Файл қосу

Атомдық спектрлер




                                       
                                       
                                       
                                       




           ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК  КЕШЕНІ
                                       
               <<5В072300>>-Тезникалық физика:
                          <<5В060400>>- Физика
                       Мамандықтары үшін
                                       
      <<АТОМДЫҚ ФИЗИКА ЖӘНЕ СПЕКТРОСКОПИЯ>>
                                       
                                       
                                       
                                       
ПӘНІНІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ОҚУ - ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
                                       
                                       
                                       

                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                       
                                  Семей 
                                     2013


                                Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырушы __________ 2013ж. Желдыбаева Б.С., <<Физика>> кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ 
2.1 <<Физика>> кафедрасының отырысында
№ _1_ хаттама    _5   қыркүйек__ 2013 ж.
Кафедра меңгерушісі  _________  п.ғ.д., профессор С.С.Маусымбаев

3 МАҚҰЛДАНДЫ
3.1 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында 
№ ____ хаттама   ______________2013ж. 
Төраға ___________  Қ.А.Батырова

4 БЕКІТІЛДІ
4.1 Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында құпталып және баспаға ұсынылды 
№  _____ хаттама  _______________ 2013 ж.
Оқу жөніндегі проректор  ____________ Г.Қ.Искакова



















                                Мазмұны

1
Қолдану аймағы.
                                                                               
2
Нормативтік сілтеме
                                                                               
3
Жалпы мағлұматтар
                                                                               
4
Пәннің оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасы мазмұны
                                                                               
5
Студенттердің өзіндік жұмысы үшін тапсырмалар тізімі
                                                                               
6
Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы
                                                                               
7
Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыздандыру картасы
                                                                               
8
Әдебиет
                                                                               





























                        1. ҚОЛДАНУ АЙМАҒЫ

<<АТОМДЫҚ ФИЗИКА ЖӘНЕ СПЕКТРОСКОПИЯ>> пәнінің оқу-әдістемелік кешені 5В072300  - <<Техникалық физика>> мамандығы студенттеріне арналған. Студенттерді курстың мазмұнымен, өзектілігі мен қажеттілігін, курстың алдына қойған мақсатымен, курс саясатымен және бұл пәнді оқу барысында алатын білімдері мен дағдыларын қолдана алу жолдарымен таныстыру. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқыту кезінде негізгі нұсқау болып табылады.

                   2. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕ

Аталған 5В072300  - <<Техникалық физика>> пәнінің оқу-әдістемелік кешені оқытушы үшін дайындалған және келесі құжаттардың ұсынысымен және талаптарына сәйкес осы пәннің оқу процесін ұйымдастыру тәртібімен тағайындалған және  сәйкестендірілген: 
* 5В072300  - <<Техникалық физика>> мамандығының мемлекеттік жалпы міндетті стандарты, ҚР МЖММБС 3.08.350-2006, Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен 01.09.2006 жылы бекітілген және енгізілген;
* 5В072300  - <<Техникалық физика>> мамандығы үшін 22.09.2013ж. университеттің ғылыми кеңесімен бекітілген базалық пәндердің каталогы;
* 06. 09. 2013ж.  кафедрада бекітілген пәннің оқу бағдарламасы,
* <<Пәндердің оқу-әдістемелік кешендерін дайындауға және өндеуге арналған жалпы талаптар>> СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 университеттің Стандарты,
* <<Пәндірдің оқу-әдістемелік кешендердің құрылымы мен мазмұны>> ДП 042-08.10.10.12-2007 Құжатталған процедура.
                     3. ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР

         3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
<<АТОМДЫҚ ФИЗИКА ЖӘНЕ СПЕКТРОСКОПИЯ>>
Толқындардың корпускулалық қасиеттері. Бөлшектердің толқындық қасиеттері. Атомның құрылысы. Сутегі атомның кванттық теориясы. Көпэлектронды атомдар. Атомдық спектрлер. Атомдардың электрондық қабықтары және олардың толтырылуы. Рентгендік спектрлер. Молекуладағы қозғалыс түрлері және молекулалық спектрлер. Молекулалардағы химиялық байланыс түрлері. Қатты денелердегі негізгі байланыс түрлері. Атомдық күйлерді жүйелеу. Атомдағы электрондық моменттердің байланысу түрлері. Мультиплеттік. Кванттық ауысулардың ықтималдықтары және сұрыптау ережелері. Атомға сыртқы өрістердің әсері. Магниттік резонанс. Электромагниттік сәулені индукциялық күшейтудің принциптері. Мазерлер мен лазерлер.
    1.4 Курстың мақсаты: Физиканың осы курсының негізіне физикалық эксперименттер мен тәжірибелердің нәтижесінде тұжырымдалған математикалық деңгейдегі физикалық теорияларды; Физикадағы эксперименттер кезінде қолданылатын басты бақылаулар, өлшеулер әдістерін; қазіргі техникада физикалық құбылыстар мен заңдардың қолданылуын таныстыру жатады. 
     1.5 Курстың міндеті:  студенттердің алған теориялық білімін практикада физикалық және техникалық есептерді шығаруда қолдана білуге үйрету, олардың математикалық өрнегін беру.
1.6 Пәнді оқу барысында студент білуі қажет:
* атомдық физиканың негізгі принциптері, заңдары мен заңдылықтарын бұлардың логикалық мазмұнын және математикалық өректерін оқып үйрену.
* негізгі атомдық құбылыстарды біліу.
* атомның қазіргі заманғы теориясынның эксперименттік негіздерін теорияның салдарын және практикалық қолдануларын білу.
* гипотезалар мен модельдердің қолданылу аясы айқын түсініп білу.

Пәнді оқып-үйрену нәтижесінде студент мыналарды істей білу тиіс:
* кванттық физиканың заңдары мен принциптерін физиканың нақты есептерін шығару үшін қолдана білу;
* атомдар мен молекулаларды зерттеу үшін қолданылатын негізгі құралдар, приборлармен жұмыс істей білу, қарапайым жұмысиарын жүргізіп оны шеше білу, алынған нәтижелерді өңдеп, талдап және бағалай білу;
* құбылыстардың математикалық модельдерін құрып және бұл үшін тиісті математикалық аппаратты есептеу математикасы әдістерін қоса қолдана білу;

3. Пән пререквизиттері: молеклалық физика, жоғары математика, химия
4. Пән постреквизиттері: Кванттық механика. Кванттық физика. Қоланбалы ядролық физика.

Кесте 1 - Жұмыс оқу жоспарының көшірмесі
                                                                               
Курс
                                Семестр
Кредитер
                                  Дәріс
                                   (сағ.)
                                     ПС
                                   (сағ.)
                                ЗС (сағ.)
                                   ОСӨЖ
                                   (сағ.)
                                    СӨЖ
                                   (сағ.)
                           Барлығы (сағ.)
               Қорытынды бақылау формасы
                                       3
                                       5
                                       3
                                      15
                                      15
                                      15
                                      45
                                      45
                                      135
                                емтихан



4  ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ОҚУ - ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
5. Күнтізбелік-тақырыптық жоспар


№

                                       
                                       
                                       
               Пән тақырыптарының аталуы


Апта
                   Аудиториялық сабақтар
Тапсыр-ма түрі
Барлығы (135 сағ)



Дәріс (30сағ)
Прак. сабақ
 (15 сағ.)
Зертхана. сабақ 
(15 сағ.)
СОӨЖ (45 cағ)
СӨЖ (45 сағ.)

1
Кіріспе. Атом, қатты дене, атом ядросының және қарапайым бөлшектер физикасының даму кезеңдері. Микроәлем құбылыстарының өлшемдері.
Атом туралы кванттық түсініктер. Атом және молекулалар. Атомның периодтық қасиеттері. α бөлшектердің шашырауы туралы Резерфорд тәжірибесі. Атомның планетарлық ядролық моделі. Резерфорд өрнегі. 
Атом күйлерінің орнықтылығы және дискреттілігі
                                       1
                                       1
                                       1
                                       1
                                       3
                                       3
                                       9
2
Энергияның деңгейлері және оларды қоздыру әдістері. Шағылысу және жұтылу спектрлерінің жалпы сипаттамасы. Спектрлердің түрлері. Сутегі атомының спектрлік сериясы. Бор постулаттары. Атомның энергетикалық деңгейлері. Сутегі атомы туралы Бор теориясы. Сутегі тәріздес атомдардың спектрлік сериясы. Франк-Герц тәжірибесі. Бор теориясын нақтылы мағұлматтармен салыстыру. Бор теориясының қайшылықтары.   
2
1
1
1
3
3
9
3
Корпускулалық-толқындық дуализм. Жарық пен бөлшектердің корпускуалық-толқындық табиғаты. Луи де Броиль толқындарының дифракциясы. Де-Броиль толқындарының қасиеттері. Дэвиссон-Джермер тәжірибелері. Электрондық микроскоп. Толқындық функция. Гейзенбергтің анықталмаған шамалар үшін қатынастары. 
3
1
1
1
3
3
9
4
Кванттық мехниканың негізгі ұғымдары. Шредингер теңдеуі. Энергияның импульс моментінің квантталуы. Бөлшектің потенциалдық шұңқырдағы қозғалысы. Сызықтық гормониялық осциллятор. Ванттық сандар және олардың физикалық мағынасы. Бор теориясын кванттық- мехнаикалық теориямен салыстыру. Штерн-Герлах тәжірибелері. 
4
1
1
1
3
3
9
5
Электронның спині және магниттік моменті. Бордың магнетоны. Паули принципі. Электрондық қабықшалар. Көп электрондарды атомдардың құрылымы. Зееман-Штрак эффектісі.магниттік резогагс. Ядролық магниттік резонанс. Электрондық парамагниттік резонанс. Резонанстық құбылыстардың қолдану және зерттеу әдістері. Элементтердің периодтық жүйесі. Сипаттық рентген сәуленің табиғаты. Мозли заңы және оның мағынасы. Молекулалық спектр. 
6
1
1
1
3
3
9
6
Қатты дененің кванттық физикасы. Қатты денелердің зоналық теориясының элементтері Ферми беті. Электрондардың энергетикалық спектрі. Зналардың электрондармен толтырылуы. Металлдар мен жартылай өткізгіштердің электр өткізгіштігі туралы зоналық теорияның негізгі қағидалары.
6
1
1
1
3
3
9
7
Кристалдық тордың кванттық тербелістері. Фенондар. Қатты денелердің мехникалық мехникалық, электрлік және жылулық қасиеттері. Металлдар мен диэлектриктердің жылу сыйымдылығы және жылу өткізгіштігі туралы кванттық көзқарас. Кристалдық құрылымның ақаулары. Ақаулардың қатты денелердің физикалық қасиеттеріне әсері. Қатты денелердің зерттеу әдістері.   
7
1
1
1
3
3
9
8
Атом ядросының физикасы. Ядро өзара әсерлесуші протон-нейтрон бөлшектерінің жүйесі. Ядроның электр заряды. Массалық сан изотоптар мен изобаралар. Ядроның құрылуы. Масс-спектрометр. Массаның ақауы.  Ядроның байланыс энергиясы. Ядролық күштер. Ядролардың орнықтылығы. Атом ядросының моделдері.   
8
1
1
1
3
3
9
9
Табиғи және жасанды радиоактивтілік. Радиоактивтіліктің ыдырау заңы. Жартылай ыдырау периоды. α-ыдырау. α-бөлшектердің спектрі  α-ыдырау периодының α-бөлшектердің энергиясына тәуелділігі α-ыдырау нәтижелерінен ядроның өлшемін анықтау. β-ыдыраудың түрлері. Электрондардың энергетикалық спектрлері. Рұқсат етілген және тиым салынған β-ауысулары. Ядролық измерия γ кванттардың ішкі конверсиясы. Ядролық γ-резонанс. 
Радиоактивтілік қатары. Ығысу ережесі. Радиоактивті изотоптардың қолданылуы.    
9
1
1
1
3
3
9
10
Ядролық физиканың эксперименталдық әдістері. Ядролық сәлелерді тіркеу әдістері. Гейгер-Мюллер санауышы, сцинтилляцилық әдіс, пропорциональдық санауыш, көбікшелі камера. Вильсон камерасы, фотоэмульсия әдісі, зарядталған бөлшектердің үдеткіштері. 
10
1
1
1
3
3
9
11
Ядролық реакциялардың физикасы. Ядролық реакцияның қимасы. Ядролық реакциялар кезіндегі сақталу заңдары. Ядролық реакциялардың мехнизмі. α-бөлшектердің, протондардың, нейтрондардың γ-кванттардың әсерімен өтетін ядролық реакциялардың ерекшеліктері. Трансурандық элементтер.     
11
1
1
1
3
3
9
12
Атом ядроларының бөлінуі және синтезі. Бөлінудің қарапайым теориясы. Бөліну көрсеткіші. Сптандық бөліну. Уран изотопының нейтрондардың әсерімен бөлінуі. Тізбекті реакция. Көбею коэффициенті. Реакторлар. Ядролық энергетика. Жеңіл ядролардың синтезі. Басқарылатын термоядролық реакция мәселесі. Жұлдыздардағы ядролық реакциялар. Ядролық энергетика, радиациялық қауіпсіздік және экология мәселелері. Қазақстанда ядролық физика және ядролық энергетика  саласындағы зерттеулердің дамуы.   
12
1
1
1
3
3
9
13
Қарапайым бөлшектер физикасы. Қарапайым бөлшектер туралы негізгі мағұлматтар. Электрондық және әлсіз әсерлесулер. Ғарыштық сәулелер. Электрон, протон, нейтрон, фотон. Антибөлшектер. Мезондар мен гиперондар. Қарапайым бөлшектердің классификациясы Кванттар.  
13
1
1
1
3
3
9
14
Қолданбалы ядролық физика. Ядролық бөлшектердің затпен әсерлесуі. Зарядталған бөлшектердің ортамен әсерлесуі. Энергия шығыны. Зарядталған бөлшектердің тежелуі. Нейтрондардың затпен әсерлесуі. γ - кванттардың зат арқылы өтуі. Ядролық сәлелердің организмге әсері. Ядролық сәулелердің дозметриясы және қорғану. 
14
1
1
1
3
3
9
15
Қорытынды.Атом, катты дене. Атом ядросының және қарапайым бөлшектер физикасының жетістіктері мен көрнекі мәселелері. Макро және микро әлем физикалық құбылыстарының байланысы. Ғаламның эволюциясы туралы қазіргі көзқарастар. Физиканың қазіргі кезеңдегі жетістіктері мен өзекті мәселелері. Қазақстандық ғалымдардың физиканы дамытудағы үлесі. Физиканың әдіснамалық маңызы.
15
1
1
1
3
3
9

Қорытынды:

15
15
15
45
45
135


ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАРДЫҢ ЖОСПАРЫ


                                      №
              Сабақ тақырыбының атаулары

                                  Сағат
                                   саны
                                       1
Бөлшектердің шашырауы. Резерфорд формуласы
[2] 6.1-6.48
                                       2
                                       2
Бор постулаттары. Бор атомы. Сутегі атомының спектрлік сериясы
[1] 20.1-20.23
                                       2
                                       3
                Де Бройль толқын үзындығы
[1] 19.31-19.38
                                       1
                                       4
Шрединғер теңдеуі. Бөлшектің потенңиалдық шүңқырдағы қозғалысы. Сызықгы ғармониялық осңиллятор.
[2] 6.76-6.96
                                       2
                                       5
Рентгендік сипаттамалық сэулелену. Мозли заңы.
[1] 20.32-20.42
                                       2
                                       6
Ядролық реакңиялар. Ядроның байланыс энергиясы. Масса акауы
[1] 22.1-22.43
                                       2
                                       7
          Радиоактивтіліктің ыдырау заңы.
[1] 21.1-21.35
                                       2
                                       8
 Элементар бөлшектер. Болшектерді үдеткіш.
[1] 23.1-23.29
                                       2
Барлығы:
                                   15 сағ

Есептер мына әдебиеттерден алынды:
* Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсы бойынша есептер жинағыЖОО-на арналған оку кұралы. - М.: Ғылым. Физ.-мат. әдебиет. басред., 1990.-400 бет.
* Иродов И.Е. Задачи по обшей физике. М.: Наука: Гл. ред. физ. -мат.лит., 1979, - 367 стр.
ЗЕРТХАНАЛЫҚ САБАҚТАРДЫҢ ЖОСПАРЫ ЖӘНЕ МАЗМҮНЫ

№
Зертханалық сабакта жүргізілетін жүмыстардың
атаулары
Сағат саны
1
Сутегі атомының сәулелену спектрін зерттеу
1
2
Газ атомының қозу жэне иондалу проңесін Франк-Герц эдісімен зерттеу.
1
3
Ауадағы еркін жүру үзындығы арқылы альфа- бөлшектерінің энергиясын анықтау.
1
4
Электрондардың энергетикалык спектрі (]3- ыдырау).
1
5
Сыртқы фотоэффектіні зерттеу жэне Планк түрактысын анықтау.
1
6
Космостық сэулелерді зерттеу.
1
7
Иондаушы сәулелерді тіркеудің сцинтилляциялык эдісі.
1
8
Жартылай өткізгіштердегі Холл эффектісін окып- зерттеу.
1
9
Жартылай өткізгіштердіц электр өткізгіштіғінің температураға тәуелділігі.
1
10
Зертханалық жүмыстарды корғау
6

Барлығы:
15 сағ

Зертханалық жүмыс № 1СУТЕГІ АТОМЫНЫҢ СӘУЛЕ ШЫҒАРУ СПЕКТРІН ЗЕРТТЕУ
Жұмыстын мақсаты: Сутегі атомының спектрлік сызықтарын бақылау                               және олардың толқын үзындыктарын спектрлік                  
                     аппаратпен (монохроматормен) өлшеу.
Қажетті қүрал-жабдықтар: Сутегі атомын оқып-зерттеуге арналған                                қондыргы ФПК-9. Ендері 3 мм, 1 мм, 0,25 мм, 0,05 мм  
                                ауыспалы саңылаулар.

Зертханалық жүмыс № 2ГАЗ АТОМЫНЫҢ ҚОЗУ ЖӘНЕ ИОНДАЛУ ПРОҢЕСІНФРАНК-ГЕРҢ ӘДІСІМЕН ЗЕРТТЕУ
Жұмыстың мақсаты: Атомда дискретті энергетикалық деңгейлердің бар
                 екенін тәжірибе жүзінде тексеру.
Қажетті құрал-жабдықтар: Франк-Герң әдісімен резонанстық потенңиалды                            анықтауга арналган кұрылгы ФПК-02.

                   Зертханалық жүмыс № 3 
АЛЬФА-БӨЛШЕКТЕРДІҢ АУАДА ЖҮРІП ӨТКЕН ЖОЛЫНЫҢ ШАМАСЫ БОЙЫНША ОЛАРДЫҢ ЭНЕРГИЯСЫН АНЫҚТАУ 
Жұмыстың мақсаты: Альфа-бөлшектердің ауада жүріп өткен жолының
                              шамасы бойынша олардың энергиясын аныктау 
Қажетті құрал-жабдықтар: Бөлшектердің ауада жүріп өткен жолының ұзындығын анықтауға арналған кондырғы ФПК-03. Радионуклидті α-сәулелену көзі - Ри[2]3[9] (плутоний).

Сәуле көзінің түрі
жабық
Сәуле көзінің сыртқы өлшемдері:

диаметрі, мм
35-1
калыңдығы, мм, артык емес
5
активті бөліктің ауданы см , артық емес
1
радио нуклидтің түрлері
Ри[239] (плутоний)
Сәуле көзінің максимал активтілігі, Бк, артық емес
3,7 · 10[3]

                    Зертханалық жүмыс № 4
ЭЛЕКТРОНДАРДЫҢ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ СПЕКТРІ (р - ыдырау)
Жұмыстың мақсаты: β-радиоактивті ядролардан шығарылатын электрондардың энерғетикалык таралуын эксперимент жүзінде зерттеу. Бета болшектерді иондалған сэулелерді есептеуіштің комегімен тіркеу.
Қажетті құрал-жабдықтар: Электрондардың энергетикалык спектрін      окып зерттеуге арналған кондырғы ФПК-05.
Бета-бөлшек ретінде активтілігі 3,7·104 Бк-ден артык емес, активті бетінің ауданы 1 см2, нуклиді  3890St+3990Y (стронңий + иттрий) болатын диаметрі 35 мм сәуле көзінің үлгісін қолдану ұсынылады.

Зертханалық жүмыс № 5
СЫРТҚЫ ФОТОЭФФЕКТІНІ ОҚЫП-ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ПЛАНК ТҰРАҚТЫСЫН АНЫҚТАУ
Жұмыстың мақсаты: Спектрдің көрінетін жарык аумағында жаткан жарыктың эр түрлі со жиіліктері үшін 170 тежегіш потенциал шамасының фототокқа тэуелділігін окып-зерттеу. Планк түрақтысының шамасын аныктау. 
Қажетті құрал-жабдықтар: Сыртқы фотоэффектіні окып-зерттеуге  
                 арналған қондырғы. Жарық фильтрлері: №1 күлгін (407 нм),               
                 №2 көк (435 нм), №3 жасыл (546 нм), №4 сары (578 нм).

Зертханалық жүмыс № 6
             ҒАРЫШТЫҚ СӘУЛЕЛЕРДІ ЗЕРТТЕУ
Жұмыстың мақсаты: Ғарыштық сәулелерді Жер бетінде өлшеу                       уақытына, көкжиек өсіне катысты есептеуіштің бағытына  байланысты тіркеу.
Қажетті құрал-жабдықтар: Ғарыштык сәулелерді окып-зерттеуғе  арналған кондырғы ФПК-01
                                       
                    Зертханалық жүмыс № 7
ЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТЕГІ ХОЛЛ ЭФФЕКТІСІН ЗЕРТТЕУ
Жұмыстың мақсаты:Холл тұрактысы мен ток тасушылардың        
                      конңентрациясын өлшеу. Жартылай өткізгіштегі ток   тасушылардың электр өткізгіштігін жэне козғалғыштығын аныктау.
Қажетті құрал-жабдықтар: Жартылай өткізгіштегі Холл эффектісін   зерттеуге арналған кондырғы ФПК-08

                    Зертханалық жүмыс № 8
ЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТЕРДІҢ ЭЛЕКТР ӨТКГЗГІШТІГІНІҢ ТЕМПЕРАТУРАҒА ТӘУЕЛДІЛІГІ
Жұмыстың мақсаты: Зертханалык электропеште металл және жартылай өткізгіш үлгілерін кыздырып, температурасын өзгерткен кезде үлгінің электрлік кедергісін тікелей өлшеу аркылы электроткізгіштіктің өзгерісін зерттеу 
Қажетті құрал-жабдықтар: Жартылай өткізгіштердін электр өткізгіштігінің температураға тәуелділігін окып-зерттеуге арналған кондырғы ФПК-07
                    Зертханалық жұмыс № 9
ИОНДАЛҒАН СӘУЛЕЛЕРДІ СЦИНТИЛЛЯЦИЯ ӘДІСІМЕН ТІРКЕУ
Жұмыстың мақсаты: Студенттерді сцинтилляциялық детектор жұмысымен, оның негізгі бөліктері - сцинтиллятормен және фотоэлектронды кобейткішпен, сондай-ақ сцинтилляциялық детекторды гамма-спектрометр ретінде қолдануды таныстыру 
Қажетті құрал-жабдықтар: Сцинтилляциялық есептеуіш жұмысын оқып- зерттеуге арналған кондырғы ФПК-12
γ - сәуле ретінде 55137Cs цезий изотопы колдану ұсынылады.

6. Оқытуға арналған әдебиеттер
Негізгі әдебиет:
* Жұманов К.Б.  Атомдық физика  -  Алматы, <<Қазақ университеті>>, 2006,  - 369 бет. 
* Жұманов К.Б.  Атомдық физика  -  Алматы, <<Қазақ университеті>>, 2000,  - 465 бет. 
* Савельев И.В. Курс общей физики.Т 3 Наука, 1982
* Гершензон Е.М. Малов Н.Н. Курс общей физики. -  -  М. Просвещение, 1979
* Детлаф А.А., Яворский Б.М., Миликовская Л.Д., Курс общей физики. Т 3.- М. Высшая школа. 1979
*  Гершензон Е.М. Малов Н.Н. Практикум по общей физики. -  -  М. Просвещение, 1982
* Поль Р.В. Оптика атомная физика  -  М. Наука, 1966.
* Сивухин Д.В. Общей курс физики. Т 4.
* Шпольский Э.В. атомная физика. М., Наука, Т 2.
* Жұманов К.Б. Жалпы физикалық практикум. Атомдық физика.  -  Алматы, <<Қазақ университеті>>, 2002.  -  158 б.

Қосымша әдебиеттер:
* Широков Ю.М., Юдин К.П. Ядерная физика. Наука
* Бокова Г.И., Тлеубергенова Г.А. Практикум по ядерной физике.  -  Алматы, 1974
* Тлеубергенова Г.А., Оразалиев В.Н., Брузгин И.М., Қалиева К.Қ. Практику по курсу общей физике. Алматы, 1972
* Рымкевич П.А. курс физики.  -  М.Высшая школа. 1975г.


Пәндер