УМКД

Коллоидты жүйелердің қасиеттері

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМК құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-16-13.1.02
/01-2013

ПОӘК
Оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы
<<Коллоидты химия>>

№ 2 басылым
10.01.2013 ж.

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

<<Коллоидты химия>>
5В072100 - <<Органикалық заттардың химиялық технологиясы>>
мамандығы үшін

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей
2013

Мазмұны

* Қолдану саласы
* Нормативтік сілтемелер
* Жалпы ережелер
* Оқу пәннің (модульдің) мазмұны
* Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі
* Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
* Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
* Әдебиеттер

1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ

<<5В072100>> - <<Органикалық заттардың химиялық технологиясы>> мамандығы студенттеріне арналған <<Коллоидты химия>> пәні бойынша оқу-әдістемелік кешеннің кұрамына енгізілген оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы.

2 НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР

<<Коллоидты химия>> пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы келесі құжаттар талаптары мен ұсыныстарына сәйкес құрастырылған және аталған пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
- ҚР <<Мемлекеттік жалпы міндетті жоғары білім беру стандарты>> 23 тамыз 2012 ж. № 1080 қаулысымен іске қосылған және бекітілген;
<<5В072100>> - <<Органикалық заттардың химиялық технологиясы>> мамандығының Типтік оқу жоспары, 10 сәуір 2012 ж. № 158 бұйрығымен іске қосылған және бекітілген;
- СТУ 042-СГУ-5-2012 <<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар>> университет стандарты;
- ДП 042-1.07-2012 <<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны>> құжаттандырылған процедурасы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1. Пәннің қысқаша мазмұны:
Студенттерге коллоидтық химия курсы бойынша теориялық білімді меңгерту; оның практикалық қолданылу дағдыны қалыптастыру; студенттерді қазіргі заманғы заттың дисперстік күі және дисперсті жүйелердегі беттік құбылыстары туралы жаңа мағлұматтармен таныстыру. Коллоидтық химия пәні білімінің қолданылу аймағын атап көрсету.
3.2 Пәнді оқып-білудің мақсаты: технологиялық процестердің негізгі параметрлеріне сыртқы жағдайлар және реагенттер табиғатының әсерін анализдеу қабілетін арттыру. Коллоидты химия инженер-технологты жалпы теориялық дайындау негізі болып табылады.
3.3 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
- коллоидты химия пәнін ғылым ретінде таңыстыру; беттік құбылыстардың заңдылықтарымен, дисперсті жүйелерді алу және олардың тұрақтылық теориясымен, лиофобты және лиофильді коллоидты жүйелердің қасиеттерін танып білу және олардың қолдану саласымен танысу, алынған нәтижелерді есептеу мен таңыстыру.
3.4Оқып-білудің нәтижелелері:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
* коллоидты химия пәнінің негізгі теорияларын, сұрақтарының жауабын, беттік құбылыстардың термодинамикасын, химиялық кәсіпорынға керек білімдерді, табиғи және ағынды суды тазарту әдістер жайында білу тиіс;
* қолайлы тәжірибелік жағдайлар және құрал-жабдықтарды орнатуды, технологиялық тәжірибені дұрыс жоспарлап өткізуді меңгеру тиіс;
* негізгі заңдылықтары жайында теорияны дисперсті жүйелерінің седиментациялық тұрақтылығын көрсететін теорияларды игеру тиіс;
* берілген тақырыптарға сәйкес тәжірибелік жұмысты жазып және оны жұмыс жасау әдістемелік нұсқауын сынап істей алуы тиіс;
* бос беттік энергия жылумен, тығыздықпен, беріктікпен байланыста болуын түсіну тиіс;
* кез-келген кәсіпорында жұмыс істей алатын қабілет болу керек және осыған сәйкес білімі болуы тиіс;
* қандай да бір коллоидты дисперсті жүйелерді алып, оны әр қарай зерттеп, негізгі теория бойынша салыстырып көрсетіп алуы тиіс.
3.5 Курстың пререквизиттері:
* бейорганикалық химия
* элементтерді анықтау әдістері
* химиялық сандық анализ
* химиялық термодинамика
* физикалық зерттеу әдістері
* жалпы химиялықтехнология
3.6 Курстың постреквизиттері:
* квантты механика және компьютерлы химия
* биохимия негіздері және биологиялық активті заттардың синтезі
* экологиялық химия
* жоғары молекулалық қосылыстардың химиясы
3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
1кесте
Курс
Семестр
Кредиттер
ДР сағ.
СПС сағ.
ЗС сағ.
ОСӨЖ (сағ)
СӨЖ сағ.
Бар-лығы
сағ.
Қорытынды бақылау түрі
3
6
3
30
-
15
22,5
67,5
135
емтихан

4 ОҚУ ПӘННІҢ(МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ

2кесте
Тақырыбтардың атауы және олардың мазмұны
Сағат саны
1
2
1 МИКРОМОДУЛЬ <<Коллоидтық химияға кіріспе. Коллоидты жүйелердің қасиеттері>>
Дәріс сабақтары
Кіріспе.Коллоидты химияға ғылым ретінде сипаттама. Коллоидты химияның негізгі бөлімдерімен әдістері. Коллоидты химияның негізгі даму кезеңдері.
2
Дисперсті жүйелердің классификациясы және табиғаты. Коллоидты ерітінділерге сипаттама. Дисперсті жүйелерге жалпы сипаттама. Дисперсті жүйелерді классификациялау, дисперстік дәрежесі, фазалардың агрегаттық күйі, дисперсті фаза мен дисперсионды ортаның өзара әрекеттесу дәрежесі. Коллоидты жүйелердің кинетикалық агрегаттық тұрақтылығы. Диализ.
4
Коллоидты жүйелердің молекулалы кинетикалық және реологиялық қасиеттері.
Қос иондық электр қабаты. Мицелла құрылысы. Коллоидты жүйелердің кинетикалық қасиеттері. Коллоидты жүйелердің реологиялық қасиеттері. Коллоидты ерітінділердің тұрақтылығы.
4
Коллоидты жүйелердің оптикалық қасиеттері. Дисперсті жүйелердің оптикалық қасиеттерінің ерекшеліктері. Коллоидты жүйелерді оптикалық әдістермен зерттеу.
2
Коллоидты жүйелердің электрлік қасиеттері.Электр қозғаушы күш потенциалдары.
4
Зертханалық сабақтар
Дисперстік жүйелер. Зольдердің қасиеттері және алынуы. Дзета - потенциал және электрофорез жылдамдығын анықтау.
1
Эмульсияны алып, қасиетін зерттеу.
1
Суспензияны алып, қасиетін зерттеу. Көбік алу және оның тұрақтылығын зерттеу.
1
Коллоид жүйені алу.
1
Темір гидроксиді гидролизінің ұюы мен тұрақтануын зерттеу.
1
Амфотерлік полиэлектролиттің изоэлектрлік нүктесін анықтау.
1
Жоғары молекулалық қосылыстардың молекулалық салмағын анықтау.
1
Жоғары молекулалық заттың ісінуі.
1
2 МИКРОМОДУЛЬ <<Беттік құбылыстар. Дисперсті жүйелердің тұрақтылығы>>
Дәріс сабақтары
Коллоидты ерітінділерді алу және тазалау әдістері. Коллоидты жүйелерді конденсациялық әдіспен алу. Коллоидты әдістерді диспесті әдіспен алу. Коллоидты ерітінділерді тазалау әдістері.
2
Беттік құбылыс. Сұйықтардың беттік керілісі. Беттік активті заттар. Адсорбция, абсорбция теориялары.
6
Коллоидты жүйелердің коагуляциясы мен тұрақтылығы. Гидрофобты зольдердің тұрақты түрлері. Седиментация және агрегаттық тұрықтылық. Коагуляция және тұрақтылық теориялары. Коагуляция туғызатын факторлар.
2
Коллоидты жүйелердің кейбір топтары.Беттік активті заттарға (БАЗ) жалпы сипаттама және классификациясы. Микрогетерогенді жүйелер. Қатты зольдер. Көбіктер.
2
Жоғарғы молекулалы қосылыстар және олардың ерітінділері. Жоғары молекулалы қосылыстардың (ЖМҚ) қасиеттері және алынуы, қасиеттері. Седиментация және диффузия. ЖМҚ ерітінділерінің тұрақтылығы.
2
Зертханалық сабақтар
Сұйықтың толық беттік энергиясын анықтау.
1
Қатты дене - ерітінді арасындағы адсорбция.
1
Қатты дене мен электролит емес қос ерітінді арасындағы адсорбцияны зерттеу.
1
Қатты адсорбенттегі ерітіндіден БАЗ адсорбциясын зерттеу.
1
БАЗ беткі қабат белсенділігіне олардың молекулалық құрылыс әсерін зерттеу. Адсорбциялық қабат өлшемін анықтау.
1
Зольдерді пептизация әдісімен алу және оны тазалау.
1
БАЗ ерітінділеріндегі мицелла түзілуін зерттеу.
1

5 СТУДЕНТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ТАҚЫРЫБТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Дисперстік жүйелердің ерекше қасиеттері. Беттік құбылыстар және беттік керілу.
5.2 Коллоидтық жүйелердің молекулалық - кинетикалық қасиеттері. Диффузия коэффициентін, орташа квадраттық ығысуды анықтау.
5.3 Адсорбциялық тепе - теңдіктер.
5.4 Қос электрлік қабат, құрылысы.
5.5 Электрокинетикалық потенциал.
5.6 Ерітінді - газ шекаралық бөлу қабатындағы беттік құбылыс.
5.7 Коагуляция табалдырығы.
* ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3 кесте
Тақырыбы
Көрнекті құралдар,
ТОҚ,
зертханалық тақталар (стенд)

Өздік меңгерілетін сұрақтар

Бақылау нысанасы

Дәрістер
Зертханалық
сабақтар

1
2
3
4
1
Кіріспе.
Дисперстік жүйелер. Зольдердің қасиеттері және алынуы. Дзета - потенциал және электрофорез жылдамдығын анықтау.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.

Дисперстік жүйелердің ерекше қасиеттері. Беттік құбылыстар және беттік керілу.
Кезектік бақылау
Дисперсті жүйелердің классификациясы және табиғаты.
Эмульсияны алып, қасиетін зерттеу.

Кезектік бақылау

Суспензияны алып, қасиетін зерттеу. Көбік алу және оның тұрақтылығын зерттеу.

Коллоид жүйені алу.

Коллоидты жүйелердің молекулалы кинетикалық және реологиялық қасиеттері.
Темір гидроксиді гидролизінің ұюы мен тұрақтануын зерттеу.

Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.

Коллоидтық жүйелердің молекулалық - кинетикалық қасиеттері. Диффузия коэффициентін, орташа квадраттық ығысуды анықтау.
Кезектік бақылау

Амфотерлік полиэлектролиттің изоэлектрлік нүктесін анықтау.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.

Кинетикалық жүйелердің оптикалық қасиеттері.
Жоғары молекулалық қосылыстардың молекулалық салмағын анықтау.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.
Адсорбциялық тепе - теңдіктер.
Кезектік бақылау
Коллоидты жүйелердің электрлік қасиеттері.
Жоғары молекулалық заттың ісінуі.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.

Кезектік бақылау
Коллоидты ерітінділерді алу және тазалау әдістері.
Сұйықтың толық беттік энергиясын анықтау.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.
Қос электрлік қабат, құрылысы.
Кезектік бақылау

Қатты дене - ерітінді арасындағы адсорбция.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.

Беттік құбылыс.
Қатты дене мен электролит емес қос ерітінді арасындағы адсорбцияны зерттеу.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.

Кезектік бақылау

Қатты адсорбенттегі ерітіндіден БАЗ адсорбциясын зерттеу.

Коллоидты жүйелердің коагуляциясы мен тұрақтылығы.
БАЗ беткі қабат белсенділігіне олардың молекулалық құрылыс әсерін зерттеу. Адсорбциялық қабат өлшемін анықтау.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.
Электрокинетикалық потенциал.
Кезектік бақылау

Ерітінді - газ шекаралық бөлу қабатындағы беттік құбылыс.

Коллоидты жүйелердің кейбір топтары.
Зольдерді пептизация әдісімен алу және оны тазалау.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.
Коагуляция табалдырығы.
Кезектік бақылау
Жоғарғы молекулалы қосылыстар және олардың ерітінділері.
БАЗ ерітінділеріндегі мицелла түзілуін зерттеу.
Схема, рисунок,
таблица,
диаграмма, плакат,
химическая посуда, хим. реактивы, спиртовка, плитка и т.д.

7 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
Таблица 4
Оқулықтардың , оқу-әдістемелік құралдардың атауы
Дана (сана)
Студенттердің саны
Қамтамасыз етілу пайызы
Естекова Қ.Ж., Сахатова Г.С. Коллоидты химия (оқу құралы). - Ақтөбе, 2009. - 275 б.
1
4
25
Гельфман М.И. и др. Коллоидная химия. - С.Петербург, Лань, 2003. - С.178-187.
1
4
25
Зимон А.Д., Лещенко Н.Ф. Коллоидная химия. - М.: Агар, 2001. - С.266-
286.
1
4
25
Мушкамбаров Н.Н. Физическая и коллоидная химия. - М.: ГОЭТАР-
МЕД, 2001. - С.352-366.
1
4
25
Дисперсті жүйелердің құрылым,түзілуі және реологиялық қасиеттері: оқу құралы. - Алматы: Қазақ университеті, 2009. - 68 б.
1
4
25
Жанабеков Х.Н. Физикалық және коллоидты химия есептері мен жаттығулар жинағы, 2003.
1
4
25
Гамеева Н.В. Сборник задач по физической и коллоидной химии, 1990.
1
4
25
Воюцкий Н.П. Курс коллоидной химии, 1986.
3
4
75
Лабораторные работы и задачи по коллоидной химии/Под ред. Ю.Г.Фролова, 1986.
4
4
100

* ӘДЕБИЕТ
+ Негізгі әдебиет
o Естекова Қ.Ж., Сахатова Г.С. Коллоидты химия (оқу құралы). - Ақтөбе, 2009. - 275 б.
o Гельфман М.И. и др. Коллоидная химия. - С.Петербург, Лань, 2003. - С.178-187.
8.1.2 Зимон А.Д., Лещенко Н.Ф. Коллоидная химия. - М.: Агар, 2001. - С.266-
286.
8.1.3 Мушкамбаров Н.Н. Физическая и коллоидная химия. - М.: ГОЭТАР-
МЕД, 2001. - С.352-366.
8.1.4 Дисперсті жүйелердің құрылым,түзілуі және реологиялық қасиеттері: оқу құралы. - Алматы: Қазақ университеті, 2009. - 68 б.
8.1.5 Жанабеков Х.Н. Физикалық және коллоидты химия есептері мен жаттығулар жинағы, 2003.
8.2 Қосымша әдебиет
8.2.1 Гамеева Н.В. Сборник задач по физической и коллоидной химии, 1990.
8.2.2 Воюцкий Н.П. Курс коллоидной химии, 1986.
8.2.3 Лабораторные работы и задачи по коллоидной химии/Под ред. Ю.Г.Фролова, 1986.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz