Файл қосу

Микроорганизмдерді сақтау әдістері



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
                    3-деңгейлі СМЖ құжаты
                                    ОӘК
                                       
                                       
                                   ПОӘК
                           042-18-23.1.48 / 01-2013
                                       
                                   ПОӘК
<<Микробиология және вирусология>> пәнінің студенттерге арналған жұмыс бағдарламасы 

№__ басылым  "____" _______20___



 
                                       
        <<Микробиология және вирусология>> 
                                пәнінің
                         5В 070100- <<Биотехнология>> мамандығына арналған  
                                       
                                       
                  ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                                       
                                       
                                       
            ПӘННІҢ СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН 
                      ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       

                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                  Семей 
                                     2013
                                       
                                       
                                       
                                Алғы сөз

1 ӘЗІРЛЕГЕН

Құрастырушы ____________ Байғазанов А.Н., ветеринария ғылымдарының кандидаты, профессор м.а.
 <<___>> __________ 2013 жыл.


2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Ветеринариялық санитария>> кафедрасының  мәжілісінде
№____хаттама  <<_____>> __________2013 жыл
Кафедра меңгерушісі ____________E.Омарбеков


2.2 Аграрлық факультеттің оқу-әдістемелік  кеңесінің мәжілісінде
№____хаттама  <<_____>> __________2013 жыл
Төрайымы ___________________     А. Тлеубаева


3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде  мақұлданды және баспаға ұсынылды
№____хаттама  <<_____>> __________2013 жыл


ОӘК төрағасы, оқу ісі жөніндегі проректор __________ Г. Искакова


4 АЛҒАШ РЕТ  ЕНГІЗІЛДІ.







                                       






                                Мазмұны
* Жалпы жағдайлар
* Сабақ түріне байланысты сағаттарды бөлу және пәннің мазмұны
* Пәнді оқу жөнінде  әдістемелік нұсқаулар
* Курстың саясаты 
* Курстың форматы
* Білімді бағалау саясаты
* Әдебиеттер



































1 ЖАЛПЫ  ЕРЕЖЕЛЕР

1.1	Оқытушы және пән туралы мәліметтер 
 Байғазанов Абдрахман Нурмухамбетұлы, ветеринария ғылымдарының кандидаты, доцент.
<< Ветеринариялық санитария >>кафедрасы
Ақпарттық байланыс  -  т.53- 19 -70, № 5 оқу ғимараты
Сабақ өткізу орны - №305  аудитория
Пәннің аты <<Микробиология және вирусология>>;
Кредит саны  -  4

1.2 Пән мазмұнына қысқаша сипаттама
Микробиология және вирусология пәні жәй көзге көрінбейтін  тірі организмдер -микробтар мен вирустармен танысу,  олардың өсіп-көбею,  адам, жануарлар және өсімдіктеде тудыратын өзгерістерді, табиғатта таралуын зерттеү, ауыл шаруашылығы мен өндіріс саласындағы ролі, сырқы ортаны қорғау және жалпы биологиялық мақсаттарды шешу жолдарын қарастырады 

1.3 Пәнді оқытудың  мақсаты 
микроб және вирустарды өсіру және олардын түрін анықтау тәсілдерін менгеру.

1.4	Пәнді оқытудың міндеттері 
студенттерді микробиологиялық және вирусологиялық зерттеү әдістеріне  үйрету.

1.5 <<Микробиология және вирусология>>    пәнін оқыған студент мына  талаптарға сай болуы керек:
* әр түрлі топтағы микроб және вирустардың құрлысын, морфологиясын, классификациясын; физиологиясын, экологиясын, генетикасын, бактериалды және вирустық инфекцияларға  қарсы заттарын білу керек;
* микроорганизмдердің тұрақты емес элементтерін; тинкториалды қасиеттерін анықтауды; микробтың таза өсіндісін бөліп алу және олардың биохимиялық қасиеттерін игеру керек;
* арнайы әдебиеттерді пайдалану , микроорганизмдердің таза өсінді алу және өсіндіні сақтау, өндіріс орындарындарында санитариялық микробиологиялық бақылау өткізуістеу білу;
* микроб және вирустардың жіктелу негіздерін  меңгеру керек;
* микроб және вирус жасушаларында өтетін физиологиялық процестердің болмысын түсіну керек;
* биотехнологиялық процестердегі микроорганизмдердің маңыздылығын, иммунитет және инфекция туралы ұғымдарды істей алу керек;
* микроб өсіндісі мен жұмыс істеуді және бактериалды препараттарды дайындау және бояу тәсілдерін ие болу;

1.6 Пәннің пререквизиттері: жоқ

1.7 Пәннің постреквизиттері: 
1.7.1микроорганизмдер биотехнологиясы, 
1.7.2тағамдық биотехнология, 
1.7.3сүт және ет өнеркәсібінің микробиологиясы және биотехнологиясы


*  Сабақ түріне байланысты сағаттарды бөлу және пәннің мазмұны 

                                                                  Кесте 1 
                                      №
                                тақырып
                       Тақырыптың аталуы
                              Сағат саны
                                       
                                       
                                  Дәріс
                                     ЗС
                                    СТС
                                   СОӨЖ
                                    СӨЖ
                                       1
                                       2
                                       3
	4            
5
                                       6
                                       7
                                       
Модуль 1 Микроорганизмдердің құрылысы және морфология 
                                       3
10

                                       
                                       
                                       1
Микробиология және вирусологияға кіріспе
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       2
Прокариотты жасушаның құрылысы және морфологиясы
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       3
Эукариотты жасушаның құрылысы, морфологиясы
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       4
Микробиологиялық зертхана, оның міндеттері. Микроскоптың құрылысы. Иммерсиондық жүйе
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       5
Микроорганизмдердің негізгі түрлері
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Бояулар және бояғыш заттар. Бактериялық препараттарды дайындау. Қарапайым бояу әдісітері 
                                       
                                       2
                                       
                                       
                                       
                                       
Грамм, Циль-Нелсин бояу әдістері 
                                       
                                       2
                                       
                                       
                                       
                                       
Күрделі бояу әдісі. Спора және капсула анықтау әдісі. Бактериялардың қозғалу әдістері
                                       
                                       2
                                       
                                       
                                       
                                       
Зеңсаңырауқұлақтардың морфологиясы
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Актиномицет және дрожжилердің морфологиясы
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Микробиология және вирусология пәнінің даму тарихы
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      7,5
                                       
 Риккетсилер, микоплазмалар, хламидилер, балдырлар және қарапайымдылар құрлысының морфологиясы
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      10
                                       
                                Модуль 2
  Сыртқы ортаның микроорганизмдерге әсері
                                       1
                                       4
                                       
                                       
                                       
                                       
Сыртқы ортаның микроорганизмдерге әсері
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
Зертханалық аппаратуралар, Стерилдеу әдісі
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Антибиотиктер, бактериофагтар
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Коллоквиум
                                       
                                       2
                                       
                                       
                                       
                                       
Табиғи физикалық антимикробты фактор
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      10
                                       
                                Модуль 3
        Микроорганизмдердің физиологиясы
                                       4
                                       4
                                       
                                       
                                       
                                       
Метаболизм
                                       2
                                       
                                       
                                       3
                                       
                                       
Микроорганизмдердің көбеюі және дифференциациясы
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
Микроорганизмдердің өсіп-өнуі
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
Қоректік орталар. Компоненттері, жіктелуі.
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Микробтың <<таза өсіндісі>>. Бөліп алу әдістері, мақсаты. Аэробтарды және анаэробтарды өсірү тәсілдері.
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Микроорганизмдердің культуральдық қасиеттері.
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Микроорганизмдердің ферментативті қасиеттері. Микробтың түрін анықтау
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
                                Модуль 4 
Микроорганизмдер және қоршаған орта
                                       1
                                       5
                                       
                                       
                                       
                                       
Микроорганизмдердің табиғаттағы рөлі
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
Әртүрлі ашыту үрдістерінің микроорганизмдердің мінездемесі.
                                       
                                       2
                                       
                                       
                                       
                                       
Микроорганизмдерді сақтау әдістері
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Су, ауа, топырақ  микрофлорасы.
                                       
                                       2
                                       
                                       
                                       
                                       
Биологиялық молекулярлы азотты бекіту әдісі
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      10
                                       
     Модуль 5 Микроорганизмдердің өзгеруі
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
Микроорганизмдер генетикасы.
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
Генетикалық рекомбинациялар
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      10
                                       
Микроорганизмдердің селекциясы
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      10
                                       
Модуль 6 Вирустардың құрылысының  негізгі ерекшеліктері
                                       5
                                       7
                                       
                                       
                                       
                                       
Вирустардың негізгі қасиеттері Бактериофагтар.Вирустардың негізгі қасиеттерініне мінездеме
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
Вирустардың химиялық құрамы және архитектурасы
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
 Вирустардың репродукциясы
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
Вирустық індеттке қарсы иммунитеттің ерекшеліктері
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
Микроорганизмдердің тәжірибеде қолданылуы.
                                       1
                                       
                                       
                                      1,5
                                       
                                       
Вирустың негізгі қасиеттері. Вирустық  материал мен  жұмыс істеу ережелері
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Патологиялық материалды алу, жеткізу және өңдеу  ережелері.
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Тауық эмбриондарын вирусологияда қолдану.
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Тауық эмбриондарын жару және олардан вирустық материал алу.
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Вирустарды өсіру. Торша өсіндісін вирустарды өсіру үшін қолдану. Вирустық ауруларға  қарсы қолданылатын биопрепараттар
                                       
                                       1
                                       
                                       
                                       
                                       
Коллоквиум. Қорытынды сабақ
                                       
                                       2
                                       
                                       
                                      10
                                       
Барлығы:
                                      15
                                      30
                                       
                                     22,5
                                     67,5








          2 ПӘНДІ ОҚУ ЖӨНІНДЕ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
 	Зертханалық сабаққа дайындалуда алдын ала ұсынылғаy әдебиеттермен әдістемелік нүсқаулармен таныс болу керек. Сабақтың мазмүнына, мақсатына,негізгі сұрақтарына назар аударыңыз.  <<Микробиология және вирусология>> бөлімін оқу кезінде барлық сұрақтар бойынша жұмыс  дәптеріне конспект жасалуы керек. Зертханалық сабақ екі критерий бойынша бағаланады:сабақ қатысу және микроскопен жұмыс істеп алынған нәтижені талдауға қатысу. Сабаққа қатысу әр сабақ үшін 1 балл,талдауға  қатысу 3 балл болып есептеледі (1 балл-қанағаттанарлық, 2 балл-жақсы,3 балл-өте жақсы). 
       Аудиториялық СОӨЖ 4- кестеде берілген.АБЖ тапсырмалары зертханалық сабақтарды орындау жөніндегі әдістемеде берілген. АБЖ барлығы -30.Әрбір АБЖ үшбалдық жүйе бойынша есептеледі (1балл- қанағаттанарлық, 2 балл-жақсы, 3 балл өте жақсы). 
       Күнделікті үйге берілген тапсырманы тиянақты орындау,сабақ кезінде тақырыпты талдауға белсене араласу-сіздің емтиханды жақсы тапсыруыңыздың кепілі екендігін ұмытпаңыз.


* КУРСТЫҢ САЯСАТЫ 

Курстың саясаты  -  бұл оқытушының курсты оқыту барысында студентке қоятын талаптар жүйесі. Төменде ұсынылатын талаптар тізімі көрсетілген:
* сабақтан  кешігуге оны жіберуге болмайды;                                                
* сабақ  үстінде  ұялы  телефондарды  өшіру;
* барлық  тапсырмаларды  өз  уақытында  орындау;
* оқытушы  ұсынған  сабақ жоспарын  мұқият тыңдап,  оған  белсенді       түрде  қатысу;
* себепті  жағдаймен қатыспаған  сабағын ( деканаттың  рұқсатымен) қайта  тапсыру;
* өз  бетінше  кітапханада және үйде  дайындық  жасау;
* Академиялық  этика  ережесі:
* тәртіп  сақтау;
* тәрбиелік;
* адамшергілік;
* шыншылдық;
* жауапкершілігінің бар  болуы;





4 КУРСТЫҢ  ФОРМАТЫ
        	 Қатысуы: дәрістерге, практикалық сабақтарға қатысу  -  міндетті. Сабаққа қатыспаған студент түсінбеген материал үшін өзі жауап береді.
       	 Тәртібі: сабаққа бөгет жасаған студент аудиториядан шығарылып жіберіледі немесе  оған <<қанағаттанарлықсыз>> деген баға қойылады.
      	 Өздік жұмыс (СӨЖ) міндетті түрде орындалуы керек, кешіктіріліп орындалған жұмысқа төмен балл қойылады.
	 Аралық аттестация - студенттің дәрістерге, зертханалық сабақтарға қатысуына, дайындалуына, аудиториялық бақылау жұмысын ( АБЖ) орындауына, СӨЖ-ы орындауына байланысты қойылады.
 
5 БАҒАЛАУ  САЯСАТЫ 
 
Студент рейтингін санау 
Бағдарламаны оқу барысында студент 600 балл ала алады, оның ішінде: 270 балл  -  сегізінші аптаны қосқанда және 270 балл  -  15-ші аптаны қосқанда, 60 балды компьтер сабаққа қатысқаны үшін автоматты түрде қояды. Осылай оқытушы 540 балл қоя алады. Апта сайын студент лаборатроиялық сабаққа дайындалғаны үшін  -  20 балл алады. Студенттің өздік жұмысы 4-ші аптада  -  20 баллмен (2 жұмыс), 8-ші аптада  -  20 баллмен (2 жұмыс), 12-ші аптада  -  20 баллмен (2 жұмыс), 15-ші аптада  -  40 баллмен (1 жұмыс) есептеледі. 15-ші аптада СӨЖ ең жоғары балл қойылады (презентация). Студент 15 СӨЖ тақырыптарының ішінен 1 жұмысты таңдап, презентация жасайды, басқаларынан дәптеріне конспект жазады. Презентацияны таңдап алынған тақырыбы бойынша Power point бағдарламасымен жасап, белгіленген уақытта қорғайды.СӨЖ тақырыптарымен оларға берілген ұсыныстар оқу-әдістемелік материалда келтірілген.
Аудиторлық СОӨЖ 7-ші аптада (20 балл) және 14-ші аптада (20 балл) бағаланады. 
Қорытынды бағалау 1 (ҚБ 1) 70 баллмен бағаланады, 2 қорытынды бағалау (ҚБ 2) 70 баллмен бағаланады. Қорытынды бағалау өткен тақырыптардан коллоквиум алу түрінде бағаланады.


<<Микробиология және вирусология>> пәнінен баллдардың бөлінуі 

                                                                   Кесте 2
Апта
Бақылау түрі
Балл жиыны
Қосымша
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       
1-ші аптадан 7-ші апта аралығында барлық діріс сағаттарына қатысу
30
                                       
1
Дәріс



Зертханалық сабақ
15


ОСӨЖ



СӨЖ


2
Дәріс



Зертханалық сабақ
15


ОСӨЖ



СӨЖ


3
Дәріс



Зертханалық сабақ
15


ОСӨЖ



СӨЖ


4
Дәріс



Зертханалық сабақ
15


ОСӨЖ
15


СӨЖ
35

5
Дәріс



Зертханалық сабақ
15


ОСӨЖ



СӨЖ


6
Дәріс



Зертханалық сабақ
15


ОСӨЖ



СӨЖ


7
Дәріс



Зертханалық сабақ



ОСӨЖ
40


СӨЖ
15


ҚР1
90

8-ші аптадан 15-ші апта аралығында барлық аудиториялық сабақтар сағаттарына қатысу
300
Сонын ішінде ЗС-75 б., СӨЖ-75 б., ОСӨЖ-30 б., ҚР-1 90б., Қатысуы  -  30 б
8
Дәріс



Зертханалық сабақ
10


ОСӨЖ



СӨЖ


9
Дәріс



Зертханалық сабақ
10


ОСӨЖ



СӨЖ


10
Дәріс



Зертханалық сабақ
10


ОСӨЖ



СӨЖ


11
Дәріс



Зертханалық сабақ
10


ОСӨЖ
15


СӨЖ
35

12
Дәріс



Зертханалық сабақ
10


ОСӨЖ



СӨЖ


13
Дәріс



Зертханалық сабақ
10


ОСӨЖ



СӨЖ


14
Дәріс



Зертханалық сабақ
15


ОСӨЖ
150


СӨЖ
40

15
Дәріс



ҚР2
90


ОСӨЖ



СӨЖ


8-15 апта аралығындағы аудиториялық сабақтар сағаттарына үшін
30
Сонын ішінде ЗС-75 б., СӨЖ-75 б., ОСӨЖ-30 б., ҚР-2 90б., Қатысуы  -  30 б.
Емтиханның қорытынды баллы
400

Академиялық уақыт бойы баллдары
1000















7 Әдебиеттер 
Негізгі әдебиеттер   
8.1  Омарбеков Е.О.Вирусология пәнінің зертханалық сабақтары.      
Семей, 2201
8.2 ТрушинаТ.П Основы микробиологии, физиологии питания и сакнитарии для опщепита- Ростов-на-Дону: <<Феникс>>,2000
8.3 Мырзабекова Ш.Б. Ветеринариялық вирусология. Алматы ,2004
Қосымша әдебиеттер
8.4Толысбаев Б.Т, Шоқанов Н, Булашев А, Бияшев Қ, Мал дәрігерлік микробиология. Алматы,1999
8.5 Техническая микробиология пищевых продуктов. Под ред. А.Я. Панкратов и др.М. 1968.
8.6  Жвирблянская А.Ю., Бакушинская О.А. <<Микробиология в пищевой промышленности>>-М.,1975                                                                                                   8.7 Мырзабекова Ш.Б. Ветеринариялық вирусология. Алматы ,                                
8.8  Асонов Н.Р. Микробиология, М. 1989 
8.9  Нецепляев С.В. , Панкратов А.Я. Лабораторный практикум по микробиологии пищевых продуктов животног происхождения-М., 1990   
8.10  Костенко Т.С, Скаршевская Е.И, Гительсон С.С Практикум по ветеринарной микробиологии и иммунологии, Москва, 1989 
8.11  Бетина В. Путешествие в страну микробов, Москва. 1976. 272 с.









Пәндер