақындатып айтып беру
Шешендік сөздердегі (теңеу, образ, эпитет, метафора, синекдоха, ирония, сарказм т.б.) бейнелеу құралдарының ерекшеліктері

Дәріс тезисі
Жаттығу жұмыстары
Жазбаша

13Көлемді шығармаларды оқу, мәтінге жақындатып айтып беру
Бүгінгі күні шешендікті меңгеруге қойылатын талаптар

13. Көлемді шығармаларды оқу, жақындатып айтып беру
Шешендекті меңгеруге қойлатын талаптар (шешендікті керек ететін жағдай, сойлеушінің позициясы, тақырып оның құрылымы т.б.)

Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде

Жаттығу жұмыстары
Жазбаша
14. Көркем әдебиет шығармаларынан үзінділер оқу
Қазақ халқының билер сотындағы шешендік  сөздер
14. Көркем әдебиет шығармаларынан үзінділер оқу
Қазақ халқының билер сотындағы шешендік  сөздер

Дәріс тезисі сызбалар слайд түрінде
Жаттығу жұмыстары
Жазбаша

15. Мәнерлеп оқудың тәрбиелік мәні
Би-шешендердің шешендік сөздерінің тәрбиелік мәні

15. Мәнерлеп оқудың тәрбиелік мәні
Би-шешендердің сөздерінің тәрбиелік мәні

Дәріс тезисі, кестені слайд негізінде
Жаттығу жұмыстары




7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

                                                                   4-Кесте
     Оқулықтардың, оқу құралдарының атауы
                                   Саны 
                      Студенттердің саны
                   Қамтамасыз ету пайызы
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
1. Б.Адамбаев  <<Қазақтың шешндік сөзднері>> Алматы 2006ж. 160-бет 
                                       2
                                      39
                                     10 %
2. С.Желдербаева <<Мәнерлеп оқу>> Алматы1992ж. 112-бет 
                                      40
                                      39
                                     100%
3. Ақшолақов <<Көркем шығарманың эстетикалық табиғатын таныту>> 						Алматы 1976ж
                                      10
                                      39
                                      30%
4 0разбаева Ф.Ш.,Рахметова Р.С. Қазақ тілін оқыту әдістемесі.А.,2005.
                                      20
                                      39
                                      50%
5.Б.Адамбаев  <<Шешендік өнер>> Алматы 1975ж
                                      10
                                      39
                                     100%
6 И. Ұлықбаев <<Тіл мәдениеті және баспасөз>> Алматы, 1980ж.
                                      20
                                      39
                                      50%
7. Негимов С. Шешендік өнер.- Алматы: Ана тілі, 1997.
                                      10
                                      39
                                      30%


                                                                               
* ӘДЕБИЕТТЕР
   8.1.1. Негізгі әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер:
8.1.1 Б.Адамбаев  <<Қазақтың шешндік сөзднері>> Алматы 2006ж. 160-бет
8.1.2.  С.Желдербаева <<Мәнерлеп оқу>> Алматы1992ж. 112-бет
8.1.3. Ақшолақов <<Көркем шығарманың эстетикалық табиғатын таныту>> 						Алматы 1976ж.
8.1.4.<<Қазақ әдебиетінің тарихы>> 1965ж.
8.1.5.Б.Адамбаев  <<Шешендік өнер>> Алматы 1975ж.

Қосымша әдебиеттер:
8.2.1.Ы.Алтынсарин <<Әңгімелер>> Алматы 1980ж.
8.2.2.Ахметов <<Балалар әдебиетінің хрестоматиясы>> 1980ж
8.2.3.И. Ұлықбаев <<Тіл мәдениеті және баспасөз>> Алматы, 1980ж.
8.2.4.Қаратаев М. <<Туған әдебиет туралы>> Алматы, 1983ж.
8.2.5.Адамбаева Б. Алтын сандық.- Алматы: Жазушы, 1989.- 195 6.
8.2.6.Негимов С. Шешендік өнер.- Алматы: Ана тілі, 1997.
8.2.7.Қалимұқашева Б.Д. Шешендік өнерге баулудың дидактикалық
принциптері. Бастауыш мектеп.-Алматы: Мектеп, 1999.-№ 10.- Б. 10-12.
8.2.8. Шешендік шиырлары - Алматы: Қайнар, 1993.
Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

google play appstore

MasterCard Visa

Ақпарат

Қосымша


Email: info@stud.kz