Файл қосу

Минералдық тыңайтқыштар өндірісінде типтік процестер



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
семей қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СМЖ3 дәрежеліқұжаты
                                   ПОӘК
                        ПОӘК 042-18-10.1.83/02-2014
                                       
                                   ПОӘК
Студентке арналған  <<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы II>> пән  бойынша бағдарламасы
                                       
                               Баспа № 1
                                11.09.2014 ж.
                                       
                                       
	
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
            ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
<<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы II>>
5В072000  -  <<Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы>>
                          мамандығы үшін
                                       
                                       
                                       
                                       
     СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН  ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                  Семей 
                                     2014
                                Алғы сөз
I ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы ________ <<29 >>         08         2014ж. Ж.С. Қасымова, б.ғ.к., доцент,  <<Химия>> кафедрасы 

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Химия>> кафедрасының отырысында

 <<29>>         08          2014 ж., №   1  хаттама

Кафедра меңгерушісі ________  Б.Х. Мұсабаева

2.2 Инженерлік-технологиялықфакультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында

<<05>>         09          2014 ж., №   1 хаттама

Төрайымы  ________  С.С. Төлеубекова

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
<<11 >>         09          2014ж., №   1хаттама

ОӘК төрайымы ________  Г.К. Искакова

4 АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕҢГІЗІЛГЕН

                                       

                                Мазмұны
                                       
                                       1
Жалпы ережелер
                                       4
                                       2
Сабақ түрлері бойынша пәннің мазмұны және сағаттарын бөлу
                                       6
                                       3
Пәнді оқубойынша әдістемелік ұсыныстар
                                      12
                                       4
Пәннің форматы
                                      12
                                       5
Пәнніңсаясаты
                                      13
                                       6
Бағақоюсаясаты
                                      13
                                       7
Әдебиеттер
                                      16





1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Қасымова Жанар Сайлаубековна, биология ғылымдарының кандидаты‚ доцент
Химиякафедрасы
Байланыс ақпарат  -  тел.:35-05-90, оқу ғимараты №9, кабинет №409
Сабақ өткізу орны  -  дәрісхана  № 409
Пән бойынша кредит саны - 3

1.2  Пәннің  қысқаша мазмұны:
<<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы II>> пәні 5В072000-Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығының негізгі жоғары білім алу стандартына сәйкес кәсіби пәндердің циклына кіретін негізгі пәні болады. Минералдық тыңайтқыштардың технологиясы білімалушыларды қазіргі замаңға сай алу технологиясын зерттеуге, технологиялық параметрлерді есептеу әдістерін қамтуға, шикізатты, технологиялық процесті, дайын өнімді бақылау үшін қажетті әдістерді игеруге үйретеді.

1.3Пәнді оқытудың мақсаты: 
- еңбек, шикізат, энергия және уақыт аз шығымымен жоғары сапалы өнім алу үшін минералдық тыңайтқыштар негізгі өндірістері мен технологияларымен білімалушыларды таңыстыру.

1.4Пәнді оқытудың негізгі міндеті:
- курсты оқу нәтижесінде білімалушы минералдық тыңайтқыштар технологиясының негізгі ғылыми-техникалық мәселелерін және даму болашағын түсіну, минералдық тыңайтқыштар өндірісімен байланысты негізгі технологияларды білу, алғашқы материалдар мен негізгі өнімдердің қасиеттері мен сапа көрсеткіштерін білу, берілген әдістер мен процестерді білу, минералдық тыңайтқыштар өндірісінде материалдық және жылу ағыстарының есебін жасауды істей алу міндетті.

1.5Оқытудың нәтижелелері:
Пәнді оқу нәтижесінде білімалушы міндетті:
- минералдық тыңайтқыштар өндірісінің жалпы заңдылықтарын және технологиясын білу тиіс;
- минералдық тыңайтқыштар өндірісінде бақылау әдістерін меңгеру тиіс;
- минералдық тыңайтқыштар өндірісінің технологиялық мәселелерін кешендік шешу көз қарасын игеру тиіс;
- минералдық тыңайтқыштар өндірісінде материалдық және жылу ағыстарының есебін қолдана алу тиіс;
- минералдық тыңайтқыштар технологиясының негізгі ғылыми-техникалық мәселелерін және даму болашағын түсіну тиіс;
- минералдық тыңайтқыштар өндірісінің технологиялық сызбаларының артықшылығын және кемшілігін бағалау, олардың модернизациясын жасау, технологиялық параметрлерін сипаттау жайында мәлімет болу тиіс;
- оқу және арнайы әдебиетпен өздік жұмыс жасау, химиялық экспериментті өткізу, бақылау фактілерінің немесе лабораториялық тәжірибе өткізу қортындысы,теориялық материалды бекіту жайында мәлімет алу тиіс.

1.6 Пән пререквизиттері:
1.6. Жалпы химиялық технология.

1.7 Пән постреквизиттері:
    o Сирек және асыл металдар технологиясы
    o Минералды шикізат анализі 
1.7.3 Минералды шикізатты байыту технологиясы 
1.7.4 Глинозем және силикатты материалдардың химиялық технологиясы.

2 Сабақ түрлері бойынша пәннің мазмұны және сағаттарын бөлу
                                                                   1 кесте
                                      №
                                     р/с
                       Тақырыптың аталуы
                               Сағаттар 
                             Әдебиеттер


                                  Дәріс
                                     ЗЖ
                                   БОӨЖ
                                    БӨЖ
                                       
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       5
                                       6
                                       7
                                       1
Кіріспе. Минералдық тыңайтқыштардың агрохимиялық маңызы. Минералдық тыңайтқыштардың классификациясы және сипаттамалары. Саланың даму болашағы
                                       1
                                       -
                                       1
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8
                                       2

Шикізат түрлері және сипаттамасы. Өндіріс қалдықтары және оларды екіншілік минералды ресурстар ретінде қолдану. Минералдық шикізатты байыту тәсілдері 
                                       1
                                       -
                                       1
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8
                                       3
Минералдық тыңайтқыштар өндірісінде типтік процестер.
                         Күйдіру. Еріту және сілтісіздендіру. Су ерітіндісінен және балқымадан кристаллизация 
                                       1
                                       -
                                       2
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
7.2.1-7.2.8
                                       4
Фосфор тыңайтқыштары. Фосфат шикізаты және оны өндеу әдістері. Табиғи фосфаттар и фосфор ұны. Физика-химиялық және механикалық қасиеттері. Фосфат шикізатын тасымалдау және сақтау. Фосфорит ұны. Фосфаттарды химиялық өндеу әдістері және өнімдері
                                       1
                                       -
                                       3
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8
                                       5
Жай суперфосфат. Өндіріс әдістері. Өндірістің физика-химиялық негіздері. Процестің химизмі. H2SO4 нормасы, процестің механизмі және жылдамдығы 
                                       2
                                       3
                                       3
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8
                                       6
Қос және байытылған суперфосфаттар.
Физико-химические основы производства Қос суперфосфат өндірісінің  физика-химиялық негіздері. Процестің химизмі.  Қатты фаза тепе-теңдігініңжәне кристаллизацияның жағдайлары. H3РO4 фосфаттардың еруі қатты фазаның кристалдануысыз; қатты фазаның кристаллдануымен. Қос суперфосфат өндірісі: камералық және камерасыз (ағу) тәсілдері. Қос суперфосфатты циклдық алу әдістері
                                       4
                                       3
                                       3
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8
                                       7
Преципитат. Кальций гидрофосфаты тұңдырудың физика-химиялық негіздері (преципитирлеу). Преципитат өндірісі
                                       2
                                       3
                                       2
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8
                                       8
                         Термиялық фосфаттар. Термофосфаттар, фтор жойылған фосфаттар, балқыма магнийлі фосфаттар, шыны тәрізді фосфатты полимерлер өндірісі 
                                       4
                                       -
                                       2
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8
                                       9
Азот тыңайтқыштары. Аммоний селитрасы. Аммоний сульфаты. Аммоний хлориді. Карбамид. Азот тыңайтқыштары өндірісінің алу технологиясы және негізгі сатылары 
                                       6
                                       3
                                       2
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8
                                      10
Калий тыңайтқыштары. Сильвиниттен калий хлоридің алу. Калий сульфатын алу. Калий кеңдерін кешендік өндеу 
                                       4
                                       -
                                       2
                                       6
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8
                                      11
Күрделі таңыйтқыштар технологиясының физика-химиялық негіздері. Диаммофос. Нитроаммофосфаттар. Нитрофоскалар. Аралас тыңайтқыштар. Тукоқоспалар
                                       4
                                       3
                                      1,5
                                      7,5
                                 7.1.1-7.1.3,
                                  7.2.1-7.2.8

БАРЛЫҒЫ:
                                      30
                                      15
                                     22,5
                                     67,5
                                       

3 Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
<<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы II>> курсын оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, зертханалық жұмыс, БОӨЖ-білім алушының оқытушымен өздік жұмысы, және БӨЖ  - білім алушының өздік жұмысы. 
Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір білімалушы міндетті. Кез келген құбылыстар мен процестерді мазмұндайтын категориялар, тұжырымдамалар, ғылыми қорытындылар және практикалық ұсыныстар, ораторлық шеберлік ерекше бағаланады. Конспекті оқулықтардан және оқу құралдарынаналынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспекті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Теориялық тұжырымдамаларды ұғыну және пікірталас жағдайды шешу мақсатымен оқытушыға сұрақ қойылады.
Зертханалық сабағына дайындалуда келесі қажет болады: зертханалық сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, реактивтер, ыдыспен таңысу; алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау. 
БОӨЖ және БӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, зертханалық сабақтарға дайындалады.

4   пәнніңФОРМАТЫ
<<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы II>>  -  3 кредит.
Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 100 минуттық зертханалық сабақ және 50 минуттық БОӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, практикалық сабаққа, БОӨЖ-ге қатысуға білімалушы міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан білім алушы белгілі бір балын жоғалтады. Зертханалық сабақтар білім алушыны өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап беріп және тәжірибе жүргізу үшін кейбір физика-химиялық параметрлердің мәнін анықтамалық кітаптан тауып, химиялық реакциялар тендеуін жазып келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес білімалушы практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.

5 пәннің саясаты
Білімалушы пәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда балдарды алу түрінде штрафтар салынады. 

6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Апта және бақылау түрлері бойынша балдардың таратылуы кестеде келтірілген 
<<Бейорганикалық заттардың химиясы және технологиясы II>> пәні бойынша балдардың реттелуі
                                                                   2 кесте
                                   Апта 
                            Бақылау түрі
                              Жалпы балл
                                Ескерту 
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                      1-7
          Дәрісханалық сабақтарға қатысу 
                                      30
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
                                      1-3
Жай суперфосфатты алу және талдау
                                      40
                     Зертханалық сабақта
                                      4-6
                                       
Қос суперфосфатты алу және талдау
                                      60
                     Зертханалық сабақта
                                       
Қосжәне байытылған суперфосфаттар. Құрамы және қасиеттері. Қолдану. Қосжәне байытылған суперфосфаттарөндірісінде техникақауіпсіздігіжәне қоршаған ортаны қорғау.
                                      40
      Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
                                       
Азот тыңайтқыштары. Аммоний селитрасы. Аммоний сульфаты. Аммоний хлориді. Карбамид. Шикізат, құрамы, қасиеттері және қолдану саласы. Азот тыңайтқыштарыөндірісінде техникақауіпсіздігіжәне қоршаған ортаны қорғау.
                                      40
                                       
                                       7
Преципитатты алу және талдау
                                       
                     Зертханалық сабақта
                                       7
Межелік бақылау 1
                                      90
                  Сабақ кестесіне сәйкес
1-7 апта оқу нәтижесі бойынша жалпы балл
                                      300
                                       
                                     8-15
          Дәрісханалық сабақтарға қатысу
                                      30
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
                                      8-9
Преципитатты алу және талдау
                                      30
                     Зертханалық сабақта
                                     10-12
Аммоний селитрасын алу және талдау
                                      45
                     Зертханалық сабақта
                                       
Калий тыңайтқыштары. Калий тыңайтқыштарының сипаттамасы және қолданылуы(калий сульфатыжәне калийхлориді). Калий тыңайтқыштарыөндірісінде техникақауіпсіздігіжәне қоршаған ортаны қорғау.
                                      40
      Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
                                     13-15
Аммофосты алу және талдау
                                      25
                     Зертханалық сабақта
                                       
Минералдық тыңайтқыштар өндірісінің материалдық және жылу балансының есебі.
                                      40
      Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
                                      15
Межелік бақылау 2
                                      90
                  Сабақ кестесіне сәйкес
8-15 апта оқу нәтижесі бойынша жалпы балл
                                      300
                                       
Емтихан үшін жалпы балл
                                      400
                                       
Академиялық кезеңбойынша жалпы балл
                                     1000
                                       


* ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиет
7.1.1 Кутепов А.М. Общая химическая технология.  -  2007.
7.1.2 Грошева Л.П. Технология неорганических веществ: Сборник лабораторных работ № 2.  -  Великий Новгород, 2007.  -  29 с.
7.1.3 Москвичев Ю.А., Григоричев А.К., Павлов О.С. Теоретические основы химической технологии. - 2005.
7.2  Қосымша әдебиет
7.2.1 Ахметов Т.Г., Порфирьев Р.Т., Гайсин Л.Г., Ахметова Л.Т., Каримов Я.М. Химическая технология неорганических веществ: В 2кн. Кн. 1.  -  М.: ВШ, 2002. - 688 с.
7.2.2 Ахметов Т.Г., Порфирьев Р.Т., Гайсин Л.Г., Ахметова Л.Т., Каримов Я.М. Химическая технология неорганических веществ: В 2кн. Кн. 2.  -  М.: ВШ, 2002. - 533 с.
7.2.3Позин М.Е., Копылеев Б.А., Бельченко Г.В., Терещенко Л.Я., Орехов И.И., Дмитревский Б.А., Зубов В.В. Расчеты по технологии неорганических веществ.  -  Ленинград: Химия, 1977. - 496 с.
7.2.4Позин М.Е. Технология минеральных солей (удобрений, пестицидов, промышленных солей, окислов и кислот). - Ленинград: Химия, 1974. -792 с.
7.2.5Мельников Е.Я., Салтанова В.П., Наумова А.М., Блинова Ж.С. Технология неорганических веществ и минеральных удобрений.  -  М., 1983. - 432 с.
7.2.6Мельников Е.Я. Технология неорганических веществ и минеральных удобрений. - М., 1983. - 432 с.
7.2.7 Бесков В.С., Сафронов В.С. Общая химическая технология и основы промышленной экологии: Учебник для ВУЗов.  -  М.: Химия, 1999.  -  472 с. 
7.2.8Тетеревков А.И., Печковский В.В. Оборудование заводов неорганических веществ и основы проектирования.  -  Минск: ВШ, 1981. - 335 с.


Пәндер