Файл қосу
Координациялық қосылыстардың тұрақтылығы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
семей қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СМЖ 3 дәрежелі құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-18-10.1.85/02-2014
ПОӘК
Магистрантқа арналған <<Бейорганикалық және координациялық химияның теориялық аспектілері>> пән бойынша бағдарламасы
Баспа № 1 11.09.2014 ж.
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
<<Бейорганикалық және координациялық химияның теориялық аспектілері>>
6М060600 - <<Химия>> мамандығы үшін
МАГИСТРАНТҚА АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2014
Алғы сөз
I ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы ________ << 29 >> 08 2014 ж. Ж.С. Қасымова, б.ғ.к., доцент, <<Химия>> кафедрасы
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Химия>> кафедрасының отырысында
<< 29 >> 08 2014 ж., № 1 хаттама
Кафедра меңгерушісі ________ Б.Х. Мұсабаева
2.2 Инженерлік-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
<< 05 >> 09 2014 ж., № 1 хаттама
Төрайымы ________ С.С. Төлеубекова
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
<< 11 >> 09 2014 ж., № 1 хаттама
ОӘК төрайымы ________ Г.К. Искакова
4 АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕҢГІЗІЛГЕН
Мазмұны
1
Жалпы ережелер
4
2
Сабақ түрлері бойынша пәннің мазмұны және сағаттарын бөлу
6
3
Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
15
4
Пәннің форматы
16
5
Пәннің саясаты
16
6
Баға қою саясаты
16
7
Әдебиеттер
18
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Қасымова Жанар Сайлаубековна, биология ғылымдарының кандидаты‚ доцент
Химия кафедрасы
Байланыс ақпарат - тел.: 35-05-90, оқу ғимараты №9, кабинет №409
Сабақ өткізу орны - дәрісхана № 409
Пән бойынша кредит саны - 3
1.2 Пәннің қысқаша мазмұны:
<<Бейорганикалық және координациялық химияның теориялық аспектілері>> пәні базалық пәндер циклына кіретін таңдаулы курстардың арасында негізгі болады, ол 1-ші оқу курсының 2-ші семестрінде оқылады. Координациялық қосылыстардың химиясы бейорганикалық химияның негізінде дамыған және химиялық ғылымның маңызды бағыты болып саналады, ол заттардың құрылысы мен реакциялық қабілеті туралы негізгі концепцияларды табысты қолданады. Координациялық қосылыстар химиясының теориялық аспектілері және координациялық қосылыстардың өздері химиялық ғылымның тіпті барлық салаларында кең қолданылады: аналитикалық және органикалық химияда, биохимияда, катализде, электрохимияда, фотохимияда, ерітінділер теориясында және т.б. Аталмаш ғылымның нәтижелері және жетістіктері қоғамның фундаменталды және практикалық есептерін дамыту және шешуге әсер етеді, және де адамзат тіршілік әрекетінің көп саласында қолданылады: өнеркәсіп және ауыл шаруашылық өндірісінде, экологиялық есептерді шешуде, медицинада, тамақ өнеркәсібінде. Сондықтан, Координациялық қосылыстар химиясының, пән аралық ғылымы ретінде, теориялық және эксперименталдық негіздерінің дамуы жалпы химиялық және жалпы ғылыми маңызына ие болады.
Оқылатын курс координациялық қосылыстардың терминологиясын, номенклатурасын, изомериясын және құрылыс теориясын оқытады; координациялық қосылыстардың тұрақтылығын, реакциялық қабілетін, термодинамикасын, кластарын және синтезін қарастырады; координациялық қосылыстардың әдістемелік зерттеу ерекшеліктерін зерттейді.
1.3 Пәнді оқытудың мақсаты:
- бейорганикалық және координационды химиядағы қазіргі кездегі концепциялар, теориялар және практика бағытында білім алу, бейорганикалық және координационды химияның қазіргі кездегі қолданбалы мәселелері және даму тенденциялары жайында түсінік алу.
1.4 Пәнді оқытудың негізгі міндеті:
- бейорганикалық және координационды химия саласында теориялық және практикалық даярлықты тереңдету (бейорганикалық және координационды химияның негізгі түсініктерін қарастыру; координационды қосылыстардың номенклатурасын, құрылысын және қасиеттерін зерттеу; оларды синтездеу, тазарту және идентификациялау әдістемелерімен таныстыру; кешендік бөлшектердің реакцияларын термодинамикалық және кинетикалық сипаттау жөнінде білімдерді игеру және тереңдету; адамның өмірі, қазіргі ғылым мен техниканың әр түрлі саласында координациялық қосылыстарды қолдану туралы көзқарастарды қалыптастыру).
1.5Оқытудың нәтижелелері:
Пәнді оқу нәтижесінде білімалушы міндетті:
- бейорганикалық және координациялық химияның негізгі концепцияларын, терияларын және бағыттарын білу тиіс;
- алдын ала мақсатталған қасиеттері бар бейорганикалық қосылыстарды синтездеуді және сараптауды, практикалық есептерді шешуде координациялық химия мәселелерінде бос бағдарлау жасауды меңгеру тиіс;
- бейорганикалық және координациялық қосылыстардың химиялық байланыстарын сипаттау тәсілдерін, координациялық қосылыстардың тұрақтылығын есептеу тәсілдерін игеру тиіс;
- жай және көп атомды молекулалардың энергетикалық деңгейлерін сипаттау және есептеу қолдана алу тиіс;
- координациялық қосылыстар химиясының қазіргі замаңғы жағдайын, координациялық қосылыстар мен комплекстүзу процестер практикалық қолдануын түсіну тиіс;
- координациялық қосылыстардың маңызды кластары, олардың реакциялық қабілеті, ерітінді құрамында жағдайы, ғылым және техникада ролі жайында мәлімет болу тиіс;
- координациялық табиғаты бар заттардың химиялық байланысы түзілуі, алу әдістері, құрамын, құрылысын және физика-химиялық қасиеттерін зерттеу әдістері жайында жүйелік мәлімет алу тиіс.
1.6 Пән пререквизиттері:
1.6.1 бейорганикалық химия;
1.6.2 физикалық химия;
1.6.3 органикалық химия.
1.7 Пән постреквизиттері:
1.7.1 Медико-биологиялық полимерлер;
1.7.2 Макромолекулалар түзілу механизмі;
1.7.3 Макромолекулалар түзілу механизмі;
1.7.4 Макромолекулалар түзілу механизмі.
2 Сабақ түрлері бойынша пәннің мазмұны және сағаттарын бөлу
1 кесте
№
р/с
Тақырыптың аталуы
Сағаттар
Әдебиеттер
Дәріс
Практ сағат.
БОӨЖ
БӨЖ
1
2
3
4
5
6
7
1
Кіріспе.
Бейорганикалық және координациялық қосылыстар туралы түсінік. Бейорганикалық және координациялық химияның терминологиясы. Бейорганикалық және координациялық қосылыстардың номенклатурасы. Бейорганикалық және координациялық химияның теориялары. Вернердің координациялық теориясы. Бейорганикалық және координациялық химияның әдістері.
2
1
1
4
7.1.1-7.1.6
2
Бейорганикалық және кешендік қосылыстардың классификациясы.
Орталық атом типі, кешендердің тұрақтылығы, координирленген лигандтар, құрылыс ерекшелігі, байланысу сипаты бойынша кешендік
1
1
1
4
7.1.1-7.1.6
1
2
3
4
5
6
7
қосылыстардың классификациясы.
3
Ионды-ковалентік электростатикалық көзқарастар.
Ионндық байланыстар. Коваленттік байланыс. Иондардың мөлшері. Ионндық және кристаллдық радиустар. Эффективтік атом номері Концепциясы. Кристалдық тор энергиясы. Валенттік қабаттың электрондық жұптарының итерілу теориясы. Гиллеспи теориясы бойынша есеп алгоритмі. Гиллеспи шектеу моделі. Электростатикалық теориялардың артықшылықтары мен кемшіліктері. Химиялық құрылыстың классикалық теориясы. Классикалық теорияның постулаттары. Молекула бар болуының критерийлері. Валенттілік.
2
1
2
5
7.1.1-7.1.6
4
Кванттық-механикалық
2
2
2
4
7.1.1-7.1.6
1
2
3
4
5
6
7
моделдер.
Валенттілік схемалар (валенттілік байланыстар) әдісі. Кристалдық өріс теориясы. <<Кристалдық>> өрістер. Кристалдық өріспе тұрақтану энергиялары. Лигандтар өрісі теориясы.
5
Бейорганикалық және координациялық қосылыстардың геометриясы.
Бейорганикалық және координациялық қосылыстардың изомериясы. Координациялық қосылыстар изомериясының типтері: гидратты, ионизационды, координациялық (координациялық полимерия), құрылыс, байланыс изомериясы, геометриялық, оптикалық және конформациялық. Координациялық қосылыс изомериясы типінің оның физика-химиялық қасиеттеріне әсері.
3
1
2
4
7.1.1-7.1.6
6
Кешендік қосылыстардың стереохимиясы.
2
2
2
5
7.1.1-7.1.6
1
2
3
4
5
6
7
Ян - Теллер эффектілері. Координациялық полиэдрлердің геометриясы және пішіні. Координациялық полиэдрлердің құрылысына әсер етуші факторлар. Стериялық эффектілер. Орталық атом мен лигандтардың табиғаты. Ауыспалы емес элементтердің координациялық қосылыстарының құрылысы. Сілтілік және сілтілікжер металдар комплекстүзуші ретінде. Түзілетін комплесктер типтері және тұрақтылығы. Р-элементтердің координациялық қосылыстары.
7
Координациялық қосылыстардың тұрақтылығы.
Комплекстік қосылыстардың ерітінділері. Ерітінділер химиялық тепе-теңдіктер теориясының тура және кері есептері. Тұрақтылық константалар: математикалық
3
1
2
5
7.1.1-7.1.6
1
2
3
4
5
6
7
моделдеу. Тұрақтылық константаларына энтальпиялық және энтропиялық үлестер. Координациялық қосылыстар тұрақтылығының заңдылықтары. Сирекжер элементтердің комплекстүзу ерекшеліктері. Сирекжер элементтер қатарында координациялық қосылыстар тұрақтылығы және құрылысы өзгеруінің заңдылықтары, <<лантаноидтық>> қысылу ролі.
Сыртқысфералық катиондар және қатты кешендік қосылыстардың тұрақтылығы. <<Өзара әсер ету>> моделі. Кешендік қосылыстардың термиялық тұрақтылығы.
8
Координациялық қосылыстардың реакциялық қабілеті.
Реакциялық қабілетін сипаттау. Химиялық әрекеттесуді жалпы теориялық сипаттама. Потенциалдық беттер қасиеттері.
2
1
2
5
7.1.1-7.1.6
1
2
3
4
5
6
7
Реакциялар симметриясы және бағыты. Өзара әсер ету теориясы.
9
Координациялық қосылыстардың қышқыл-негіздік айналымы.
Кошендік қосылыстардың қышқыл-негіздік қасиеттері. Льюистің қышқылдар және негіздер концепциясы. Қатты және жұмсақ қышқылдар мен негіздер теориясы. Ксенон фторидтерінің реакцияларында Льюистік қышқылдық.
2
1
1
5
7.1.1-7.1.6
10
Координациялық қосылыстардың тотығу-тотықсыздану реакциялары.
Тотығу-тотықсыздану реакцияларының жіктелуі. Сыртқы сфералық механизм. Маркус - Хаш теориясы. Маркустың айқыш-ұйқыш арақатынасы. Ішкі сфералық механизм. Арнайы тотығу-тотықсыздану реакциялары.
2
-
1
5
7.1.1-7.1.6
11
Химиялық реакциялардың жылдамдығына
3
1
2
5
7.1.1-7.1.6
1
2
3
4
5
6
7
ортаның әсері. Еріткіштердің классификациясы. Еріткіштердің координациялық қасиеттері. Еріткіштің донорлық күші. Комплекс ерітінділерінің түзілуі. Еріткіште болатын редокс-реакцияларды сипаттау. Иондардың еріткішпен өзара әрекеттесуі. Электронды тасымалдау. <<Қайта зарядтану>>. реакциясы. Комплекстің координациялық сферасы өзгеруімен реакциялар. Гетерогендік реакциялар. Тотығу фторирлеу реакциялар.
12
Координациялық қосылыстарды зерттеудің әдістемелік ерекшеліктері.
Физикалық зерттеу әдістерін теориялық және эксперименттік қолдану. Қатты және сұйық кешендердің химиялық даралығын зерртеудің әдістемелік ерекшеліктері.
2
1
2
5
7.1.1-7.1.6
1
2
3
4
5
6
7
Орталық ион тотығу жағдайының химиялық және физикалық әдістері.
13
Координациялық қосылыстар синтезінің негіздері.
Координацилық қосылыстар синтезі стратегиясы. Синтездің тура және жанама жолдары. Синтезді термодинамикалық және кинетикалық бақылау реакциялары. Монодентатты, хелатты және макроциклдық лигандтары бар координациялық қосылыстар синтезінің мысалдары. Полиядролық қосылыстар синтезінің ерекшеліктері. Кешендік бөлшектердің темплатты синтезі. Комплекстүзу тепе-теңдікті қатыруымен байланысты синтез әдістері. Кешендік бөлшектер жүйесінде басымды комплексті тотықтыру немесе тотықсыздандыру.
2
1
2
5
7.1.1-7.1.6
1
2
3
4
5
6
7
14
Координациялық химияның қолданбалы аспектілері.
Тірі ағзаларда координациялық қосылыстар. Биометалдар, олардың қысқа сипаттамасы. Биокоординациялық химия туралы түсінік. Бикомплекстер және биокластерлер. Бейорганикалық қышқылдар аниондарымен биокомплекстер. Аминоқышқылдар мен ақұыздардың биокомплекстері. Порфириндермен биокомплекстер. Металдар ұыттылығы: комплекстүзу ролі.
Координациялық қосылыстарды қолданудың негізгі аспектілері. Платинаның комплекстік қосылыстары ісікке қарсы препараттар ретінде. Олардың негізінде дәрілік формаларды өндеу проблемасы. Газдық фазадан материалдар алу технологиясында ұшпа
2
1
1
6
7.1.1-7.1.6
1
2
3
4
5
6
7
координациялық қосылыстарды алу (MOCVD). CVD технологиясы бойынша материалдың негізгі түрлерін алу. Көп компоненттік материал алуда гетероядролық қосылыстарды қолдану болашағы. Кешендік қосылыстарды буға әр түрлі көшіру тәсілдерінің ерекшеліктері, комплекс табиғатына сәйкес оптималды тәсілді таңдау. Гальванотехникада, аналитикалық химияда және т.б. салада комплекстер.
БАРЛЫҒЫ:
30
15
23
67
3 Пәнді оқу бойынша әдістемелік ұсыныстар
Бейорганикалық және координациялық химияның теориялық аспектілері курсын оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, практикалық (семинар) жұмыс, БОӨЖ-білім алушының оқытушымен өздік жұмысы, және БӨЖ - білім алушының өздік жұмысы.
Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір білімалушы міндетті. Кез келген құбылыстар мен процестерді мазмұндайтын категориялар, тұжырымдамалар, ғылыми қорытындылар және практикалық ұсыныстар, ораторлық шеберлік ерекше бағаланады. Конспекті оқулықтардан және оқу құралдарынан алынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспекті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Теориялық тұжырымдамаларды ұғыну және пікірталас жағдайды шешу мақсатымен оқытушыға сұрақ қойылады.
Практикалық (семинар) сабағына дайындалуда келесі қажет болады: практикалық сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, реактивтер, ыдыспен таңысу; алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау.
БОӨЖ және БӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабақтарға дайындалады.
4 пәннің ФОРМАТЫ
<<Бейорганикалық және координациялық химияның теориялық аспектілері>> - 3 кредит.
Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 50 минуттық практикалық сабақ және 50 минуттық БОӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, практикалық сабаққа, БОӨЖ-ге қатысуға білімалушы міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан білім алушы белгілі бір балын жоғалтады. Практикалық сабақтар білім алушыны өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап беріп және тәжірибе жүргізу үшін кейбір физика-химиялық параметрлердің мәнін анықтамалық кітаптан тауып, химиялық реакциялар тендеуін жазып келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес білімалушы практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.
5 пәннің саясаты
Білімалушы пәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда балдарды алу түрінде штрафтар салынады.
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Апта және бақылау түрлері бойынша балдардың таратылуы кестеде келтірілген
<<Бейорганикалық және координациялық химияның теориялық аспектілері>> пәні бойынша балдардың реттелуі
2 кесте
Апта
Бақылау түрі
Жалпы балл
Ескерту
1
2
3
4
1-7
Дәрісханалық сабақтарға қатысу
30
Оқытушы
1
2
3
4
электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
1-2
Бейорганикалық және координациялық химияның түсініктері және теориялары
20
Практикалық сабақта
3
Бейорганикалық және координациялық қосылыстарда химиялық байланыс
20
Практикалық сабақта
<<Комплекстардың номенклатурасы және изомериясы>> тақырыбы бойынша есеп шығару
40
Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
4
Валенттілік байланыстар әдісі. Кристалдық өріс теориясы
20
Практикалық сабақта
5
Молекулалық орбиталдар әдісі. Лигандтар өрісі теориясы
20
Практикалық сабақта
6
Координациялық қосылыстар изомериясы
20
Практикалық сабақта
<<Координациялық қосылыстардың химиялық байланысы>> тақырыбы бойынша есеп шығару.
40
Өздік жұмыс
(сабақ кестесіне сәйкес)
7
Комплекстүзушілердің кластары
Практикалық сабақта
7
Межелік бақылау 1
90
Сабақ кестесіне сәйкес
1-7 апта оқу нәтижесі бойынша жалпы балл
300
8-15
Дәрісханалық сабақтарға қатысу
30
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
8
Координациялық қосылыстардың лигандтары
15
Практикалық сабақта
1
2
3
4
9
Комплекс түзу: термодинамикалық аспект
15
Практикалық сабақта
10
Координациялық қосылыстардың реакциялық қабілеті
15
Практикалық сабақта
<<Координациялық қосылыстардың тұрақтылығы және реакциялық қабілеті>> тақырыбы бойынша есеп шығару
40
Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
11
Координациялық қосылыстардың реакциялық қабілеті
15
Практикалық сабақта
12
Комплекс ерітінділерінің түзілуі
15
Практикалық сабақта
13
Координациялық қосылыстарды зерттеу әдістері
15
Практикалық сабақта
14
Координациялық қосылыстар синтезінің негіздері
10
Практикалық сабақта
<<Координациялық қосылыстарды синтездеу, тазарту, анализдеу, құрамын және қасиеттерін зерттеу>> Решение тақырыбы бойынша эксперименттік есеп шығару
40
Өздік жұмыс (сабақ кестесіне сәйкес)
15
Координациялық химияның қолданбалы маңызы
Практикалық сабақта
15
Межелік бақылау 2
90
Сабақ кестесіне сәйкес
8-15 апта оқу нәтижесі бойынша жалпы балл
300
Емтихан үшін жалпы балл
400
Академиялық кезең бойынша жалпы балл
1000
* ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиет
7.1.1 Киселев Ю.М. Химия координационных соединений/ Учебник и задачник для бакалавриата и магистратуры. - М.: Издательство Юрайт, 2014. - 657 с. [Электрон. ресурс]. - 2014. - URL: https:// biblio-online.ru
7.1.2 Киселев Ю.М., Добрынина Н.А. Химия координационных соединений/ Учебное пособие. - М.: Академия, 2007. - 352 с.
7.1.3 Скопенко В.В., Цивадзе А.Ю., Савранский Л.И., Гарновский А.Д. Координационная химия. - М.: ИКЦ Академкнига.- 2007.- 488 с.
7.1.4 Соколов М.Н., Гущин А.Л., Самсоненко Д.Г. Координационная химия. Часть 1. Электронное строение, устойчивость, механизмы реакций, неводные растворители/ Учебное пособие. - Изд-во НГУ, 2013. - 161 с.
7.1.5 Соколов М.Н., Самсоненко Д.Г. Координационная химия. Часть II: Металлоорганические соединения, катализ с участием комплексов переходных металлов, кластерные соединения/ Учебное пособие. - Изд-во НГУ, 2011. - 194 с.
7.1.6 Гельфман М.И., Юстратов В.П. Неорганическая химия. Комплексные соединения: Учебное пособие. Кемеровский технологический институт пищевой промышленности. Кемерово, 2004. - 112 с.
7.2 Қосымша әдебиет
7.2.1 Ашуйко В.А. Курс лекций по химии комплексных соединений. - Минск: БГТУ, 2011. - 130 с.
7.2.2 Луцкий Д.Л., Николаев А.А. Координационные соединения. - М.: <<Академия естествознания>>, 2005. - 76 с.
7.2.3 Сафронова Е., Решетников С. Номенклатура комплексных соединений. - Методическая разработка по курсу <<Современные проблемы химии>>. - Ижевск: <<УдГУ>>, 2011. - 26 с.
7.2.4 Березин Б.Д., Ломова Т.Н. Реакции диссоциации комплексных соединений. - Институт химии растворов РАН. - М.: Наука, 2007. - 278 с.
7.2.5 Буков Н.Н. Координационная химия d- и f-элементов с полидентатными лигандами: синтез, строение и свойства: автореферат дис. ... доктора химических наук: 02.00.01. - 31 с. [Электрон. ресурс]. - 2014. - URL: https://dvs.rsl.ru.
7.2.6 Дроздов А.А., Зломанов В.П. Неорганическая химия. В 3 т. Т.2. Химия непереходных элементов. - 2011. - 368 c.
7.2.7 Дроздов А.А., Зломанов В.П. Неорганическая химия. В 3 т. Т.3. Химия непереходных элементов. - 2008. - 400 c.
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz