УМКД

Жобалау тілдері

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТІРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 дәрежедегі СМК құжат
УМК
ПОЭК 042 - 18 - 8.1.84/01- 2013
Оқу- әдістемелік кешені
<<Автоматтандырылған жобалау жүйесі>>
студенттерге арналған пәннің бағдарламасы

№1 басылым
18.09.2013ж

<<Автоматтандырылған жобалау жүйесі>> пәнінен
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
5В071200 - Машинажасау мамандығы үшін
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей 2014

Алғы сөз

1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы Тусупова С.К. <<Машина жасау технологиясы және механика>> кафедрасының аға оқытушысы, Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті.
<< 2 >> Қыркүйек 2013 ж.

2 ТАЛҚЫЛАНҒАН
2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті <<Машина жасау технологиясы және механика>> кафедрасының отырысында

<<__9 >> Қыркүйек 2013 жылғы № 1 хаттама

Кафедра меңгерушісі Тоқаев С.Д.

2.2 ИТФ оқу- әдістемелік бюро отырысында
<< 12 >> Қыркүйек 2013 жылғы № 1 хаттама

Төрайымы Төлеубекова С.С.

3. БЕКІТІЛДІ:
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданып, баспаға ұсынылды
<< 18 >> Қыркүйек 2013 жылғы № 1 хаттама

ОӘК төрағасы, бірінші проректор Искакова Г.К

4 АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН

* ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ
<<Автоматтандырылған жобалау жүйесі>> пәнінің оқу-әдістемелік кешен кұрамына енетін оқытушы үшін пәннің жұмыс оқу багдарламасы 050712 - <<Машина жасау>> мамандығы бойынша окитын студенттерге арналған. Ол студенттерді курстың мазмұнымен, оның өзектілігімен және кажеттілігімен, курс саясатымен, студенттер оку процесі барысымда үйренетін әдістермен таныстырады. Оку-әдістемелік кешен пэнді оқу барысында негізг і басшылыкка алынады.
* НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕ
<<Автоматтандырылған жобалау жүйесі>>пәміпің оқытушы үшін пәннің жүмыс оку багдарламасы келесі тапаптар мен қужаттарга сәйкес жетілдірілді:
* 050712 - <<Машина жасау>> мамандыгыныц Қазакстан республикасының білім және ғылым министрлігінің <<23>> желтоксан 2005 жылғы №779 бұйрыгымен бекітілген жэне енгізілген мемлекеттік жшшыга міндетті білім стандарты ҚР МЖБС 3.08. 038-2006;
* СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 Университет стандарты <<Пәннің оқу- әдістемелік кешенін жетілдіру мен безендірудің жалны талаптары>>;
* ДП 042-08.10.10.12-2007 Құжаттау процедурном <<Пэннің оқу- әдістемелік кешенінің кұрылымы мен мазмұны>>.
+ ЖАЛПЫ ЖАҒДАЙ
o Пәннін қысқаша сипаттамасы.
<<Автоматтандырылған жобалау жүйесі>> пәні машина жасау мамандарын дайындауда жалпы техникалық негізін қалыптастыратын пэн болып табылады.
<<Автоматтандырылған жобалау жүйесі>> пэні белгілі бір инженерлік мәселелерді шешуде кажет эдіс-тэсілдер мен білімді береді, инженерлік мэселелердің койылымдары мен шешімдерінің тәсілдерін үйретеді.
o Курс мақсаты.
Курсты оку максаты - конструкторлык, технологиялык жобалау жэне гылыми-зерттеу жұмыстарын электрондык-есептеу техникасын колдана автоматтандырудың жалпы принциптері мен әдістерін меңгеруде студенттердің ой-өрісін кеңейту, танымдылығын жетілдіру.
o Пәнді оқыту негізгі келесі бағыттар бойынша жүргізіледі:
Пәнді оқу нәтижесінде студент - әлемдік деңгейдегі заман әуей электрондык-есептеу техникасын, күн талабына сай программапау әдістерін, тілдерін окып-үйрену үйрену. Мұндай мәселелер жаңа машиналарды, приборларды технологиялык жабдыктар мен технологияларды жетілдіру, жоспарлы реконструкциялау және модернизациялау жұмысгарын орындау барысында кажет болады.
o Пәнді оқыту нәтижесінде студент білуі керек:
* технологиялық жэне өндірістік процестердің автоматтандырылған жобалау жүйелерінін (АЖЖ) казіргі заман талабына сай жаппы принциптері мен даму жолдарын;
* жобалау әдістерін жэне автоматты жобалау жүйелерін колдана білулері керек;
* автоматтандырылға жобалау жүйелерінің камтама кұралдарын, олардың бір-бірімен байланысын, кұру жолдарын.
o Курстың перереквизиті:
* информатика;
* машина жасау технологиясы негіздері;
* машина өндірісінің негіздері;
* кесу теориясы;
* өзараауыстырымдылық негіздері.
3.5 Курстың постреквизиті:
* машина жасаудағы технологиялық процестердің автоматтан- дырылған жобалау жүйелері (ТП АЖЖ);
* сандык бағдарламамен басқарылатын станоктар;

Кесте 1 - Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Курс
Се - местр
Кредит- тер
ДС, сағ.
ПС, сағ.
ЗС, сағ.
СӨЖО, car.
сөж,
сағ.
Барлыгы, car.
Қорытынды бакылау формасы
3,4
6,8
3
15
15
30
22,5
22,5
105
емтихан
дипломдық жэне курстык жобалауды орындау

4 ОҚЫТУШЫ ҮШІН ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ
Кесте 2 - Пәннің мазмүны. Сабақ түрі бойынша сағаттардың белінуі.
Тақырыптын атауы
Сағат тар саны
Әдебиеттер
1
2
3
Дәріс сабактар
1. Кіріспе.
Пэннің мазмұны мен мәселелері, Пэннін жалпы теориялык жэне арнайы пэндермен байланысы.
1
8.1.1 -5-12 беттер.

Машина жасау саласындағы технологиялык жэне өндірістік процестердегі АЖЖ колдануды іске асыру максаттары мен мәселелері. Өндірістік технологияларды дайындау мәселелерінің қатары.

2. Жобалауды автоматтандыру принциптері.
АЖЖ жүйелерін кұру мақсаттары жэне онын дамуының алғы шарттары. Жобалау процесіне жэне жобалау объектілеріне койылатын талаптар.
1
8.1.1-13-25 беттер.
3. Жобалаудың есептеу жэне логикалық мәселелері.
Шешу алгоритмдер. АЖЖ кұрамы мен кұрылымы. АЖЖ ішкі жүйелері жайындағы түсінік. Жалпы жэне арнайы тагайындалған ішкі жүйелер. Жобалау процестерінің кезендері. Типтік маршруттар жэне жобалау процедуралары.
1
8.1.1 -26-40 беттер.
4. АЖЖ камтамасы түсінігі және қамтама кұрылымы.
Қамтама түрлері. Техникалық камтама кұралдары. Электрондык-есептеу машиналары (ЭЕМ) классификациясы. ЭЕМ кұрамы, функционалдык бөлшектерінің атқаратын кызметі, өлшегіш жэне ұйымдастыргыш техника.
1
8.1.1 -41-58 беттер.
5. Графиктік терминал.
Графсызғыштар жэне басқа корытындылау жабдыктары. Электрондык элементтер схемаларының (аналогтык, сандык, сандык-аналогтык) математикалык моделдері.
1
8.1.1-59-86 беттер.
6. Ақпараттық камтама түсінігі.
Аныктамалар, белгілеу түрлері. Акпараттык кор кұру.
1
8.1.1-87-102 беттер.
7. Деректер банкісі (ДБН) күрамы, оның тағайындалуы.
ДБН классификациясы. Иерархиялык жэне торлык ұйымдастыру жолдары. Деректер базасын (ДБ) ұйымдастырудың релякциялык моделі.
1
8.1.1 -103-120 беттер.
8. АЖЖ үшін ДБ ерекшеліктері.
АЖЖ мәселелерін шешуде деректер базасын баскару жүйелері, ДББЖ-ның колданылуы.
1
8.1.1-121-178 беттер.
9. АЖЖ лингвистикалык камтама.
Тілдік жіктеулер. Жобалау тілдері. Программалау тілдері (нактылы алгоритмдік тілдер карастырылады). Тілдік процессорлар. Трансляторлар кұрылымы, тағайындалуы. Ұғымдарды белгілеу тілдері. Таңбалау тілдері.
1
8.1.1 - 179-193 беттер.
10. АЖЖ программалық қамтамасы (ПҚ).
АЖЖ ПҚ архитектурасы. ПҚ касиеттері. Қолданбалы
1
8.1.1 - 194-228 беттер.

программалар дестесінің (ҚПД) карапайым және күрделі кұрылымдары.

11. Жүйелік, арнаулы ПҚ.
Жүйелік, арнаулы ПҚ жайындағы түсінік, оның кызметі. ПҚ кұру принциптері мен кезендері. ПҚ кұрылымы мен функцияларын бейнелеу эдістері.
1
8.1.1-172-198 беттер.
12. АЖЖ математикалык камтамасы.
Математикалык модельдер мен тэсілдер түрлері: жалпылама жэне буындык тэсілдер; АЖЖ-гі бірварианіты зерттеудің сандык тәсілдері (сызыктык жэне сызықтық емес жүйелерді шешу тэсілдері); көп вариантты зерттеу тэсілдері (жүйенің сезгіштігін зерттеу және статикалык зертгеу); тәжірибелік деректер заңдылыгын зерттеу тэсілдері (дискреттік математика әдістері); тиімділік тэсілдері. Әдістемелік камтама түсінігі, анықтамасы. Белгілеу түрлері мен формалары.
1
8.1.1-140-144 беттер.
Щ
13. Жүйелік жобалауды автоматтандыру.
Зертгеу (анализ) жэне сұрыптау (синтез) процедураларын айшықтау. Жаппай кызмет өтеу жүйелері. Петри торлары туралы түсінік, анықтамасы, эртүрлі сипаты мен касиеттері. Есептеу жүйелері мен торларын модельдеу.
1
8.1.1 - 193-201 беттер.
14. АЖЖ автоматтандыру күралдарының кешені (АҚК).
АЖЖ автоматтандыру құралдар кешені (АҚК) туралы түсінік, программалық-эдістемелік кешен (ПӘК), профаммалық-техникалык кешен (ПТК), икемді автоматтандырылга өндіріс (ИАӨ),
1
8.1.1 - 194-228 беттер.
15. Өндірісті технологиялык дайындауды а вто м атта н д ы ру.
Өндірісті технологиялык дайындауды автоматтандыру жүйесі (ӨТДАЖ). АЖЖ-ӨТДАЖ-ИАӨ комплексті жүйесі.
1
8.1.1 - 162-170 беттер.
Барлығы
15
Практикалык сабақтар
1. Техникалык кұралдар жэне операциялык жүйелер.
1
8.1.1 -26-40 беттер.
2. Техникалык кұралдар кұрамы, аткаратын қызметі жэне АЖЖ-ін жетілдірудегі рөлі.
1
8.1.1-26-40 беттер.
3. Дисплейлер, олардын сипаттамапары мен мүмкіндіктері.
1
8.1.1-26-40 беттер.
4. Операциялык жүйе ортасында түтынушы есебінін өнделу принциптері.
1
8.1.1-26-40 беттер.
5. Акпараттык жэне колданбалы гірограммалык камтама.
1
8.1.1- 41-58 беттер.
6. АЖЖ ПҚ кызметін ұйымдастырудағы монитордың рөлі.
1
8.1.1 -59-86 беттер.
7. АЖЖ ПҚ негізін құруда қолданылатын ирограммалау тілдерінін ерекшеліктері.
1
8.1.1 - 121-178 беттер.
8. АЖЖ ДБ жобалау жұмыстарын Microcosoft Ас- ccss ДБЖЖ аясында жүргізу әдістері.
j
8.1.1 - 121-178
беттер.
9. Гехнологиялык жобалауды автоматтандыру
1
8.1.1-178-193 беттер.
10. Бүйымдар мен эртүрлі тораптарды кұрастыру варианттарының графтарын тұрғызу.
1
8.1.1 -194-228 беттер.
11. Деталь өндеу процесінін максимальды технологиялык өнімділікті көздейтін математикалык моделін құру.
1
"8.1.1-172-198 беттер.
12. Деталь дайындауга жүмсалатын материалдық ресурстарды тиімді пайдалану мәселесінің математикалык моделін кұру.
1
8.1.1 -140-144 беттер.
13. Петри торлары туралы түсінік, анықтамасы, эртүрлі сипаты мен қасиеттері.
1
8.1.1 - 193-201 беттер.
14. Есептеу жүйелері мен торларын модельдеу.
1
8.1.1 -194-228 беттер.
15. Есептеу жүйелері мен торларын модельдеу.
1
8.1.1 - 162-170 беттер.
Барлығы
15
Зертханалық сабақтар
1. Нактылы технологиялық мэселелрді шешуге багытталған акпараттык-ізденіс жүйелері (ИІЖ)-мен танысу.
2
8.1.1 - 26-40 беттер.
2. Microcosoft. Access мүмкіндіктерін меңгеру.
2
8.1.1 - 26-40 беггер.
3. Тәжірибелік деректер байланысы заңдылыгының математикалық моделдері (ең кіші квадраттар тэсілі).
2
8.1.1 -26-40 беттер.
4. Кездейсоқ сұраныска орай қорларды басқару мэселесінін математикалык статистика тәсілі.
2
8.1.1 -26-40 беггер.
5. Кездейсоқ сұраныска орай қорларды баскару мәселесінің ытималдык теориясы тасілі.
2
8.1.1-41-58 беттер.
6. Детальдарды эртүрлі станоктарда өңдеудің тиімді
2
8.1.1 -59-86 беггер.
жоспар-кестесін тандау мэселесінің программалык

қамтамасы.

7. ПҚ кұрылымы мен функцияларын бейнелеу
2
8.1.1 - 121-178
әдістері.

бетгер.
8. Программалау тілдері (нақтылы алгоритмдік
2
8.1.1-121-178
тілдер қарастырылады).

беттер.
9. Иерархиялық жэне торлык ұйымдастыру
2
8.1.1 - 178-193
жолдары.

беттер.
10. Электрондык элементтер схемаларының (аналогтык, сандык, сандық-аналогтық) математикалық моделдері.
2
8.1.1 -194-228 беттер.
1 1. Жалпы жэне арнайы тағайындалған ішкі жүйелер.
2
8.1.1-172-198
Жобалау процестершің кезеңдері. ^

бет^ер.
12. АЖЖ жүйелерін кұру максаттары жэне оның
2
8.1.1-140-144
дамуының алгы шарттары.

беттер.
13. Машина жасау саласындағы технологиялык және өндірістік процестердегі АЖЖ қолдануды іске асыру максаттары мен мәселелері.
2
8.1.1 - 193-201 беттер.
14. Жобалау процесіне жэне жобалау объектілеріне
2
8.1.1 - 194-228
койылатын талаптар.

беттер.
15. АЖЖ ішкі жүйелері жайындағы тусінік. Жалпы
2
8.1.1 -162-170
жэне арнайы тағайындалған ішкі жүйелер.

беттер.
Барлығы
30

ПОӘК 042-14-1.02.01.20.106/01-
№ 2 баспа орнына
16 беттің 9 беті
2012
№3 баспа

5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ ҮШІН ТАҚЫРЫПТАР ТІЗІМІ
* Автоматтандырылған жобалау жүйелерінің мазмүны мен мэселелері, жалпы теориялық жэне арнайы пэндермен байланысы.
* Автоматтандырылган жобалау жүйелерін колдануды іске асыру максаттары мен мәселелері.
* Автоматтандырылган жобалау жүйелерін кұру максаттары жэне оның дамуының алгы шарттары.
* Автоматтандырылган жобалау жүйелерінің құрамы мен күрылымы.
* Электрондык-есептеу машиналарының (ЭЕМ) классификациясы.
* Графсызғыштар жэне баска қорытындылау жабдыктары.
* Деректер банкісінің классификациясы.

* Деректер базасын (ДБ) үйымдастырудың релякциялык моделі.
* Автоматтандырылған жобалау жүйелері мэселелерін шешуде деректер базасын баскару жүйелері.
* Программалау тілдері, тілдік процессорлар жэне трансляторлар кұрылымы, тагайындалуы.
* Автомапандырылған жобалау жүйелері программалык камтамасыньщ архитектурасы.
* Программалық камтаманы күру принциптері мен кезеңдері.
* Программалык камтаманың қүрылымы мен функцияларын бейнелеу эдістері.
* Әдістемелік қамтама түсінігі.
* Автоматтандырылған жобалау жүйелерінің автоматтандыру кұралдар кешені (АҚК).
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТ АСЫ

Көрнекті

кұралдар,

Тақырып

плакаттар, зертханалық стенд
Дэріс сабак
Практикалык сабак
Зертханапык сабақ

1
2

3
1. Кіріспе.
Техникалык құралдар
Нақтылы технологиялык
Окытып-

жэне операциялық
мэселелрді
шешуге
үиретудщ

жүиелер.
бағытталған ақпараттык- ізденіс жүйелері (И1Ж)-
техникалык кұралдары,

мен танысу.

плакаттар
2. Жобалауды авто-
Техникалык кұралдар
Microcosoft
Access
Окытып-
маттандыру прин-
құрамы, аткаратын
мүмкіндіктерін меңгеру.
үиретудщ
циптері.
кызметі жэне АЖЖ-ін жетілдірудегі рөлі.

техникалык күралдары, плакаттар
3. Жобалаудын
Дисплейлер, олардын
Тэжірибелік
деректер
Окытып- үйретудің техникалык кұралдары, плакаттар
есептеу жэнс логикалык масел елері.
сипаттамалары мен мүмкіндіктері.
байланысы зандылығының математик алык моделдері (ең кіші квадраттар тәсілі).

4. АЖЖ камтамасы
Операциялык жүйе
Кездейсок
сүраныска
Окытып-
түсшігі жэне
ортасында түтынушы
орай корларды баскару
үиретудің
камтама
есебінщ өнделу
мәселесінің

техникалык
күрылымы.
принциптері.
математикалық статистика тэсілі.
күралдары, плакаттар
5. Графиктік
Ақпараттык жэне
Кездейсок
сүраныска
Окытып-
терминал.
колданбалы
орай корларды баскару
үиретудің

программалык камтама.
мәселесінің
ытималдық
техникалык

теориясы тәсілі.
күралдары,

плакаттар

6. Ақпараттык камтама түсінігі.
АЖЖ ПҚ кызметін ұйымдастырудағы монитор дын рөлі.
Детальдарды эртүрлі станоктарда өндеудің тиімді жоспар-кестесін таңдау мэселесінің программалык
камтамасы.
Оқытып- үйретудің техникалық құралдары, плакаттар
7. Деректер банкісі (ДБН) күрамы, онын тағайындалуы.
АЖЖ ПҚ негізін күруда колданылатын программалау тілдерінің ерекшеліктері.
ПҚ кұрылымы мен функцияларын бейнелеу эдістері.
Окытып- үйретудің техникалық кұралдары, плакаттар
8. АЖЖ үшін ДБ ерекшеліктері.
АЖЖ ДБ жобалау жұмыстарын Microcosoft Access ДБЖЖ аясында жүргізу әдістері.
Программалау тілдері (нактылы алгоритмдік тілдер қарастырылады).
Оқытып- үйретудің техникалық кұралдары, плакаттар
9. АЖЖ
іингвнстнкалык камтама.
Технологиялық
жобалауды
автоматтандыру
Иерархрмлық жэне торлык ұйымДастыру жолдары.
Окытып- үйретудің техникалык күралдары, плакаттар
10. АЖЖ програм- малық камтамасы (ПҚ).
Бұйымдар мен эртүрлі тораптарды кұрастыру варианттарының графтарын тұрғызу.
Электрондык элементтер
схемаларының
(аналогтық, сандық,
сандык-аналопык)
математикалык
моделдері.
Оқытып- үйретудің техникалык кұралдары, плакаттар
11. Жүйелік, арнаулы ПҚ.
Деталь өндеу
процесінін
максим альды
технологиялык
өнімділікті көздейтін
математикалык моделін
КYenРУ-
Жалпы жэне арнайы тағайындалған ішкі жүйелер. Жобалау процестерінің кезендері.
Оқытып- үйретудің техникалык кұралдары, плакаттар
12. АЖЖ
математикалык
камтамасы.
Деталь дайындауға жұмсалатын материалдык ресурстарды тиімді пайдалану мәселесінің математикалык моделін ВДУ-
АЖЖ жүйелерін қүру максаттары жэне оның дамуынын алгы шарттары.
Оқытып- үйретудің техникалык кұралдары, плакаттар
13. Жүйелік
жобалауды
автоматтандыру.
Петри торлары туралы түсінік, аныктамасы, эртүрлі сипаты мен қасиеттері.
Машина жасау саласындағы технологиялык жэне өндірістік нроцестердегі АЖЖ колдануды іске асыру максаттары мен мәселелері.
Оқытып- үйретудің техникалык кұралдары, плакаттар
14. АЖЖ автоматтандыру
Есептеу жүйелері мен торларын модельдеу.
Жобалау процесіне жэне жобалау объектілеріне
Оқытып- үйретудің

кұралдарынын һтшені (АҚК).

қойылатын талаптар.
і техникалық кұралдары, плакагтар
15. Өндірісті технологиялык дайындауды автомат гандыру.
Есептеу жүйелері мен торларын модельдеу.
АЖЖ ішкі жүйелері жайындағы түсінік. Жалпы және арнайы тағайындалған ішкі жүйелер.
Оқытып- үйретудің техникалық құралдары, плакагтар
15
15
30

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМСЫЗДАНУ КАРТАСЫ
Кесте 4 - Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамсыздану картасы
Оку, оқу-эдістемелік
Экземпляр саны
Студенттер саны
Қамсыздану үлесі
кұралдарының атауы

Норенков И.П. Введение в

автоматизированное

проектирование технических
20
21
0,95
устройств и систем. М.: Высшая школа, 1986-227 с.

Норенков И.П. Основы

теории и проектирования САПР. М: Высшая школа,
22
21
1,04
1990-335 е..

Системы автоматизированно -

го проектирования техноло -

гических процес - сов,приспособлений и режу - щих инструментов/ Под ред.С.Н.Корчака.-М.,1988
15
21
0,71
Волчкеевич Х.Я., Ковалев

МП., Кузнецов И.М.

Комплексная автоматизация
18
21
0,85
производства. - М.: Машиностроение, 1983-280с.

Корсаков B.C. Автоматизация

производственных процессов, М: Высшая школа, 1978-318 с.
12
21
0,57

8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі эдебиеттер:
* Норенков И.П. Введение в автоматизированное проектирование технических устройств и систем. М.: Высшая школа, 1986-227 с.
* Корсаков B.C. Автоматизация производственных процессов, М.: Высшая школа, 1978-318 с.
8.2 Қосымша эдебиеттер:
* Волчкеевич Х.Я., Ковалев М.П., Кузнецов И.М. Комплексная автоматизация производства. - М.: Машиностроение, 1983-280с.
* Капустин Н.М. Автоматизация систем проектирование технологических процессов механосборочного производства. М.: Машиностроение, 1979-456 с.
* Норенков И.П. Основы теории и проектирования САПР. М.: Высшая школа, 1990-335 с.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz