Файл қосу

Синтезделу дәуірі



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
                    3 деңгейлі СМК құжаты
                                   ПОӘК
                           ПОӘК 042-18-35.1. 08
                                    /02-201
                                       
                                   ПОӘК
Студенттерге арналған  пәннің   бағдарламасы
                      <<Эволюциялық ілім>>
                                       
                             № 1 басылым
                                       201 ж.
                                       
                                       
	
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
            ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                                       
                                       
                       Эволюциялық ілім 
                                       
         5В011300 - <<Биология>> мамандығы үшін
                                       
                                       
                                       
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       

                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                  Семей 
                                      201

                                       

	
1.ӘЗЕРЛЕГЕН

Құрастырушы__________<<____>>_____ 20___ж  аға оқытушы  Мукаева Г.Т.
    
	

2.	ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Биология кафедрасында отырысында
 <<____>>___________ 20___ж. №____хаттама

Кафедра менгерушісі_______Куанышбаева М.Г.
2.2. Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
<<____>>___________ 20___ж. №____ хаттама

Төрайымы____________ Абдишева З.В.
3. БЕКІТІЛДІ
Университетінің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
<<____>>___________ 20___ж. №____ хаттама

ОӘК төрайымы____________ Искакова Г.К.

4.БІРІНШІ  РЕТ КІРГІЗЕЛГЕН












	









Мазмұны
                                      1.
Жалпы ережелер
                                      2.
Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
                                      3.
Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
                                      4.
Курс форматы 
                                      5.
Курс саясаты
                                      6.
Баға қоюдың саясаты
                                      7.
Әдебиет тізімі




































1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Мукаева Гульмира Толеубековна, магистр, биология кафедрасының  аға оқытушысы
Байланыс ақпараты  -  тел:42-34-72, оқу ғимараты № 3, кабинет № 112
Сабақ өткізу орны  -  дәрісхана  № 107
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 3
1.2  Пәннің  қысқаша мазмұны:
Қазіргі заман эволюция ХХ-ғасырдан қалыптасқан және одан кейінгі ғылымдардың ғылыми зерттеу жұмыстарында талданып дәлелденген эволюцияның синтетикалық теориясы болып табылады. Биологиялық ғылымдар жүйесіндегі эволюция теориясының ерекше орыны, оның жоғары оқу орындарында оқытудың маңызды екендігін көрсетті.  

1.3 Пәнді оқып-білудің мақсаты: Студенттердің диалектикалық материалистік көзқаастарын қалыптастыру;
* Биологиялық ойлау қабілетін арттыру;
* Ой өрісін кеңейту;
* Студенттерді табиғат құбылыстардың статистикалық әдіс арқылы зерттеуді үйрету;
* Табиғи құбылыстардың себепсалдарлы байланыстарын түсіндіру.
1.4Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
* Эволюциялық ой пікірлердің тарихымен кең көлемде таныстыру; 
*  Популяцияның өзгеруінени бастап түр түзілумен аяқталатын эволюциялық процестің барлық буындарын зерттеу;
* Эволюциялық ғылымның негізгі проблемаларының теориялық зерттеулерін дамыту;
1.5Оқып-білудің нәтижелелері:
	Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
Эволюция ілімі студенттердің диалектикалық материалистік көзқарастарын қалыптастырады, биологиялық ойлау қабілетін арттырады, ой өрісін кеңейтеді, оларға табиғат құбылыстарының статистикалық әдіс арқылы зерттеуді үйретеді және осы құбылыстардың себеп-салдарлы байланыстарын түсіндіреді. Студенттердің эволюциялық теориясын игеруі, олардың қазіргі заман биологиясындағы күрделі материалдарды өз беттерімен талдау, синтездеу қабілеттерін дамытады.
1.6Курстың пререквизиттері:
Оқылатын пәнді игеру үшін студент эмбриология, генетика, цитология, гистология, анатомия, зоология, жеке даму биологиясы, педагогика, ботаника  негіздерімен таныс болуы шарт.  Организмнің тіршілік әрекетін, жеке клеткалар, мүшелер, мүшелер жүйесі қызметінің ерекшелігін, биологиялық маңызын анықтау, организмнің сыртқы ортамен қарым-қатынасындағы заңдылықтарды ашу секілді ұғымдарын  жақсы білуі керек.  
1.7Курстың постреквизиттері:
Эволюциялық ілім курсын оқу барысында студенттің  биологиядан  алған барлық білімдері бекиді және алған білімдерін  биологияның  қай саласында болсын қолдана алады. 


2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
                                                                   1 кесте
                                                                               
№
Тақырып аты
                              Сағат саны
Лек
Зертханалық
СӨЖ
* 
Кіріспе. Эволюциялық идеялардың даму тарихы.1.Дарвин дәуіріне дейінгі кезеңде эволюциялық идеялардың қалыптасуы және дамуы2.Антик дәуір философтарының (Гераклит, Эмпедокл, Аристотель, Лукреций, Теофраст, Демокрит т.б.) еңбектеріндегі эволюциялық идеялар.3.Орта ғасырлар дәуірінде Европада ғылымның тоқырауы (ғылымның дамуындағы метофизикалық дәуір және креоцинистік көзқарастардың үстем болуы).
1
2

2. 
Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясының қалыптасуындағы жалпы алғы шарттар.1.ХІХ-ғасырдың І-ші жартысында Англияда жүзеге асқан қоғамдық-экономикалық өзгерістер.2.ХІХ- ғасырдың І-ші жартысында жаратылыстану ғылымдарының даму дәрежесі (систематика, салыстырмалы анатомия, эмбриология).3.ХІХ- ғасырдың І-ші жартысында ауыл шаруашылық практикасының даму дәрежесі.
1
2


3
Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясы1.Ч.Дарвиннің өмірбаяны және еңбектері.2. "Түрлердің шығу тегі" еңбегіндегі негізгі қағидалар3.Мәдени формалардың эволюциясын дәлелдеу.
1
2


4
Дарвиннің өзгергіштік формалары, заңдылықтары және себептері жайлы көзқарастары.1.Айқын және айқын емес, ара қатынастық және компенсациялық өзгергіштіктер.2.Доместикация ілімі3.Монофилия және полифилия принциптері4.Қолдан сұрыптау Ілімі
1
2


5
Табиғаттағы түрлердің өзгергіштігін дәлелдеу1.Табиғи түрлер эволюциясына әсер ететін негізгі факторлар.2.Тіршілік үшін күрес және табиғи сұрыптау ілімдері.3.Тіршілік үшін күрестің алғы шарттары және формалары. 
1
2


6
Ч.Дарвиннен кейінгі дәуірде эволюция ілімінің дамуы1.Эволюциялық пелеонтологияның дамуы.2.Экологиялық зерттеулер3.Дарвин теориясын мойындамау немесе эволюция ілімінің тоқырауы4.Синтезделу дәуірі
1
2

7
Микроэволюция ілімі.1.Микроэволюция ұғымы. 2.Микроэволюция ілімінің қалыптасуы, оның зерттейтін мәселелері және әдістері эволюция ілімінің дамытудағы маңызы.3.Тұқым қуалайтын өзгергіштік  -  эволюцияның элементарлы материалы.
1
2

8
Популяция  -  эволюцияның элементарлы құрылымы1.Популяция ұғымы және критерилері2.Популяцияның түрлері (клональды және панмиксиялық).3.Популяцияның генетикалық құрылымының әртүрлілігі  -  эволюциялық өзгерістердің алғы шарты
1
2


9
Популяцияның генетикалық құрылымының өзгеруі  -  эволюцияның элементарлы құбылысы1.Эволюцияның элементарлы құбылысы жайлы түсінік.2.Популяциялардағы генетикалық-анатомиялық процестер (гендердің дрейфі).3.Популяцияның генофондын өзгертудегі олардың ролі.
1

2


10
Эволюцияның элементарлы факторлары1.Элементарлы факторлар туралы түсінік.2.Мутация процесін эволюцияның элементарлы факторлары ретінде талдау.3.Генетикалық камбинаторика және оның эволюциядағы ролі.4.Популяция толқынының типтері және олардың эволюциядағы ролі
1
2


11
Табиғи сұрыптау  -  эволюцияның қозғаушы және бағыттаушы факторлары1.Табиғи сұрыптау ұғымы, табиғи сұрыпталудың алғы шарты - особьтардың гетерогенділігі2.Биогеоценоз  -  тіршілік үшін күрес аймағы3.Тіршілік үшін күрестің және элиминацияның формалары.
1
2


12
Адаптациялардың пайда болуы табиғи сұрыптау әсерінің нәтижесі1.Адаптация ұғымы, классификациялары.2.Қарапайым қорғану құрылымдары және олардың эволюция процесінде пайда болу, жақсару жолдары.3.Күрделі адаптациялар
1
2


13
Түр  -  эволюция процесінің негізгі дәуірі1.Түр концепциясының даму тарихы.2.Типологиялық түр концепциясы3.Номиналистік концепция4.Түр ұғымы жайлы Ч.Дарвин түсінігі
1
2


14
Түрдің пайда болуы  -  микроэволюция нәтижесі1.Жаңа түрлердің қалыптасу жолдары2.Негіздеуші принциптер3.Түрдің пайда болуына будандасу мен полиплоидияның ролі
1
2


15
Макроэволюция проблемалары
1.Макроэволюция ұғымы2.Макро- және микроэволюциялардың ұқсастықтары мен айырмашылықтары. 3.Макроэволюция және микроэволюция
1
2


Барлығы
15
30
22,5


3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
<<Эволюциялық ілім>> оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, зертханалық (семинар) жұмыс, ОСӨЖ-оқытушының студентпен өздік жұмысы, және СӨЖ- студенттің өздік жұмысы. 
Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір студент міндетті. Конспекті оқулықтардан және оқу құралдарынаналынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспекті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Зертханалық (семинар) сабағына дайындалуда келесі қажет болады: практикалық сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар,  алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау. ОСӨЖ және СӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабақтарға дайындалады.  

4   КУРС ФОРМАТЫ
<<Эволюциялық ілім>>>>  -  3 кредит.
Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 50 минуттық зертханалық сабақ және 50 минуттық ОСӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, практикалық сабаққа, ОСӨЖ-ге қатысуға студент міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан студент белгілі бір балын жоғалтады. Зертханалық сабақтар студентті өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап береді. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес студент практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.

5 курс саясаты
	Студентпәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда баллдарды алу түрінде штрафтар салынады. 

6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік бақылау бойынша және соңғы  аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер мен емтихан нәтижесінің (40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.
Апта және бақылау түрлері бойынша баллдардың таратылуы кестеде келтірілген 

<<Эволюциялық ілім>> пәні бойынша балдардың таратылуы
                                       
Апта
                         Тапсыру формасы
Жоғарғы балл
                                Ескерту
Зертханалық жұмыстарды орындау (жазбаша есеп, қорғау)
                                       1
* Зертханалық сабақ № 1. 
* Кіріспе. Эволюциялық идеялардың даму тарихы.
                                       -
Зертханалық сабақта
                                       2
* Зертханалық сабақ № 2. 
* Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясының қалыптасуындағы жалпы алғы шарттар.
                                      18
                     Зертханалық сабақта
                                       3
* Зертханалық сабақ № 3. 
* Ч. Дарвиннің эволюциялық теориясы 
                                      18
                     Зертханалық сабақта
                                       4
* Зертханалық сабақ № 4. 
* Дарвиннің өзгергіштік формалары, заңдылықтары және себептері жайлы көзқарастары.
                                      18
                     Зертханалық сабақта
                                       5
Зертханалық сабақ №. 5 
Табиғаттағы түрлердің өзгергіштігін дәлелдеу
                                      18
                     Зертханалық сабақта
                                       6
Зертханалық сабақ №. 6 
Ч.Дарвиннен кейінгі дәуірде эволюция ілімінің дамуы
                                      18
                     Зертханалық сабақта
                                       7
* Зертханалық сабақ №.7
* Микроэволюция ілімі.
                                       
                     Зертханалық сабақта
                                    СӨЖ
                                       3
* Ж.Б.Ламарктің эволюциялық концепциясы.
* Органикалық эволюция объективті процесс
* Тіршіліктің пайда болуы


                                      60
Сабақ кестесіне сәйкес
                                       5
* Табиғи сұрыптаудың сандық сипаттамасы: сұрыптаудың коэффициенті, тиімділігі, жылдамдығы
* Түр критерилері 
                                      60
                                       
Сабақ кестесіне сәйкес
                                       7
Аралық бақылау 1  -  жазбаша коллоквиум лекция материалдары бойынша 1-7 апта
                                    60 б.
Сабақ кестесіне сәйкес
1-7 апта балдарының жиынтығы
                                      270
                                       
Зертханалық жұмыстарды орындау (жазбаша есеп, қорғау)
                                       8
Зертханалық сабақ №  8
Популяция  - эволюцияның элементарлы құрылымы
                                       -
                     Зертханалық сабақта
                                       9
Зертханалық сабақ №  9 
Популяциының генетикалық құрылымының өзгеруі  -  эволюцияның элементарлы құбылысы.
                                      18
                     Зертханалық сабақта
                                      10
Зертханалық сабақ №  10 
Эволюцияның элементарлы факторлары
	18	
                     Зертханалық сабақта
                                      11
Зертханалық сабақ № 11. 
Табиға сұрыптау- эволюцияның қозғаушы және бағыттаушы факторлары
                                       
                                      18
                                       
                     Зертханалық сабақта
                                      12
Зертханалық сабақ № 12
Адаптациялардың пайда болуы табиғи сұрыптаудың әсерінің нәтижесі
                                      18
                     Зертханалық сабақта
                                      13
Зертханалық сабақ № 13
Түр  -  эволюция процесінің негізгі дәуірі
                                      18
                                       
                     Зертханалық сабақта
                                      14
Зертханалық сабақ № 14 
Түрдің пайда болуы- микроэволюция нәтижесі
                                       -
                     Зертханалық сабақта
                                      15
Зертханалық сабақ № 15.
Макроэволюция проблемалары
                                       -
                     Зертханалық сабақта
                                    СӨЖ
                                      12
* Эволюциялық прогресс
* Анропогенез
                                      60
Сабақ кестесіне сәйкес
                                      15
* Биосфера эволюциясы
* Эволюция ілімінің маңызы
                                      60

                                      15
Аралық бақылау 1  -  жазбаша коллоквиум лекция материалдары бойынша 8-15 апта
                                    60 б.
                  Сабақ кестесіне сәйкес
Емтихан балдарының барлығы
                                      400
                                       
Академиялық мерзімде балдардың барлығы
                                     1000
                                       
                                       
                                       

Студенттердің білім бағалау шкаласы:

                Әріптік жүйе бойынша баға
            Балдардың сандық эквиваленті
                      Проценттік мазмұны
               Дәстүрлі жүйе бойынша баға
                                      А
                                      4,0
                                    95-100
                               Өтежақсы
                                      А-
                                     3,67
                                     90-94
                                     -<<-
                                      В+
                                     3,33
                                     85-89
                                  Жақсы
                                      В
                                     3.00
                                     80-84
                                     75-79
                                     -<<-
                                      В-
                                     2,67

                                     -<<-
                                      С+
                                     2,33
                                     70-74
                        Қанағаттанарлық
                                      С
                                     2,00
                                     65-69
                                     -<<-
                                      С-
                                     1,67
                                     60-64
                                     -<<-
                                      Д+
                                     1,33
                                     55-59
                                     -<<-
                                      Д
                                     1,00
                                     50-54
                                     -<<-
                                      Ғ
                                     0,00
                                     0-49
                     Қанағаттанарлықсыз

ӘДЕБИЕТ
  + Негізгі әдебиет


Қолданылатын әдебиеттер тізімі.Негізгі:1.Ч. Дарвин. " Происхождение видов " Сбор. Соч М  -  Л . Изд. АН СССР, 1939 т 32.Ч. Дарвин. " Изменение домашных животных и культурных растений " Сбор. Соч. М-Л.19613.И. Шмальгаузен. " Проблемы дарвинизма ". Л. наука  - 19694.А.С Северцов. " Введение в теорию эволюции ". М. Изд. МГУ. 19815.Ч.Дарвин. " Происхождение человека и полевой отбор ". Соч. Т.S.М.Л.  - 19596.Э. Майр и др." Эволюция". Изд. Мир. Мир. Москва- 19817.В. Грант. " Эволюция организмов ". Изд. Мир. -1980 Қосымша:8.М.М Беляев. "Окраска животных и естественных отбор ". М.  - 19749..К.М Зовадский " Вид и видообразование ". Л- 196910М.М Камишлов " Эволюция биосферы ". М.-197611.Я.Я. Рогинский " Проблемы антропогенеза ". М-197712.Ф.Н.Правдин „Дарвинизм" Алматы „Мектеп" 1973.

Пәндер