УМКД

Жалпы биология

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМК құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-18-35.1. 03
/02-2013

ПОӘК
Студенттерге арналған пәннің бағдарламасы
<<биологияға кіріспе>>

№ 1 басылым
2013 ж.

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІі

<<биологияға кіріспе>>
<<5В011300>> - <<биология>> мамандығы үшін

СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей
2013

1.ӘЗЕРЛЕГЕН

Құрастырушы__________<<____>>_____ 20___ж., аға оқытушы Кунанбаева С.К.

<<Биология>> кафедрасы

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Биология кафедрасында отырысында
<<____>>___________ 20___ж.№____хаттама

Кафедра менгерушісі_______Калиева С.К.
2.2. Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
<<____>>___________ 20___ж. №____ хаттама

Төрайымы____________ Абдишева З.В.
3. БЕКІТІЛДІ
Университетінің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
<<____>>___________ 20___ж. №____ хаттама

ОӘК төрайымы____________ Искакова Г.К.

4.БІРІНШІ РЕТ КІРГІЗЕЛГЕН

Мазмұны

1.
Жалпы ережелер
2.
Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
3.
Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
4.
Курс форматы
5.
Курс саясаты
6.
Баға қоюдың саясаты
7.
Әдебиет тізімі

1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер:
Кунанбаева Сауле Кабидулловна, аға оқытушы
Биология кафедрасы
Байланыс ақпараты - тел: 773010, оқу ғимараты № 3, кабинет № 120
Сабақ өткізу орны - дәрісхана № 111
Берілген пән бойынша кредиттер саны - 3

1.2 Пәннің қысқаша мазмұны:
<<Биологияға кіріспе>> Биология - бұл тірі табиғат туралы ғылымдардың жиынтығы. Жер бетінде өмір сүрген жіне қазіргі кезде өмір сүріп жатқан тірі организмдер, олардың құрылысы және функциялары, пайда болуы, таралуы, дамуы, бір - бірімен және өлі табиғатпен байланысын зерттейді.
Биологияның даму құрылысы.
Қазіргі биология толып жатқан салалары бар. Оның құрылысын түрліше белгілері бойынша түрліше классификациялауға болады.
А) зерттеу пәніне қарай вирусология, бактериология, ботаника, зоология, антропология болып бөлінеді.
Ә) Қасиеттеріне, тіршілік көріністеріне қарай морфология, физиология, молекулалық биология, генетика, экология болып бөлінеді.
Б) Зерттелетін тірі обьектілердің құрылым деңгейіне қарай анатомия,гистология, цитология, болып бөлінеді.
Биосфера" деген терминді тұңғыш рет 1875 жылы австралиялық геолог Э.Зюсс пайдаланған болатын. Биосфера деп барлық тірі организмдердің тіршілік ортасымен бірге алғандағы жиынтығын түсінеді. Биосфера туралы ілімді ғылымда жан - жақты зерттеушілердің бірі көрнекті орыс ғалымы В.И.Вернадский болды.
Адамның тарихи дамуының биологиясы.
Адам, қоғам табиғатпен айырғысыз байланысты, өйткені олар табиғаттан тыс және оның ішінде өзін тікелей қоршаған табиғи ортадан тәуелсіз өмір сүре алмайды. Адамзат - тірі табиғаттың дамуының жалғасы. Табиғат адам мен жалпы қоғамның табиғи тіршілік негізі болып табылады.
1.3 Пәннің мақсаты: Биологияға кіріспе Бүкіл тіршіліктің пайда болуы, құрылымы, қызметі және табиғатта тірі тіршіліктің таралуы, және де олардың шығу тегі және өлі табиғатпен өзара әрекеттерін зерттейді болып табылады.
1.4 Пәннің міндеттері.
Биологияға кіріспе - тірі табиғаттың бүкіл пайда болу заңдылықтарын оқу;
тіршіліктің мәнін ашу;
барлық тірі тіршіліктерді жүйелеу
1.5 Оқып-білудің нәтижелелері:
Биологияға кіріспе пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:
-тіршіліктің мәнін, оның формалары мен дамуын ашып көрсететін, тірі табиғат дамуының жалпы заңдылықтарын білуі керек
-тіршіліктің мәнін, оның формалары мен дамуын ашып көрсететін, тірі табиғат дамуының жалпы заңдылықтарын білуі керек.
- инновациялық оқыту әдістері: мастер класс, әңгімелесу және ойын әдістері, -мультимедиялық техниканы пайдалану арқылы баяндау
-өздік жұмыстарды белсендіру;
-білім сапасын көтеру;
-негізгі қолданатын әдістерін білу;

1.6 Курстың пререквизиттері: Жалпы биология.
1.7 Курстың постреквизиттері: Жас өспірімдер физиологиясы. Экология. Адам өірінің қауіпсіздігі. Ботаника. Зоология. Адам анатомиясы.
2. Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
1 кесте
№
т/б
Тақырып атауы
Сағаттар
Әдебиет

Дәріс
Прак саб
ОСӨЖ
СӨЖ

1.
Биология ғылымының даму тарихы.
2

7.1.1-7.1.14
2.
Тіршіліктің шығу тегі және мәні. Тіршілік сипаттаушы негізгі формалары.
4

7.1.1-7.1.14
3.
Тірі жүйенің ұйымдасуының деңгейлері туралы түсінік.
Бұл деңгейлердің иерархиясы.
4

3,2
11,25
7.1.1-7.1.14
4.
Химиялық құрылыстық блоктар. Жасуша биологиясына кіріспе. Жасуша құрылымдық бірлік. Жасушадағы заттар мен энергия алмасуы.
4

7.1.1-7.1.14
5.
Онтогенез. Эмбриогенез. Эмбриональдық дамудың заңдылықтары
4

3,2
11,25
7.1.1-7.1.14
6.
Эволюция теориясына кіріспе. Қазырғы заманғы эволюциялық ілімінің жағдайы.
4

7.1.1-7.1.14
7.
Антропогенез. Организмдердің қоршаған ортамен өзара қарым-қатынасы.
4

3,2
11,25
7.1.1-7.1.14
8.
Биосфераның эволюциясы. Ноосфера.
4

7.1.1-7.1.14
9.
Биологиялық зерттеу әдістері. Биология ғылымының адам іс-әрекетіндегі маңызы.

2
3,2

7.1.1-7.1.14
10.
Тіршілік дамуының бастапқы кезендері.

11,25
7.1.1-7.1.14
11.
Тірі жүйенің ұйымдасуының деңгейлері туралы түсінік.

2
3,2

7.1.1-7.1.14
12.
Жасуша құрылымдық бірлік. Жасушадағы заттар мен энергия алмасуы.

11,25
7.1.1-7.1.14
13.
Онтогенез. Организмның өсуі мен дамуы.

2
3,2

7.1.1-7.1.14
14.
Қазырғы заманғы эволюциялық ілімінің жағдайы.

11,25
7.1.1-7.1.14
15.
Антропосоциогенез.

1
3,2

7.1.1-7.1.14
16.
Биосфера. Ортаның абиотикалық факторлары. Ортаның биотикалық факторлары. Биогеоценоздар.
Биосфера эволюциясы.

7.1.1-7.1.14

Барлығы
30
15
22,5
67,5

3. ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
<<Биологияға кіріспе>> курсын оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, практикалық сабақ, ОСӨЖ-оқытушының студентпен өздік жұмысы, және СӨЖ- студенттің өздік жұмысы.
Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір студент міндетті. Конспекті оқулықтардан және оқу құралдарынаналынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспекті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Практикалық сабағына дайындалуда келесі қажет болады: сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, реактивтер, ыдыспен танысу; алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау. ОСӨЖ және СӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабақтарға дайындалады.

4 КУРС ФОРМАТЫ
<<Биологияға кіріспе>> - 3 кредит.
Курс бойынша 50 минуттық дәріс аптасына 2 рет болады, 50 минуттық практикалық сабақ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, практикалық сабаққа, ОСӨЖ-ге қатысуға студент міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан студент белгілі бір балын жоғалтады. Практикалық сабақтар студентті өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап беріп және тәжірибе жүргізу үшін кейбір жануарларды анықтамалық кітаптан тауып, жазып келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес студент практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.
5 курс саясаты
Студент пәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда баллдарды алу түрінде штрафтар салынады.

6. БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік бақылау бойынша және соңғы аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер мен емтихан нәтижесінің (40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.
Апта және бақылау түрлері бойынша баллдардың таратылуы кестеде келтірілген
<<Биологияға кіріспе>> пәні бойынша балдардың таратылуы
2 кесте
Апта
Бақылау түрі
Балдардың барлығы
Қосымша
1-7
Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық
30
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
Практикалық жұмыстарды орындау (қорғау)
1
Биологиялық зерттеу әдістері.
20

2
Биология ғылымының адам іс-әрекетіндегі маңызы.
20

3
Тіршілік дамуының бастапқы кезендері.
20

Тіршілік дамуының бастапқы кезендері.
20

4
Тірі жүйенің ұйымдасуының деңгейлері туралы түсінік.

Тірі жүйенің ұйымдасуының деңгейлері туралы түсінік.

6
Жасуша құрылымдық бірлік.
15

Жасушадағы заттар мен энергия алмасуы.
15

Барлығы практикалық жұмыс бойынша
135

Оқытушымен студенттің өздік жұмысы
1
Биология ғылымына Қазақстан ғалымдарының қосқан еңбегі, олардың ролі.
10

2
Тіршіліктің жер бетінде пайда болуы жердің геохронологиясы.
Биогеноз. Коацервант гипотезасы. (Опарин, 1924), генетикалық гипотеза.

3
Клеткадағы энергия мен заттардың алмасуы. Метаболизм, анаболизм, катаболизм.
10

Барлығы
30

Студенттің өздік жұмысы
1
Жалпы биология кафедрасы ғалымдарының ғылыми еңбектерімен таныстыру. Ғылыми зерттеу жұмыстарының бағыт-бағдары.
15

2
Биогенездің негізгі кезеңдері:
органикалық заттардың пайда болу кезеңі;
күрделі полимердің пайда болу кезеңі;
алғашқы тірі организмдердің пайда болу кезеңі;
15

3
Автотрофы, гетеротрофы. Аэробты және анаэробтыға анықтама.
15

Барлығы
45

Шекаралық бақылау

Тапсырманы график бойынша орындау
60

1 - 7 аптаның оқу нәтижесінің барлығы
300

8-15
Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық
30
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
Практикалық жұмыстарды орындау (қорғау)
1
Онтогенез. Организмның өсуі мен дамуы.
20
2
Эмбриогенез. Эмбриональдық дамудың заңдылықтары
20

4
Қазырғы заманғы эволюциялық ілімінің жағдайы.
20

Тіршілік үшін күрес. Оның классификациясы.
Адаптация (бейімделу)-табиғи сұрыптаудың салдары. Бейімделудің классификациясы организмдік бейімделушіліктер: морфологиялық (қорғаныш рең, сақтандырған рең апосематическая окраска) москировка. Физиологиялық, биохимиялық, экологиялық түрдің бейімділушілігі, мутацияға ұшрағыштығ
20

Биосфера. Ортаның абиотикалық факторлары. Ортаның биотикалық факторлары.
20

Биосфера. Биогеоценоздар.
Биосфера эволюциясы.

Барлығы практикалық жұмыс бойынша
110

Оқытушымен студенттің өздік жұмысы
1
Адамның эмбрионалдік дамуының алғашқы кезені.Аналық жыныс клеткаларының түрлері.
10

2
Адамның ұрықтану процесінің өтуі.Зиготаның бөлшектенуі.Эмбриобласт және трофобласт.
10

3
Антропогенездің негізгі кезеңдері: дриопитектер, протоантропандар, архантроптар, палеантроптар, неонтроптар.
Қолынан іс келетін адам, тік жүретін адам, саналы адам.
10

4
Гидросфера және атмосфера
10

Барлығы
40

Студенттің өздік жұмысы
1
Адам гаструляциясының кезендері.Адамның ұрықтан тысқары органдары.Адам плацентасы.
20

2
Адамның шығу тегі(антропогенез)
Зоология жүйесінде адамның алатын орны.

3
Антропогенездің- негізгі қозғаушы күштері.Адам расcалары. Адам эволюциясының бағыттары.
20

Барлығы
60

Шекаралық бақылау

Тапсырманы график бойынша орындау
60

8 - 15 аптаның оқу нәтижесінің барлығы
300

1 - 15 аптаның оқу нәтижесінің барлығы
600

Емтихан балдарының барлығы
400

Академиялық мерзімде балдардың барлығы
1000

Студенттердің білім бағалау шкаласы:

Әріптік жүйе бойынша баға
Балдардың сандық эквиваленті
Проценттік мазмұны
Дәстүрлі жүйе бойынша баға
А
4,0
95-100
Өтежақсы
А-
3,67
90-94
-<<-
В+
3,33
85-89
Жақсы
В
3.00
80-84
75-79
-<<-
В-
2,67

-<<-
С+
2,33
70-74
Қанағаттанарлық
С
2,00
65-69
-<<-
С-
1,67
60-64
-<<-
Д+
1,33
55-59
-<<-
Д
1,00
50-54
-<<-
Ғ
0,00
0-49
Қанағаттанарлықсыз

7.ӘДЕБИЕТ
7.1Негізгі әдебиет
o Романова Е.М. Курс лекций по дисциплине "ОБЩАЯ БИОЛОГИЯ" УГСХА, 1999, 138 с. //Романова Е.М., Ульяновск, ГСХА, 1999, 138 с.
o БИОЛОГИЯ. В 2 кн. Учебник для медиц. спец. Вузов /В.Н. Ярыгин, В.И. Васильева, И.Н. Волков; под ред. В.Н. Ярыгина - 8-е изд. - М.: М.: Высшая школа, 2006.-334 с.
o Ж.Н. Мукашев Жалпы жер тану. Оку құралы. Алматы. "Қазак университеті" 2002.
o С.А. Қусаинов Жалпы геоморфология. Алматы. Қазак университеті. 1998.
o Муканов К.Н.Цитология: курс лекций / К. Н. Муканов, А.У. Усенов.-Семипалатинск,2004.-148с.
o Нұрышева,М. Цитология.-А.,2006.-182 б.
o Афанасьев В.Г. Мир живого: системность, эволюция и управление. М. 1986.
o Зенгбуш П. Молекулярная и клеточная биология.-М.,1992
o Түсіпова К.С. Омыртқасыздар зоологиясы. 1, 2 бөлім. -Алматы: Ғылым, 1999, 2000.
o Дәуітбаева К.А. Омыртқасыздар зоологиясы. 1, 2, 3, 4 бөлім. Алматы-. <<Қазақ университеті>> баспасы, 1996, 1997, 1998, 2000.
o Свенсон К. Клетка.-М.:1980.
o Правдин ен. Эволюция.М.: 1963.
o Баженов Л.Б. Строение и функции естественно-научной теории. М., 1978.
o Биология в познании человека. М., 1989.
Қосымша әдебиет.
o Вайнберг С. Первые три минуты. М., 1981.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz