Файл қосу

Ауыл шаруашылық құстарының түрлері



                 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ 
            БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3деңгейлі  СМК құжаты
                                   ПОӘК
                                   ПОӘК
                         042.14.4.01.01.20.57.01.2012
                                       
                                   ПОӘК
<< Ауыл шаруашылық құстарының селекциясы мен интенсивті өсіру технологиясы>> пәнінен оқытушыға арналған жұмыс жоспары
                              Басылым №2
                                 28.08.2012ж
                            Ауыстырылым
                              18.09.2010 ж №1




ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

5В080200<<Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы>>    мамандығына арналған
<< Ауыл шаруашылық құстарының селекциясы мен интенсивті 
                    өсіру технологиясы>> 
                                       
 ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАНЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       




СЕМЕЙ  - 2012


                                Алғы сөз
I. Құрастырған 
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің <<Агротехнология>> кафедрасының  доценті қызметін атқарушы Ахметова Балнур Сериковна
<< 25>>  08  2012 жыл
2. Талқыланды:  
2.1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің <<Агротехнология>> кафедрасының мәжілісінде. 
Хаттама <<28>> 08 2012 жыл, №1

Кафедра меңгерушісі ................ Сейлгазина С.М. 

2.2. Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюро мәжілісінде 
Хаттама <<3>> 09 2012 жыл, №1
Төраға ...........................Сатиева К.Р. 
3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралды және баспаға ұсынылды 
Хаттама << 13  >>  09  2012 жыл, №1

ОӘК төрағасы, оқу ісі жөніндегі проректор ................Рскелдиев Б.А.

4. БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН 
БАСЫЛЫМ №1 18.09.2010 жыл орнына енгізілген.




                                МАЗМҰНЫ

* Қолданылу аймағы
* Нормативтік сілтемелер
* Жалпы ережелер 
* Оқытушыларға арналған пәннің оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны
* Студенттердің өздік жұмыстары үшін тақырыптардың тізімі
* Пән бойынша оқу- әдістемелік карта
* Оқу- әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
* Әдебиеттер 



















                                        
 1.  ҚОЛДАНЫЛУ АЙМАҒЫ
<<Ауыл шаруашылық құстарының селекциясы мен интенсивті өсіру технологиясы>>>> пәнінің оқытушыларға арналған оқу жұмыс жоспары 5В080200<<Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы>>     мамандықтарының студенттеріне арналған оқу- әдістемелік кешеннің құрамына кіреді. Ол студенттерді  курстың мазмұнымен, актуальдылығымен, курс саясатымен, студенттер оқу процесінде игеретін тәжірибелер мен машықтардың тақырыптарымен таныстырады. Оқу- әдістемелік кешен Шәкәрім атындағы Семей мемелекеттік университетінің, <<Агротехнология>> кафедрасының пәнді оқытудағы негізгі жетекші құралы болмақ. 

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

<<Ауыл шаруашылық құстарының селекциясы мен интенсивті өсіру технологиясы>>>> пәнінің оқытушыларға арналған оқу жұмыс бағдарламасы келесі құжаттардың талаптарына сәйкес оқу процесін ұйымдастыруда тәртіп орнатады: 
-  5В080200<<Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы>>    мамандығының Қазақстан Республикасы   мемлекеттік жалпы білім беру стандарты, 
 ҚР МЖМБС  23,12.-2005 Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігінің 26.04. 2004 № 779 бұйрығымен бекітілген және енгізілген;
- УСТ 042-РМҚК-СМУ-8-2007 Университет стандарты <<Пәннің оқу- әдістемелік кешендерінің жасауға және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар>> 
- ҚП 042-08.10.10.12-2007 Құжаттандыру процедурасы <<Пәннің оқу- әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны>>. 

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР  

3.1. Пәннің қысқаша мазмұны 
Ауыл шаруашылығында құстардың интенсивті өсіп-өну биотехнологиясы пәнін оқу барысында құстардың өнімдерін, оның ішінде түрлеріне байланысты, жұмыртқа өнімін, ет өніміні неғұрлым интенсивті жолмен дамуын дұрыс деп санау керек. 
Құстардың ұдайы өсуінің негізгі теориялық және практикалық ерекшеліктерімен және құстарды күтіп бағу, сұрыптау, өсіру биотехнологияларымен танысу. 
3.2. Курстың мақсаты:
Құстардың өнімдерін, интенсивті биотехнологиясын, өсіп-өнуін және селекция жұмыстарын толық жүргізу. Құстардың тұқымдарын, биотехнологиялық ерекшеліктеріне байланысты олардың өнімдерін 10-15 пайызға көтеру шараларын қолданған жөн. 
Құстардың өнімін көтеруде, асылдандыру жұмыстарымен бірге, оның организмінде жұмыртқаның морфобиологиялық-физиологиялық дамуының ерекшеліктерімен студенттерді таныстыру.
3.3. Пәннің негізгі міндеті: 
	- құстардың өсіп-өну процестеріне назар аударған жөн, оның ішінде ұрықтандыру, жұмыртқаның дамуы, дамуы, негізінде сұрыптау жұмыстарына назар аударған дұрыс. 
  + Студенттер пәнді оқу барысында :
-  студенттер құстардың өсіп-өну процестерін жеткілікті екенін білген жөн;
-  құстардың негізгі селекция жұмыстарымен танысып, құс 
   шаруашылығында дұрыс пайдалануы;
-  құстардың жұмыртқа, ет өнімдерін көтеруде негізгі құс   
   шаруашылығындағы жұмыстармен жүргізетін технологияларымен   
   танысқаны дұрыс;
-  құс өнімдерін дұрыс бағалау жолдарымен, биотехнологияларын 
   пайдалануы арқылы, құс гаруашылығының экономикасын көтеруде үлес   
   қосқандары деп саналады.
3.5. Курс пререквизиттері:
Биофизика
Химия
Жануарлар морфологиясы
Жануарлар физиологиясы
Микробиология

3.6. Курс постреквизиттері:
    Ірі қара шаруашылығы, сүт пен ет өндіру технологиясы 
Қой шаруашылығы,етін,жүнін,елтірісін өндіру технологиясы
Құс шаруашылығы, құс өнімдерін өндіру технологиясы
Жылқы шаруашылығы, жылқы сүтін және етін өндіру технологиясы
Мал шаруашылығы өнімдері мен шикізатын өңдеу технологиясы
Агробизнисті ұйымдастыру


-  Оқу жоспарынан үзінді
	Оқу жоспарынан үзінді                              Кесте 1
Курс
Семестр
Кредит
Д
/сағ/
ЗС
/сағ/
СӨЖОЖ
/сағ/
СӨЖ

Барлығы
Қорытынды бақылаудың формасы
2
4
2
15
15
30
30
90
Емтихан 

4. Оқытушыларға арналған пәннің оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны                                           
                                                                 Кесте 2  
№
Тақырып атауы 
Тақырып мазмұны
                                  Сағат
                                сандары
Әдебиеттер
1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       5
                       Дәрістік сабақтар
1
Кіріспе. Қазақстандағы құс шаруашылығының ролі.  
Өндірістік құс шаруашылығы нарық сұраныстарын жеңіл диеталық тағамдармен қамтамасыз етуге өзінің сүбелі үлесін қосатын, аграрлық кешеннің әрі үдемелі, әрі жедел өзгеріп, тез дамитын саласы болып табылады. 
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж

2
Ауыл шаруашылық құстарының түрлері. Тауық тұқымдары.
Ауыл шаруашылық құстары түрлеріне қарай: тауық үйрек, қаз, күркетауық, түйеқұс және қырғауылдар болып ажыратылады. Бұл құстар өздерінің биологиялық ерекшеліктеріне қарай ерекшеленеді.
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
И.Е. Новак. Құс шаруашылғындағы құстардың көбею биологиясы және қолдан ұрықтандыру негіздері. Москва, 1964 ж
3
Тауықтың жұмыртқа өнімділігі.
Жұмыртқалағыштық  -  құбылмалы, өзгеріп тұратын қасиет, ол көптеген факторлармен анықталып отырады. Тауықта бұған оның   жыныстық жетілуі (бірінші жұмыртқаны салатын жасы),  аралықтардың (интервал) саны мен ұзындығы әсер етеді. Жұмыртқалағыштыққа, әсіресе, жұмыртқа салудың  тұрақтылығы және оның үзілмей жалғаса беретіндігі әсер етеді.
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж

4
Мекиен тауықтарды азықтандыру.
Мекиендердің қазіргі заманғы жоғары өнімді тұқымы мен линиялары зат алмасуының күштілігімен және рационның дұрыс құрылыуымен ерекшеленеді. 
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж

5
Мекиен тауықтарды күтіп  -  бағу.
Өндіріс топтарында мекиендерді күтіп  -  бағудың екі негізгі жүйесі болады- клеткада және еденде.
Тауықты еденде кең көлемді механикаландырылған құсханаларда бағып  - күтеді.
1
Құс шаруашылығындағы селекция жұмыстары. 85-92 бет
А.Б. Таңатаров. Е.Б. Байбаранов. Құс шаруашылығы және құстың жұмыртқасы мен етін өндірудің технологиясы. Алматы, 1992 ж
6
 Икубация туралы түсінік.
Инкубацияға арналған жұмыртқаларды іріктеу. Инкубация режимі.Инкубатор деп аталатын арнайы аппараттағы ауыл шаруашылығы құсының ұрығының өсу процесі инкубация деп аталады.
1
Э.Э. Пенионжкевич, К.В. Злочевская  Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
Ш.Ә. Әлпейсов, К.П. Тәжиев 
Құс шаруашылығы, алматы, 2001 ж 
7
Балапандарды өсіру. Бройлерді семірту. Жылу режимі.
Балапандарды өсіру ерекшеліктері. Ауа режимі. Жарық режимі. Балапандарды азықтандыру. Бройлер деп арнайы етке өсіретін балапанды айтады.
1
Э.Э. Пенионжкевич, К.В. Злочевская  Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж

8
Бройлерді өсіру технологиясы.
Бройлерді қалың төсеніште өсіру. Бройлерді торда өсіру. Бройлер өндірісі құс шаруашылығы жақсы дамыған көп елдерде кеңінен тараған.
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж

9
Үйректерді өсіру ерекшеліктері. 
Үйрек өсіру  -  етті мол өндірудегі маңызды резерв болып табылады. Шаруашылықтың көбінде ұзақ уақыт үйректі етке өсіру үшін экстенсивті жүйесі қолданылып келді.
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
10
Күркетауықтарды өсіру ерекшеліктері.      
Күркетауық шаруашылығы құс шаруашылығының басты салаларының бірі болып табылады. 
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
11
Қазды өсіру ерекшеліктері.
Қаз өсіру құс шаруашылығында диеталық ет өндірудің маңызды саласы. Оларды өсіру ерекшеліктеріне байланысты қаздың биологиялық ерекшеліктеріне назар аудару қажет.
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
12
Көгершіндерді өсіру.
Құс шаруашылығында көгершіндердің алатын орыны ерекше. 
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
13
Түйеқұс өсіру.
Құс шаруашылығында ет өнеркәсібінде түйе құстардың етін өндірудің маңызды орынға ие.
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
14
Қырғауыл өсіру.
Құс шаруашылығының бір саласы  - қырғауыл құстарын өсіру болып табылады.
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
15
Жұмыртқа мен етті өнеркәсіптік негізде өндіру.       
Етті тауық тұқымдары және тізбектері жұмыртқа бағытындағы тауық тұқымдарымен салыстырғанда, сыртқы орта және бағып-қағу жағдайы әсеріне өте сезімтал.
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
                                       
Барлығы:

15


5. Студенттердің өздік жұмыстары үшін тақырыптардың тізімі

1.Жұмыртқа және ет бағытындағы тауықтарды азықтандыру ерекшелігі және азықтарға қойылатын санитарлық талаптар.
2.Құстардың  жұмыртқа өнімдері.
3.Инкубация және биобағалау.
4.Құс шаруашылығындағы тұқымдарына, кросстарына сипаттама.
5.Құс шаруашылығындағы асылдандыру жұмыстары.
6.  Жұмыртқаның  құрлысы және дамуы.
7. Құстардың балапандарын өсіру технологиясы.
8.Құс шаруашылығындағы ет өнімдеріне сипаттама.
9. Құстардың жыныстық жетілуі, жұмыртқа басудың инстинті.
10.  Жұмыртқа өнімінің есебі.
11. Құстардың тұралылық даму жолы.
12. Ауыл шаруашылық құсының жынысын және жасын анықтау.
13.  Жұмыртқа бағытындағы тауықтардың  тұқымы және кросстары.
14. Құстардың биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері.
15. Жұмыртқаның   құрлысы және дамуы.

       * Пән бойынша оқу- әдістемелік карта
                                                                   Кесте 3
№
Дәріс сабағының тақырыбтары
Тәжірибелік (семинарлық) сабағының тақырыптары
Көрнекті құралдар, ТЖО, плакаттар, зертханалық стенд
Өз бетімен оқып білу сұрақтары
Бақылау формасы
                                       1
                                       2
                                       3
                                       5
                                       6
                                       7
1
Кіріспе. Қазақстандағы құс шаруашылығының ролі.  
Ауыл шаруашылығы құсының сыртқы тұлғасын зерттеу.
Плакаттар, видеофильмдер
Жұмыртқа және ет бағытындағы тауықтарды азықтандыру 

Конспект
ауызша сұрау
2
Ауыл шаруашылық құстарының түрлері. Тауық тұқымдары.
Құстардың дене бітімінің индекстерін есептеу. Құстардың негізгі өлшемдері.      
Плакаттар, видеофильмдер
Құстардың  жұмыртқа өнімдері
Конспект
ауызша сұрау
3
Тауықтың жұмыртқа өнімділігі.
Ауыл шаруашылығы құсының көбею органдарының құрылысы.
Плакаттар, видеофильмдер
Инкубация және биобағалау
Конспект
ауызша сұрау
4
Мекиен тауықтарды азықтандыру.
Жұмыртқаның морфологиясы және құрылысы.        
Плакаттар, видеофильмдер
Құс шаруашылығындағы тұқымдарына, кросстарына сипаттама.
Конспект
ауызша сұрау
5
Мекиен тауықтарды күтіп  -  бағу.
Жұмыртқалағыштық және жұмыртқа өнімділігі.
Плакаттар, видеофильмдер
Құс шаруашылығындағы асылдандыру жұмыстары.
Конспект
ауызша сұрау
6
 Икубация туралы түсінік.
Жылдық жұмыртқа өнімін есептеу.
Плакаттар, видеофильмдер
Жұмыртқаның  құрлысы және дамуы.
Конспект
ауызша сұрау
7
Балапандарды өсіру. Бройлерді семірту. Жылу режимі.
Инкубаторға жұмыртқа салу үшін календарлық жоспарды және икубация ведомысын жасау.
Плакаттар, видеофильмдер
Құстардың балапандарын өсіру технологиясы.
Конспект
ауызша сұрау
8
Бройлерді өсіру технологиясы.
Инкубациядағы биологиялық бақылау.
Плакаттар, видеофильмдер
Құс шаруашылығындағы ет өнімдеріне сипаттама.
Конспект
ауызша сұрау
9
Үйректерді өсіру ерекшеліктері. 
Толықтыратын төлді өсіру.
Плакаттар, видеофильмдер
Құстардың жыныстық жетілуі, жұмыртқа басудың инстинті.
Конспект
ауызша сұрау
10
Күркетауықтарды өсіру ерекшеліктері.      
Мекиендерді бағып  - күтудің шарттары мен жүйесі.                        
Плакаттар, видеофильмдер
 Жұмыртқа өнімінің есебі.
Конспект
ауызша сұрау
11
Қазды өсіру ерекшеліктері.
Тауықтардың жұмыртқалағыштығының есебі.
Плакаттар, видеофильмдер
Құстардың тұралылық даму жолы.
Конспект
ауызша сұрау
12
Көгершіндерді өсіру.
 Жоғары өнімді ауыл шаруашылық құсын азықтандыру.
Плакаттар, видеофильмдер
12. Ауыл шаруашылық құсының жынысын және жасын анықтау.
Конспект
ауызша сұрау
13
Түйеқұс өсіру.
Ет бағытындағы құстардың тұқымдары.
Плакаттар, видеофильмдер
Жұмыртқа бағытындағы тауықтардың  тұқымы және кросстары.
Конспект
ауызша сұрау
14
Қырғауыл өсіру.
 Жоғары өнімді ауыл шаруашылық құсын азықтандыру.
Плакаттар, видеофильмдер
Құстардың биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері.
Конспект
ауызша сұрау
15
Жұмыртқа мен етті өнеркәсіптік негізде өндіру.       
Ет бағытындағы құстардың тұқымдары.
Плакаттар, видеофильмдер
Жұмыртқаның   құрлысы және дамуы.
Конспект
ауызша сұрау

                                       
* Оқу- әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы
                                                                   Кесте 4
                                      №
Оқулықтың, оқу-әдістемелік құралдарыдң аты
                               Дана саны
                         Студенттер саны
                   Қамтамасыз ету пайызы
1
Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
                                      25
                                       3
                                      100
2
Э.Э. Пенионжкевич, К.В. Злочевская  Құс шаруашылығы, Алматы, 
2001 ж

                                      25
                                       3
                                      100
3
А.Б. Таңатаров. Е.Б. Байбаранов. Құс шаруашылығы және құстың жұмыртқасы мен етін өндірудің технологиясы. Алматы, 1992 ж

                                      15
                                       3
                                      100
4
И.Е. Новак. Құс шаруашылғындағы құстардың көбею биологиясы және 
      қолдан ұрықтандыру негіздері. Москва, 1964 ж 

                                      30
                                       3
                                      100
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
            8 ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
                        Негізгі әдебиет:
1. Ш.Ә. Әлпейсов. К.П. Тәжиев. Құс шаруашылығы, Алматы, 2001 ж
2. Э.Э. Пенионжкевич, К.В. Злочевская  Құс шаруашылығы, Алматы, 
2001 ж
3. А.Б. Таңатаров. Е.Б. Байбаранов. Құс шаруашылығы және құстың жұмыртқасы мен етін өндірудің технологиясы. Алматы, 1992 ж
                     Қосымша әдебиеттер:
1. И.Е. Новак. Құс шаруашылғындағы құстардың көбею биологиясы және 
      қолдан ұрықтандыру негіздері. Москва, 1964 ж 
2. П.П. Царенко. Құс өнімдерінің сапасын көтеру негіздері. Ленинград,      1988 ж
















Пәндер