Файл қосу

Айқасқан біртекті магнит және біртекті емес электр өрісіндегі электронның релятивтік қозғалысы



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
                    3 деңгейлі СМК құжаты
                                   ПОӘК
                                       
                            ПОӘК 042-18-38.106
                                   /01-2013

                                   ПОӘК
 Оқытушыға арналған  пәннің   бағдарламасы
<<Электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалыс және сәулелену теориясы>>

                              №1 басылым
                                 11.09.2013ж.

                                       
	
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
            ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
                                       
<<Электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалыс және сәулелену теориясы>> 
          6М011000  -  <<Физика>> мамандығы үшін
                                       
  ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН  ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                  Семей 
                                     2013
Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕНГЕН

Құрастырушы:_____  <<___>>_____2013ж  Маусымбаев С.С.., п.ғ.д., профессор, физика кафедрасы

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Физика>> кафедрасы отырысында 

11.09.2013ж.,  хаттама №1        

Кафедра меңгерушісі, п.ғ.д., профессор      ________   С.С.Маусымбаев


2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының  отырысында

12.09.2013ж., хаттама  №1        

Төрайымы                   ___________    Қ.А.Батырова


3. БЕКІТІЛДІ
Университететің Оқу-әдістемелік Кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған 
<<        >>             2013ж.,  хаттама №                       

ОӘК төрайымы	_________           Г.К. Искакова


4. БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛІП ОТЫР







                                Мазмұны

* Қолдану саласы    
* Нормативтік сілтемелер 
* Жалпы ережелер 
* Оқу пәннің (модульдің) мазмұны 
* Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың  тізімі 
* Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
* Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
* Әдебиеттер













	














1 ҚОЛДАНУ  САЛАСЫ

<<6М011000>>  -  <<Физика>> мамандығы магистранттарга арналған <<Электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалыс және сәулелену теориясы>> пәні бойынша оқу-әдістемелік кешеннің кұрамына енгізілген оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы.

2 НОРМАТИВТІ СІЛТЕМЕЛЕР

<<Электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалыс және сәулелену теориясы>> пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы келесі құжаттар талаптары мен ұсыныстарына сәйкес құрастырылған және аталған пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін  белгілейді:
- ҚР <<Мемлекеттік жалпы міндетті жоғары білім беру стандарты>>;
-<<6М011000>>  -  <<Физика>> мамандығының Типтік оқу жоспары;
- СТУ 042-СГУ-5-2012<<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар>> университет стандарты;
         - ДП  042-1.07-2012 <<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенініңқұрылымы және мазмұны>> құжаттандырылған процедурасы.

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1. Пәннің  қысқаша мазмұны:
Кіріспе. Клейн  -  Гордон және Дирактың релятивтік кванттық теңдеулері. Ландау есебін Клейн  -  Гордон және Дирак теңдеулерінің көмегімен шешу. Эйридің релятивтік есебін шешу. Біртекті электр және магнит өрістеріндегі электронның релятивтік қозғалысы (спинді есепке алмағанда). Біртекті айқасқан электр және магнит өрістеріндегі электрон үшін Дирак теңдеуін шешу. Гиперболалық конденсатордың электр өрісіндегі циклотрондық резонанс (релятивтік жағдай). Гиперболоидтық конденсатордағы циклотрондық резонанс (релятивтік жағдай). Айқасқан біртекті магнит және біртекті емес электр өрісіндегі электронның релятивтік қозғалысы. Релятивтік жуықтаудағы (спин есепке алынбағанда және есепке алынғанда) ток тығыздығының векторы. Біртекті магнит өрісіндегі, сонымен қатар біртекті магнит және жазық конденсатордың электр өрісіндегі электр тогы. Біртекті магнит өрісіндегі және гиперболалық конденсатордың электр өрісіндегі электр тогы. Біртекті магнит өрісіндегі релятивтік электронның ырықсыз сәулеленуі. Айқасқан біртекті магнит өрісіндегі және квадрупольдық конденсатордың электр өрісіндегі электронның ырықсыз сәулеленуі (дипольдық және дипольдық емес жағдайлар).
3.2 Пәнді оқып-білудің мақсаты: 
* әртүрлі ғылыми бағытта пайда болатын теориялық және көпқырлы практикалық маңызды есептерді шеше алатын мамандарды дайындау; 
* арнайы курста магистранттардың назарын физиканың ең жалпы түсініктері, заңдары мен принциптеріне аударып, оларды физикалық процестерді және құбылыстарды талқылауға үйретіп, іске асыруға мүмкіншілік тудырады;
* әлемнің қазіргі физикалық бейнесіне магистранттардың біртұтастық көзқарасын қалыптастыруда теориялық физика негізгі роль атқарады;
* теориялық физика арнайы физикалық білімнің бірінғай жүйесінің ең жоғары сатысы болып келеді, сондықтан жалпы физика курсымен сабақтастығы талап етіледі.
3.3 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
- теориялық физиканың негізгі әдістері арқылы методологиялық жалпылау тәсілдерін, физикалық ұғымдар мен принциптерін қолдануын, олардың қазіргі ғылым және техникамен байланыстығын көрсету керек;
    -   магистрант теориялық физиканың негізгі ұғымдары мен негізгі заңдарын білуі тиіс, теориялық физикада шешілетін мәселелерді қоя біліп шешу әдістерін үйренуі керек;
      - статикалық электр және магнит өрістерінде қозғалатын электрондарды пайдаланатын приборлар тобы жөнінде түсініктеме алу керек. Бұл приборлар электрондық мазерлер қатарына жатады. 
* айқасқан электрмагниттік өрістердегі зарядталған бөлшектердің қозғалысын релятивтік кванттық теңдеулердің көмегімен дұрыс табу дағдысын қалыптастыру керек және электрондардың ырықсыз сәулелену қарқындылығын табу керек.
* жұмыс істегенде ғылыми, оқу-әдістемелік әдебиеттерді пайдалану керек.

3.4 Оқып-білудің нәтижелері:
	Пәнді оқып-білудің нәтижесінде магистрант: 
         білу керек:
* кванттық теорияның іргелі заңдарын;
меңгеру керек:
* теориялық физикада қолданылатын мәселелерді қою әдістерді және оларды шешуді; 
игеру керек:
* теориялық физиканың жалпы құрылымын;
істей білу керек:
* теориялық физиканың іргелі ұғымдарын түсіндіре білуді;
түсіну керек:
* қозғалыс және сәулелену теориясының жалпы принциптерін;
мақсаты болу керек:
* релятивтік теориялардың қолданылу шекарасы жөніндегі ұғымдарын;
алу керек:
* ғылыми әдебиетпен жұмыс істеу дағдысын.

3.5 Курстың пререквизиттері: 
*  жалпы физика курсы 
*  математикалық анализ
*  дифференциалдық теңдеулер теориясы
*  математикалық физика әдістері
*  кванттық және классикалық механика

3.6 Курстың постреквизиттері:
*  релятивтік кванттық теория
*  кванттық электрдинамика

3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
                                                                   1 кесте
Курс
Семестр
Кредиттер
ДР сағ.
СПС сағ.
ЗС сағ.
ОМӨЖ (сағ)
МӨЖ сағ.
Бар-лығы
сағ.
Қорытынды бақылау түрі
                                       1
                                       2
                                       2
                                      15
                                      15
                                       -
                                      15
                                      45
                                      90
 экзамен


4 ОҚУ ПӘННІҢ (МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ

                                                                    2кесте
 Тақырыптардың атауы және олардың мазмұны
                              Сағат саны
                                       1
                                       2
I МОДУЛЬ. Әртүрлі конфигурациядағы электрмагниттік өрістердегі электронға арналған Клейн-Гордон-Фок және Дирактың релятивтік теңдеулерін шешу
                         Дәріс сабақтары
Клейн  -  Гордон  -  Фок және Дирак теңдеулері 
* Кіріспе. Клейн  -  Гордон және Дирактың релятивтік кванттық теңдеулері
                                       1
Ландау есебін шешу
*  Теңдеулер көмегімен Ландау есебін шешу                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               
                                       1
Эйри есебін шешу
* Эйридің релятивтік есебін шешу. Біртекті электр және магнит өрістеріндегі электронның релятивтік қозғалысы (спинді есепке алмағанда)
                                       1
Біртекті электрмагниттік өрістер
* Біртекті айқасқан электр және магнит өрістеріндегі электрон үшін Дирак теңдеуін шешу
                                       1
Біртекті магнит өрісі және біртекті емес электр өрісі
* Гиперболалық конденсатордың электр өрісіндегі циклотрондық резонанс (релятивтік жағдай)
                                       1
Біртекті магнит өрісі және біртекті емес электр өрісі
* Гиперболоидтық конденсатордағы циклотрондық резонанс (релятивтік жағдай)
                                       2
Біртекті магнит өрісі және біртекті емес электр өрісі
* Айқасқан біртекті магнит және біртекті емес электр өрісіндегі электронның релятивтік қозғалысы
                                       1
                       Практикалық сабақ
Біртекті тұрақты өрістердегі қозғалыс
                                       4
Біртекті магнит өрісінде және біртекті емес электр өрісіндегі қозғалыс
                                       3
II МОДУЛЬ. Электр тогы және электрмагниттік өрістердегі электронның сәулеленуі
                         Дәріс сабақтары
Электр тогы
* Релятивтік жуықтаудағы (спин есепке алынбағанда және есепке алынғанда) ток тығыздығының векторы.
                                       1
Электр тогы
* Біртекті магнит өрісіндегі, сонымен қатар біртекті магнит және жазық конденсатордың электр өрісіндегі электр тогы.
                                       1
Электр тогы
* Біртекті магнит өрісіндегі және гиперболалық конденсатордың электр өрісіндегі электр тогы.
                                       1
Ырықсыз сәулелену
* Біртекті магнит өрісіндегі релятивтік электронның ырықсыз сәулеленуі.
                                       2
Ырықсыз сәулелену
* Айқасқан біртекті магнит өрісіндегі және квадрупольдық конденсатордың электр өрісіндегі электронның ырықсыз сәулеленуі (дипольдық және дипольдық емес жағдайлар).
                                       2
                       Практикалық сабақ
Электрмагниттік өрістердегі электр тогы (релятивтік жағдай)
                                       4
Электр және магнит өрістеріндегі электронның ырықсыз сәулеленуі
                                       4

5 МАГИСТРАНТТАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ 
5.1. Клейн  -  Гордон  -  Фок және Дирак теңдеулері
5.2. Ландау, Эйри, циклотрондық резонанстық релятивтік есептері  
5.3. Электрмагниттік өрістердегі электр өрісі (релятивтік жағдай)
5.4. Электрмагниттік өрістердегі ырықсыз сәулелену 

* ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
	                                                                                                                   3 кесте	
                                       
                               Тақырыбы
                                       
                       Көрнекі құралдар,
                              плакаттар
                                       
                                       
             Өздік меңгерілетін сұрақтар
                                       
                            Бақылау түрі
                                       
                               Дәрістер
                            Практикалық
                               сабақтар
                                       
                                       
                                       
                                       1
                                       2
                                       3
                                       4
                                       5
Айқасқан электрмагниттік өрістердегі электрон қозғалысының кванттық релятивтік теориясы
Біртекті электрмагниттік өрістердегі қозғалыс
                                 К.ф. №70
                                  Пл.№29
Релятивтік кванттық теория
Конспектіні тексеру
Тұрақты электр және магнит өрістеріндегі электр тогы
Ток тығыздығының векторы (релятивтік жағдай)
                                  Пл.№63
Спинді есепке алатын және есепке алмағандағы электр тогы
Үй тапсырмасын тексеру
Біртекті электрмагниттік өрістердегі электронның ырықсыз сәулеленуі
Біртекті магнит өрісіндегі электронның ырықсыз сәулеленуі

Электрмагниттік өрістердегі электронның сәулеленуі
Тақырып бойынша әңгімелесу
Излучение в однородном магнитном и неоднородном электрическом поле
Электрондық мазердің сәулеленуі
                    Плакаттар, кинофильм
Электрмагниттік өрістердегі сәулелену
Конспектіні тексеру

7 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
                                                                   4 кесте
Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атауы
                              Дана (саны)
                      Студенттердің саны
                 Қамтамасыз етілу пайызы
Арцимович  Л.А.,  Лукьянов  С.Ю.   Движение  заряженных   частиц  и электрических и магнитных полях. М : Наука. 1978.
                                      /8
                                      1/3
                                       
Блохинцев Д.И. Основы квантовой механики.    М.: Наука. 1976.
                                      /11
                                      1/3
                                       
Воронцов В.И., Маусымбаев С.С. Препринт ИТФ-74-137Р. ИТФ АН УССР. Киев. 1974.
                                      /5
                                      1/3
                                       
Воронцов В.И., Маусымбаев С.С. Препринт ИТФ-74-138Р. ИТФ АН УССР. Киев. 1974
                                      /5
                                      1/3
                                       
Давыдов А.С. Квантовая механика.    М.: Наука. 1963.  
                                      /7
                                      1/3
                                       
Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Квантовая механика. Нерелятивистская теория.  --  М.: Наука. 1974.
                                      /8
                                      1/3
                                       
Левич В.Г., Ю. А. Вдовин, В.А. Мямлин. Курс теоретической  физики. Т.2. -М.: Наука. 1971.
                                      /9
                                      1/3
                                       
Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теория поля. - М.: Наука. 1973
                                      /7
                                      1/3
                                       
Маусымбаев  С.С. Кванттық механика.   А.: Халықаралық жазылым Агенттігі. 2007
                                      31/
                                      1/3
                                       
Маусымбаев С.С., Павленко Ю.Г.. Воронцов В.И. Радиотехника и электроника. - №5. с. 1055. АН СССР. Москва. 1976.
                                      /1
                                      1/3
                                       
Маусымбаев  С.С,  Воронцов  В.И.   Известия   АН  Каз ССР.№2.Алматы.1980.
                                      /8
                                      1/3
                                       
Соколов А.А., Тернов И.М. Релятивистский электрон. - М.: Наука. 1974.
                                      /9
                                      1/3
                                       
Соколов А.А., Тернов И.М., Жуковский В.И. Квантовая механика.  -  М.: Наука. 1979.
                                      /15
                                      1/3
                                       
Самарский А.А., Михайлов А.П. Математическое моделирование. - М.: Наука. 1997.
                                      /5
                                      1/3
                                       
Маусымбаев С.С., Павлов И.В., Абдрахманова Р.Р. Движение заряженных частиц в электромагнитных полях. А., Международное Агентство подписки, 2007.
                                      /25
                                      1/3
                                       

8.Әдебиеттер:

1. Арцимович  Л.А.,  Лукьянов  С.Ю.   Движение  заряженных   частиц  и электрических и магнитных полях. М : Наука. 1978.
2. Блохинцев Д.И. Основы квантовой механики.    М.: Наука. 1976.
3. Воронцов В.И., Маусымбаев С.С. Препринт ИТФ-74-137Р. ИТФ АН УССР. Киев. 1974.
4. Воронцов В.И., Маусымбаев С.С. Препринт ИТФ-74-138Р. ИТФ АН УССР. Киев. 1974
5. Давыдов А.С. Квантовая механика.    М.: Наука. 1963.  
6. Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Квантовая механика. Нерелятивистская теория.  --  М.: Наука. 1974.
7. Левич В.Г., Ю. А. Вдовин, В.А. Мямлин. Курс теоретической  физики. Т.2. -М.: Наука. 1971.
8. Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М. Теория поля. - М.: Наука. 1973
9. Маусымбаев  С.С. Кванттық механика.   А.: Халықаралық жазылым Агенттігі. 2007
10. Маусымбаев С.С., Павленко Ю.Г.. Воронцов В.И. Радиотехника и электроника. - №5. с. 1055. АН СССР. Москва. 1976.
11. Маусымбаев  С.С,  Воронцов  В.И.   Известия   АН  Каз ССР.№2.Алматы.1980.
12. Соколов А.А., Тернов И.М. Релятивистский электрон. - М.: Наука. 1974.
13. Соколов А.А., Тернов И.М., Жуковский В.И. Квантовая механика.  -  М.: Наука. 1979.
14. Самарский А.А., Михайлов А.П. Математическое моделирование. - М.: Наука. 1997.
15. Маусымбаев С.С., Павлов И.В., Абдрахманова Р.Р. Движение заряженных частиц в электромагнитных полях. А., Международное Агентство подписки, 2007.

Пәндер