Файл қосу

Клеткалық биотехнология Студенттерге арналған пәннің бағдарламасы



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ  
                  3 деңгейдегі СМЖ құжаты
                                   ПОӘК
                        ПОӘК  042-18-9.1.24/02-2013
                                       
                                   ПОӘК
 <<Клеткалық биотехнология>> Студенттерге арналған пәннің  бағдарламасы
                                       
                18.09.2013 ж.             № 1 басылым
                                       
                                       

                                       
            ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                   5В070100 <<Биотехнология>>
     мамандығының студенттеріне арналған
       <<Клеткалық биотехнология>> пәнінен
            СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ
                           БАҒДАРЛАМАСЫ




                                       
                                       
                                       
                                       
                                  Семей 
                                     2013
Алғы сөз	

1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы <<Стандарттау және биотехнология>> кафедрасының т.ғ.к. доцент м.а. Мирашева Г.О.__________20.08.2013 ж.
                                                                             		
2 ТАЛҚЫЛАҒАН
2. 1Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің <<Стандарттау және биотехнологиясы>> кафедрасының отырысында
<<__29__>> ____08___ 2013 ж., № _1__ хаттама  

Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.Х.Кәкімова

2.2 Инженерлі-технологиялық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде
<<__12__>> _____09__ 2013 ж., № __1_ хаттама  

Төрайымы_____________С.С. Толеубекова  


3 БЕКІТІЛГЕН
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде шығаруға мақұлданған және ұсынылған
<<___18_>> ___09____2013 ж., № _1_ хаттама  

Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы,
        бірінші проректор                                     ___________ Г.К. Искакова



       4 АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ







                                Мазмұны
                                       1
Жалпы ережелер
                                       4
                                       2
Пәннің мазмұны және сабақтардың түрлері бойынша сағаттарды үлестіру                             
                                       6
                                       3
Пәнді оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар                                   
                                       8
                                       4
Курстың форматы 
                                       9
                                       5
Курстың саясаты
                                       9
                                       6
Бағаларды қою саясаты                                                                                                    
                                       9
                                       7
Әдебиеттер
                                      11
                                       
                                       




















1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1  Оқытушылар мен пән туралы жалпы мәліметтер
МИРАШЕВА ГУЛЬМИРА ОРАЗБЕКОВНА, т.ғ.к., доцент м.а.
<<Стандарттау және биотехнология>> кафедрасы 
Қатынасу ақпараты тел.35-46-02, оқу ғимараты № 9, № 315, № 304 кабинеттер
Сабақ өткізілетін орындары -  № 301, 302, 305 аудиториялар
Пән бойынша кредитердің саны 3

3 Жалпы ережелер
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны. <<Клеткалық биотехнология>> пәнінде мынандай сұрақтар қарастырылады: Клеткалық биотехнология жалпы биотехнологияның прогресті дамуына үлкен әсер ететін бағыттарының бірі. Биотехнология ғылым мен өндірісте пәнаралық ғылым болғандықтан, ол молекулярлы биофизика, биохимия,  клеткалық және молекулярлық иммунологиямен, сонымен қатар заманауи инженерлік технологияның дамуымен тығыз байланысты сала болып табылады. Клеькалық биотехнологияда негізгі жетістіктерге жету үшін физико-химиялық биологияны жетік білу керек. Қазіргі кезде заманауи биотехнологияның негізгі бағыттары мыналар: гендік инженерия, клеткалық инженерия, технологиялық биоэнергетика, ақуызды инженерия. Клеткалық биотехнологияның негізгі аспектісі ол студенттердің практикалық және теориялық білімдерін бірдей қамтамасыз ету. Геномика , протеомика  және биоинформатика. Құрылымды, функционалды және салыстырмалы геномика. Түрлі ағзаның протеомы, оның функционалды ұйымдастырылуы және регуляциясы. Биотехнологиялық жұмыстарды жоспарлауда, ұйымдастыруда және оеализацияда биоинформатиканы қолдану. Клеткалық биотехнологияның объектісі. Соматикалық гидридизация. Клеткалық биотехнологияның микробиологиялық жүйесі. Дәрілік заттардың микробиологиялық өндірісі. Токсикалық қосылыстың биодеградациясы және биомассаның утилизациясы. Өсімдіктерді өсіретін және тежейтін бактериялар. Микробты инсектицидтер. Медицинадағы клеткалық биотехнология. Өсімдіктің гендік инженериясы.

3.2 Пәнді оқыту мақсаты -  клеткалық биотехнологиясының теориялық негізін меңгеру және алынған білімді тәжірибеде қолдану болып табылады. Сонымен қатар, молекулярлы биологиядағы, клеткалық және молекулярлы биофизикадағы, биохимиядағы, молекулярлы генетикадағы, микробиология, молекулярлы иммунология және биоинформатикадағы жетістіктерін жетік меңгере білу.

3.3 Пәнді оқудың негізгі мақсаты -  оқылатын пәнді мамандық бойынша тәжірибеде қолдана білу. Клеткалық биотехнологиясының теориялық негізін меңгеру және алынған білімді тәжірибеде қолдану болып табылады. Сонымен қатар, молекулярлы биологиядағы, клеткалық және молекулярлы биофизикадағы, биохимиядағы, молекулярлы генетикадағы, микробиология, молекулярлы иммунология және биоинформатикадағы жетістіктерін жетік меңгере білу.
3.4  Оқу нәтижесі:
         Пәнді оқу нәтижесінде студент білу керек:

* клеткалық және молекулярлық биотехнологияның заманауи бағыттарын білу және оны практикада мен теорияда жүзінде жетілдіре білу, алған білімін практика жүзінде жеткізе білу, ғылыми-зерттеуде және педагогикада жетістіктерге жету, клеткалық биотехнологияны эукариотты және прокариотты жүйеде қолдану, клеткалық биотехнологияның қазіргі кездегі жетістіктері және даму бағыттарын білу.
* технологиялық процестерді талдау үшін өнімдердің әр түрлі түрін өндіруде, зерттеу әдістерін және зерттеу жүргізу үшін құралдарды қолдануда экспериментальді мәліметтердің статистикалық өңдеу дағдылары, сонымен қатар лабораториялық зерттеулердің дағдылары болу керек;
* ашыту өндірісі өнімдерінің сапасын бақылау үшін стандарттарды және техникалық шарттарды қолдана алу және шикізаттың, полуфабрикаттардың шығын нормасын есептей алу керек, технологиялық схемеларды, машиналарды және құрал-жабдықтарды таңдауды негіздеу, өнімдерін қасиеттерін білу, гендік, клеткалық, ақуызды инженерияда білімдерін ұштастыру.
3.5.Курстың пререквизиттері: 
    o <<Биохимия>>,
    o <<Жалпы және молекулярлы генетика>>, 
    o <<Микробиология және вирусология>> 
    o <<Биотехнологияның объектілері>>.
 3.6. Курстың постреквизиттері: 
    o <<Биотехнологиялық өндірістің негіздері>>, 
    o <<Ашыту өндірісінеің биотехнологиясы 1>>, 
*  3.6.3  <<Ашыту өндірісінің биотехнологиясы 2>>, 
    o << Тағамдық биотехнология>>, 
3.6.5 <<Ақуыз өнімдерінің биотехнологиясы>>,
    o <<Микроағзалар биотехнологиясы>>, 
    o <<Экологиялық биотехнология>>,
3.6.8 <<Сүт өнімдері өндірісінің биотехнологиясы>>. 

      
      2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚТАР БОЙЫНША САҒАТТАРДЫ ҮЛЕСТІРУ
                                                                               
                                                                   1 Кесте
                                   № п/п
                               Тақырыбы
                           Сағаттар саны
                             Әдебиеттер
                                       
                                       
                                     ДС
                                     ЗЖ
                                    СПС
                                   СОӨЖ
                                    СӨЖ
                                       
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       5
                                       6
                                       7
                                       8
                                       1
Кіріспе
                                       1
                                       -
                                       -
                                       2
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                     7.1.3
                                       2
Жасуша, орган және өсімдік қабатының культурасы
                                       1
                                       -
                                       -
                                       2
                                       5
                                     7.2.1
                                     7.2.2
                                     7.2.3
                                       
                                       3
Клеткалық биотехнологияның объектісі. Каллус қабатының культурасы.
                                       1
                                       -
                                       -
                                       2
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                     7.1.3
                                       
                                       4
Суспензиялы культураны өсіру тәсілдері
                                       1
                                       -
                                       -
                                       2
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                     7.1.3
                                       5
Жасушаны культивирлеу
                                       1
                                       -
                                       2
                                       2
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                       6
Жануар клеткасын культивирлеу
                                       1
                                       -
                                       3
                                       2
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                       7
Жасуша анықтамасы in vitro культурасы
                                       1
                                       -
                                       3
                                       2
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                     7.1.3
                                       8
Қоректік орта және культивирлеу тәсілдері
                                       1
                                       -
                                       2
                                       2
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                     7.1.3
                                       9
Жасуша культурасының жүйесі
                                       1
                                       -
                                       3
                                       
                                       1
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                     7.1.3
                                      10
Адам жасушасының культурасын  қолдану
                                       1
                                       -
                                       3
                                       1
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                     7.1.3
                                      11
Химерді алу әдісі
                                       1
                                       -
                                       3
                                       1
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                      12
Моноклональды антитела
                                       1
                                       -
                                       3
                                       1
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                      13
Жануарларды клондау
                                       1
                                       -
                                       3
                                       1
                                       5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                      14
Жасуша культурасынан вакцина және иммунопрофилактикалық заттарды алу.
                                       1
                                       -
                                       3
                                      1,5
                                      2,5
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                     7.1.3
                                      15
Иммобилденген жасушалар
                                       1
                                       -
                                       2
                                       1
                                       3
                                     7.1.1
                                     7.1.2
                                     7.1.3
       
3 ПӘНДІ МЕҢГЕРУГЕ АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР
<<Клеткалық биотехнология>> ең алғашқы арнайы пән. Осы пәнді оқу барысында алынған білім, дағдылар студенттерге олардың барлық еңбектік қызметтерінде керек болады. Бұл пән бойынша материалды сапалы игеру үшін студентке келесі құралдар керек:
пән бойынша силлабуспен танысу қажет, әсіресе аса көңілді ұсынылатын әдебиетке бөлу керек және мүмкіндігінше ол әрқашанда қол астында жату керек. Осы пән бойынша негізгі материал нормативтік құжаттарда (заңдарда, регламентерде, стандарттарда) беріледі, бұл құжаттар жиі ауысып, немесе оларға көптеген өзгерістер енгізіліп тұрады. Сондықтан кез-келген нормативтік құжаттың ескі нұсқасына тоқталмай, жаңа нұсқасын меңгеру қажет. Дәрістік материал өзекті материал болып табылады, сондықтан дәріске міндетті түрде қатысып тұру керек. Сабаққа дайындалғанда қол астында силлабус пен ұсынылатын әдебиет тұруы керек, мұнда қарандашпен түсініксіз сұрақтардың астарын сызып, оқытушыға дайындайды.

  4 КУРС ФОРМАТЫ    
Семестр бойы студенттерге бағдарламаның сәйкес бөлімдері бойынша 15 дәріс, 15 тәжірибелік сабақ және оқу жоспарына сай 15 зертханалық сабақ жүргізіледі.
Курстың бір бөлігі семестр бойы студенттердің өзіндік жұмыстарына келеді.
Курс бойынша өзіндік жұмысты келесі тәртіпте жүргізіп тұруы қажет. Курстың әрбір тақырыбы бойынша ұсынылатын әдебиетті оқып, теориясына көп тоқталмай, оқылатын сұрақтардың мәніне ғана тоқталып, түсініксіз жерлерін белгілеу керек. 
Содан кейін материалды мұқиятты түрде игеру қажет, яғни теориялық ережелерді, керекті негізгі мәліметтерді арнайы дәптерге жазып тұрады.
Курсты оқу барысында студент СӨЖО мен СӨЖ реферат немесе үй тапсырмасы түрінде орындайды, оның басты мақсаты өткен тақырыпты толық меңгеру үшін.

5 КУРСТЫҢ САЯСАТЫ 	
Осы курсты меңгеруде студент жүйелі түрде  өзі дайындалу керек, қажет болған жағдайда  оқытушыдан көмек сұраса болады. Порталға жиі кіру керек. Оқытушының жұмыс бағдарламасындағы методикалық ұсыныстарын тәжірибелік сабақта мұқият оқыңыздар. Тек қана дәріс материалдарымен шектеліп калмай, басқа да әдебиеттерді, электронды ресурстарды қолданыңыздар. Алдымен бірінші модульды меңгеріп, тапсырмасын орындаңыз, кейін келесі модульге көшіңіз. Әрбір бақылау тапсырмасын уақытында орындап, тексеруге беру керек, аралық тесттерді уақытында өту керек. Бақылау мерзімдері  -  1-7 апталардағы тапсырмалар мен тесттерге 7  - ші аптаның соңы қалғандары 15 аптада.
	     6  БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Әрбір студент қорытынды бағасы жақсы болуы үшін әр пәннен бір мөлшерде ұпай сандарын жинау керек.Ұпайдың максимальды саны:
1-7 апталардағы  бірінші рейтинг қорытындысында -300 ұпай,
8-15 апталардағы екінші рейтинг қорытындысына- 300 ұпай,
Дисциплина бойынша семестрдағы максимальды ұпай саны -600.
Студенттердің білімін бағалау күнделікті, аралық және қорытынды бақылау түрінде жүргізіледі. Бағалар Шәкәрім атындағы МУ-да жүретін <<Студенттердің білімін рейтингтік бағалау жөніндегі ережеге>> сәйкес қойылады. Қорытынды баға студенттің әр сабақтағы жұмысын, рефераттарды қорғау, басқа  өзіндік жұмыстарды орындау және емтихан нәтижелерінен құралады. Курс бойынша қойылатын баға күнделікті, аралық және қорытынды бақылауда алынған балдардың сомасы болып табылады. Емтихан ауызша немесе тест түрінде жүргізіледі.

    
   <<Клеткалық  биотехнология>>  пәні бойынша балдарды бөлу кестесі 
                                                                               
                                                                   2 Кесте
                                   Апта
                            Бақылау түрі
                              Жалпы балл
                             Ескертулер

1  -  7 аптаға дейн барлық аудиториялық сабаққа қатысу
                                      30

                                       2
ПС қорғау
СОӨЖ
                                      20
                                      15

                                       3
ПС қорғау
СӨЖ
                                      20
                                      30

                                       4
ПС қорғау
СОӨЖ
                                      20
                                      15

                                       5
ПС қорғау
СӨЖ
                                      20
                                      30

                                       6
ПС қорғау
СОӨЖ
                                      20
                                      15

                                       7
Рубеждік бақылау 1
                                      65

1  -  7 аптаға дейн оқу нәтижесі бойынша баллдардын барлық жиыны
                                      300

                                       
8  -  15 аптаға дейн барлық аудиториялық сабаққа қатысу
                                      30

                                       8
ПС қорғау
                                      15

                                       9
ПС қорғау
                                      15

                                      10
ПС қорғау
СОӨЖ
                                      15
                                      15

                                      11
ПС қорғау
СӨЖ
                                      15
                                      30

                                      12
ПС қорғау
                                      15

                                      13
ПС қорғау
СОӨЖ
                                      15
                                      15

                                      14
ПС қорғау
СӨЖ
                                      15
                                      30

                                      15
Рубеждік бақылау 2
                                      75

8  -  15 аптаға дейн оқу нәтижесі бойынша баллдардын барлық жиыны
                                      300

Емтихан балл жиыны
                                      400

Барлық балл жиыны
                                     1000


* ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі:
7.1.1 Нұрышев М.Х. Клетка құрылысы мен қызметі.  -  А., 2001
7.1.2 Тұрашева, С.Қ. Клеткалық биотехнология: Оқулық / С.Қ. Тұрашева; ҚР білім және ғылым м-гі.- Алматы: Дәуір, 2011
7.1.3 Кедельбаев, Б.Ш. Медициналық және ветеринарлық биотехнология: пәнінен 050701 "Биотехнология" мамандығының студ. арналған дәріс жинағы / Б.Ш. Кедельбаев, А.К. Мамырбекова.- Алматы: Нур-Принт, 2009.
 7.1.4 Валиханова Г.Ж. Биотехнология растений,  Алматы: <<Конжык>>, 1996г. -272 
7.1.5 Муромцев Г.С. Бутенко Р.Г. Основы сельскохозяйственной биотехнологии. М.: ВО Агропромиздат, 1990.384с.
7.1.6 Рахимбаев И.Р. Культура клеток  и клеточная инженерия растений. Алматы, КазГУ, 1993.80с.
7.1.7 Культура клеток и биотехнология. М.: Наука, 1986.285с.
7.2   Қосымша:        
7.2.1 Сельскохозяйственная биотехнология. Под редакцией В.С. Шевелухи,  -М.: Высшая школа, 1998. -416с.
7.2.2 Стамбеков С.Ж. Молекулалық биология.  -  Новосибирск, 2003
7.2.3 Егоров Н.С. Биотехнология.  -  М., 1984          

Пәндер