УМКД

Коммуникативті отбасы терапиясының негіздері

* ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейлі СМЖ құжаты
ПОӘК

ПОӘК 042-18-16.1.31/02-2013
<<Мамандану практикумы IIІ>>пәнінен студентке арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасы

№1 басылым 18.09.2013 ж.

* ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
<<Мамандану практикумы IIІ>>
* <<5В050300>> - <<Психология>> мамандығына арналған

СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

*
*
*
*

* Семей
* 2013
*
*

* Алғы сөз
1 ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырушы Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің " Психология" кафедрасының аға оқытушысы А. Коңырова
"__13__" _____09_____ 2013 ж.

2 ҚАРАЛДЫ
+ Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің "Психология" кафедрасының отырысында
Хаттама №__1____ <<_13_>>___09_____ 2013 жыл

Кафедра меңгерушісі ____________ Т. Кунслямова

2.2 ГЗФ оқу-әдістемелік бюросының отырысында талқыланды
Хаттама №__1____ <<_17_>>____09____ 2013 жыл

ОӘБ төрағасы_________ Ш. Кенесбаева

3 БЕКІТІЛДІ
3.1 Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және баспаға ұсынылды
Хаттама №__1___ <<_18_>>____09____ 2013 жыл

ОӘК төрағасы_________ Г. Искакова

4 АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ №1 басылым 18.09.2013 ж.

Мазмұны

1 Жалпы талаптар
2 Пән мазмұны мен сағат санының бөлінуі
* Пәнді оқудың әдістемелік нұсқауы
* Курс форматы
* Курс саясаты
* Баға қою саясаты
* Әдебиеттер

* ЖАЛПЫ ТАЛАПТАР

+ Оқытушы және пән жайлы жалпы мағлұматтар
Қоңырова Арай Абдыхановна, аға оқытушы, психология магистрі
<<Психология>> кафедрасы
Байланыс телефондары- тел.: 35-93-89, №1 оқу корпусы, кабинет № 1212
Сабақтың өткізілу орны- аудитория №1208
Берілген пән бойынша кредиттер саны-3

+ Пәннің қысқаша мазмұны
Мамандану практикумы IIІ - 5В050300 - <<Психология>> мамандығы бойынша білім беру стандартында белгіленген, жоғары оқу орындарында оқитын студенттерге арналған маңызды психология саласының бірі.
Отбасы психотерапиясы психология ғылымының аса маңызды және күрделі бір саласы болып, 20ғ. 60жылдарында бөлініп шықты.Оның қалыптасуына адам тәртібінің, қарым-қатынас аймағында әртүрлі ақтаңдақтардың пайда болуына байланысты болды. Бірте-бірте отбасына деген қарым-қатынастың қажеттілігі өзінің пайдалану аймағын кеңіте бастады. Сондықтан, <<Отбасы психотерапиясы>> курсы бүгінгі күннің талабына сай психолгия мамандығы студенттері үшін арнайы, терең білімді қажет ететін пән болып есептеледі. Бұл курста отбасы терапиясының Ресейлік, шетелдік, отандық ғылыми-қолданбалы ақпарат осы заманғы психологиялық теориялар негізінде беріледі. Әрбір ұлттық ерекшеліктерге байланысты отбасының спецификалық жағдайлары терең қарастырылған.

1.3 Пәннің мақсаты
<<Мамандану практикумы IIІ>> пәнінің мақсаты - Студенттерді негізгі мәселелер бойынша отбасы психотерапиясының теориялық зерттеулермен және практикалық нәтижелермен таныстыру.

1.4 Пәнді оқып-зерттеудің негізгі міндеттері:
* Пихологияның жеке дара өзіндік сала ретінде <<Отбасы терапиясы>> ерекшеліктерін талдау, категориялық құрылымын ашу;
* Отбасындағы қарым-қатынас психологиясының ғылыми-теориялық негіздерін ашып көрсету;
* Отбасы - жеке тұлғаны әлеуметтендіру факторы ретінде;
* Отбасы қарым-қатынасының мәні, ерекшеліктері
* Пәнге қызығушылықтарын қалыптастыру;
* Отбасы терапиясы пәнінен алынған білімдер жүйесін тәжірибеде қолдану дағдыларын дамыту

1.5 Оқып-зерттеу нәтижесінде студент:
* Мамандану практикумы пәніне байланысты ұғымдар мазмұнын;
* Мамандану практикумының психология саласын оқып-зерттеудің әдістерін қолдана алуы;
* Мамандану практикумының методологиялық, теориялық және әдістемелік негіздерін;
* Мамандану практикумы пәніне байланысты шетел, ресей және отандық психологиясының даму тарихын;
* Отбасы терапиясындаға қарым-қатынас психологиясының зерттеуін ұйымдастырудың диагностикасын меңгеру

1.6 Курс пререквизиттері:
* Жалпы психология;
* Әлеуметтік психология;
* Даму психологиясы:
* Психодиагностика негіздері

1.7 Курстың постреквизиті:
* Жас ерекшелік психологиясы;
* Антропология;
* Физиология;
* Дифференциалды психология.

* ПӘН МАЗМҰНЫ МЕН САҒАТ САНЫНЫҢ БӨЛІНУІ

Кесте1

№
Тақырыптар
Мазмұны
Сағаттар саны
Әдебиет

Д
СПС
ЗС
СӨЖО
СӨЖ

1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
Отбасы жүйесіне психологиялық талдау
Отбасы туралы жалпы мәлімет. Отбасының қызметі. Құрылымы.
2

1,5
4,5
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4, 7.1.6, 7.1.8
2
Отбасы жүйесіне психологиялық талдау
Отбасы туралы жалпы мәлімет. Отбасының қызметі. Құрылымы.

3
Отбасы жүйесінің параметрлері
Отбасы жүйесінің гомеостаз және даму заңдары. Отбасы ролдерінің құрылымы. Отбасы ережелері. Сыртқы және ішкі шекаралар. Өзара әрекеттесу стандарттары. Отбасы тарихы.
2

1,5
4,5
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4, 7.1.6, 7.1.8
4
Отбасының өмірлік циклі
Өмірлік цикл туралы түсінік. Отбасы өмірлік циклінің негізгі кезеңдері. Отбасы өмірлік циклінің заңдылықтары.

5
Отбасы жүйесінің қызмет етуінің бұзылуы
Отбасы жүйесінің қызмет етуінің бұзылуының жалпы себептері. Отбасында тұлғаралық қарым-қатынастың бұзылуы. Интеграция механизімінің бұзылуы. Отбасы өмірлік қызметінің құрылымдық-ролдік аспектісінің бұзылуы.
2

3
9
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4,
6
Отбасы өміріндегі мәселелер
Отбасы өміріндегі жалпы мәселелер. Психологиялық үйлесімділік немесе үйлесімсіздік. Физиологиялық-сексуалдық үйлесімділік немесе үйлесімсіздік. Рухани деңгейдегі үйлесімділік немесе үйлесімсіздік.

7
Отбасы терапиясының жалпы мәселелері
Отбасы терапиясының мақсаты мен міндеттері. Отбасы терапиясының этаптары. Терапияны жоспарлау және болжам жасау мәселелері.
2

1,5
4,5
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4.
8
Отбасындағы қарым-қатынас психологиясының ғылыми-теориялық негіздері.
Отбасындағы қарым-қатынас психологиясының ғылыми-теориялық негіздері.

9
Отбасы психотерапиясының негізгі бағыттары
Отбасы психотерапиясының негізгі бағыттарын жіктеу.
Психоаналитикалық отбасы терапиясының негіздері.
Пало-Альто мектебі. Коммуникативті отбасы терапиясының негіздері.
2

1,5
4,5
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4.
10
Отбасы психотерапиясының негізгі бағыттары
Отбасы психотерапиясының негізгі бағыттарын өзара салыстыру. Экспериенциалды және стратегиялық отбасы терапиялары. Отбасы терапиясының интегративті моделі.

11
Отбасымен жұмыс істеудің әдістемелік принциптері
Отбасымен жұмыс істеудің әдістемелік принциптерін ұстанудың маңызы. Бейтараптылық принципі.
Циркулярлық принцип негіздері.Болжамдық принципінің негіздері
2

3
9
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4.
12
Отбасы психотерапиясының негізгі бағыттары
Жүйелі және құрылымдық отбасы терапиясы. Нарративті терапия. Берт Хеллингердің жүйелі терапиядағы негізгі идеялары.

13
Отбасымен жұмыс істеудегі диагностика
Отбасымен жұмыс істеудегі диагностиканың негіздері. Некеге дейінгі жастардың өзара қарым-қатынастарын диагностикалау.
Ерлі зайыптылар қарым-қатынасын диагностикалау.
4

7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4.
14
Отбасымен жұмыс істеудегі диагностика
Отбасымен жұмыс істеудегі диагностиканың негіздері.

15
Отбасы терапиясының құрылымдық техникалары
Отбасы терапиясында қолданылатын техникалар жүйесі. Социометрикалық, әрекет-қылықтық және қарама-қайшылық техникаларды қолданудың негіздері.
2

1,5
4,5
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4.
16
Отбасы терапиясының құрылымдық техникалары
Отбасы ережелері мен отбасы тарихын қолдану техникалары. Психодрамалық техникалар.

17
Отбасылық кеңес беру жұмыстарын ұйымдастыру
Отбасылық кеңес беру жұмыстарын ұйымдастырудың негіздері.
Неке дейінгі және неке алды кеңес беру мәселелері.
4

1,5
4,5
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4.
18
Отбасылық кеңес беру жұмыстарын ұйымдастыру
Отбасылық топтық кеңес беру. Отбасы мәселелері бойынша топтық тренинг жұмыстарын ұйымдастару.

19
Отбасы өміріне дайындық мәселелері
Отбасын құруға дейінгі жұптардың құндылық бағдарлары мен күтілімдерінің психологиялық негіздері.
Психофизиологиялық үйлесімділік.
2

1,5
4,5
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4,
20
Отбасын құруға дейінгі мәселелер
Отбасын құруға дейінгі жұптардың құндылық бағдарлары мен күтілімдерінің психологиялық негіздері.
Психофизиологиялық үйлесімділік.

21
Ерлі-зайыптылар қарым-қатынасы
Ерлі-зайыптылар қарым-қатынасының бұзылуы. Ажырасудың алдын алу. Ажырасу және ажырасудан кейінгі психопрофилактикалық шаралар.
2

3
4,5
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4,
22
Ерлі-зайыптылар қарым-қатынасы
Ерлі-зайыптылар қарым-қатынасын реттеуге арналған жеке және топтық практикалық жұмыстарын ұйымдастыру.

23
Ата-аналар мен балалар қарым-қатынасы
Ата-аналар мен балалар қарым-қатынасының психологиялық негіздері. Қарым-қатынас дағдарыс заңдылықтары.
2

1,5
4,5
7.1. 1, 7.1.2, 7.1.3, 7.1.4.
24
Ата-аналар мен балалар қарым-қатынасы
Ата-аналарға жеке кеңес беру. Балалар мен жасөспірімдерге жеке кеңес беру.

25
Топтық терапия
Тотық тренингтерге қойылатын талаптар. Отбасы бойнша тренинг топтарының түрлері. Тиімді техникаларды қолданудың психологиялық негіздері.
2

1,5
4,5
7.1. 1, 7.1.2,
26
Топтық терапия
<<Менің отбасым - қазіргі және болашақтағы>> тренингі

30
15
-
22,5
67,5

3 ПӘНДІ ОҚЫП-ЗЕРТТЕУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Құрметті студенттер!
Берілген әдістемелік нұсқаулар берілген пәнді меңгеру процесін неғұрлым ұтымды ұйымдастыруға көмектеседі.
Пәннің сапалық және көлемдік параметрлері өте ауқымды болғандықтан оны толық оқып-зерттеу үшін аудиториялық сабақпен шектелуге болмайды, сондықтан, сіздерге көптеген тақырыптарды өзбетімен оқып-зерттеуге тура келеді.
Аудиториялық сабақтарға дәрістер практикалық сабақтар кіреді. Семинарлық сабақтар сіздерге ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу және аудитория алдында сөйлеу сияқты практикалық дағдылады қалыптастыруға көмектеседі. Практикалық сабақтарға өз уақытында және жоспарға сәйкес толық көлемде дайындалу талап етіледі.
Жоғары оқу орындарында семинар (практикалық) сабақтар оқу сабақтарының міндетті формасы болып табылады.
Семинар (практикалық) сабақтардың мақсаты:
* Студенттерде психологиялық білімге деген дұрыс қатынасты қалыптастыру;
* Болашақ мамандарды даярлаудың негізі ретінде курстың басты бөлімдері бойынша теориетикалық білімдерін тереңдету және кеңейту;
* Ғылыми психологиялық әдебиеттермен өз бетімен жұмыс істеу қабілеттерін қалыптастыру;
* Курс тақырыптары бойынша қажетті ақпараттарды таңдап алу және өз бетімен талдау жасау, сауатты түрде баяндау дағдыларын қалыптастыру.
Студент пән бойынша сессияның алдында дәріс, семинар және лабароториялық сабақтарға арналған жұмыс дәптерін бастайды. Семинар сабақтарына дайындалу кезінде курстың әрбір тақырыбына арналып көрсетілген (жоғарыда) арнайы әдебиеттерді конспектілейді. Жауап беру кезінде студент жазылған конспект жұмыстарын пайдалануына болады. Сонымен қатар, студент "Интернет" жүйесі бойынша алынған ақпараттарды пайдалануына болады.
Сонымен қатар, жұмыс бағдарламасында өзбетімен жұмыстың келесі түрлері ұсынылады: СӨЖО (студенттің оқытушы басшылығымен жүргізетін өзбетімен жұмысы) және СӨЖ Кейбір тақырыптарды тереңірек оқып-зерттеуі мақсатындағы студенттің өзбетімен жұмысы.. Берілген жұмыс түріне байланысты тапсырмалар мен олардың орындалу мерзімдері 3,4,5 кестелерде көрсетілген.

Реферат жазуда не ескеріледі?
* Таңдап алған рефераттың тақырыбына қатысты студент кішігірім зерттеулер жасайды. Студент осы алғашқы ғылыми жұмысқа байланысты мәселелерге орай қажетті әдебиеттерге шолу жасаудан бастайды.
* Керек жағдайларда оқытушымен кездесіп, керекті кеңестер алғаны абзал.
* Реферат жазуда студент негізгі мәселені ажыратуға, тақырыптардың өзара сабақтастығын тануға дағдыланады.
* Фактілер, фактілік материалдарды іріктеу және жинақтау негізінде таблицалар, графиктер, схемалар жасалады.
* Пайдаланған деректер, материалдар, әдебиеттердің тізімін, қайдан алғанын (сілтеме) қайда, қашан, қандай баспадан жарық көргенін көрсетуі қажет.
* Студенттің жазған рефераты аудиторияда талқыланады. Ең алдымен оқытушы қысқаша реферат тақырыбымен, негізгі идеясымен таныстырады. Тақырыпты зерттеуші студент реферат мазмұнын аудиторияда баяндайды, сұрақтарға жауап береді.
Жұмыстың мұндай түрі, формасы, нұсқасы студенттердің танымдық белсенділігін арттырып, алдағы ізденіске құлшындырады.
Рефератты талқылау - шығармашылық жұмыстың бір көрінісі, яғни білімділік, қызығушылық тұрғысынан және тәрбиелік мән-мазмұны зор әрекет, жұмыс. Бұл кезде сөйлеушілер негізгі мәселеден ауытқымай, нақты, тұжырымды ой айтуға көңіл бөлуі тиіс.
Рефератты талқылып, қорытындысын шығару - маңызы зор жауапты сәт, белгілі бір тақырып төңірегінде ғылыми дәйекті тұжырымдар жасап үйрену. Соңында оқытушы реферат жазған студенттің, пікір айтушылардың сөздерін жинақтап, қажетті толықтырулар енгізеді, мәселенің түсініксіз тұстарын анықтап, түзетулер жасайды, толықтырады, өзгертеді.

4 КУРС ФОРМАТЫ
Берілген тақырыпты конспектілеу, талдау
Негізгі талаптар:
* Жазып отырған тақырыптан алшақтамай, оның мазмұнын нақты ашуға талпыну;
* Әр тақырып бойынша 5-7 негізгі түсініктерді білу.
* Артық баяндау, қажетсіз дәлелдемелер мен көп сөзділікке жол бермеу;
* СӨЖ, СОӨЖ жұмыстарын жазуда міндетті түрде жоспар болуы және тақырып мазмұнын жоспарға сай рет-ретімен жүйелі баяндауы қажет;
* Жұмыс түсінікті, мағыналы, орамды тілмен жазылуы тиіс;
* Барлық айтылған ойды жинақтап, тұжырымдап, тиісті қорытынды жасау.

5 КУРС САЯСАТЫ
Студенттерге қойылатын талаптар:
* Сабаққа кешікпеу.
* Дәрісті босатқан жағдайда өз бетімен материалды келесі сабаққа оқып келу.
* Жұмысты тапсыру және кеңес алу мерзімін қатаң сақтау.
* Талдау барысында тыңдау және басқалар көзқарасын құрметтеу.
* СОӨЖ міндетті түрде қатысып, тапсырманы уақытында орындау.

6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Аптасына және бақылау түрлері бойынша ұпайлардың қойылуы төмендегі кестеде көрсетілген.

<<Мамандану практикумы IIІ>> пәні бойынша ұпайлардың бөлінуі
Кесте 2
Апта
Бақылау түрі
Барлық ұпай
Ескерту
1
2
3
4
1
1-7-ші апта бойы барлық аудиториялық сабақтар түрлеріне қатысу
30

2
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
15
10

3
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
СӨЖ
15
5
30

4
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
15
5

5
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
20
5

6
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
СӨЖ
20
5
30

7
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
Рубеждік бақылау-1
20
5
70

1-7 апталар бойынша оқыту нәтижелерінің жиынтық ұпайы
300

8
8-15-ші апта бойы барлық аудиториялық сабақтар түрлеріне қатысу
30

9
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
15
10

10
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
СӨЖ
15
5
30

11
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
15
5

12
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
20
5

13
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
СӨЖ
20
5
30

14
Тәжірибелік сабақ
СОӨЖ
20
5

15
Рубеждік бақылау-2
70

8-15 апталар бойынша оқыту нәтижелерінің жиынтық ұпайы
300

Емтиханға берілетін барлық ұпай
400

Академиялық кезең бойынша барлық ұпайлар
1000

* ӘДЕБИЕТТЕР
+ Негізгі әдебиеттер:
7.1.1. Андреева Т.В. Психология семьи: учебное пособие. - СПб.: Речь, 2007
7.1.2 Малкина-Пых И.Г. Семейная терапия. - М.: Эксмо, 2006;
7.1.3 Эйдемиллер Э.Г. Психология и психотерапия семьи;
7.1.4 Тұрдалиева Ш.Т. Қарым-қатынас психологиясы. - Алматы: Эверо, 2013
7.1.5.Леонтьев А.А. Психология общения. М., 1997.
7.1.6.Оразбекова К.А. Отбасы психологиясы. А., 1997.
7.1.8.Буянов М.И. Беседы о детской психиатрии. М., 1992., 255с.
7.1.9.Буянов М.И. Ребенку нужна родительская любовь. М., 1984.
7.1.10.Славина Л.С. Трудные дети. М., Воронеж, 1998.
7.1.11.Осипова Г.Н. Основы психокррекции. М., 2002-680 с.
7.1.12. Практикум по общей психологии /Щербакова А.-М.,1990

+ Қосымша әдебиеттер тізімі:
7.2.1. Дьяченко М.И., Кандыболич Л.А. Психологический словарь- справочник. Минск, Харвест, 2004-576 с.
7.2.2.Афанасьева Т.М. Семья. М., 1988-285 с.
7.2.3.Разумхина Т.П. Мир семьи., М., 1986.
7.2.4.Рабочая книга школьного психолога. М., 1991-303 с.
7.2.5.Семья в психологической консультаций. // Под ред. А.А. Бодалева, Столина М., 1989.
7.2.6.Гаврилова Т.П. Учитель и семья школьника М., 1988.
7.2.7.Сералина Г. Ата- аналармен жан- жақта қарым- қатынас. // Сынып жетекшісі. №2, 2004. 21 24б.
7.2.8.Азаров Ю.П Семейная педагогика М.,1985
7.2.9.Буленкова Н. Семья - это любовь // Воспитание школьников. 2003- Витек К. Проблемы суружеского благополучия М., 1988
7.2.10.Бала құқығы туралы конвенция. 1989. 20 қараша.
7.2.11.Қазақстан Республикасының Конституциясы <<Неке және жанұя түрлері>> заңы.
7.1.12.Бердібаева С., Лиасова А. Отбасы тәрбиесіндегі қателіктер //Өзіндік таным. №1, 2004, 8-9 беттер.

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz