УМКД

Ядро және конденсирленген күй физикасы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМК құжаты
ПОӘК
ПОӘК 042-16-13.63/01-2013

ПОӘК
Оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы
<<Ядро және конденсирленген күй физикасы>>

№ 1 басылым
11.09.2013 ж.

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

5В011000- <<Физика>> мамандығы үшін

<<Ядро және конденсирленген күй физикасы>>

ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей
2013

Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕНГЕН

Құрастырушы:_____ Мешетова Ж.С., аға оқытушы, физика кафедрасы

2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 <<Физика>> кафедрасы отырысында

<< 11 >> 09 2013ж., №1 хаттама

Кафедра меңгерушісі, п.ғ.д., профессор С.С.Маусымбаев

2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында

<< 12 >> 09 2013ж., № 1 хаттама

Төрайымы Қ.А.Батырова

3. БЕКІТІЛДІ
Университететің Оқу-әдістемелік Кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
<< >> 2013ж., № хаттама

ОӘК төрағасы

4 <<18>> 09 2008ж. № 1 басылым ОРНЫНА ЕНГІЗІЛІП ОТЫР

Мазмұны

* Қолдану саласы
* Нормативтік сілтемелер
* Жалпы ережелер
* Оқу пәннің (модульдің) мазмұны
* Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі
* Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
* Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
* Әдебиеттер

1 ҚОЛДАНЫЛУ АУМАҒЫ
5В011000 - <<Физика>> мамандығы бойынша оқитын студенттері үшін оқу-әдістемелік кешенге кіретін оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасы

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Аталған <<Ядро және конденсирленген күй физикасы>> пәнінің оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасы төмендегі құжаттарға сүйене отырып жасалынып, осы пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру талаптарын тағайындайды:
- ҚР <<Мемлекеттік жалпы міндетті жоғары білім беру стандарты>> 23 тамыз 2012 ж. № 1080 қаулысымен іске қосылған және бекітілген;
<<5В011000>> - <<Физика>> мамандығының Типтік оқу жоспары, - СТУ 042-СГУ-5-2012<<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар>> университет стандарты;
- ДП 042-1.07-2012 <<Пәндердің оқу- әдістемелік кешенініңқұрылымы және мазмұны>> құжаттандырылған процедурасы.
3 ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
3.1 Пәннің мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
Ядро және конденсирленген күй физикасы
3.1 Пәннің мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
Микроәлемнің масштабты деңгейі Шашырау, ыдырау процестерінің кинематикасы. Атом ядросының қасиеттері. Ядроның құрамы. Ядролардың массасы мен меншікті байланыс энергиясы. Спин. Ядролардың электромагнитік қасиеттері. Ядролық модельдер. Ядролық күштер және олардың негізгі қасиеттері. Ядролық реакциялар және элементар бөлшектер
Ядролық реакциялар. Нейтрондардың затпен әсерлесулері. Нейтрондардың баяулауы.Гамма - нұрдың зат арқылы өтуі.Ядролық нұрлардың тірі организмге әсері. Конденсирленген қатты дене құрылымы. Конденсирленген қатты денелердегі ақаулар. Қатты дененің деформацияланған күйлері.Гук заңы. Конденсирленген қатты дененің магниттік қасиеттері.
3.2. Осы курстың мақсаты конденсирленген орта физикасы туралы мағлұматтар алулары керек;
3.3.Осы пәннің негізгі мақсаты қарастыратын негізгі құбылыстар жайлы білімді, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, физикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеу туралы мағлұматтар алулары керек.
3.4.Курсты оқығаннан соң студент
игеруі қажет:
негізгі ядролық құбылыстарды, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеуді; физика заңдарын нақты физикалық есептерге қолдануды, құралдармен жұмыс істеуді;
ұға білуі қажет:
ядроның ішінде өтіп жатқан негізгі физикалық заңдылықтарлы, олардың табиғатта байқалуын және техникада қолданылуын, олардың математикалық сипатталуын;
меңгеруі қажет:
ядролық физикада қолданылатын физикалық приборлармен жұмыс істеуді, физиканың нақты есептерін шығаруды және оны физика заңдарымен байланыстыра білуді;
Курсты оқығаннан соң студент мынаны істей білуі қажет:
ядролық құбылыстың физикалық механизмін аша білуі, белгілі бір нақты процестерде микропараметрлердің өзгерісіне талдау жасай білуі,
- статистикалық әдісті қолдана білуі;
- құралдармен және жүйелердің негізгі параметрлерін өлшеу әдістерімен
жұмыс істей білуі;
- ядролық жүйелермен істелінетін физикалық эксперименттердің техникасын меңгеруі,
- процесс сипаттамаларын өлшей білуі, өлшеу нәтижесін бағалай білуі,
компьютерді қолдана білуі және өлшеу нәтижесінің статистикалық өңдеуінің нәтижесін ала білуі; ядро және конденсирленген орта физикасы есептерін шығара білуі.
3.5. Курс пререквизиттері: атом және атом ядросының физикасы
3.6. Курс постреквизиттері: нейтрондық физика
1 кесте - оқу жұмыс жоспарынан көшірме

Курс

Семестр
Кредит
Дәріс
Зерт (сағ)
Машықтану
сабағы
ОСӨЖ (сағ)
СӨЖ
Барлығы (сағ)
Қорытынды бақылау түрі
1
2
3
15

15
15
45
90
Емтихан

4. <<Ядро және конденсирленген күй физикасы
3.1 Пәннің мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
Микроәлемнің масштабты деңгейі Шашырау, ыдырау процестерінің кинематикасы. Атом ядросының қасиеттері. Ядроның құрамы. Ядролардың массасы мен меншікті байланыс энергиясы. Спин. Ядролардың электромагнитік қасиеттері. Ядролық модельдер. Ядролық күштер және олардың негізгі қасиеттері. Ядролық реакциялар және элементар бөлшектер
Ядролық реакциялар. Нейтрондардың затпен әсерлесулері. Нейтрондардың баяулауы.Гамма - нұрдың зат арқылы өтуі.Ядролық нұрлардың тірі организмге әсері. Конденсирленген қатты дене құрылымы. Конденсирленген қатты денелердегі ақаулар. Қатты дененің деформацияланған күйлері.Гук заңы. Конденсирленген қатты дененің магниттік қасиеттері.
3.2. Осы курстың мақсаты конденсирленген орта физикасы туралы мағлұматтар алулары керек;
3.3.Осы пәннің негізгі мақсаты қарастыратын негізгі құбылыстар жайлы білімді, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, физикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеу туралы мағлұматтар алулары керек.
3.4.Курсты оқығаннан соң студент
игеруі қажет:
негізгі ядролық құбылыстарды, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды, шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеуді; физика заңдарын нақты физикалық есептерге қолдануды, құралдармен жұмыс істеуді;
ұға білуі қажет:
ядроның ішінде өтіп жатқан негізгі физикалық заңдылықтарлы, олардың табиғатта байқалуын және техникада қолданылуын, олардың математикалық сипатталуын;
меңгеруі қажет:
ядролық физикада қолданылатын физикалық приборлармен жұмыс істеуді, физиканың нақты есептерін шығаруды және оны физика заңдарымен байланыстыра білуді;
Курсты оқығаннан соң студент мынаны істей білуі қажет:
ядролық құбылыстың физикалық механизмін аша білуі, белгілі бір нақты процестерде микропараметрлердің өзгерісіне талдау жасай білуі,
- статистикалық әдісті қолдана білуі;
- құралдармен және жүйелердің негізгі параметрлерін өлшеу әдістерімен
жұмыс істей білуі;
- ядролық жүйелермен істелінетін физикалық эксперименттердің техникасын меңгеруі,
- процесс сипаттамаларын өлшей білуі, өлшеу нәтижесін бағалай білуі,
компьютерді қолдана білуі және өлшеу нәтижесінің статистикалық өңдеуінің нәтижесін ала білуі; ядро және конденсирленген орта физикасы есептерін шығара білуі.
3.5. Курс пререквизиттері: атом және атом ядросының физикасы
3.6. Курс постреквизиттері: нейтрондық физика
1 кесте - оқу жұмыс жоспарынан көшірме

Курс

Семестр
Кредит
Дәріс
Зерт (сағ)
Машықтану
сабағы
ОСӨЖ (сағ)
СӨЖ
Барлығы (сағ)
Қорытынды бақылау түрі
1
2
3
15

15
15
45
90
Емтихан

4. <<Ядро және конденсирленген күй физикасы>> пәнінің мазмұны

Тақырыптың аты және мазмұны
Сағат саны
1
2
Дәрістер
Дәріс № 1.Кіріспе. Әсерлесу түрлері.
Микроәлемнің масштабты деңгейі. Фундаментальді, іргелі әсерлесудің түрлері. Атомдық және ядролық деңгейлердің сипаттамаларын салыстыру. Шашырау, ыдырау процестерінің кинематикасы. Ыдырау процестерінің негізгі заңдары.
1
Дәріс № 2 . Атом ядросының құрамы.
Атом ядросының қасиеттері. Ядроның құрамы. Оның заряды мен массалық саны. Нуклон және изоспин формализмі туралы түсінік. Ядролардың массасы мен меншікті байланыс энергиясы.

1
Дәріс № 3. Ядролардың электромагнитік қасиеттері.
Спин. Ядролардың электромагнитік қасиеттері (дипольдық момент, магниттік момент, квадрупольдік момент туралы түсінік), ядроның өлшемі және түрі, оларды өлшеудің әдістері.

1
Дәріс №4. Ядролық модельдер.
Тамшы моделі.Ядроның байланыс энергиясы үшін жартылай эмпирикалық формула. Ядролық қабаттар моделі, магиялық сандар.

1
Дәріс № 5. Ядролық күштер.
Ядролық күштер және олардың негізгі қасиеттері. Дейтрон жүйелерінде ядролық күштерінің қасиеттерінің көрініс алуы. Ядролық әсерлесудің алмасу механизмі, пиондар және олардың қасиеттері.

1
Дәріс № 6. Ядролық реакциялар.
Негізгі анықтамалар. Ядролық реакциялардың түрлері.
Ядролық реакциялардағы сақталу заңдары.Ядролық реакциялар механизмдері. Лоусон критерийі. Термоядролық реакторлар перспективалары.
1
Дәріс № 7. Элементар бөлшектер.
Лептондар мен адрондар .Бөлшектердің сипаттамалары ( масса, изоспин, лептондық және бариондық зарядтары, оғаштығы т.б.)

1
Дәріс № 8. Адрондар-құрамдас бөлшектер.
Кварктар және олардың сипаттамалары фундаментальді әсерлесулердің ауыспалылық механизмі. Элементар бөлшектердің өзара түрленулері.
1
Дәріс № 9. Әлсіз әсерлесу.
Әлсіз әсерлесу табиғаты. Ұлы бірігу теориясы туралы түсінік. Материя құрылысының осы заманғы бейнесі.
1
Дәріс № 10. Конденсирленген күй физикасының зерттеу обьектілері.
Конденсирленген қатты дене құрылымы. Конденсирленген қатты дененің механикалық қасиеттері.
1
Дәріс № 11. Кристалл торындағы атомдар.
Кристалл торындағы атомдар тербелістері. Қатты денелердің аумақтық теориясының негіздері. Аумақтардың электрондармен толтырылуы.
1
Дәріс № 12. Конденсирленген қатты денелердегі ақаулар.
Металдар, шалаөткізгіштер, диэлектриктер. Конденсирленген қатты денелердегі ақаулар. Конденсирленген қатты дененің жылулық қасиеттері.
1
Дәріс № 1 3. Конденсирленген қатты денелерді зерттеу әдістері.
Конденсирленген қатты денелерді зерттеу әдістері және оларды қолдану салалары. Конденсирленген қатты денелердегі байланыстардың негізгі түрлері. Молекулалық кристалдар. Иондық кристалдар. Қатты дененің деформацияланған күйлері.Гук заңы.
1
Дәріс № 14. Нейтронның негізгі сипаттамалары.
Нейтронның ашылуы, оның негізгі сипаттамалары. Жылулық нейтрондар. Жылулық нейтрондар облысындағы әсерлесудің орташа эффективті қималары..Жылдам нейтрондар. Жылдам нейтрондар облысындағы бөліну қимасы.Нейтрондарды энергиялары бойынша кластарға бөлу Аралық резонанстық нейтрондар.
1
Дәріс № 15. Конденсирленген қатты дененің магниттік қасиеттері.
Қатты денелердегі диамагнетизм және парамагнетизм.
Ферромагнетизм. Ферромагниттік домендер, магниттік резонанс.
1
Машықтану сабақтары
Машықтану сабағы № 1 <<Ыдырау процестерінің негізгі заңдары>>.
1
Машықтану сабағы № 2 <<Ядролардың байланыс энергиясы>>
1
Машықтанусабағы № 3 <<Ядролардың спині мен электромагнитік қасиеттері>>
1
Машықтану сабағы № 4 <<Ядролық қабаттар моделі, магиялық сандар>>
1
Машықтану сабағы № 5<<Ядролық әсерлесудің алмасу механизмі>>
1
Машықтану сабағы № 6 <<Ядролық реакциялардағы сақталу заңдары>>
1
Машықтанусабағы № 7 <<Бөлшектердің сипаттамалары ( масса, изоспин, лептондық және бариондық зарядтары, оғаштығы т.б.)>>
1
Машықтану сабағы № 8 <<Кварктар және олардың сипаттамалары>>
1
Машықтану сабағы № 9 <<Әлсіз әсерлесулер. Бета-ыдырау теориясы>>
1
Машықтану сабағы № 10 <<Конденсирленген қатты дененің механикалық қасиеттері.>>
1
Машықтану сабағы № 11 <<Кристалл торындағы атомдар тербелістері>>
1
.Машықтанусабағы № 12 <<Конденсирленген қатты денелердегі ақаулар>>
1
Машықтанусабағы № 13 <<Қатты дененің деформацияланған күйлері.Гук заңы.>>
1
Машықтану сабағы № 14 <<Жылулық нейтрондардың орташа эффективті, жылдам нейтрондардың бөліну қималары>>
1
Машықтану сабағы № 15 <<Қатты денелердегі диамагнетизм және парамагнетизм.Ферромагнетизм>>
1

5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5. 1 Атомдық және ядролық деңгейлердің сипаттамаларын салыстыру
5. 2 Ядролардың массасы мен меншікті байланыс энергиясы.
5. 3 Ядролық күштердің мезондық теориясы.
5.4 Элементар бөлшектерді кластарға бөлу.
5. 5 Бета-ыдырау теориясы, нейтриноның ашылуы.
5.6 Молекулалық кристалдар. Иондық кристалдар.
5.7. Нейтрондар арқылы жүретін ядролық реакциялар.

6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3 кесте - << Ядро және конденсирленген күй физикасы>>пәнінің оқу-әдістемелік картасы

Тақырыптар

Өздік оқуға арналған сұрақтар
Бақылау түрі
Дәріс сабақтары
Машықтану
сабақтары
Зертханалық сабақтар

1
2
3
5
6
Дәріс№1 <<Әсерлесу түрлері>>
Машықтану сабағы № 1
<<Ыдырау процестерінің негізгі заңдары>>.

1. Атомдық және ядролық деңгейлердің сипаттамаларын салыстыру
Кезектік бақылау
Дәріс № 2
<<Атом ядросының құрамы>>
Машықтану сабағы № 2
<<Ядролардың байланыс энергиясы>>

Конспект тенксеру
Дәріс № 3 <<Ядролардың электромагнитік қасиеттері>>

Машықтанусабағы № 3
<<Ядролардың спині мен электромагнитік қасиеттері>>

2 Ядролардың массасы мен меншікті байланыс энергиясы
Кезектік бақылау
Дәріс №4
<<Ядролық модельдер>>.
Машықтану сабағы № 4
<<Ядролық қабаттар моделі, магиялық сандар>>

Конспект тенксеру
Дәріс № 5
<<Ядролық күштер>>
Машықтану сабағы № 5
<<Ядролық әсерлесудің алмасу механизмі>>

3 Ядролық күштердің мезондық теориясы..
Кезектік бақылау
Дәріс № 6 <<Ядролық реакциялар>>
Машықтану сабағы № 6
<<Ядролық реакциялардағы сақталу заңдары>>

Дәріс № 7 <<Элементар бөлшектер>>

Машықтанусабағы № 7
<<Бөлшектердің сипаттамалары>>

4. Элементар бөлшектерді кластарға бөлу..
Конспект тенксеру
Дәріс № 8 <<Адрондар-құрамдас бөлшектер>>

Машықтану сабағы № 8
<<Кварктар және олардың сипаттамалары>>

Дәріс № 9
<<Әлсіз әсерлесу>>

Машықтану сабағы № 9
<<Әлсіз әсерлесулер. Бета-ыдырау теориясы>>

5. Бета-ыдырау теориясы, нейтриноның ашылуы.
Кезектік бақылау
Дәріс № 10
<<Конденсирлен
ген күй физикасының зерттеу обьектілері>>

Машықтану сабағы № 10
<<Конденсирленген қатты дененің механикалық қасиеттері.>>

Конспект тенксеру
Дәріс № 11 <<Кристалл торындағы атомдар>>
Машықтану сабағы № 11
<<Кристалл торындағы атомдар тербелістері>>

6 Молекулалық кристалдар. Иондық кристалдар.

Дәріс № 12 <<Конденсирлен
ген қатты денелердегі ақаулар>>

Машықтану сабағы № 12
<<Конденсирленген қатты денелердегі ақаулар>>

Конспект тенксеру
Дәріс№ 13
<<Конденсирленген қатты денелерді зерттеу әдістері>>

Машықтану сабағы № 13
<<Қатты дененің деформацияланған күйлері.Гук заңы.>>

Кезектік бақылау
Дәріс № 14 <<Нейтронның негізгі сипаттамалары>>.

Машықтану сабағы № 14
<<Жылулық нейтрондардың орташа эффективті, жылдам нейтрондардың бөліну қималары>>

7Нейтрондар арқылы жүретін ядролық реакциялар.

Конспект тенксеру
Дәріс № 15 <<Конденсирлен-
ген қатты дененің магниттік қасиеттері>>.
Машықтану сабағы № 15
<<Қатты денелердегі диамагнетизм және парамагнетизм.Ферромагнетизм>>

Кезектік бақылау

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМІЛІК ОҚУЛЫҚПЕН ҚАМТАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

7 кесте Оқу-әдістемелік оқулықпен қамтамасыз етілу картасы

Оқулықтар,
оқу-әдістемелік құралдар
аттары
саны
Студенттер саны
Қамтылу пайызы
1
2
3
4
* Жұбанов А. Атомдық физика.-Алматы, ҚУ.-2000.-324б
20
19
100
2 Савельев И.В.. Жалпы физика курсы.- М., Наука,- Т.5.-2004.- 320 с
25
19
100
3. Қадыров Н. Ядролық физика негіздері.-Алматы, ҚУ.-2000.-324б.

30
19
100
4 Яворский Б.М. Основы физики. Учеб. В 2-х т. т.2 Колебания и волны. Квантовая физика. Физика ядра и элементарнықх частиц. М., 2000
5

19
26
5. Гуревич А.Г. Физика твердого тела.- М.,Высшая школа.-2004 г.

5
19
26
6. Иродов И.Е. Сборник задач по общей физике. Москва., ЗАО Издательство БИНОМ,1998

5
19
26

8. ОҚУЛЫҚТАР
+ Негізгі оқулықтар
o Шпольский Э. Атомная физика.-М., Наука.- Т.1,2.- 1963 г.
o Савельев И.В.. Жалпы физика курсы.- М., Наука,- Т.5.-2004.- 320 с.
o Широков Ю.М., Юдин Н.П. Ядерная физика.-М., Наука.- 1980.- 671 с.
o Трофимова Т.Н. Курс физики.-М.,Высшая школа.-2004.
o Волькенштейн В.С. Сборник задач по общей физике.- Лань. 1999
o Цедрик М.С. Сборник задач по курсу общей физики.М., Просвещение,
1989 г.
8.1.7 Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

8.2. Қосымша
8.2.1 Мухин К.Н. Экспериментальная ядерная физика.- М., Энергоиздат.- Т.1,2.- 1993.
8.2.2 Гершензон Е.Н., Малов Ш.И. Курс обшей физики. Оптика. Атомная физика.-М., Наука.- 1981.
8.2.3 Нелипа Н.В. Физика элементарных частиц.- М., Наука.-1978.
8.2.4 Сборник задач по оптике и атомной физике. Изд. Ленинградского университета,1978
8.2.5 Трофимова Т.И. Курс физики учебное пособие для вузов. М.: академия, 2004
8.2.6 Физический практикум /Под ред. В.И.Ивероновой.- Физматгиз, т.1
8.2.7 Лабораторный практикум по общей физике / Под ред. Е.М.Гершензона, - М.:1986
8.2.8. Чертов А.Г., Воробьев А.А. Задачи по физики. М. Высшая школа, 1988 г.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz