УМКД

Мәліметтерді физикалық ұйымдастыру әдістері

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Семей қаласының Шәкәрім атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Физика - математика факультеті
3 деңгейдегі CМЖ құжаты

ОӘК
№2 басылым 03.09. 2013 ж

ОӘК
042-14.2.02.01.20.169/01-2013
Оқытушыға арналған <<Деректер базасының теориясы>> пәнін
оқыту әдістемелік кешені

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
<<Деректер базасы теориясы>>
5В060200 - <<Информатика>> мамандығы бойынша

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫСТЫҚ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей 2013 ж
Алғы сөз
1. Құрастырған
Құрастырған: ____________________ Жұмаханова Д.А., <<Информатика>> кафедрасының аға оқытушысы, Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
<<_____>> ____________________ 2013 ж.
2. Талқыланды
2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің <<Информатика>> кафедрасы отырысында қарастырылды.
Хаттама № ___ <<_____>> ____________________ 2013 ж.
Кафедра меңгерушісі __________ А.А.Абишова

2.2. Факультеттің оқу-әдістемелік бюросы отырысында қарастырылды.
Хаттама № ___ <<_____>> ____________________ 2013 ж.
Төрағасы __________
3. бекітілді
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі отырысында баспаға жіберуге ұсынылды және мақұлданды.
Хаттама № ___ <<___>>______________2013 ж.
ОӘК төрайымы, бірінші проректор _______________ Г.Искакова

02.09.2012 ж №2 басылым орнына 03.09. 2013 ж.№3 басылым

Мазмұны
1
Қолдану жолы
2
Нормативті сілтеу
3
Жалпы жағдай
4
Оқытушыға арналған пәннің жұмыстық оқу программасының мазмұны
5
Студенттің өздік жұмыстарына арналған тақырыптардың тізімі
6
Пәнін оқу-әдiстемелiк картасы
7
Оқу-әдiстемелiк әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
8
Әдебиеттер

1. Қолдану аясы
<<Деректер базасының теориясы>> пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен 050602 - <<Информатика>> мамандығының студенттеріне арналған. Ол студенттерді курс мазмұнымен, оның актуалдылығымен және қажеттілігімен, курс саясатымен, студенттердің оқу процесінде алған білімдерімен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешен пәнді оқу кезінде негізгі бастама болып табылады.
2. Нормативті сілтеме
<<Деректер базасының теориясы>> пәнінен оқу-әдістемелік кешен құрастырылды және келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес берілген пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру ұсынылды:
050602 - <<Информатика>> мамандығының білімнің мемлекеттік жалпыміндетті стандарты, ГОСО РК 3.08.337-2006 23 желтоқсан 2005 жылдан Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігінің Бұйрығымен бекітілген және іске қосылған.

3. Жалпы жағдай
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны
<<Деректер базасының теориясы>> пәні курсында деректер базасын практикалық жобалау және әр түрлі нысан аймақтарында түрлі ақпараттық платформаларда қазіргі кездегі ДББЖ қолданылған ақпараттық қосымшаларды құру дағдысы болуы керек.
3.2. Курстың мақсаты
" Деректер базасының теориясы" курсының мақсаты деректер базасының теориялық негіздерін, деректерге қолданылатын операцияларды, оларды өңдеуді және іздеуді ұйымдастыру әдістерін, сонымен қатар суреттейтін тіл құралдары және қимылға келтіру деректердің негізгі модельдерінің принциптерін құру және олардың қазіргі кездегі деректер базасын басқару жүйесінде қолдануды үйрену болып табылады.
3.3. Курстың міндеті
* деректер базасы жүйелерін құру принциптерін;
* деректерді ұсыну модельдерін;
* деректер базасын жобалау модельдерін;
* модельдер көмегімен деректерді көрсетіп жұмыс істеу әдістерін үйрету.
3.4. Курстың пререквизиттер
* Информатика
* Программалау тілдері және алгоритмдеу
* Программалау технологиясы
3.5. Курстың постреквизиттері
Ақпараттық жүйелерді жобалау
Ақпараттық қауіпсіздік және ақпаратты қорғау

1 кесте - Оқу жоспарынан ақпарат

Курс
Семестр
Несиелер
ЛК,
сағ.
ЗЖ,
сағ.
ОСӨЖ
сағ.
СӨЖ,
сағ.
Барлығы,сағ
Қортынды бақылаудың формасы
3
5
2
15
15
45
45
90
Емтихан
(ауызша)
4 ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫСТЫҚ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ
2-кесте - Оқу түрлері бойынша сағаттарды бөлу
№
Тақырып аты
Мазмұны
Сағат саны

Дәр
Тәж
ЛБ
СОӨЖ
1
2
3
4
5
6
7
*
Негізгі түсініктер
Негізгі түсініктен, терминдер мен курстың анықтамалары.
1
-
1
3
*
Мәліметтер қоры концепциясы

МҚ-на қойылатын талаптар. МҚ құру концепциясы. МҚ жобалау әдістемесі. МҚ пайдалану әдістемесі.
1
-
1
3
*
Мәліметтер қорын жобалаудың негізгі сатылары
Пәндік облысты зерттеу. Инфологиялық модельдеу түсінігі. Даталогиялық жобалау. Сақтау ортасында мәліметтер қорын ұйымдастыру, физикалық жобалау.
2
-
2
6
*
Инфологиялық модельдеу

Инфологиялық модельдеу компоненттері. "Объект - құрам - қатынас" моделін құру. Инфологиялық модельдеуді автоматтандыру әдістері. Инфологиялық модельдеу нәтижесі, инфологиялық модельдерге қойылатын талаптар.
2
-
2
6
*
Даталогиялық жобалау
Даталогиялық жобалауға арналған мәліметтер. Даталогиялық жобалау нәтижесі. Даталогиялық жобалауға қойылатын талаптар.
1
-
1
3
*
Қатынасты қарапайымдау
Қатынасты қарапайымдау түсінігі. Бірінші қарапайым форма. Екінші қарапайым форма. Үшінші қарапайым форма.
1
-
1
3
*
Мәліметтерді физикалық ұйымдастыру әдістері

Мәліметтердің физикалық құрылымының жалпы сипаттамасы. Мәліметтерді физикалық сақтаудың әдістері. Мәліметтер қорына кіру әдістері. Мәліметтер қорында ақпаратты іздеу тәсілдері. Мәліметтердің физикалық форматы. Қазіргі МҚБЖ қолданылатын физикалық кәсіпорынның тәсілдері.
2
-
1
6
*
CASE - технологиялар

CASE - технология. CASE - әдістер.
1
-
1
3
*
Бөлшектелген мәліметтер қоры

МҚ классификациясы: орталықтандырылған, бөлшектелген. МҚ архитектурасы: файл-сервер, клиент-сервер. МҚ қойылатын жаңа талаптар. БМҚ құрамы мен жұмысы. "Клиент-сервер" архитектурасы.
2
-
2
6
*
Жобалаудың арнайы сұрақтары
МҚ ақпаратты қорғау. Мәліметтер қорының бүтіндігін қамтамасыз ету.
1
-
2
3
*
Объекті бағытталған мәліметтер қоры.

Реляциялық МҚ жетіспеушіліктері. ОҚМҚ даму жағдайы. ОҚМҚ маңызы. ОҚМҚ дамуының жетіспеушіліктері мен болашағы.
1
-
1
3

Барлығы:
15
-
15
45

5 СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ
Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
5.1 СӨЖ тақырыптары:
5.1.1 Инфологиялық модель компоненттері. "Объект - құрам - қатынас" модельдерін құру. ER моделдерді құру әдістемесі. Инфологиялық модельдеуді автоматтандыру әдістері. Инфологиялық модельдеу нәтижесі, инфологиялық модельдерге қойылатын талаптар. Мәліметтерді сипаттау тілі.
o Даталогиялық жобалауға арналған бастапқы мәліметтер. Даталогиялық модельдеу нәтижесі.
o МҚ физикалық жобалау.
o Мәліметтер қорын бөлу әдістері. Жергілікті желіде мәліметтер қорын құру ерекшеліктері.
o Жергілікті желіде мәліметтер қорының функционалдау ерекшеліктері.
o Көпқолданбалы режимде мәліметтер қорымен жұмыс. Жергілікті есептеу желілерінде ақпаратты қорғау.
5.1.7 Реляциялық типті мәліметтер қоры: негізгі түсініктер мен анықтамалар. Реялциялық модельдердің схемасы мен диаграммалары.
o Мәліметтер қоры моделінің тілдік әдістері: мәліметтерді сипаттау тілі, мәліметтерді бақылау тілі, олардың сипаттамалары. Мысалдар.
o Мәліметтер қорының деңгейінде мәліметтердің бүтіндігін қамтамасыз ету.
5.1.10 Объекті-қалыптамалы мәліметтер қоры. Дәстүрлі емес табиғаттың мәліметтерін арнайы модельдерін құру. Мультиқолданбалы жүйелердегі жаңартулар.
5.2 СОӨЖ тақырыптары:
5.2.1 Құрылымдылық дегеніміз не?
5.2.2 Мәліметтер қоры дегеніміз не?
5.2.3 МҚБЖ дегеніміз не?
5.2.4 Мәліметтер моделі дегеніміз не?
5.2.5 Иерархиялық, тораптық және реляциялық мәліметтер модельдері нені көрсетеді?
5.2.6 Өріс, жазба дегеніміз не?
5.2.7 Кілттік өріс дегеніміз не?
5.2.8 Байланыстың қандай түрін МҚ кестелері арасына орнатуға болады
5.2.9 МҚ құрудың иерархиялық желілік архитектурасы туралы
5.2.10 МҚ инфологиялық модель қызметі

6 ПӘНІН ОҚУ-ӘДIСТЕМЕЛIК КАРТАСЫ
3 Кесте - Пәнін оқу-әдiстемелiк картасы
Тақырыптар
Көрнекілік құрал, плакаттар, техникалық жабдық
Өз бетімен оқуға сұрақтар
Бақылау түрі
Дәріс сабақтары
Зертханалық сабақтар

1
2
3
4
5
Деректер базасының архитектурасы
Реляциалық деректер қорын басқару жүйесі
Дәріс конспектісі
* Құрылымдылық дегеніміз не?
* Қандай МБ соңғы (нисходящее) жобалау қолданылады?
Ауызша сұрау
Деректерді ұсынудың модельдері
SQL. МӘЛІМЕТТЕРДІҢ ӘР ТҮРЛІ ТИПТЕРІ
Дәріс конспектісі
1.Мәліметтер қоры дегеніміз не?
2.МББЖ дегеніміз не?
Ауызша сұрау
Ақпараттық жүйелер және оның негізгі ұғымдары
SQL-ДІ КЕСТЕДЕН АҚПАРАТТЫ ШЫҒАРУ ҮШІН ҚОЛДАНУ
Дәріс конспектісі
1.МБ қандай талаптар қойылады?
2.Орталықтандырылған МБ жобалаудың қандай сатылары бар және осы сатылардың әрқайсысында не жүзеге асырылады?
Ауызша сұрау
ДҚ қазіргі замаңғы басқару жүйесінің көрінісі.
РЕЛЯЦИОНДЫ ЖӘНЕ БУЛЕВ ОПЕРАТОРЛАРЫНЫҢ ОДАН ДА КӨП ПРЕДИКАТТАРДЫ ШЫҒАРУДА ҚОЛДАНУ
Дәріс конспектісі
1.МБ құру концепциясы.
2.Қандай МБ бастапқы (восходящее) жобалау қолданылады?
Программа түрінде
Мәліметтердің реляциялық моделі
ШАРТТАРҒА АРНАЙЫ ОПЕРАТОРЛАРДЫ ҚОЛДАНУ.
Дәріс конспектісі
* МБ өмірлік циклінің қандай сатылары бар?
* МБ жобалаудың қандай сатылары бар?
Ауызша сұрау
Кестелердің арасындағы байланыс түрлері.
СКАЛЯРЛЫ ӨРНЕКТЕ САЛЫНҒАН АГРЕГАТТАР
Дәріс конспектісі
1.Инфологиялық жобалау сатысында не орындалады?
2.Даталогиялық жобалау сатысында не орындалады?
Программа түрінде
ДҚ жүйелерінің белгіленген және негізгі құраушылары
СҰРАНЫСТЫҢ НӘТИЖЕСІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Дәріс конспектісі
1.Даталогиялық модель дегеніміз не?
2.Физикалық модель дегеніміз не?
Ауызша сұрау
ДҚ көрсету деңгейлері. Схема және ішкі схема ұғымы.
КЕСТЕЛЕРДІҢ ӨЗАРА БІРІГУІ

презентация
* Қатынас дегеніміз не?
* Атрибут дегеніміз не?
Ауызша сұрау
Деректер моделдері: иерархиялық, желілік және деректердің реляциондық моделдері. Схема қатынасы
MS Access
Дәріс конспектісі
* Толық функционалдық тәуелділік дегеніміз не?
* Транзитивтік тәуелділік дегеніміз не?

Ауызша сұрау
Реляциондық модель үшін деректерді манипуляциялау тілі, реляциондық алгебра және SQL тілі;
MS Access
компьютер
1.2-ші қарапайым формаға түсінік беру.
2.3-ші қарапайым формаға түсінік беру.

Программа түрінде
* Реляциондық деректер қорларын жобалау функционалдық, транзит -ивтік және декомпозициялық тәуелділік
MS Access
компьютер
* Case - технология дегеніміз не?
* CASE-технологиямен сәйкес құрастыруда қандай принциптер ерекшеленеді?
Программа түрінде
Ақиқат- байланыс әдісін қолданумен жобалау қазіргі заманғы деректер қорларын басқару жүйесін (ДҚБЖ) таңдау арқылы үйрену
*
MS Access
компьютер
1.ДҚБЖ деген не
2.Деректер қоры жұмысын қолдану
Программа түрінде
* ДҚ құру және модификациялау
MS Access
компьютер
1.МҚ құру принциптерін ата
2.Жазба деген не?
Программа түрінде
ДҚ іздеу, сорттау және индексалау, формаларды және есептерді құру
MS Access
компьютер
1.ДҚ іздеу, сортау жұмыстарының жүргізілуі
2.Есеп құру форма құру жұмыстары
Программа түрінде
7 ОҚУ-ӘДIСТЕМЕЛIК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ
4 Кесте - Оқу-әдiстемелiк әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
Оқулыктар, оқу-әдiстемелiк құралдар атауы
Саны
Студенттер саны
Қамтамасыз ету пайызы
1
2
3
4
Дейт К.Дж. Введение в системы баз данных. - К.: Диалектика, 1998. - 784 с.

2
2
100%
Ульман Дж., Уидом Д. Основы систем баз данных. - М.: ЛОРИ, 2000. - 374 с.

2
2
100%
Кренке Д. Теория и практика построения баз данных: [пер.с англ] / Д. Кренке. - 9 - е изд. - СПб.: Питер, 2005. - 858 с.

2
2
100%
Фаронов В.В. Программирование баз данных в Delphi 7: Учебный курс. - СПб.: Питер, 2004 - 464 с.

2
2
100%
Карпова Т.С. Базы данных: модели, разработка. - СПб.: Питер, 2001, 304 с.
2
2
100%
Хомоненко А.Д., Цыганков В.М., Мальцев М.Г. Базы данных: Учебник для высших учебных заведений / Под ред. проф. А.Д. Хомоненко. - СПб.: КОРОНА принт, 2000. - 416с.
2
2
100%
8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиеттер
8.1.1.Карпова Т.С. Базы данных: модели, разработка. - СПб.: Питер, 2001, 304 с.
8.1.2. Петров В.Н. Информационные системы. - СПб.: Питер, 2002.
8.1.3. Фаронов В.В. Программирование баз данных в Delphi 7: Учебный курс. - СПб.: Питер, 2004 - 464 с.
8.1.4 Кренке Д. Теория и практика построения баз данных: [пер.с англ] / Д. Кренке. - 9 - е изд. - СПб.: Питер, 2005. - 858 с.
8.1.5 Хомоненко А.Д., Цыганков В.М., Мальцев М.Г. Базы данных: Учебник для высших учебных заведений / Под ред. проф. А.Д. Хомоненко. - СПб.: КОРОНА принт, 2000. - 416с.
8.1.6 Карпова Т.С. Базы данных: модели, разработка, реализация. - СПб.: Питер, 2001. - 304с.
8.1.7 Ульман Дж., Уидом Дж. Введение в системы баз данных. - М.: Лори, 2000. - 374с.

Қосымша әдебиеттер
1.Тиори Т., Фрай Дж. Проектирование структур баз данных: В 2-х кн. Пер. с англ. - М.: Мир, 1985. - 287 с., ил.
2.Тюрин Ю.Н. Макаров А.А. Анализ данных на компьютере./ Под.ред. В.Э.Фигурнова. - М.: ИНФРА-М, Финансы и статистика, 1995. - 384 с.
3.Цикритзис Д., Лоховски Ф. Модели данных. - М.: Финансы и статистика, 1985. - 214 с
4. Харитонова И.А. Михеева В.Д. Microsoft Access 2000. - СПб.: БХВ - Санкт-Петербург, 1999. - 1088 с., ил.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz