УМКД

Сақталу заңдары

Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырушы - Желдыбаева Балғын Сембаевна <<Физика>> кафедрасының доцент м.а., п.ғ.к.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Физика>> кафедрасының отырысында
№10 хаттама, 25.06. 2014.
Кафедра меңгерушісі _______ п.ғ.д., профессор Маусымбаев С.С.

2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында
№6 хаттама, 26.06. 2014.
Төраға ________ Батырова К.А.

3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданып және баспаға ұсынылды
№1 хаттама, 11.09.2014 ж.
ОӘК төрағасы ________ Искакова Г.К.

4 11.09.2013 орнына ЕНГІЗІЛДІ

МАЗМҰНЫ

* Қолданылу аумағы
* Нормативтік сілтемелер
* Жалпы мағлұматтар
* Оқу пәнінің мазмұны (модуль бойынша)
* Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптар тізімі
* Пәннің оқу-әдістемелік картасы
* Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтылу картасы
* Әдебиеттер

* ҚОЛДАНЫЛУ АЙМАҒЫ
<<Физика>> пәнінің оқу-әдістемелік кешені 5В070300 - <<Ақпараттық жүйелер>> мамандығы студенттеріне арналған. Студенттерді курстың мазмұнымен, өзектілігі мен қажеттілігін, курстың алдына қойған мақсатымен, курс саясатымен және бұл пәнді оқу барысында алатын білімдері мен дағдыларын қолдана алу жолдарымен таныстыру. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқыту кезінде негізгі нұсқау болып табылады.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Аталған <<Физика>> пәнінің оқу-әдістемелік кешені оқытушы үшін дайындалған және келесі құжаттардың ұсынысымен және талаптарына сәйкес осы пәннің оқу процесін ұйымдастыру тәртібімен тағайындалған және сәйкестендірілген:
- 5В070300 - <<Ақпараттық жүйелер>> мамандығының мемлекеттік жалпы міндетті стандарты, ҚР МЖМБС 3.08.329 -2006, Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен №779 01.09.06 жылы бекітілген және енгізілген;
- 5В070300 - <<Ақпараттық жүйелер>> мамандығы үшін физика пәні бойынша университет студенттеріне арналған типтік бағдарлама, Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен №158, 10.04.12 жылы енгізілген.
- 5В070300 - <<Ақпараттық жүйелер>> мамандығы үшін 22.09.2013ж. университетттің ғылыми кеңесімен бекітілген базалық пәндердің каталогы;
- 06.09.2013ж. кафедрада бекітілген пәннің оқу бағдарламасы;
- <<Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін дайындауға және өңдеуге арналған жалпы талаптар>> СТУ 042-ГУ-4-2013 университетттің Стандарты;
- ДП 042-1.01-2013-01 <<Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны>>
3 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны: <<Физика>>
Механика. Кинематика. Материялық нүктенің және қатты дененің динамикасы. Сақталу заңдары. Арнайы салыстырмалық теориясының элементтері. Тұтас орталар механикасының элементтері. Тербелістер мен толқындар. Молекулалық физика және термодинамика. Статистикалық физика және термодинамика.
Статистикалық үлестірілу. Термодинамика негіздері. Тасымалдау құбылысы. Реал газдар. Электр және магнетизм. Электрстатика. Тұрақты электр тоғы. Магниттік өріс. Заттағы магниттік өріс. Электрмагниттік индукция құбылысы. Максвелл теңдеулері. Электрмагниттік тербелістер.
Оптика. Сәулелік (геометриялық) оптика туралы түсінік. Жарық толқындарының қасиеттері. Интерференция, дифракция. Заттағы электрмагниттік толқындар, жарықтың дисперсиясы, поляризация. Кванттық физика. Жылулық сәулелену. Фотондар. Фотоэффект. Комптон эффектісі. Кванттық теориялардың негізгі идеяларын тәжірбие жүзінде тұжырымдау. Корпускулалы-толқындық екіжақтылық. Шредингер теңдеуі. Кванттық теориядағы атом және молекула. өздігінен және ынталандырушы (стимулированное) сәулелену. Лазерлер. Кванттық статистиканың элементтері. Конденсацияланған күй. Төменөлшемді жүйелер. Атом ядросы және элементар бөлшектер.
3.2 Курстың мақсаты:
- физика туралы мағұлматтар алулары керек;
- механикалық, жылулық, электромагниттік, атом ішілік қозғалыстың түрлерін оқып үйрену;
- есептерді талдауғы, эксперименттік зерттеулерді орындауларын меңгеру;
- студенттердің маман ретінде болашақ қызметінде орын алатын әртүрлі процестер мен құбылыстарды үйренуге және болжам жасауға мүмкіндік беретін физикалық әдістемелерді меңгеруге жәрдемін тигізу;
- физикалық проблемаларды зерттеуге өздігінен талдау жасай білу шеберлігі мен дағдысын қалыптастыру;
- өздік жұмысты жетілдіру жолында ғылыми ізденіске талаптануын дамыту;
- әлеуметтік экономикалық өзгерістер кезеңіндегі қойылатын талаптарға сәйкес ғылыми - зерттеу жұмыстарын жүргізгенде студенттердің негізгі практикалық шеберлігін шыңдау.
- қарастыратын негізгі құбылыстар жайлы білімді, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, физикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірбиелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеу туралы мағұлматтар алулары керек.
3.3 Курстың міндеті:
- студенттің өзінің логикалық және алгоритмдік ойлау қыбілетін дамыту;
- физикалық есептерді шешу және зерттеу әдістерін меңгере білу;
- зертханалық жұмыстарды жасап, есептеулерді орындау;
- студент қарапайым сандық әдістерді жетік білу;
3.4 Оқытудың нәтижелері.
Курсты оқығаннан соң студент игеруі қажет:
Негізгі құбылыстарды, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірбиелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеуді, физика заңдарын нақты физикалық есептерге қолдануды, құралдармен жұмыс істеуді;
Ұға білуі қажет:
Негізгі физикалық заңдылықтарды, олардың табиғатты байқалуын және тезникада қолданылуын, олардың математикалық сипатталуын;
Меңгеруі қажет:
Физикалық приборлармен жұмыс істеуді, физиканың нақты есептерін шығаруды және оны физика заңдарымен байланыстыра білуді;
Курсты оқығаннан соң студент мынаны істей білу қажет:
Құбылыстың физикалық механизмін аша білуі, белгілі бір нақты процестерде термодинамикалық параметрлердің өзгерісіне талдау жасай білуі,
* статистикалық әдісті қолдана білуі;
* құралдармен және жүйелердің негізгі параметрлерін өлшеу әдістерімен жұмыс істей білу;
* молекулалық жүйелермен істелінетін физикалық эксперименттердің техникасын меңгеруі, термодинамикалық параметрлерді, тұрақтыларды
* процесс сипаттамаларын өлшей білуі, өлшеу нәтижесін бағалай білуі,
компьютерді қолдана білуі және өлшеу нәтижесінің статистикалық өңдеуінің нәтижесін ала білуі;
молекулалық физика және термодинкамика есептерін шығара білу.
3.5 Курс переквизиттері: математикалық анализ, дифференциялдық және интегралдық теңдеулер, аналитикалық геометрия және жоғарғы математика, векторлық және тензорлық анализ негіздері
3.6 Курс постреквизиттері: электротехника, жылу техникасы.
3.7 оқу жұмыс жоспарынан көшірме.

Кесте 1 - Жұмыс оқу жоспарының көшірмесі
1 кесте -
Курс

Семестр
Кредит
Дәріс
Зерт. (сағ)
Машық
сабағы
СӨЖО (сағ)
СӨЖ
Барлығы (сағ)
Қорытынды бақылау түрі
1
1
4
30
15
15
30
90
180
Емтихан

4. ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (модуль бойынша)
2 кесте -
Тақырыптын аты және мазмұны

Сағат
саны
1
2
Дәрістер
Модуль 1. Дәріс №1. Механикалық қозғалыс. Айналмалы және ілгерілемелі қозғалыстың кинематикасының элементтері.
2

Дәріс №2. Материалдық нүктенің және қатты дененің динамикасы. Материалдық нүктелер жүйесі, абсолютті қатты дене, тұтас орталар механикасының элементтері. Инерциалдық жүйелер есептеулері.
2

Дәріс №3. Сақталу заңдары. Импульстің сақталу заңы - табиғаттың іргелі заңдарының бірі. Реактивті қозғалыс. Массалар центрі. Механикалық жүйенің массалар центрі (инерция центрі) және оның қозғалыс заңы. Импульс моменті. Импульс моментінің сақталу заңы. Күш моменті.
Жұмыс және кинетикалық энергия. Қуат. Механикадағы энергияның сақталу заңы. Сақталу заңдары кеңістік және уақыттың симметриялы екендігінің салдарлары.
2
Дәріс №4. Статистикалық физика және термодинамика. Термодинамикалық параметрлер. Газ заңдары. Идеал газдың молекула-кинетикалық теориясы. Идеал газ молекулаларының орташа кинетикалық энергиясы.
2

Дәріс №5. Термодинамика негіздері. Изопроцестер. Қайтымды және қайтымсыз жылулық процестер. Карно циклі және оның п.ә.к. Келтірілген жылу. Клаузиус теоремасы. Энтропия. Термодинамикалық потенциалдар. Термодинамиканың екінші бастамасының статистикалық сипаттамасы.
2
Модуль 2. Дәріс №6. Нақты газдар. Молекулалардың эффективті диаметрі. Молекулааралық өзара әсер күштері. Ван-дер-Ваальс теңдеуі. Ван-дер-Ваальс изотермалары. Бірінші және екінші текті фазалық тепе-теңдік және фазалық алмасулар. Кризистік нүкте. Үштік нүкте.
2
Дәріс №7. Электростатикалық өріс. Электр өрісінің кернеулігі. Потенциал. Потенциалдың электростатикалық өріс кернеулігімен байланысы. Электростатикалық өрістегі өткізгіштер. Конденсаторлар.
2
Дәріс №8. Тұрақты электр тоғы. Металдардың электрлік өткізгіштігінің классикалық электрондық теориясы.
2
Дәріс №9. Ом және Джоуль-Ленц заңдарының дифференциалды түрі. Бөгде күштер. Гальваникалық элементтің ЭҚК. Гальваникалық элементі бар тізбектің бөлігі үшін жалпы Ом заңы. Кирхгоф ережелері.
2
Дәріс №10. Магнит өрісі. Магнит индукциясы векторы. Суперпозиция принципі. Лоренц күші. Магнит өрісінде зарядталған бөлшектің қозғалысы. Электромагниттік индукция құбылысы. Электромагниттік индукцияның негізгі заңы. Ленц ережесі. Өзара индукция және өздік индукция құбылысы. Өзара индукция коэффициенті. Токтың магнит энергиясы. Магниттік энергияның тығыздығы.
2
Дәріс №11. Гармоникалық тербеліс. Гармоникалық тербелістің жалпы сипаттамасы. Серіппедегі жүктің тербелісі, математикалық және физикалық маятниктер. Электромагниттік тербелістер. Тербелмелі контур. Тербелістерді қосу. Векторлық диаграмма. Өшу коэффициенті. Синусоидалық күштің әсерінен болатын еріксіз тербелістер. Резонанс.
2
Дәріс №12. Толқындардың дифракциясы. Гюйгенс-Френель принципі. Френельдің зоналық әдісі. Френель дифракциясы. Фраунгофер дифракциясы. Бір саңылаудағы және көп саңылаудағы дифракция. Спектрлік жіктелу. Голография.
2
Модуль 3. Дәріс №13. Жылулық сәулелену. Абсолют қара дененің сәулеленуінің проблемалары. Кванттық гипотеза және Планк өрнегі. Фотондар. Жарық кванттарының энергиясы және импульсі. Франк және Герц тәжірибелері. Фотоэффект. Комптон эффектісі.
2
Дәріс №14. Кванттық статистиканың элементтері. Фазалық кеңістік. Элементар ұяшық. Күй тығыздығы. Бозе-Эйнштейн және Ферми - Дирактың кванттық статистикалары туралы түсінік. Квазибөлшектрер. Олардың анықтамалары мен түрлері.
2
Дәріс №15. Атом. Молекула. Сутегі атомы үшін Шредингер теңдеуі. Сутегіге ұқсас атомдар. Энергетикалық деңгейлер, деңгейлердің ені. Кеңістіктің кванттау. Күрделі атомдарадағы электрондық деңгейлердің құрылымы. Паули принципі. Сутегінің молекуласы. Ионды және ковалентті байланыстар. Екі атомдық молекуланың электронды термдері.
Атом ядросы. Атом ядросының құрылысы. Ядролық күштер. Ядролық күштердің ауыспалы сипаты. Ядро моделі. Альфа-бета және гамма сәулеленудің тегі мен заңдылықтары және олардың затпен әсерлесуі.
Ядролық реакциялар. Атом ядроларының радиоактивті ыдырауы. Ядролық бөлінудің реакциясы. Бөлінудің тізбекті реакциясы. Ядролық реактор. Синтез реакциясы. Энергия көздерінің проблемасы.
2
Машықтану сабақтары
Модуль 1. Машықтану сабағы №1. Механикалық қозғалыс. Сақталу заңдары.
1

Машықтану сабағы №2. Галилейдің салыстырмалылық принципі. Инерциалды емес жүйені есептеу. Тұтас орталар механикасының элементтері.
1

Машықтану сабағы №3. Статистикалық физика және термодинамика. Изопроцестер.
1

Машықтану сабағы №4. Статистикалық таралу (Максвелл, Больцман, Гиббс). Реал газдар.
1
Машықтану сабағы №5. Электростатикалық өріс. Электростатикалық өрістегі диэлектриктер.
1
Машықтану сабағы №6. Кирхгоф ережесі. Магнит өрісі. Магнит өрісінің векторы.
1
Машықтану сабағы №7. Гармоникалық тербелістер. Максвелл теңдеулері
1
Машықтану сабағы №8. Сәулелік (геометриялық) оптика туралы түсінік. Толқындарының дифракциясы.
1
Машықтану сабағы №9. Заттағы электромагниттік толқындар. Жылулық сәулелену.
1
Машықтану сабағы №10. Электрондардың дифракциясы. Анықталмағандық қатынастар. Элементар ұяшық. Күй тығыздығы.
1
Машықтану сабағы №11. Конденсирленген жағдай. Металдардың электр өткізгіштігі. Токты тасымалдаушы квазибөлшектер.
1
Машықтану сабағы №12. Кванттық физика. Қатты дененің жылулық, электрлік, және магниттік құрылымы
1
Машықтану сабағы №13. Ішкі және сыртқы өткізгіштік. Сутегі тәрізді атомдар.
1
Машықтану сабағы №14. Ядролық күштер. Ядролық реакциялар.
1
Машықтану сабағы №15. Атом және молекула физикасы. Атом ядросы және элементар бөлшектер.
1
Зертханалық сабақтар
Модуль 1. Зерт.жұм. №1. <<Қателіктер теориясына кіріспе>>
1
Зерт.жұм. №2. <<Атвуда машинасының көмегімен түзу сызықты қозғалыс заңдарын зерттеу>>
1
Зерт.жұм. №3. <<Денелердің инерция моментін анықтау. Обербек маятнигі>>
1
Зерт.жұм. №4. <<Дөңгелектің көмегімен инерция моменті мен үйкеліс коэффициентін анықтау>>
1
Модуль 2. Зерт.жұм. №5. <<Стокс әдісі көмегімен сұйықтардың тұтқырлық коэффициентін анықтау>>
1
Зерт.жұм. №6. <<Клеман-Дезаорма әдісі арқылы Ср / Сі анықтау>>
1
Зертханалық жұм. №7. <<Тербелмелі процесті зерттеу. Математикалық және физикалық маятниктер>>
1
Зертханалық жұм. №8. Виртуальды зертханалық жұмыс
1
Зертханалық жұм. №9. Электростатикалық өрісті зерттеу
1
Зертханалық жұм. №10. <<Ом заңын оқып үйрену. Уитсон көпірінің көмегімен өткізгіштердің кедергілерін анықтау>>
1
Зертханалық жұм. №11. <<Дифрациялық тордың көмегімен жарық толқын ұзындығын анықтау>>
1
Зертханалық жұм. №12. <<Жердің магнит өрісінің кернеулігінің горизонталь құраушысын анықтау>>
1
Зертханалық сабақ №13. <<Френель бипризмасының көмегімен жарықтың толқын ұзындығын анықтау>>
1
Зертханалық сабақ №14. Малюс заңын тексеру.
1
Зертханалық сабақ №15. <<Стефан-Больцман тұрақтысын анықтау>>
1

5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5. 1 Физикалық шамалардың негізгі және өндірістік бірліктері.
5. 2 Масса центрі. Инерция центрі.
5. 3 Сұйықтар мен газдардың жалпы құрылымы.
5.4 Жылу қозғалтқыштары. Күн және жел батареяларын қолдану
5.5 Құрылыс материалдарын тасымалдау құбылысы.
5. 6 Климат және оның элементтері. Желдің раушаны
5.7 Капиллярлық құбылыс.
5.8. Диэлектриктер типтері
5.9 Плазма және оның құрылымы.
5.10 Зарядталған бөлшектердің үдеткіштері.
5.11 Трансформаторлар.
5.12 Ультрадыбыс және оны қолдану.
5.13 Спектрлік анализ. Оптикалық құралдардың жұмыс қабілеті.
5.14 Қатты дененің физикасы. Жартылайөткізгішті диодтар, триодтар.
5.15 Ядролық энергетика туралы түсінік.

6 ОҚУ-ӘДІСТЕМІЛІК ОҚУЛЫҚПЕН ҚАМТАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
4- кесте
Оқулықтар,
оқу-әдістемелік құралдар
аттары
саны
Студент саны
Қамтылу пайызы
1
2
3
4
1.Абдуллаев Ж. Физика курсы.-А.1994
30
6
100
2.Т.И.Трофимова <<Курс физики>>, М., 1999
190
6
100
3. Асқарова Ә.С. Молекулалық физика. Оқулық-А., 2006
20
6
100
4. Қойшыбаев Н., Шарықбаев А. Физика: Механика. Молекулалық физика және жылу. Т.1-А.., 2001
25
6
100
5.Қожанов Т.С., Рысменде С.С. Физика курсы. 1 том: Механика. Молекулалық физика. Термодинамика.-А., 2001
30
6
100
6. Яворский Б.М. Основы физики. Учеб. В 2-х т. Т.1: Механика. Молекулярная физика. Электродинамика-М., 2000
5

6
100
7. т.2 Колебания и волны. Квантовая физика. Физика ядра и элементарных частиц. М., 2000
5
6
100
8. Савельев И.В. Курс общей физики. Т.1 .-М.,1987
263
6
100
9. Савельев И.В. Курс общей физики. Т.2 Электричество и магнетизм. Волны. Оптика.- М. 1988
150
6
100
10. Полатбеков П. Оптика - А., 1981
2
6
100
11. Жұманов К.Б. Оптика негіздері: Оқу құралы.- А.- 2004
5
6
100
12. Бейімбетов Ф.Б. Электр және магнетизм: Оқу құралы.-А., 2004
5
6
100
13.Мұқышева М.К., Паримбеков З.А., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсы 1-бөлім, Физика курсы, 2-бөлім Оқу құралы: Семей 2010ж.
50
6
100
14. Паримбеков З.А., Рахимбердина А.Т., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсынан зертханалық практикум: Оқу-әдістемелік құрал, 2012 ж.
50
6
100

7 ОҚУЛЫҚТАР
+ 7.1 Негізгі оқулықтар
7.1.1 Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.
7.1.2 Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)
7.1.3 Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М., Высшая школа, 1989 г.
7.1.4 Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.
7.1.5 Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..
7.1.6 Жумагулов А.Ж., Естекбаев М.Қ., Тұрысбекова Б.Ш., Паримбеков З.А. Физика лабораториялық практикум. Семей,1 995 ж.
7.1.7 Сивухин Д.В. Общий курс физики. М, Наука, 1977-1986 г.
7.1.8 Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. Механика. Методикалық нұсқау, Семей 1990 ж.
7.1.9 Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. Методическое разработка по молекулярной физике, Семей 1991
7.1.10 Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж., Турысбекова Б.Ш. Электромагнетизм, Семей 1991 ж.
7.1.11 Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. Тербелістер мен толқындар, Семей 1991
7.1.12 Мұқышева М.К., Паримбеков З.А., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсы 1-бөлім, Физика курсы, 2-бөлім Оқу құралы: Семей 2010ж.
7.1.13 Паримбеков З.А., Рахимбердина А.Т., Тұрысбекова Б.Ш. Физика курсынан зертханалық практикум: Оқу-әдістемелік құрал, 2012 ж.
7.2 Қосымша
7.2.1 Дж. Орир Физика в 2-х томах. Москва, Мир, 1981 г.
7.2.2 Берклеевский. Курс физики 1-6 томы, Москва, Наука, 1971 - 1978.
o Чертов А.Г., Воробьев А.А. Задачи по физики. М. Высшая школа, 1988г.
7.2.4 Белешина А.М. Учебное пособие для самостоятельного обучения решения задач по физики в вузе, Воронеж, ВГУ, 1968 г.
o Физический практикум под редакцией Ивероновой В.И., М, Наука, 1968 г.
7.2.6 Беликов Б.С. Решение задач по физики, М, Высшая школа, 1986г.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz