УМКД

Психиканың анықтамасы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
4 деңгейлі СМЖ құжаты
ПОӘК

ПОӘК 042-18.1.19.01-2013

Оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасы
<<Білім беру мен психологиядағы әрекеттік және мәдени-тарихи тұжырымдар>>

05.09.2013. жылғы
№ 1 басылым

* ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
* Білім беру мен психологиядағы әрекеттік және мәдени-тарихи тұжырымдар пәні
* 6М010300 <<Педагогика және психология>> мамандығының
* магистранттарына арналған

МАГИСТРАНТҚА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

*
* Семей 2013

* Алғысөз
1.ЖАСАЛЫНДЫ
Құрастырушы Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің <<Педагогикалық психология>> кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к. Кулмышева Н.А.

"______" __________ 2013 ж.

2.ҚАРАЛДЫ

2.1. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің "Педагогикалық психология" кафедрасының отырысында
Хаттама №______"__>>________ 2013 ж.

Кафедра меңгерушісі: Джумажанова Г.К.

2.2. ПФ оқу-әдістемелік бюросының отырысында
Хаттама №________ ________ 2013 ж.

Төрайымы _______ Т.Ш.Ахметова

2.3.ГФ Ғылыми Кеңесі отырысында

Хаттама №______"__>>________ 2013 ж.

Төрағасы _______

3.БЕКІТІЛДІ

Хаттама №______"__>>________ 2013 ж.

ОӘК төрағасы --------------------------

4.АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ

Мазмұны:

1. Жалпы талаптар
2. Пән мазмұны мен сағат санының бөлінуі
3. Пәнді оқудың әдістемелік нұсқауы
4. Курс
5. Курс саясаты
6. Магистрант рейтингісін санау саясаты
7. Әдебиеттер

1.1Кулмышева Назым Армысовна п.ғ.к.
Педагогикалық психология кафедрасы
* Байланыс мәліметтері-тел: 42-06-41, №1 оқу корпусы, №302 кабинет
* Сабақтың өтілу орны - №302 аудитория
* Пәннің аталуы - Білім беру мен психологиядағы әрекеттік және мәдени-тарихи тұжырымдар
* Кредит саны - 2

1.2 Пәннің қысқаша мазмұны.
ХХ ғасырдың басында әлемдік және отандық психологиялық ғылымның әлеуметтік жағдайдағы дамуы субъективті-эмпирикалық психологияда қанағаттанарлықсыз дәрежесі жаңа зерттеу объектілерін іздестіру, ғылымның методологиялық негзіндегі өзгерістердің және әртүрлі мектептер мен бағыттардың пайда болуына әкеп соқтырды. Қазіргі кезде білім беру мен психологияда іс-әрекет түрлеріне әлеуметті бейімделу және жекелік-психологиялық ерекшеліктерін ескеріп, оның потенциалды мүмкіндіктерін максималды дамыту қазіргі кезеңдегі әлеуметті-экономикалық жағдайдың талабы. Пәнді оқытуда психикалық ерекшеліктердің ғылыми синтезі, психикалық категорияларының психологиялық мазмұнын ашу, адамның психикалық жағдайында қарастыру - негіз болып табылады. Л.С.Выготский, А.Н. Леонтьев, Д.Б.Эльконин, В.В. Давыдов, П.Я. Гальпериннің тұжырымдары білім беру мен психологияда өзіндік орнымен ерекшеленеді.
1.3. Пәннің мақсаты
Оқу пәнінің мақсаты - әрекеттік және мәдени-тарихи мазмұнды қамтитын методологиялық принциптерінің мағынасын түсіну, психикалық механизмдер мен түсініктерін дамыту, сонымен қатар психологиялық теорияларды білім беру мен психологияда қолдану мүмкіндігін арттыру

1.4.Пәнді оқып-зерттеудің негізгі міндеттері:
* Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы пәні ғылымының категориялық құрылымын ашу;
* Пәнге қызығушылықтарын қалыптастыру;
* Курс бойынша білімдер жүйесін тәжірибеде қолдану дағдыларын дамыту;

1.5.Оқып-зерттеу нәтижесінде магистрант:
* Жеке тұлғаның пәнді меңгеруі (негізгі ұғымдар, негізгі құрылымдар);
* Курсты оқып-зерттеудің әдістерін қолдана алуы;
* Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы пәнінің қазіргі теорияларын меңгеруі;
* Кәсіптік іс-әрекет жағдайында психологиядан алған білімін қолдану туралы түсінігі болуы қажет.

Пәнді оқу барысында магистранттар төмендегілерді білу тиіс;
- Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы пәнін, алатын орнын;
- Пәннің мазмұнын, зерттеу әдістерін.
- Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы пәнін арнайы ғылыми пән ретінде оқып үйренудің теориялық маңызы мен практикалық пайдасын ашып көрсету;
- Аталған пәнге байланысты білімдер негізін қалыптастыру;
- Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы пәнінің категориялары мен ұғымдар жүйесін оқытып үйрету

1.6.Курс пререквизиттері: Жалпы психология, психология тарихы пәндері бойынша алған білімдеріне негізделеді

1.7. Курстың постреквизиті: Жеке айырмашылықтардағы қазіргі психология, магистрлік жұмыстар.

2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттардың бөлінуі
Кесте 1

№
Тақырыптар
Мазмұны
Сағаттар саны
Әдебиет

Д
СПС
ЗС
МӨЖО
МӨЖ

1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
Психикалық әрекет және объективті шындық.Сана мәселелері

Психиканың анықтамасы. Психика субъективті әлемнің бейнесі ретінде. Психикалық бейнелеу түсінігі. Психиканы анықтайтын белгілер. А.Н.Леотьевтің психиканың объективті критерий гипотезасы
1
1

1
3
4.1.,4.2.,4.4.,4.7.
2
Сана - психиканың жоғары формасы ретінде
А.Н.Леонтьев бойынша жекедара сана құрылымы. Сананың негізгі мінездемелері. Сана құрылымы.
1
1

1
3
4.1.,4.3.,
4.4.,4.7., 4.12.
3
Тарихтағы, ғылымдағы және мәдениеттегі <<даму>> категориясы.
Тарихтағы, ғылымдағы және мәдениеттегі <<даму>> категориясы. Ғылымның даму кезеңдеріндегі <<даму>> категориясы туралы тұжырымдары. Г.В.Лейбниц, И.Г.Гердер, Ч. Дарвин еңбектеріндегі <<даму>> категориясы. Эволюциялық принциптегі <<даму>> категориясының түсінігі.
1
1

1
3
4.1.,4.4.,
4.5.,4.7., 4.10.
4
Психикалық дамуды зерттеудегі негізгі парадигмалар.
Психологиядағы парадигма ұғымы психологиялық мектептер мен бағыттардың негізін қалаушы ретіндегі көрінісі. Натурализм - адам психикасының табиғи келісімді парадигмасы. Социоморфизм -- адамды әлеуметтік индивид ретінде қарастыратын парадигма, ал оның табиғатта емес, қоғамда көрінуі.
1
1

1
3
4.1.,4.4.,4.7., 4.11.
5
Психикалық құбылыстардың детерминациясы.Психикалық дамудың әлеуметтік және генотиптік мәселелері
Психика дамуының факторлары: тұқымқуалаушылық, орта, белсенділік. Психикалық дамудың биогенетикалық концепциясы және оның орны. Нутаралистік негіздегі психикалық дамудың негізгі теориялары (А.Гезелл, К.Бюллер, В.Штерн). Психикалық дамудың социогенетикалық концепциясы және оның орны.
1
1

1
3
4.1.,4.6.,
4.4.,4.7.,
4.9.
6

Психикалық дамудың негізгі заңдары мен қозғаушы күштері
Психикалық дамудағы идеалистік концепция. Пихикалық дамудағы материалистік концепция. Л.С.Выготскийдің балалық дамуының екі типі бойынша: преформировті тип, непреформировті тип. Онтогенетикалық даму процесі. Психиканың дамуындағы қозғаушы күштер. Бала дамуындағы механизмдер мен негізгі заңдылықтар

1
1

1
3
4.1.,4.11.,4.4.,4.7.
7
Адамның психикасының даму заңдылықтарының әлеуметтік табиғаты. Психологиядағы дамыту, тәрбие және оқыту сәйкестіліктерінің мәселелері
Психика дамуы заңдылықтарының әлеуметтік табиғаты. А.Н.Леонтьев бойынша тәжірибенің (туа біткен, жекедаралық, әлеуметтік)түрлері. Л.С.Выготский бойынша оқыту мен дамудың байланысы. Дамыта оқыту мәселелері. Психологияның қазіргі даму этапындағы оқыту, тәрбиелеу және дамытудың сійкестілік мәселелері.

1
1

1
3
4.1.,4.6.4.3.,4.7., 4.8.
8
Әлеуметтік тәжірибені меңгерудегі зерттеу заңдылықтарының альтернативті тұжырымдар
Әлеуметтік тәжірибені меңгеруде бихевиористік негіздегі зерттеулер. Э.Торндайктың үш негізгі заңы (эффект заңы, жаттығу заңы және дайындық заңы). Когнитивті негіздегі тұжырымдар. Психологиялық зерттеулер пәнін түсінудегі редукционизм. Әлеуметтік тәжірибені меңгерудегі зерттеу заңдарына функционалдық тұжырымдар.
1
1

1
3
4.1.,4.6.
4.3.,4.7.,
4.5.
9
Л.С.Выготскийдің мәдени-тарихи теориясы және оның психологиядағы орны.
Адам психикасының мәдеи-тарихи дамуы және психологиядағы орны. Мәдени-іс-әрекеттік тұжырымдардың дамуы және қалыптасу тарихы. ХХ ғ.20-40 жылдары отандық жасерекшелік психологиясының дамуы, маркстік ілім негізінде психологиялық ғылымдардың қайта құрылуы.
Психологиядағы мәдени-тарихи тұжырымдардың негізгі ережелері. Әлеуметтену түсінігі. Әлеуметтану инкультурация, интернализация, интернализация, бейімделу ретінде.

1
1

1
3
4.2.,4.3.,
4.7.,4.12.
10
Жоғары психикалық функциялар түсінігі, құрылымы және дамуы.
Жоғары психикалық функциялар адамның тарихи дамуының жемісі ретінде. Психикалық дамуды түсіндірудегі Л.С.Выготскийдің биологизаторлық атомистикалық тұжырымдарды сынауы. Выготский түсінігі бойынша жоғары психикалық функциялардың генезисі. Мәдениет түсініг және оның баланың психикалық дамуындағы ролі.
1
1

1
3
4.2.,4.3.,
4.7., 4.11.
11
Мәдени-тарихи тұжырымдар контексіндегі психикалық дамуды зерттеудің адекватты әдістерінің мәселелері
ЖПФ зерттеудегі инструменталды әдістер түсінігі. Оқыту эксперименті және оның модификациясы. Л.С.Выготский бойынша психикалық дамуды болжау. Жақын арадағы даму аймағы динамикасының өзгерістері және оны бақылау тәсілдері. Оқыту эксперименті процесіндегі көмек және оның түрлері.
1
1

1
3
4.2.,4.3.,
4.7.,4.10.
12
Мәдени-тарихи тұжырымдар контексіндегі психикалық дамудың негізгі концепциялары.
Основные концепции психического развития человека в работах Б.Г. Ананьев, А.Ф. Лазурский, В.Н. Мясищев, А.Г. Ковалёв, В.С. Мерлин, К.К. Платонов, А.Н. Леонтьев, Л. И . Божович, С.Л. Рубинштейн, Д.Н. Узнадзе, В.А. Ядов, П.Я. Гальперин және т.б. еңбектеріндегі адамның психикалық дамуының негізгі концепциялары

1
1

1
3
4.2.,4.3.,
4.7.,4.8.
13
Психологиядағы <<іс-әрекет>> категориясы: жалпы және нақты-психологиялық қолдау
Адам әрекетінің жалпы анализі. Іс-әрекет тұжырымдары және психологиядағы әс-ірекет мәселелері. Әрекет категориясы анализіндегі негізгі теориялық бағдар. Л.С.Выготский, С.Л.Рубинштейн, А.Н.Леонтьев, П.Я.Гальперин, Шадриков В.Д., Брушлинский А.В., Ломов Б.Ф. және т.б. әрекет теориясын жасаудағы еңбектері.
1
1

1
3
4.2.,4.3.,
4.7.,4.9.
14
Жалпыпсихологиялық іс-әрекет теориясындағы негізгі бағыттар мен мәселелер
Л.С.Выготскийдің психологиялық теориясындағы негізгі идеялары іс-әрекеттік тұжырымдардың дамуы бағыттарының бірі ретінде. <<Іс-әрекет>> категориясы психиканың пайда болуындағы түсінік принципі. Іс-әрекет зерттеудің өздік пәні ретінде.
1
1

1
3
4.3.,4.11.,4.6.,4.7
15
Жасерекшелік кезеңнің пайда болуының тарихи мәселелері.
Балалық шақ - мәдени-тарихи феномен ретінде.
Жасееркшелік кезеңнің тарихи қалыптасуының мәселелері. Балалық шақ - мәдени-тарихи феномен ретінде. Балалық шақ кезеңдері. Л.С.Выготскийдің <<психологиялық жас>> категориясы. Д.Б.Эльконин еңбектеріндегі дамудыі кезеңдері және жас динамикасының көрінісі.

1
1

1
3
4.3.,4.11.,4.6.,4.7

Барлығы:90

15
15

15
45
90

3. Пәнді оқып-зерттеу бойынша әдістемелік нұсқаулар
4. Құрметті магистранттар!
Білім беру реформасын жүзеге асыру бағытында көзделген басты шаралардын бірі оқытушылардың психология ғылымы саласындағы дайындығын үнемі жақсарта түсу мәселесі.
* Қазіргі психологияның тарихы, жағдайы және тенденциясы пәні курсының әр түрлі әдістемелік аспектілерін зерттеу ісі елімізде жаңадан қолға алынып келеді. Жоғары мектептердің өзіндік ерекшеліктеріне орай жазылған осындай еңбектер аз. Магистранттарға ұсынылып отырған бұл құрал оқу бағдарламасының жекелеген такырыптарға қатысты келелі мәселелерін тәжірибе жүзінде, нақты ғылыми зерттеулер арқылы түсіндіруді мақсат еткен.
Пәннің сапалық және көлемдік көрсеткіштері өте ауқымды болғандықтан, оны толық оқып-зерттеу үшін аудиториялық сабақпен шектелуге болмайды, сондықтан, сіздерге көптеген тақырыптарды өзбетімен оқып-зерттеуге тура келеді.
Аудиториялық сабақтарға дәрістер практикалық сабақтар кіреді. Семинарлық сабақтар сіздерге ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу және аудитория алдында сөйлеу сияқты практикалық дағдылады қалыптастыруға көмектеседі. Практикалық сабақтарға өз уақытында және жоспарға сәйкес толық көлемде дайындалу талап етіледі. Тақырып бойынша дайындалу тек арнайы оқулықтарды пайдаланумен шектелмеуі тиіс. Конспект жұмыстарды семинар сабағына арнайы басталған жұмыс дәптерінде жазба түрде ұсынылуы қажет.
Сонымен қатар, жұмыс бағдарламасында өзбетімен жұмыстың келесі түрлері ұсынылады: МӨЖО (магистранттың оқытушы басшылығымен жүргізетін өзбетімен жұмысы) және МӨЖ (кейбір тақырыптарды тереңірек оқып-зерттеуі мақсатындағы магистранттың өзбетімен жұмысы). Берілген жұмыс түріне байланысты тапсырмалар мен олардың орындалу мерзімдері арнайы кестелерде көрсетілген.
Жұмыстар магистранттардың өзіндік ойлауы мен шығармашылығы да кеңінен қарастырылған. Осы пәнге байланысты барлық тақырыптар қамтылып, сол тақырыптарға орай қосымша әдебиеттер тізімі қарастырылу ұсынылады.
5 Курс саясаты
Сабаққа қатынасу.
1. Магистрант дәріс, практикалық сабақтарға қатысу міндетті.
2. Белгілі себептермен сабаққа қатынаса алмаған жағдай, Сізді пән міндетінен босатпайды.
3. Кешігуге немесе дәріс, практикалық сабақ кезінде басқа студенттермен сөйлесуге болмайды.
Тәртіп.
1. Тәртіп магистранттың оқу үлгеріміне тәуелді емес, демек, барлығына ортақ.
2. Сабақ үстінде тәртіп бұзушылар аудиториядан шығарылады немесе курсты қорытындылауда "қанағаттанарлықсыз" бағасы қойылады.
3. Сабақ үрдісінде Сіздің қалталы телефоныңыз өшірілуге тиіс.
4. Оқытушы мен курстастарыңызға ашық жарқын болуға және шыдамдылықпен қарауды ұмытпаңыз.

МӨЖ бойынша тапсырмалар.
+ МӨЖ бойынша тапсырмалар өз уақытында міндетті түрде орындалуы тиіс. 2.Мерзімінде орындалмаған тапсырмалар автоматты түрде төмен бағаланылады.

Емтихан.
1.Емтихан - білімді қорытынды рубеждік тексеру болғандықтан барлық студенттерге міндетті.
2.Емтихан тестілеу немесе билеттік жүйеде орындалады.
* 6 Бағалау саясаты
Пән бойынша ұпайлардың бөлінуі
Кесте 2
№
Апталар
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
1
Бақылау түрі
Р
К
Х
СХ
Б
Т
1РБ
К
К
Х
Р
СХ
Б
К
2РБ
2
Бақылау түрі
Р
К
Х
СХ
Б
Х
1РБ
Т
Р
СХ
К
Б
К
СХ
2РБ
3
Ұпайлар
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5

Белгілеулер: Р-реферат; К-конспект; Х-хабарлама; СХ-схема; Б-баяндама; Т-тест.
Кесте 3
Әріптік жүйе бойынша бағалау
Ұпайлардың сандық эквиваленті
Пайыздық мазмұны
Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау
А
А
4
3,6
95-100
90-94
Үздік
В+
В
В-
3,4
3,2
3,0
85-89
80-84
75-79
Жақсы
С+
С
С-
Д+
Д
2,8
2,6
2,4
2,2
2,0
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
Қанағаттанарлық
F
0
0-49
Қанағаттанарлықсыз
I
NA

Аяқталмаған
P
-
өтті
Пәнді өтті

7. Негізгі әдебиеттер:
* Андреева, Г. М.. Социальная психология: учебник для высших учебных заведений/ Г. М. Андреева. - 5-е изд., испр. и доп.. - М.: Аспект Пресс, 2008.
* Ананьев, Б. Г.. Избранные труды по психологии: сборник. Т. 2: Развитие и воспитание личности/ Б. Г. Ананьев. - СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2007.
* Василькова, Т. А.. Социальная педагогика: учебное пособие/ Т. А. Василькова, Ю. В. Василькова. - М.: КноРус, 2010.
* Журавлев, А. Л.. Социальная психология: учебное пособие/ А. Л. Журавлев, В. А. Соснин, М. А. Красников. - 2-е изд., перераб. и доп.. - М.: ФОРУМ, 2011.
* Зимняя, И. А.. Педагогическая психология: учебник для вузов/ И. А. Зимняя. - 2-е изд., испр. и доп. и перераб.. - М.: Университетская книга: Логос, 2008.
* Леонтьев А.Н. Избранные психологические произведения.-М., 2009.
* Сухов, А. Н.. Социальная психология: учебное пособие/ А. Н. Сухов, А. А. Бодалев, В. Н. Казанцев. - 6-е изд., стереотип.. - М.: Академия, 2008.
* История педагогики и образования. От зарождения воспитания в первобытном обществе до конца ХХ века: учебное пособие/ Ред. А.И. Пискунов. - 3-е изд., испр. и доп.. - М.: Сфера, 2009.
* Гулевич, О. А.. Психология коммуникаций: учебное пособие/ О. А. Гулевич. - М.: МПСИ, 2008.
* Гамезо, М. В.. Возрастная и педагогическая психология: учебное пособие/ М. В. Гамезо, Е. А. Петрова, Л. М. Орлова. - 2-е изд.. - М.: Педагогическое общество России, 2009
* Горянина, В. А.. Психология общения: учебное пособие/ В. А. Горянина. - 5-е изд., стер.. - М.: Академия, 2008.
* Воробьева С.В. Основы управления образовательными системами: учебное пособие/ С. В. Воробьева. - М.: Академия, 2008. - 208 с
* Новые педагогические и информационные технологии в системе образования: учебное пособие/ ред. Е. С. Полат. - 3-е изд., испр. и доп.. - М.: Academia, 2008.
* Жарықбаев К. Жалпы психология. - А., 2003
* Тажiбаев Т. Жалпы психология. - А., 1993
* Немов Р.С. Психология. В 3-х т. М., 2001-2003
* Немов Р.С. Психология. В 3-х т. М., 1998
* Рубинштейн С.Л. Основы общей психологии. - СПб., 2004
* Общая психология/ В.В. Богословского. - М., 1981, 1973
* Общая психология/ А.В. Петровского. - М., 1986
* Столяренко Л.Д. Основы психологии. - Ростов н/Д, 1996 ; 1997
* Климов Е.А. Основы психологии.-М.,1997
* Крутецкий В.А. Психология. - М., 1986
* Кузин В.С. Психология. - М.,1982, 1997
* Общая психология/ Е.И. Рогов. - М., 1998
* Носкова, О.Г. Психология труда.- М., 2007
* Смит, Р. История психологии.- М., 2008
* Марцинковская,Т.Д. История психологии.-М.,2007
* Немов, Р.С. Психология.В 3 кн.Кн.1.Общие основы психологии .-М.,2003
* Жарикбаев, К.Б Психологическая наука в Казахстане :(История и этапы развития в ХХ в.).-А.,2002

Қосымша әдебиеттер:
8.1. Жарықпаев, Калиев Қазақ тәлім-тәрбиесі - А., Санат, 1995
8.2. Донских О.А., Кочеркин А.Н. Античная философия. Мифология в зеркале рефлексии - М., 1993
8.3. Петровский А.В. История советской психологии. Формирование основ психологической науки. - М., 1967
8.4. Якунин В.Я. История психологии - М., 2001

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz