Мақал-мәтелдер | Абайдың таңдамалы даналық сөздері

Мақал-мәтелдер /
Абайдың таңдамалы даналық сөздері

Адал жүріп, адал тұр.

Адам ата-анадан туғанда есті болмайды: естіп, көріп, ұстап, татып ескерсе, дүниедегі жақсы, жаманды таниды-дағы, сондайдан білгені, көргені көп болған адам білімді болады.

Адам баласына адам баласының бәрі — дос.

Адам баласына жыртықсыз, кірсіз, сыпайы киініп, һәм ол киімін былғап, былжыратып кимей, таза кимек — дұрыс іс.

Адам баласының ең жаманы — талапсыз.

Адамзат — бүгін адам, ертең — топырақ.

Адамшылықтың алды — махаббат, ғаделет.

Аз ба, көп пе, адам баласы бір түрлі мақтаннан аман болмағы — қиын іс. Сол мақтан деген нәрсенің мен екі түрлісін байқадым: біреуінің атын үлкендік деп атаймын, біреуін мақтаншақтық деймін.

Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста.

Ақыл өссе, ол түпсіз терең жақсылық сүймектікбірлән өсер.

Ақырын жүріп, анық бас.

Асығыс түбі – өкініш.

Әрбір жаманшылықтың, жағасында тұрып адамның адамдығын бұзатын жаманшылықтан бойын жимақтық, бұл адамға нұр болады.

Әрбір құмар болған нәрсеге жеткенде, яки әне-міне жетер-жетпес болып жүргенде, бір түрлі мастық пайда болады екен.

Әрбір мақтан біреуден асамын деген күншілікті бітіреді, күншілік күншілікті қозғайды.

Әрбір мастық бойдан оғатты көп шығарып, ақылдың көзін байлап, төңіректегі қараушылардың көзін ашып, «ананы, мынаны» дегізіп, бойды сынататұғын нәрсе екен.

Әрбір жалқау кісі қорқақ, қайратсыз тартады.

Әрбір қайратсыз қорқақ мақтанғыш келеді.

Әрбір мақтаншақ қорқақ ақылсыз, надан келеді.

Әрбір ақылсыз надан арсыз келеді.

Әрбір арсыз жалқаудан сұрамсақ, өзі тойымсыз, тыйымсыз, өнерсіз, ешкімге достығы жоқ жандар шығады.

Бақпен асқан патшадан Мимен асқан қара артық.

Балаларды жасында ата-аналары қиянатшылыққа салындырып алады. Ол қиянатшыл балалары талапқа да, ғылымға да, ұстазға да, хаттә иман иғтиқатқа[1] да қиянатбірлән болады. Бұл қиянатшылар — жарым адам, жарым молла, жарым мұсылман.