Файл қосу

Біртекті магнит өрісіндегі релятивтік электронның ырықсыз сәулеленуі



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
                    3 деңгейлі СМК құжаты
                                   ПОӘК
                                       
                            ПОӘК 042-18-38.106
                                   /02-2013

                                   ПОӘК
Студенттерге арналған  пәннің   бағдарламасы
<<Электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалыс және сәулелену теориясы>>

                              №1 басылым
                                 11.09.2013ж.

                                       
	
                                       
                                       
                                       
            ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                                       
<<Электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалыс және сәулелену теориясы>> 
          6М011000  -  <<Физика>> мамандығы үшін
                                       
МАГИСТРАНТҚА АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                  Семей 
                                     2013
	
Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕНГЕН

Құрастырушы:_____  <<___>>_____2013ж  Маусымбаев С.С.., п.ғ.д., профессор, физика кафедрасы

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Физика>> кафедрасы отырысында 

11.09.2013ж.,  хаттама №1        

Кафедра меңгерушісі, п.ғ.д., профессор      ________   С.С.Маусымбаев


2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының  отырысында

12.09.2013ж., хаттама  №1        

Төрайымы                   ___________    Қ.А.Батырова


3. БЕКІТІЛДІ
Университететің Оқу-әдістемелік Кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған 
<<        >>             2013ж.,  хаттама №                       

ОӘК төрайымы	_________           Г.К. Искакова


4. БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛІП ОТЫР













	Мазмұны

                                      1.
Жалпы ережелер
                                      2.
Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
                                      3.
Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
                                      4.
Курс форматы 
                                      5.
Курс саясаты
                                      6.
Баға қоюдың саясаты
                                      7.
Әдебиет тізімі




























1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Маусымбаев Серікбай  Сәлімбекұлы, педагогика ғылымдарының докторы‚ профессор
Физика кафедрасы
Байланыс ақпараты  -   оқу ғимараты №3, кабинет №311, тел.:773358
Сабақ өткізу орны  -  дәрісхана  № 306
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 2

  +  Пәннің  қысқаша мазмұны:
Кіріспе. Клейн  -  Гордон және Дирактың релятивтік кванттық теңдеулері. Ландау есебін Клейн  -  Гордон және Дирак теңдеулерінің көмегімен шешу. Эйридің релятивтік есебін шешу. Біртекті электр және магнит өрістеріндегі электронның релятивтік қозғалысы (спинді есепке алмағанда). Біртекті айқасқан электр және магнит өрістеріндегі электрон үшін Дирак теңдеуін шешу. Гиперболалық конденсатордың электр өрісіндегі циклотрондық резонанс (релятивтік жағдай). Гиперболоидтық конденсатордағы циклотрондық резонанс (релятивтік жағдай). Айқасқан біртекті магнит және біртекті емес электр өрісіндегі электронның релятивтік қозғалысы. Релятивтік жуықтаудағы (спин есепке алынбағанда және есепке алынғанда) ток тығыздығының векторы. Біртекті магнит өрісіндегі, сонымен қатар біртекті магнит және жазық конденсатордың электр өрісіндегі электр тогы. Біртекті магнит өрісіндегі және гиперболалық конденсатордың электр өрісіндегі электр тогы. Біртекті магнит өрісіндегі релятивтік электронның ырықсыз сәулеленуі. Айқасқан біртекті магнит өрісіндегі және квадрупольдық конденсатордың электр өрісіндегі электронның ырықсыз сәулеленуі (дипольдық және дипольдық емес жағдайлар).
1.3 Пәнді оқып-білудің мақсаты: 
* әртүрлі ғылыми бағытта пайда болатын теориялық және көпқырлы практикалық маңызды есептерді шеше алатын мамандарды дайындау; 
* арнайы курста магистранттардың назарын физиканың ең жалпы түсініктері, заңдары мен принциптеріне аударып, оларды физикалық процестерді және құбылыстарды талқылауға үйретіп, іске асыруға мүмкіншілік тудырады;
* әлемнің қазіргі физикалық бейнесіне магистранттардың біртұтастық көзқарасын қалыптастыруда теориялық физика негізгі роль атқарады;
* теориялық физика арнайы физикалық білімнің бірінғай жүйесінің ең жоғары сатысы болып келеді, сондықтан жалпы физика курсымен сабақтастығы талап етіледі.

1.4 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
- теориялық физиканың негізгі әдістері арқылы методологиялық жалпылау тәсілдерін, физикалық ұғымдар мен принциптерін қолдануын, олардың қазіргі ғылым және техникамен байланыстығын көрсету керек;
    -   магистрант теориялық физиканың негізгі ұғымдары мен негізгі заңдарын білуі тиіс, теориялық физикада шешілетін мәселелерді қоя біліп шешу әдістерін үйренуі керек;
      - статикалық электр және магнит өрістерінде қозғалатын электрондарды пайдаланатын приборлар тобы жөнінде түсініктеме алу керек. Бұл приборлар электрондық мазерлер қатарына жатады. 
* айқасқан электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалысын релятивтік кванттық теңдеулердің көмегімен дұрыс табу дағдысын қалыптастыру керек және электрондардың ырықсыз сәулелену қарқындылығын табу керек.
* жұмыс істегенде ғылыми, оқу-әдістемелік әдебиеттерді пайдалану керек.

1.5 Оқытудың нәтижелелері:
	Пәнді оқып-білудің нәтижесінде магистрант: 
         білу керек:
* кванттық теорияның іргелі заңдарын;
меңгеру керек:
* теориялық физикада қолданылатын мәселелерді қою әдістерді және оларды шешуді; 
игеру керек:
* теориялық физиканың жалпы құрылымын;
істей білу керек:
* теориялық физиканың іргелі ұғымдарын түсіндіре білуді;
түсіну керек:
* қозғалыс және сәулелену теориясының жалпы принциптерін;
мақсаты болу керек:
* релятивтік теориялардың қолданылу шекарасы жөніндегі ұғымдарын;
алу керек:
* ғылыми әдебиетпен жұмыс істеу дағдысын.

1.6 Курстың пререквизиттері:
1.6.1 жалпы физика курсы 
1.6.2 математикалық анализ
1.6.3 дифференциалдық теңдеулер теориясы
1.6.4 математикалық физика әдістері
1.6.5 кванттық және классикалық механика

1.7 Курстың постреквизиттері:
1.7.1 релятивтік кванттық теория
1.7.2 кванттық электрдинамика

2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
                                                                   1 кесте
                                      №
                                     т/б
                           Тақырып атауы
                               Сағаттар 
                                Әдебиет 


                                  Дәріс
                                     ЗС
                                     ПС 
                                   ОМӨЖ
                                    МӨЖ
                                       
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       5
                                       6
                                       7
                                       8
1.
Кіріспе. Клейн  -  Гордон және Дирактың релятивтік кванттық теңдеулері
                                       1
                                       
                                       1
                                       1
                                       4
[5] б.220-222
б.245-249
[4] б.3-5
2.
Ландау есебін Клейн  -  Гордон және Дирак теңдеулерінің көмегімен шешу
                                       1
                                       
                                       1
                                       1
                                       4
[4] б.6-7
 [12] б.263-271
3.
Эйридің релятивтік есебін шешу. Біртекті электр және магнит өрістеріндегі электронның релятивтік қозғалысы (спинді есепке алмағанда)
                                       1
                                       
                                       1
                                       1
                                       4
 [4] б.8-9
4.
Біртекті айқасқан электр және магнит өрістеріндегі электрон үшін Дирак теңдеуін шешу
                                       1
                                       
                                       1
                                       1
                                       4
 [4] б.8-10
5.
Гиперболалық конденсатордың электр өрісіндегі циклотрондық резонанс (релятивтік жағдай)
                                       1
                                       
                                       1
                                       1
                                       4
 [4] б.11-14
6.
Гиперболоидтық конденсатордағы циклотрондық резонанс (релятивтік жағдай)
                                       2
                                       
                                       1
                                       2
                                       4
 [4] б.17-19
7.
Айқасқан біртекті магнит және біртекті емес электр өрісіндегі электронның релятивтік қозғалысы
                                       1
                                       
                                       1
                                       1
                                       3
[15] б.160-167

8.
Релятивтік жуықтаудағы (спин есепке алынбағанда және есепке алынғанда) ток тығыздығының векторы
                                       1
                                       
                                       1
                                       1
                                       3
[5] б.278-281

9.
Біртекті магнит өрісіндегі, сонымен қатар біртекті магнит және жазық конденсатордың электр өрісіндегі электр тогы
                                       1
                                       
                                       1
                                       1
                                       3
 [4] б.15
10.
Біртекті магнит өрісіндегі және гиперболалық конденсатордың электр өрісіндегі электр тогы
                                       1
                                       
                                       2
                                       1
                                       4
 [4] б.15-17
11.
Біртекті магнит өрісіндегі релятивтік электронның ырықсыз сәулеленуі
                                       2
                                       
                                       2
                                       2
                                       4
 [12] б.277-287
12.
Айқасқан біртекті магнит өрісіндегі және квадрупольдық конденсатордың электр өрісіндегі электронның ырықсыз сәулеленуі (дипольдық және дипольдық емес жағдайлар)
                                       2
                                       
                                       2
                                       2
                                       4
[11] б.67-71


БАРЛЫҒЫ:
                                      15
                                       
15
15
                                      45


3 ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Бұл курсты оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, практикалық (семинар) жұмыс, ОМӨЖ-оқытушының магистрантпен өздік жұмысы, және МӨЖ - магистранттың өздік жұмысы. 
Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір магистрант міндетті. Конспектті оқулықтардан және оқу құралдарынаналынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспектті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Практикалық (семинар) сабағына дайындалуда келесі қажет болады: практикалық сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, реактивтер, ыдыспен танысу; алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау. ОМӨЖ және МӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста магистранттар әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабақтарға дайындалады.  

4   КУРС ФОРМАТЫ
<<Электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалыс және сәулелену теориясы>>  -  2 кредит.
Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 50 минуттық практикалық сабақ және 50 минуттық ОМӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, практикалық сабаққа, ОМӨЖ-ге қатысуға магистрант міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан магистрант белгілі бір балын жоғалтады. Практикалық сабақтар магистрантты өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап беріп және тәжірибе жүргізу үшін кейбір физико-химиялық параметрлердің мәнін анықтамалық кітаптан тауып, химиялық реакциялар тендеуін жазып келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес магистрант практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.

5 курс саясаты
	Магистрант пәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда баллдарды алу түрінде штрафтар салынады.
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
 <<Электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалыс және сәулелену теориясы>> пәні бойынша баллдардың таратылуы
                                                                   2 кесте
                                   Апта
                            Бақылау түрі
                       Балдардың барлығы
                                ескерту
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       
                                     ТЗ
                                   МОӨЖ
                                    МӨЖ
                                межелік
                                       
                                       
                                      1-7
1-7 аптадағы аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлығы
                                      30

                                      1-2
                                       -
                                       -
                                       -
                                       -
                                       
                                       
                                       3
                                      35
                                      10
                                      25
                                       
                                      70
                                       
                                       4
                                       -
                                       -
                                       -
                                       -
                                       
                                       
                                       5
                                      40
                                      10
                                      25
                                       
                                      75
                                       
                                       6
                                       -
                                       -
                                       -
                                       -
                                       
                                       
                                       7
                                      30
                                      10
                                      25
                                      60
                                      125
                                       
                                  Всего 
                                     (1-7)
                                      105
                                      30
                                      75
                                      60
                                      270
                                       
                                     8-15
8-15 аптадағы аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлығы
                                       
                                       
                                       8
                                       -
                                       -
                                       -
                                       -
                                       
                                       
                                       9
                                      20
                                      10
                                      25
                                       
                                      55
                                       
                                      10
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      11
                                      20
                                      10
                                      25
                                       
                                      55
                                       
                                      12
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      13
                                      20
                                      10
                                      25
                                       
                                      55
                                       
                                      14
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      15
                                      20
                                      10
                                       
                                      75
                                      105
                                       
                             Барлығы (8-15)
                                      80
                                      40
                                      75
                                      75
                                      270
                                       
                 Семестр бойынша барлығы
                                       
                                       
                                       
                                       
                                      300
                                   (30+270)
                                       
Емтихан балдарының барлығы
                                      400
                                       
Академиялық мерзімде балдардың барлығы 
                                     1000
                                       

7 ӘДЕБИЕТТЕР

1. Арцимович  Л.А.,  Лукьянов  С.Ю.   Движение  заряженных   частиц  и электрических и магнитных полях. М : Наука. 1978.
2. Блохинцев Д.И. Основы квантовой механики.    М.: Наука. 1976.
3. Воронцов В.И., Маусымбаев С.С. Препринт ИТФ-74-137Р. ИТФ АН УССР. Киев. 1974.
4. Воронцов В.И., Маусымбаев С.С. Препринт ИТФ-74-138Р. ИТФ АН УССР. Киев. 1974
5. Давыдов А.С. Квантовая механика.    М.: Наука. 1963.  
6. Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Квантовая механика. Нерелятивистская теория.  --  М.: Наука. 1974.
7. Левич В.Г., Ю. А. Вдовин, В.А. Мямлин. Курс теоретической  физики. Т.2. -М.: Наука. 1971.
8. Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теория поля. - М.: Наука. 1973
9. Маусымбаев  С.С. Кванттық механика.   А.: Халықаралық жазылым Агенттігі. 2007
10. Маусымбаев С.С., Павленко Ю.Г.. Воронцов В.И. Радиотехника и электроника. - №5. с. 1055. АН СССР. Москва. 1976.
11. Маусымбаев  С.С,  Воронцов  В.И.   Известия   АН  Каз ССР.№2.Алматы.1980.
12. Соколов А.А., Тернов И.М. Релятивистский электрон. - М.: Наука. 1974.
13. Соколов А.А., Тернов И.М., Жуковский В.И. Квантовая механика.  -  М.: Наука. 1979.
14. Самарский А.А., Михайлов А.П. Математическое моделирование. - М.: Наука. 1997.
15. Маусымбаев С.С., Павлов И.В., Абдрахманова Р.Р. Движение заряженных частиц в электромагнитных полях. А., Международное Агентство подписки, 2007.




Пәндер